Minister Udink lijstaanvoerder
bij de CHU
i Gahe Skroar
Heath wint Engelse verkiezingen
i
I
I
I
I
WIWlMWi te if
I
S 4 e - "V 1 »dt
Duitse coalitie in gevaar door
verkiezingsuitslag
Gewestvorming nog niet populair
in de Kamer
111
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
'IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
de Martinikerk le
Bolsward
ons
Bolsward
o
i Hwat hat
I
I
I
I
i
it
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Orgelconcerten in
g
repertoire”
Deze keer vanuit
t Verhoging
abonnementsprijs
109e JAARGANG No. 50
VRIJDAG 26 JUNI 1970
itf
Wymbritseradeel,
Nixons stryd met de inflatie
us hjoed to sizzen
Duitse verkiezingen
Gewesten
a.s.
Defensie
xn
Foar de swiersettige giet moarns de
sinne al Onder.
In aansluiting op de publicaties over
het Heamiel programma hier de foto
van de majorettes, welke zaterdag in
Bolsward zullen zijn.
Met ingang van bovengenoemde
datum wordt onze abonnements
prijs 1.40 per kwartaal
Abonnementsprijs f 4.00 p. kwartaal
(bt) vooruitbetaling)
Giro 887926
lijkheden voor een onafhankelijke poli
tiek voor de Oosteuropese landen, al zal
Moskou hen nooit algehele vrijheid van
handelen geven.
gaat met 25 3 Opct. naar beneden,
de rentestand blijft te hoog. Volgens
Nixon is de oorzaak hiervan mede te
zoeken in de overgang van oorlogs- naar
vredeseconomie, een zaak waarmee in
het Witte Huis nu ex-minister Finch
belast is. Het aandeel van defensie in
de begroting is gedaald van 44 tot 36
pet. De strijdkrachten ontsloegen in een
jaar 400.000 militairen en burgers, ter
wijl de werkgelegenheid in defensie-in-
dustrieën met 300.000 arbeidsplaatsen
verminderde.
Nixon heeft een produktiviteitscommis-
sie ingesteld, bestaande uit regering, pu
bliek, arbeiders en werkgevers, die moet
bepalen hoe een evenwicht bereikt kan
worden tussen kosten en produktiviteit
ten behoeve van prijsstabiliteit. Ook zul
len zijn economische adviseurs maan
delijks inflatiewaarschuwingen doen uit
gaan.
Nixons „woorden tegen inflatie” heb
ben weinig indruk gemaakt. Alleen met
ten. Men zou wat dit betreft van ’n zorg
vuldig geplande campagne kunnen spre
ken om de publieke opinie al vast rijp
te maken voor verhoging van de defen-
sie-gelden. Ware het niet dat minister
president De Jong zelf dan aardig uit
zijn rol is gevallen. Eind vorige week
zei hij na afloop van de wekelijkse ka
binetsvergadering zijn geleerde naam
genoot zich schromelijk had vergist en
veel te pessimistisch deed. Ons leger kan
er nog best mee door, zei de oud-ma-
rineman. De premier beriep zich op de
Nato, die ons moet beschermen als
een konflikt in Europa uitbreekt. Niet
ten onrechte antwoordde deze week prof.
De Jong dat die Nato bestaat uit bij
dragen van de leden en dat diezelfde
leden moeten zorgen dat hun bijdragen
op peil zijn omdat anders het gehele
defensiehuis instort. De militaire des
kundigen kunnen vertellen hoe het met
de werkelijke sterkte zit. Maar minis
ter Den Toom heeft hen zwijgplicht op
gelegd.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
IBS
w
De verkiezingen in drie Westduitse
deelstaten zijn voor de socialistisch-11-
berale regering Brandt/Scheel teleur
stellend verlopen. De Liberalen keerden
niet terug in de parlementen van twee
van de drie „Lander”.
De sociaal-democraten gingen slechts
marginaal vooruit, maar de oppositio
nele christen-democraten boekten meer
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
woorden worden de inflatieverwekkers
aangezet hun leven te beteren. Het lijkt
een illusie hiervan veel resultaten te
verwachten. Ook politiek kan dit gevaar
lijk voor Nixon zijn: wanneer in no
vember, wanneer tussentijdse verkiezin
gen moeten worden gehouden voor Huis,
Senaat en staatscongressen, de inflatie
nog steeds voortwoekert, zouden de kie
zers Nixons hoop om de Democratische
meerderheden in het Congres te verklei
nen of om te zetten in Republikeinse
meerderheden, wel eens de bodem kun
nen inslaan. In Engeland en West-Duits-
land is ook al gebleken dat stijgende
prijzen de regeringen bij het electo
raat snel aan populariteit kunnen doen
inboeten
beelden, waar van samenwerking spra
ke is: Eindhoven, Den Bosch, Midden-
Limburg, Noord-Limburg, Nijmegen,
Utrecht, Helmond, Twente, Zuid-West-
Friesland, Leiden, Salland, West-Fries-
land, Drechtste- en Alblasserwaard en
Vijfherenland en Gooiland. Het gaat
hier om kwart tot eenderde van de be
volking, vertelde de staatssecretaris.
Ons leger rammelt aan alle kanten. Er
is dringend geld nodig om de uitrusting
te verbeteren. De situatie nu is te ver
gelijken met die kort voor de Tweede
Wereldoorlog toen onze strijdkrachten
door bezuinigingen volledig waren on-
dermijnd. Dit vertelde prof. L. de Jong,
als directeur van het Rijksbureau voor
Oorlogsdocumentatie en schrijver van
het standaardwerk over de wereldoor
log onze nationale geschiedschrijver, op
een congres van ex-polit:eke gevange
nen. Hij was niet de eerste, die klaag
de over de zwakte van het Nederlandse
leger. Ook een aantal politici heeft al
aangekondigd dat in de komende ja-
ren de defensie-aiitgaven omhoog moe-
In alle opzichten vormde de Conservatieve overwinning bij de Engelse verkiezingen
van 18 juni een enorme verrassing: voor de Labourpartlj en haar leider, Wilson,
die zich al koesterden in de zekerheid van een zelfgenoegzame continuïteit, voor de
opiniepeilers, die door iedereen met minder vertrouwen bezien zullen worden, voor
de Conservatieven en hun leider, de nieuwe premier Heath, die zijn positie al be
dreigd zag door een tweede nederlaag by I^agerhuisverkiezingen, en voor de ge
hele wereld, die was afgegaan op de opinie-peilingen, die I^abour een voorsprong
hadden gegeven variërend van 2 tot 12 pet.
I las-Home en krijgt de zware taak de
binnenkort beginnende onderhandelin-
gen met de EEG te gaan leiden.
Heath krijgt met 3 grote problemen te
maken, Europa, de economie en de vak
bonden. Hij is een groot voorstander van
de Britse toetreding en geniet meer sym
pathie bij vele (w.o. de Fransen) Eu
ropeanen dan de glibberige Wilson, al
zal dit de prijs van de toetreding niet
lager maken; wel zullen voor hem meer
deuren opengaan. Op economisch ge
bied moet de regering-Heath de produk-
tie snel stimuleren, de hoge werkloos
heid afremmen en de uitbarsting van
prijs- en loonstijgingen beteugelen. Op
dit terrein liggen botsingen met de vak
bonden voor de hand. Wilson heeft nooit
de macht van deze durven inperken,
maar de Conservatieven zijn van hen
natuurlijk niet zo afhankelijk.
Onder auspiciën van de Stichting Or-
gelcentrum zullen in de Martinikerk te
Bolsward weer een aantal orgelconcer
ten worden gegeven. Deze traditionele
zomeravondconcerten, die reeds sedert
1958 door genoemde Stichting worden
verzorgd, hebben zich steeds in een goe
de belangstelling mogen verheugen en
blijken in een behoefte te voorzien. Tot
uit de in de verre omtrek gelegen va-
kantie-cenra komen honderden luisteren
naar de klanken van het fraaie Hinsch-
orgel in één van Frieslands oudste en
mooiste kerken.
De serie vangt aan op dinsdag 30 juni
en vervolgens iedere dinsdag in de maan
den juli en augustus. Alle concerten be
ginnen om 20 uur. Het openingsconcert
op eerstgenoemde datum wordt gegeven
door de organist Feike Asma. Het pro
gramma dat door hem zal worden uit
gevoerd luidt: Variaties voor orgel op
„Merck toch hoe sterek”, Paul Chr. v.
Westering; Fantasie in c, J. S. Bach;
Preludium en Fuga uber den Namen
B.A.C.H., Franz Liszt; Choral II, Cé
sar Franck; Incantation pour un jour
Saint, Jean Langlais; Prelude on an own
chorale, Guy Debrock.
Feike Asma besluit met
symph. I, Louis Vierne.
Het volgende concert, op dinsdag 7 juli
wordt gegeven door Piet van Egmond.
Zijn programma vermeldt: Orgelconcert
no. 10, G. F. Handel; Voluntary in a,
John Stanley; Pièce Héroique, César
Franck; Sonate II, Felix Mendelssohn;
Grand Choeur alia Haendel, Alex. Guil-
mant; „Dédicace” (Fantasie voor groot
orgel) Louis Vierne.
Piet van Egmond besluit als gewoonlljlc
met één van zijn improvisaties.
„Ik kan me niet voorstellen, dat de
PvdA volhardt in de afwijzing van de
christelijke partijen, dat zou betekenen,
dat de PvdA de kiezers meedeelt geen
regeringsverantwoordelijkhed te willen
dragen”. De heer Udink had natuurlijk
gelijk. Niemand verwacht dat de chris
telijke partjjen komend jaar zoveel zul
len verliezen en de oppositiepartijen zo
veel winnen, dat de rollen plotseling
worden omgedraaid en een PvdA zónder
samenwerking met christelijke partij
en in de regering kan komen. Aan de
andere kant lijkt de wens van minis
ter Udink naar een wat bereidwilliger
PvdA meer droom dan werkelijkheid.
De PvdA heeft nooit de christelijke par-
Bolswards Nieuwsblad
Minister Beernink (Binnenlandse za
ken) heeft het vorige week in de Twee
de Kamer bijzonder moeilijk gehad. Hij
kon geen meerderheid krijgen voor de
ideeën over de vorming van gewesten
in Nederland, zoals hij die in een no
ta heeft geformuleerd. De bewindsman
ontkwam maar net aan een nederlaag
doordat de ARP de oppositie smeekte
om een motie in te trekken. Minister
Beernink wil de vorming van de ge
westen overlaten aan de gemeentën zelf.
De socialisten willen daarentegen dat de
centrale overheid hieraan leiding geeft
door middel van een speciale wet. Zij
vrezen dat anders de gemeenten aller
lei „mini-oplossingen” zoeken om op die
manier aan grenswijzigingen te ontko
men. De socialist Van Thijn vroeg in
een motie om zo’n wet. Bij de debat
ten bleek dat de ARP het met de in
houd van deze motie eens was. „Ik heb
geen neiging om tegen deze motie te
stemmen”, zei de ARP-woordvoerder, de
heer Schakel. Maar ook minister Beer
nink had geen zin om water in de wijn
te doen. De heer Schakel kwam met een
merkwaardige oplossing. Op zakeltjke
gronden was hij vóór de motie, maar
hij wilde voorkomen dat hij om poli
tieke redenen toch tegen moest stem
men (je kan als lid van de regerings
coalitie niet je eigen minister afvallen
zonder grote gevolgen). Hij vroeg de so
cialist dus om nu de motie niet in stem
ming te brengen. De nota van minis
ter Beernink moet worden uitgewerkt
in een wetsvoorstel. Als dat voorstel
komt van de motie opnieuw ter sprake
komen. De socialisten gingen hiermee
akkoord. Bij het debat vertelde onder
minister v. Veen dat de gemeenten toch
bijzonder actief zijn op het punt van
gewesten. Hij noemde de volgende voor-
Op woensdag 24 juni verzorgde de
Rono tussen 19.00 en 19.45 uur (24-6)
een rechtstreekse uitzending vanuit)
Bolsward waarin opnamen te beluiste
ren waren van de christelijke muziek
vereniging „Oranje” o.l.v. Herrit Hee-
renga, m.m.v. koren.
De presentatie was in handen van Frits
Smienk en Elso Huizing.
tijen als zodanig voor de verdere toe
komst afgeschreven, maar „De KVP
onder leiding van Schmelzer”. Het was
’n gevolg van die befaamde nacht, waar
in de KVP plotseling de samenwerking
met de socialisten verbrak. Dat heeft
bij de PvdA zoveel frustaties veroor
zaakt, 'dat men daar huilend heeft ge
zegd: „Eens, maar nooit meer”. Tenzij er
een ander soort KVP zou ontstaan,
maar daar is na het weglopen van de
PPR’ers en het in slaap sukkelen van
de overgebleven „radikalen” binnen de
fractie op dit moment weinig kans op.
Minister Udink heeft in Rotterdam ook
al vast aangekondigd wat de hoofdpun
ten worden van het CHU-verkiezings-
program. Hij noemde vier prioriteiten:
de solidariteit van de gemeenschap (de
sterken moeten in binnen- en buiten
land de lasten van de zwakken helpen
dragen); inspraak van de burger; letten
op de kwaliteit van de vooruitgang
(milieubeheersing) en een verdere ont
spanning tussen Oost en West. Het is
een programma waarmee noch de so
cialisten, noch de VVD, noch de ande
re christelijke partijen veel moeite zul
len hebben.
President Nixon heeft voor de Ameri
kaanse nieuwsmedia een vurig pleidooi
gehouden voor een vrijwillige zelfbeheer
sing ten aanzien van de lonen en de
prijzen. Dit naar het voorbeeld van de
regering die naar uitgavenbeperking
streeft om de inflatie te bestrijden.
Nixon bleef echter in het kader van de
traditionele Republikeinse politiek, die
huiverig is voor staatsbemoeienis met
de economie. De Amerikaanse regering
blijft een loon- en prijspolitiek afwij
zen, alhoewel, ook in het regerings
kamp, steeds meer stemmen in die rich
ting waren opgegaan.
Nixons politiek heeft ten doel gehad
de inflatie de kop in te drukken zon
der daarmee een recessie in de econo
mie te veroorzaken. Met name het be
perken van de overheids-uitgaven en
het beperken van de kreditfaciliteiten
hebben niet de gewenste resultaten ge
had; de economie groeit niet meer. De
vaart van vier jaren inflatie, aldus de
president, was groter dan verwacht en
de regeringspolitiek heeft te veel wer
keloosheid veroorzaakt. Ondanks dat de
Amerikaanse economie de sterkste van
de wereld is zijn de problemen groot:
de werkloosheid is toegenomen tot 5 pet.
de prijzen blijven met 6 pct. per jaar
stijgen, de winsten zakken, en de beurs
De klap kwam hard aan, al is de Con- winst. Op basis van deze tussentijdse
servatieve meerderheid (30 zetels) in uitslag kan er geen sprake van zijn dat
het Lagerhuis niet overweldigend. De Brandt overgaat tot de ontbinding van
Conservatieven kregen 330 zetels (winst
75, verlies 8), Labour kreeg 287 zetels
(winst 10, verlies 70), de Liberalen kre
gen 6 zetels (winst 0, verlies 7). De
„swing”, de verschuiving ten gunste
van de Conservatieven bedroeg, verge
leken met 1966, 4,7 pet.
Heath heeft inmiddels snel en efficiënt
de macht van de gedesillusioneerde La-
bourregering overgenomen; zijn kabinet
is al geformeerd. Enkele vertrouwde
namen van voor 1964 zijn teruggekeerd.
Maudling heeft binnenlandse zaken ge
kregen (waar hij te maken krijgt met
de problemen in Noord-Ierland en met
de immigratie van Aziaten en Afrika
nen met Britse paspoorten, die in lan
den als Kenia niet meer gewenst zijn,
maar waartegen vooral de rechtse Con
servatieven, o.l.v. Powell zich scherp
verzetten: zij zien in de gekleurde im
port een bedreiging van alles wat maar
Engels is); voorts Macleod (die op het
ministerie van financiën de Conserva
tieve beloften van stabiele prijzen, waar
aan Heath ten slotte toch de overwin
ning schijnt te danken hebben gehad,
waar moet maken), Douglas-Home (die
buitenlandse zaken weer onder zich
I krijgt) en Barber. Deze laatste, als
partijvoorzitter een van de strategen
achter de overwinning van de Conser-
vatieven, wordt tweede man van Doug-
S
I
I
de Bondsdag met als doel zijn parle
mentaire meerderheid te vergroten, zo
als Wilson in 1966 kon doen.
De uitslag houdt 2 risico’s in: de Li
beralen, wier 30 zetels de SPD in de
Bondsdag aan een meerderheid van 12
zetels helpen, kunnen nu zo verdeeld ra
ken over de koers van de partij, dat de
fractie scheurt en de regering ten val
komt (een groep rechtse FDP-ers heeft
al een actiegroep gesticht); ten twee
de kunnen de christen-democraten aan-
gemoedigd worden door het feit, dat
zij kennelijk veel ex-NPD-stemmen (de
neo-nazistische partij van Von Thad-
den) naar zich toe hebben gehaald en
hun oppositie tegen de Duitsland- en
Oostpolitiek van Brandt nog harder
voortzetten.
Toch overheerst de indruk dat niet die
Oostpolitiek, maar juist de stijgende
prijzen en het uitblijven van de in de
herfst, na Brandts machtsovername,
aangekondlgde binnenlandse hervormin
gen, geleid hebben tot deze electorale
tegenslag.
De verkiezingsuitslagen in Duitsland en
Engeland wijzen op een trend naar een
twee-partijenstelsel. In beide landen
worden de kleine liberale partijen lang
zaam maar zeker weggedrukt.
De christen-democraten hebben nu al
geprobeerd met moties bressen te schie
ten in het regeringskasteel, zonder suc
ces evenwel. De indruk overheerst voorts
dat de chr.-democraten nog niet klaar
zijn voor een machtsovername: een dui
delijke kandidaat-kanselier is nog niet
aanwezig.
Brandt komt met zijn Oostpolitiek enigs
zins klem te zitten; enerzijds valt de
oppositie hem juist hierop aan, ander
zijds zullen de Oostduitsers, de Polen en
de Russen zich afvragen hoeveel ma
noeuvreerruimte Brandt nog heeft en
in hoeverre zijn regering nog represen
tatief is.
Verwacht mag nu dus worden dat de
SPD/FDP-regering op binnenlands ter
rein een vastberadener koers zal gaan
varen (waartoe ook zal behoren het af-
remmen van de „hausse” in de econo
mie door onpopulaire maatregelen, als
vervroegde inning van de belastingen)
en op buitenlands gebied de Oostpolitiek
voorzichtiger en langzamer zal uitvoe
ren en deze tegelijk beter zal presente
ren aan het Duitse volk.
Brandts Oostpolitiek verdient zeker
voortgezet te worden. Waar de tegen
standers hiervan de na-oorlogse reali
teiten van de Duitse deling en de nieu
we grenzen weigeren te accepteren,, en
dus alleen maar bereiken dat de Oost-
europeanen Zich hier steeds nadrukke
lijker aan vastklemmen, gaat Brandt
juist uit van deze realiteiten, in de hoop
hierdoor het vertrouwen van „de an
dere zijde te winnen, met als voor
ziene consequenties een verzachting van
de gevolgen van de Duitse deling voor
alle betrokken families en meer moge-
Op 1 juli a.s. wordt te Makkum de
nieuwe RK lagere school, de St. Mar-
tinus-school geopend.
Foto L. Spijksma
Minister Udink van Ontwikkelingshulp wordt bjj de Kamerverkiezingen van vol
gend jaar de lijsttrekker van de Christelijke Historische Unie. Hij werd in het afge
lopen weekeinde op een CHU-byeenkomst in Rotterdam tot aanvoerder benoemd.
Zyn belangrijkste concurrent, fractievoorzitter Mellema, kreeg slechts een be
scheiden aantal stemmen. De CHU rekent er vast op dat de heer Udink in een
nieuw kabinet opnieuw een ministerpost zal kunnen krijgen. Maar mocht dit on
verhoopt niet lukken dan zal de heer Udink in de Tweede Kamer de fractie gaan
aanvoeren.
Minister Udink zei op het CHU-congres, dat de komende kabinetsformatie niet
automatisch behoeft te leiden tot een nieuwe coalitie tussen de christelijke partyen
en de VVD.
J In verband met grote kosten-
stijging is door het ministerie v.
Economische Zaken aan de dag-
x en nieuwsbladen, toestemming 1
verleend de abonnementsprijzen
Z met ingang van 1 juli a.s. te
J verhogen. X
Final uit
s
