Gesprek tussen de
Duitslanden
stokt
de week
Foto
van
6aöeSRpoar
Mellema
C.H.U
op
congres
Verdubbeling ontwikkelingshulp
Israël lof zelfbeheersing gemaand
Britten in juni naar de stembus
aan toe is”
„De politie moet weten waar zij
in
few
iiiiiiiii!!'''’’iiiinn''’H,!iiiljliiiiiiiiiiiiiii
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
II
I
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2336
Eén dienstregeling
jay'
rtr
BOLSWm
109e JAARGANG No. 42
VRIJDAG 29 MEI 1970
Wymbritseradeel,
Duits overleg
Hwat hal
üs hjoed to sizzen
boeken yn it fjür to lizzen.
en
Het Midden-Oosten
I
Der soe in moal brandtsje üntstean
as allegearre, dy’t gjin fjür yn har
boeken Hzze kinne bislute koene har
Advertentieprijs: 17 ct per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 4.00 p. kwartaal
(b(j vooruitbetaling)
Giro 887926
Bondskanselier Brandt van West-Duits-
land en de Oostduitse premier, Stoph,
hebben elkaar, twee maanden na hun
eerste gesprek in Erfurt, opnieuw ont
moet, ditmaal in de Westduitse stad
Kassei. Deze tweede dialoog is stukge
lopen op de opnieuw door Stoph naar
voren gebrachte eis, dat West-Duitsland
het andere Duitsland volkenrechtelijk
zal erkennen. Brandt was bereid de Oost-
duitsers zeer ver tegemoet treden, maar
wilde het principe van de „eenheid van
de Du’tse natie” die trouwens ook is
neergelegd in de grondwet van de DDR
niet prijsgeven. De Westduitse bonds
kanselier was wel bereid het bestaan van
twee Duitse staten te erkennen, maar
hield vast aan de zienswijze, dat deze
staten voor elkaar geen „buiten'and”
kunnen zijn. Hij legde een, door zijn ge
sprekspartner afgewezen, uit twintig
punten bestaande verklaring voor van
beginselen en elementen voor een ver
drag, dat de betrekkingen tussen Oost- en
West-Duitsland zou moeten regelen.
Deze punten, die tot doel hadd’cn een
zekere verruiming van de vrijheid in
Oost-Duitsland, waartoe het regime van
Ulbricht tot dusverre niet bereid is, be
helsden onder andere: verbetering van
reisfaciliteiten tussen Oost- en West-
Duitsland en het ondernemen van po
gingen tot het verkrijgen van vrijheid
van beweging, alsook tot het bereiken
van een oplossing voor de problemen
van gescheiden gezinnen; voorts het ver.
ten worden gebouwd. De Tweede Kamer
zal hierover binnenkort gaan praten.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
ültg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
(05157)
der ontwikkelen van de handelsbetrek-
kingen, meer samenwerking op het ge
bied van cultuur, sport en wetenschap
pen, en maatregelen om de jeugd van
de beide staten tot elkaar te brengen.
Deze punten zouden het onderwerp kun
nen vormen van aparte akkoorden of
deel kunnen uitmaken van één enkel,
alomvattend verdrag. De details zou
den door commissies moeten worden uit
gewerkt.
De sfeer tijdens het overleg in Kas
sei, die op zich al koel was, is nog
verslechterd door de betogingen en vlag-
incidenten die zich rondom de ontmoe
ting hebben afgespeeld. Anders dan in
Erfurt kónden de twee delegaties het
ditm??.' niet eens worden over een ge
meenschappelijk slotcommuniqué. Een
datum voor een nieuwe bijeenkomst is
dan ook niet aangekondigd; wel heeft
men van Westduitse zijde laten dóór
schemeren. dat een volgend gesprek wel.
licht nog voor het einde van dit jaar
zal plaatshebben.
In Engeland zullen op 18 Juni verkiezingen voor het lagerhuis worden gehouden,
zo heeft premier Wilson bepaald. De premier, die nog tot volgend voorjaar de tjjd
had om nieuwe verkiezingen uit te schrjjven, heeft gezegd, dat hjj z.jjn besluit
eigenlijk al lang geleden genomen had, maar het lijkt wel zeker, dat rijn definitieve
beslissing ten nauwste samenhangt met de plotselinge populariteit van zjjn
I^bourpartij zoals die tot uiting is gekomen in de pas gehouden gemeenteraads
verkiezingen en in de recente opiniepeilingen. Die peilingen laten niet alleen een
kleine voorsprong van I-abour op de Conservatieven zien, maar tonen bovendien,
dat de meeste Britten Wilson als premier verre prefereren boven de Conservatieve
leider, Heath. In de aanstaande verkiezingscampagne, die zeer fel belooft te
worden, zullen Wilson en de zijnen veel kritiek te horen krijgen over de prijs
stijgingen, het toenemend aantal stakingen, de hoge belastingen en de dalende
huizenbouw. Als voor labour gunstige faktoren staan daar tegenover de loon
stijgingen, de jongste begroting, die een goede indruk heeft gemaakt, de gunstige
betalingsbalans en de geringe persoonlijke populariteit van Heath.
Zou Labour opnieuw de verkiezingen
winnen dan zou Wilson daarmee de eer
ste Britse premier worden die driemaal
achtereen als overwinnaar uit de stem
busstrijd te voorschijn komt. Maar zo
ver is het nog niet, en in de Labour-
partij heeft men al met schrik erva
ren, dat dè na de aankondiging van de
verkiezingen uitgevoerde opiniepeilingen
geen verdere winst voor de regerings
partij hebben geregistreerd. Dit is te
meer van belang omdat de beter geor
ganiseerde Conservatieve partij er in de
regel beter in slaagt haar aanhangers
naar de stembus te krijgen dan Labour.
In sommige kringen wordt een ware
nek-aan-nek-race voorspeld. De uitslag
zal voor een belangrijk deel worden be
paald door de strijd om de vijftig meest
wankele Labourzetels, die de regering bij
de vorige verkiezingen gewonnen heeft
met meerderheden van 80 tot 5000 stem
men. Voorts zullen van belang zijn de
stemmen van de 18. tot 20-jarigen, die
na de verlaging van de kiesgerechtig
de leeftijd, thans voor het eerst aan
een algemene verkiezing zullen dvelne-
men. Intussen kan al worden gezegd,
dat de verkiezingsuitslag zal beslissen
over de politieke toekomst van Heath.
Lijden de Conservatieven de nederlaag,
dan zal hem dat hoogstwaarschijnlijk
het leiderschap van de partij kosten.
Zouden zij winnen dan behoeft dat nog
niet de onttroning van Wilson binnen
de Labourpartij tot gevolg te hebben,
aangezien Wilsons besluit om deze zo
mer de strijd aan te binden de instem
ming had van de meeste van zijn par
lementsleden.
De aankondiging van de verkiezingsda
tum is inmiddels met instemming be
groet in kringen van de Europese eco
nomische gvmeenschap. De Britse ver
kiezingen zullen namelijk gehouden
worden een kleine veertien dagen voor
de vermoedelijke openingsdatum van de
onderhandelingen over Engelands toetre.
ding tot de Europese Gemeenschappen.
Voor die toetreding hebben zich de be
langrijkste drie politieke partijen uit
gesproken: Labour, de Conservatieven
en de kleinere Liberale partij. Bij een
niet onbelangrijk deel van de publieke
opinie bestaan evenwel nogal wat be
zwaren tegen toetreding, aangezien men
er een sterke stijging van de kosten van
levensonderhoud van vreest. In EEG-
kringen was men daarom bezorgd ge
weest dat als de Britse verkiezingen
pas in oktober of mogelijk zelfs maart
volgend jaar gehouden zouden zijn, de
Britse onderhandelingsdelegatie in de
eerste fare van de besprekingen een on
nodig hard standpunt zou hebben inge
nomen een lippendienst aan de an-
ti-toetredingsgevoeiens van het Britse
electoraat. Nu de verkiezingen aan de
onderhandelingen voorafgaan valt dit ge.
vaar weg; een ander voordeel is, dat
de zes EEG-landen gedurende de onder
handelingen, die naar algemeen wordt
aangenomen ongeveer twee jaren zullen
duren, steeds met de zelfde Britse af
vaardiging te maken zullen hebben.
De eerste brandstof is afgelopen week
einde alvast gereed gezet. Hét was een
weekeinde vol politieke bijeenkomsten.
Met als gevolg daarvan een reeks van
uitspraken, die nog heel wat echo’s zul
len krijgen. Twee zaken sprongen uit
het geheel naar voren: kritiek op pre
mier De Jong en pleidooien van enkele
regeringspartijen voor verhoging van de
defensie-uitgaven. Premier de Jong sprak
onlangs in een t.v.-gesprek opnieuw
zijn begrip uit. Ditmaal niet voor de
Amerikaanse inval in Cambodja, maar
voor de aktie van de krakers in diverse
steden. Dat is bij een aantal politici
ook regeringsgetrouwen wat in het
verkeerde keelgat geschoten Op een bij
eenkomst in Slikkerveer zei de fractie
voorzitter van de ARP. de heer Bies
heuvel, dat de overheid een heel pre
cies en duidelijk beleid moet voeren. „De
politie moet weten waar zij aan tóe is.”
Op de algemene vergadering van de
CHU in Rotterdam was fractievoorzit
ter Mellema nog wat scherper. „Premier
de Jong behoort tot de mensen, die de
weg van de minste weerstand kiezen
door voor alles en nog wat bij voor
baat begrip te tonen,” zei hij. De heer
Mellema vond dat het tonen van begrip
niet zo moeilijk is De bestuurbaarheid
van de samenleving vraagt dat er ook
beslissingen worden genomen, meende
hij. Een tekst, die veel overeenkomt
toogd, dat het meer vliegtuigen nodig
heeft om een effectief luchtoverwicht
boven het Suezkanaal te kunnen hand
haven —een luchtoverwicht, dat moet
dienen ter neutralisering van fret Egyp
tische artillerie-overwicht aan deze wa
terweg. Eban heeft in Washington te
verstaan gekregen, dat de situatie aan
het kanaal nog wordt bestudeerd. Er
schijnt binnen de Amerikaanse regering
verdeeldheid te heersen over een ant
woord op het Israëlische verzoek.
tige resolutie de Arabische commando’s
zou aanmoedigen hun acties vanuit de
Libanon tegen Israël op grote schaal te
hervatten. Met de guerilla-aanval op
een Israëlische schoolbus, die aan twaalf
personen het leven heeft gekost, is de
ze vrees al voor een deel bewaarheid.
Intussen heeft de Israëlische minister
van buitenlandse zaken, Abba Eban, tij
dens zijn bezoek aan Washington ver
geefse moeite gedaan de Amerikaanse
leiders te doen terugkomen van hun be
sluit Israël voorlopig geen extra ge
vechtsvliegtuigen te leveren. Ebans be
zoek had tot doel Israëls ernstige be
zorgdheid over te brengen over de ge
zamenlijke Russisch-Egyptische poging
een nieuw verdedigingssysteem op de
westelijke'oever van het Suezkanaal op
te bouwen. Israël heeft, vooral sinds be
kend werd dat Russische vliegers een
groot deel van het Egyptische lucht
ruim verdedigen, al herhaaldelijk be-
- wis
Minister Witteveen, de liberale bewinds
man op Financiën, sprak eveneens eind
vorige week alsmaar over het goede,
evenwichtige beleid van het kabinet
De Jong. In zo’n evenwichtig beleid pas
sen geen extra overheidsuitgaven en ze
ker geen belastingverhogingen. Toch wil
len de huidige regeringspartijen blij
ven samenwerken, als de verkiezingsuit
slag het maar even toelaat. Ze zullen
dan wel met elkaar moeten knokken
over een compromis tussen de tegen
strijdige verlangens. Dat kan in een ver
kiezingsperiode altijd een uiterst boeien
de zaak worden. De woningnood kwam
vorige week ook nog aan bod. Volgens
de cijfers zal minister Schut (Volkshuis
vesting) opnieuw niet in staat zijn het
bouwprogramma voor 1970 te halen, laat
staan dat hij de achterstand van 1969
kan inlopen. CHU-voorzitter, professor
Verhuist, deed daar vorige week zeer
boos over. „Zonder stenen te gooien
naar die ene minister, die in de eerste
plaats de verantwoordelijkheid draagt
regering, dit kan zo niet langer door
gaan,” riep hij uit. HIJ vond het „een
zo trieste zaak, dat ons slechts schaam
te rest.” De socialist Van den Doel heeft
met forse subsidies van het rijk moe-
nu niet meer woningwetwoningen
de regering ogenblikkelijk gevraagd of
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onseradeel, Workum en
Bolsward kent zijn lommerrijke plek
jes. Dit is er een van. U vindt het
getuige het plaatsnaambprd aan de
rand van de bebouwde kom. Het is er
rustiek en landelijk, een geliefd weg
getje voor gelieven. Verkeer is er wei
nig. U mag niet harder dan 50 km,
maar dit weggetje met zijn natuurlijke
bochten vraagt ook een rustige gang.
Wedden dat hier weinig bekeuringen
vallen voor te hard rijden. Het wegge
tje is bovendien kort, slechts enkele tien
tallen meters en daarmee een van de
kortste straten van Bolsward, hoewel
ook de Rijkstraat, de Hanzestraat, de
Kleine Hoogstraat en het Klein Heng-
stenpad, de Gortsteeg en Hanekopers-
steeg munten niet uit door hun lengte.
Dominerend is het tweetalige plaats-
haambord. Een heel gewone zaak in
Friesland, want de plaatsen zijn nu
eenmaal tweetalig. Snits is hetzelfde
dan Sneek, Ljouwert is identiek aan
Leeuwarden, Hams aan Harlingen, Sleat
aan Sloten. Het gemak dient de mens
en daarom is het wel handig de twee
namen op één bord te hebben. Wie er
niet van houdt moet maar naar Dok-
kum gaan of naar Wommels, Jellum,
Mantgum of Spannum, daar kent men
(althans in de plaatsnaam) de twee
taligheid niet. Wist u overigens dat Bols,
ward de spits afbeet en de eerste ge
meente in het heitelan was met twee
talige borden? Bolsward kreeg ze des
tijds wegens dit van visie getuigende
besluit gratis tweetalige borden aange
boden van Vlaamse vrienden. Deze zit
ten met hetzelfde probleem, dat zodoen
de. Over de naam Bolsward zou heel
wat te zeggen zijn. We doen het bij ge
legenheid wel eens. Over Boalsert trou
wens ook. Vanouds (sedert Gysbert Ja-
picx en de Rimen en Teltsjes) wordt
het zo geschreven. De Fryske Akade-
my gaf echter de voorkeur aan Bols-
weirt. Taalkundig zal dat wel beter zijn,
fonetisch niet. En Bolsward was ge
wend aan Boalsert. Het oog wil ten
slotte ook wat. Trouwens in de duizen
den boeken die jaarlijks bij een be
kende uitgever ter plaatse van de pers
komen staat ook steeds Boalsert. Al
leen van de KFFB wordt dat dit jaar
reeds een half miljoen! Nee, daarom hou-
en zo: Bolsward Boalsert. Wat wij
leuk vinden is dat beide namen even-
groot geletterd zijn. Elders ziet men nog
wel eens de naam in het Hollands met
grote letters en de Friese er in kleine
lettertjes onder. Bolsward kent die
discriminatie niet Overigens niet alle
gemeenten in Friesland kennen twee
talige plaatsnaamborden, het meren
deel echter wel. Soms zijn het enkel
Hollands-talige, soms b.v. in de gemeen
te Hemelumer Oldeferd alleen Fries
talige. U ziet daar wel de aanduiding
Himmelum, maar Hemelum (zoals op
de atlas staat) ontbreekt. B. en w. von
den daar destijds tweetalige plaats
naamborden te duur. Ook een motief!
Dan maar ééntalige vond de raad. En
het werden er eentalige maar dan Frie
se. Nu nog iets over de foto. Alle vrij
onbekende hoekjes zijn ons welkom, ook
dit. Maar deze foto is toch iets méér
dan dat. Het onderstreept ook een te
genstelling. Links het van betonblokken
opgezette gebouw, strak en zakeltfk,
rechts de boerenwoning, pittoresk en ro
mantisch, de voorkant van een in bo
ven verscholen stelphuizinge. Het be
treft hier de oude Hichtumerweg, zo
als de meesten van u reeds ontdekt zul
len hebben. Links vindt u de achter
kant van ’t voormalige VTVO-gebouw,
nu in gebruik bij de VLF. Rechts de
boerenhuizinge van fam. Tolsma. De
achterkant van het „hiem” grenst aan
de Algemene begraafplaats. De oude
Hichtumerweg vormt de verbinding tus
sen de Franekerstraat en de Twibaks-
dyk. Het weggetje loopt achter het com
plex van fa. Nooitgedagt NV en de voor
malige VIVO langs.
Deze foto, die zoveel stof tot naden
ken bood, is gemaakt door de heer S.
Hollander, G. Japicxlaan 7, Bolsward.
Israël is door de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties met meerderheid van
stemmen veroordeeld wegens zijn gewa
pende inval in Zuid-Libanon, die ge
richt was tegen de golf van aanslagen
die door Palestijnse guerillastrijders van
uit dat gebied op nederzettingen in
Noord-Israël waren ondernomen. De
Verenigde Staten hebben hun steun aan
de desbetreffende resolutie onthouden
omdat daarin van die Palestijnse aan
slagen slechts op zeer indirecte wijze
melding werd gemaakt. In Jeruzalem
is de vrees geuit dat deze onevenwich-
geld dan wel vandaan moet komen. Want
de huidige regeringspartijen hebben nog
meer kostbare verlangens als zij in een
volgend kabinet opnieuw terugkomen. De
heer Mellema van de CHU liet dit vo
rig weekeinde onomwonden blijken. Hij
vertelde in Rotterdam de verzamelde
Christelijk-Historischen, dat de huidige
eisen onder meer verdubbeling van
de ontwikkelingshulp, uitbreiding van de
woningbouw en verbetering van de In-
fra-struktuur meer geld vragen dan
beschikbaar is. In de periode 1971-
1975 kan met de beschikbare middelen
elk jaar een verhoging van de over
heidsuitgaven met 600 miljoen gulden
tot stand wo den gebracht. Dat is te
weinig om aan alle verlangens te vol
doen. De heer Mellema pleitte dan ook
voor jawel belastingverhoging. Dat
lijkt een uiterst moeilijke zaak, voor
al als de drie grote christelijke partijen
met de VVD willen blijven samenwer
ken.
We gaan toch nog spannende tijden tegemoet. Verwacht niet ogenblikkelijk vol
gende week een kabinetskrisis. Zo ver gaat het nu ook weer niet. Maar het ziet
er wel naar uit dat tegen het eind van het jaar de politieke gemoederen danig
verhit zullen raken. Langzamerliand is men bezig de hiervoor benodigde brandstof
aan te dragen. Twee belangrijke kookpunten liggen gewoon al in de tjjd ver
ankerd. In de komende maanden moet het kabinet de nieuwe begrotingen af
leveren, die in het najaar besproken moeten worden. Volgend jaar worden nieuwe
verkiezingen voor de Tweede Kamer gehouden en moet het kabinet-De Jong
aftreden. Dat betekent, dat tegen het eind van het jaar de politieke partijen
elkaar danig onder vuur moeten nemen om bij de strijd om de stemmen niet
naast de bus te vallen.
met die van de heer Biesheuvel, zodat
het niet te vreemd is om te veronder
stellen, dat de heren onderling enig kon-
takt hebben gehad over de vraag in
hoeverre kritiek op de premier nu al uit
te dragen is. Het kan kennelijk best.
De KVP heeft zich nog niet laten ho
ren als derde grote regeringspartij. Be
halve dan natuurlijk de persoonlijke
reaktie van fractievoorzitter Schmelzer
direct na de regeringsuitspraak over
Cambodja, waarin ook hij al viel over
het vele begrip dat premier De Jong
toonde. De vierde regeringspartij, de
VVD, blijft onvooiwaardelijk achter het
kabinet De Jong staan. Maar de libe
ralen kr gen dan ook vorig weekeinde
van de CHU te horen dat zij „te wei
nig werkelijke verontrusting vertonen
over de vraagstukken van deze tijd.”
De defens’e-uitgaven vormen een hoofd
stuk apart Minister Den Toom (Defen
sie) wil voor 1971 na de volgends
kabinetsformatie volgens sommige
berichten minstens 225 miljoen gulden
méér aan defensie uitgeven. Het defen
siebudget moet volgens hem worden ver
hoogd tot minimaal vier procent van het
nationaal inkomen. Liberalen, ARP en
WD schijnen hier wel voor te voelen,
getuige recente uitspraken De KVP heeft
het moeilijker. Niet zo zeer over de
vraag of de uitgaven wel omhoog moe
ten maar over het probleem waar het
Met ingang van 31 mei a.s. komen de
LABO, de NOF en de NTM met één
gezamenlijke nieuwe dienstregeling uit,
waarin ook beknopt de vertrek- en aan
komsttijden van de treinen in Friesland
zijn opgenomen.
De rechtstreekse halfuurverbinding voor
Bolsward via Sneek naar Heerenveen
en terug in aansluiting op en van da
treinen naar het zuiden blijft gehand
haafd.
Van Heerenveen, Sneek en Bolsward
heeft men iecter half uur een directe
verbinding met Harlingen: het ene half
uur via de Kop Afsluitdijk en het an
dere half uur via Witmarsum. In te
gengestelde richting is dit eveneens het
geval.
De aansluiting op en van de treinen in
Harlingen is, met uitzondering van een
enkele dienst, komen te vervallen. Ter
compensatie is de dienst tussen Wit
marsum en Franeker opgevoerd tot een
uur-dienst met een zeer goede treinaan-
sluiting te Franeker.
De dienst van Makkum naar Bolsward
blijft In grote lijnen ongewijzigd, met
in Bolsward directe aansluiting naar
Sneek en Heerenveen. Van Bolsward
naar Makkum is de dienst echter een
half uur verschoven.
De ziekenhuisverbindingen met Sneek
zijn verbeterd.
Met uitzondering van 1 rit ’s morgens
en 1 rit ’s middags wordt het traject
Witmarsum-Hemert-Wommels niet meer
gereden. Inwoners van Makkum met be
stemming Leeuwarden kunnen dan ook
het beste via Bolsward en Sneek rei
zen of via Witmarsum-Franeker.
Doordat deze drie ondernemingen met
één dienstregeling uitkomen kan men
met een dagabonnement ook van alle
in de dienstregeling voorkomende lij
nen gebruik maken. De prijs van een
dagabonnement is voor volwassenen f 5
en voor kinderen f2,50.
Het aantal wijzigingen in de dienstre
geling Is van dien aard, dat wij onze
lezers adviseren tijdig een nieuwe dienst
regeling te kopen of inlichtingen hier
over in te winnen bij de ondernemers;
