Ook Israël aanvaardt plan-Rogers
de week
Foto
van
PvdA wil
steeds niet
6abe Skroar
nog
samenwerken met KVP
a
1
L;
Britse havenstaking geëindigd
Belastingen moeten wellicht weer
omhoog
•W
Pikmeer
skaed
en
de naties
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIB
5 erenig
wordt dieper
Ljocht
Orgelconcert door
Charles de Wolff
L Ja»
"j
(Rn
fc Tg M
Sdr HL .d
I
Q
n
I
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
W i
dWi'i
rrr
109e JAARGANG No. 62
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1970
Wymbritseradeel.
ir
Pipinelis overleden
n
I pleeghuis Bloemkamp, dat als revalida-
4
Heath wijzigt kabinet
Britse havenstaking geëindigd
Max Reger;
J.S.
Hwat hat
Belastingen
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
(05157)
Ook het Griekse kolonelsregime is met
problemen geconfronteerd door het over
lijden van een minister. Met het heen
gaan van minister van buitenlandse za
ken Pipinelis verdween namelijk de eni
ge burgerpoliticus die in de Griekse jun
ta zitting had. Evenals de andere mi
nisters die destijds van het kabinet-Ka-
nellopoelos deel uitmaakten had hij zich
na de militaire coup van voorjaar 1967
uit het openbare leven teruggetrokken.
Enkele maanden later besloot hij even
wel de Griekse diplomatie te gaan lei
den, toen zijn land en Turkije naar aan
leiding van de kwestie-Cyprus met el
kaar in oorlog dreigden te geraken.
Toen het oorlogsgevaar geweken was
bleef hij aan, ook toen koning Konstan-
tijn na diens mislukte poging om het
bewind van Papadopoelos te verdrijven
naar Rome uitweek. Sindsdien heeft Pi
pinelis zich voortdurend ingespannen de
terugkeer van de koning, voor wiens
plaats in het Griekse bestel hij zeer ge
porteerd was. mogelijk te maken. Het
is de Griekse junta niet gelukt ook maar
een van de voormalige politici er toe
te brengen Pipinelis’ 'plaats in te ne
men, zodat premier Papadopoelos zich
genoodzaakt heeft gezien de portefeuil
le van buitenlandse zaken zelf te gaan
beheren.
Dwaze en koppige minsken meitsje rl-
ke advokaten.
Sa moarnsier
Is de loft faek noch skier
Mar komt dan it Ijocht
Dan wurdt er bitocht
Komm’ sinne en skaed
Oer de Makkumer waerd
It Ijocht oer it reid
Dat moams-ier noch leit.
It Ijocht en it skaed
Op ’e Makkumer waerd
Lit it libben üs sjen
As buortsjende bern.
Dan riist it nei boppen
De tiid hat it roppen
En weagjend op ’e wyn
Rikt it nei sinne-skyn.
Intussen heeft premier Heath enkele ka
binetswijzigingen moeten doorvoeren in
verband met de plotselinge dood van zijn
minister van financiën, Macleod. Als
diens opvolger heeft Heath benoemd zijn
vriend en vertrouweling Barber, die hij
daartoe heeft moeten ontheffen van zijn
belangrijke taak van leider van de Brit
se delegatie in Brussel voor de onder-
handelingen over Engelands toetreding
tot de Europese Gemeenschappen. Even
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
De onderlinge afhankelijkheid een
goede en ten kwade tussen de lan
den is gegroeid, maar dit heeft nog nau
welijks geleid tot daaraan beantwoor
dende vormen van politieke organisatie.
Er is alle aanleiding om aan dit ver
schijnsel aandacht te besteden, zeker nu
in 1970 de organisatie der Verenigde Na
ties 25 jaar bestaat. Dat zal gebeuren
in de Vredesweek 1970 welke de Raad
van Kerken te Sneek, in samenwerking
met de Interkerkelijke Werkgroep en de
Oekumenische Jeugddienst Commissie
organiseert van 2026 september te
Sneek onder het motto: „Vrede, Vrij
heid en Gerechtigheid”.
Enkele prominente sprekers zijn hier
voor gevraagd, waaronder drs. Leon
Wecke, dikt, van het Instituut voor vre-
desvragen en mr. M. v. d. Stoel, lid
tweede kamer Staten Generaal.
De PvdA blijft weigeren om eventueel na de verkiezingen van volgend jaar alsnog
met de KVP in zee te gaan. Het dagelyks bestuur van de Partij van de Arbeid en
de Tweede Kamerfractie hebben vorige week in een verklaring, dat de PvdA vol
gens hen moet vasthouden aan de oude weigering om met de KVP samen te
werken. De reden van de. verklaringen was de actie van de heer H. Staneke,
voorzitter van de PvdA in Gelderland, die de laatste weken in de partij mede
standers probeerde te vinden voor het streven weer wat meer toenadering met
de KVP te zoeken. Het dageljjks bestuur van de PvdA deelde vorige week mede,
dat de vraag van de samenwerking met de KVP voorlopig zelfs niet binnen de
partij aan de orde zal worden gesteld.
in de eerste plaats liet Maudling in
1964 zijn Labouropvolger een gigantisch
tekort op de betalingsbalans na, en bo
vendien zou Maudling, die hoe dan ook
toch een zeer ervaren minister is, dan
onttrokken moeten worden aan het mi
nisterie van binnenlandse zaken, waar
zijn aanwezigheid dringend gewenst is
in verband met de weer toenemende
spanningen in Noord-Ierland. Als Bar
bers opvolger voor de onderhandelingen
met de Europese Gemeenschappen is
aangewezen de minister van technolo
gie, Rippen, die bekend staat als een
overtuigd voorstander van Britse aan
sluiting bij „Europa”.
zelfbedieningsbedrijven en de nieuwe
Raiffeisenbank, won deze straat echter
aanmerkelijk aan aanzien. Zo is het ook
met het Laag Bolwerk en dit zal op
den duur nog meer het geval zijn, als
het verkeer hier inderdaad gaat „door
stromen”. Zo gezien is deze hoek van
de stad wel wat nederig bebouwd. Zo
ooit het St. Antoniegasthuis nog eens
zou moeten worden uitgebreid met een
moderne verzorgingsflat, zou dit wel
licht de aangewezen plaats zijn, maar
voorlopig is het nog niet zo ver. Nu
voor enkele jaren het Hoofdgebouw van
het Gasthuis werd gemoderniseerd, blijft
het evenwel een feit, dat dit Klein Gast
huis tot de oudste bejaardenvoorzie
ning gaat behoren. Het Heechhout is
hypermodern, het Doopsgezind Rusthuis
is nog nieuw (het werd geopend de
zaterdag na „kneppelfreed”), Elim is
nieuw, inmiddels al gemoderniseerd en
met een nieuwe vleugel uitgebreid. De
Hendrik Nanneshof is eveneens gemo
derniseerd, evenals Huize St. Martinus.
Het Convent is wat het „hofje” betreft
afgebroken, alleen de diaconiewoningen
aan de Looiersbuurt en de Gasthuis
woningen aan de Nieuwmarkt t.o. het
Hoofdgebouw zijn met de woningen op
deze foto vergelijkbaar. Noemen we
nog de reeds gebouwde en nog te bou
wen bejaardenwoningen in de stad (Clau
de Fonteynestraat en Eekwerd) dan kan
zeker niet gezegd worden dat er aan de
bejaardenzorg te Bolsward niets wordt
gedaan. Integendeel, Bolsward heeft niet
alleen een groot aantal bejaarden, maar
er wordt van alle zijden ook veel zorg
voor hen gedragen. Voor de gezonde
bejaarden, maar ook voor de zieke.
Wat dit laatste betreft zijner in de
verschillende inrichtingen speciale zie
kenafdelingen en voorts is er het Ver-
I heeft het er naar uitgezien, dat de pre-
rier de huidige minister van binnen
landse zaken, Maudling, de portefeuille
van financiën zou geven, die deze ook
al van 1962 tot 1964 had beheerd. Twee
argumenten pleitten echter daartegen:
zonder Schmelzer? De toenemende aan
drang binnen de PvdA om weer met de
KVP samen te werken, kan niet los
worden gezien van de aanvankelijke aan
kondiging van de heer Schmelzer om
na de komende verkiezingen uit het ac
tieve politieke leven te willen vertrek
ken. De laatste tijd doen echter steeds
meer geruchten de ronde dat de heer
Schmelzer toch een belangrijke positie
nastreeft. Hij zou wel uit de Tweede
Kamer willen stappen, maar hiervoor
in de plaats zich kandidaat willen stel
len voor de post van Buitenlandse Za
ken als opvolger van minister Luns. Die
geruchten moeten de PvdA op dit mo
ment weer afschrikken. Tenslotte is
men daar aardig op de hoogte van het
reilen en zeilen binnen de KVP. Het
wachten is nu op wat meer duidelijk
heid over de politieke toekomst van de
leidende figuren van de KVP. Het is
niet onmogelijk dat wij daarover voor
het najaar nog wat meer horen. De
PvdA kan dan rustig in september of
februari de nieuwe verloving met de
KVP bespreken.
Minister Witteveen, de liberale bewinds
man op financiën, heeft weer eens ge
dreigd dat de belastingen misschien om
hoog moeten. Een maand geleden cir-
kuleerden berichten, dat de nu levende
verlangens meer woningbouw, hoge
re defensie-uitgaven, meer geld voor het
onderwijs alleen verwezenlijkt kon
den worden door belastingverhogingen.
Toegegeven, dat deze foto wel ietwat
uit de toon valt, plaatsen we hem met
veel vrijmoedigheid. Toegegeven ook, dat
dé foto al weer geruime tijd geleden
is gemaakt (n.l. bij een elfstedenboten-
tocht, toen de fotograaf volgens een
opschrift op de achterzijde van de foto
nog maar 26 jaar was) is hij toch ac
tueel, omdat ook nu nog op zomerse
dagen door jong en oud graag wordt ge
keken naar de kleur en fleur op het
water en drukke commentaren worden
gegeven over ’t .kapitaal’ dat er alle
maal is ingestoken en soms ook over
het bloot, dat vakantievolk maar heel
gewoon gaat vinden. Wij zullen u er
niet mee vermoeien te vertellen wie er
allemaal op deze zonnige vakantiefoto
staan. Het is zelfs heel wel mogelijk,
dat het niet zou lukken vandaag aan
de dag dit groepje mensen nog eens
bijelkaar te krijgen, omdat sommigen
van hen toevallig in Bolsward waren,
of inmiddels zijn verhuisd of zelfs an
derszins. Waar wij wel op willen wij
zen is de achtergrond. Deze laat een
rug aaneengebouwde bejaardenwoningen
zien, het z.g. Klein Gasthuis langs het
Laag Bolwerk. Ze zijn gebouwd volgens
het aloude „hofjes principe": slechts
door het poortje bereikt men de voordeu
ren. Wat hier de straatkant betreft is
er eigenlijk sprake van de achterzijde
van de huisjes. Het is er gelukkig en
goed wonen in het Gasthuis en toch
Toen het gebouwd werd heeft men ook
niet kunnen weten, dat juist deze hoek
van Bolsward nog eens een belangrijke
invalsweg zou vormen van de oude bin
nenstad. Het Skilwyk, eens een onbe
duidende straat, ligt nu in het verleng
de van de Gysbert Japikslaan. Door de
bouw van het Doopsgezind rusthuis en
tal van nieuwe zaken als supermarkten,
Gedacht wordt aan een extra verho
ging van de BTW, de oude omzetbelas
ting. Deze moet volgend jaar volgens al
aangenomen wetsontwerpen met drie
honderd miljoen gulden omhoog. Minis
ter Witteveen heeft nu in een interview
gezegd, dat deze BTW misschien wel
met het dubbele bedrag omhoog moet
gaan. Dat is echter niet het enige. Ook
de voornaamste directe belastingen
(loon- en inkomstenbelasting) zouden
weleens omhoog geschroefd moeten wor
den. Het belangrijkste element in de
recente verklaring van minister Witte
veen is niet het feit dat hij opnieuw be
lastingverhoging aankondigt, maar het
nieuwe motief, dat hij hiervoor aan
voert. De minister vertelde, dat onze eco
nomie opnieuw oververhit dreigt te ra
ken en dat daardoor plotseling een nieu
we bestedingsbeperking nodig zal zijn.
Hij zag hiervoor twee mogelijkheden:
snelle verhoging van de belastingen en
ingrijpen bij de lonen. Door de belastin
gen te verhogen en de lonen te verla
gen bereikt men, dat de (particulie
re) uitgaven verminderen. Vraag is wel
of het werkeltjk zo slecht gaat met on
ze economie. De Tweede Kamer zal daar
over straks moeten oordelen wanneer
minister Witteveen inderdaad de be
voegdheid vraagt om tussentijds snel be
lastingverhogingen in te voeren. Een mo
gelijkheid waarin de wet nu nog -niet
voorziet. De oververhitting van de eco
nomie kan ook een excuus zijn om als
nog de belastingen te verhogen. Het zal
voor een liberaal minister, die net de
inkomstenbelasting heeft verlaagd,
moeilijk zijn om zonder ijzersterk mo
tief een jaar later de verhoging weer te
niet te doen.
tiecentrum echter niet specifiek bedoeld
is voor de bejaarden, maar waar ook
jongere tot zelfs zeer jeugdige patiën
ten worden geholpen.
De foto is van de heer S. Bootsma,
Marwertflat 6 te Bolsward.
Over ongeveer vier weken (wanneer de
voorzieningen ten behoeve van de grond-
berging gereed zijn) zal een begin wor
den gemaakt met de uitdieping van het
Pikmeer bij Grouw, dat de laatste ja
ren snel ondieper werd en daardoor on
bruikbaar dreigde te raken voor de wa
tersport. Het meer zal op een diepte van
2 meter minus ZP, dat is ongeveer 2.15
meter waterdiepte worden gebracht. Met
het op diepte brengen van het gehele
meer zal men naar schatting 28 maan
den werk hebben. De totale kosten zijn
geraamd op ongeveer 950.000 gulden.
Het ministerie van CRM heeft in de
kosten van de eerste fase van het bag
gerplan, waarmee men binnenkort gaat
beginnen, een subsidie van 75 pet. toe
gezegd. De Dienst der Domeinen heeft
in het totale baggerplan een bijdrage
toegezegd van f 50.000 en heeft tevens
de gebruikelijke heffing op de specie la
ten vervallen. Er bestaat goede hoop,
dat aansluitend aan de eerste fase ook
de rest van het baggerplan zal kunnen
worden uitgevoerd.
De Makkumer waerd
Mei Ijocht en mei skaed
Fan strüken en beammen
Lei séft dêr to dreamen.
Na een lange reeks vergaderingen heeft de Israëlische regering uiteindelijk be
sloten het vredesplan voor het Midden-Oosten van de Amerikaanse minster
van buitenlandse zaken, Rogers, te aanvaarden. Aanvankelijk leek de grootste
oppositie tegen dit plan betrekking te hebben op het daarin voorgestelde staakt-
het-vuren voor tenminste drie maanden. Nog altijd leeft in Israëlische kringen de
vrees, dat de Egyptenaren van een dergelijk bestand gebruik zullen maken om,
niet gehinderd door Israëlische luchtaanvallen, hun met Russische raketten uit
geruste luchtverdedigingslinies tot aan het Suezkanaal te laten opschuiven, zo
dat zij bij een eventuele hervatting van de vijandelijkheden het huidige Israëlische
luchtoverwicht boven de strategisch zo belangrijke kanaalzone ongedaan zouden
kunnen maken.
dan ook de komende maanden duidelijk
zijn weerslag hebben.
Intussen heeft deze havenstaking nog
eens duidelijk het diepe wederzijdse wan
trouwen tussen werkgevers en werkne
mers in Engeland geïllustreerd. De twee
partijen in dit conflict hadden ook zon
der staking een soortgelijke oplossing
als nu door het Hof van onderzoek is
aangegeven kunnen bereiken. Het is als
gevolg van dit wantrouwen dat het aan
tal stakingen in Engeland voortdurend
toeneemt. Uit officiële cijfers is geble
ken, dat er in de eerste helft van dit
jaar 2296 stakingen zijn geweest, waar
bij in totaal vijf miljoen werkdagen ver
loren zijn gegaan. In dezelfde periode
van 1969 deden zich 1489 stakingen
voor, gepaard gaande met een verlies
van ruim twee en een half miljoen
werkdagen. Deze cijfers zullen de Brit
se regering ongetwijfeld aanmoedigen
haast te maken met haar voornemen
over te gaan tot een hervorming van
de vakbonden.
Fractievoorzitter Den Uyl zei name
lijk, dat het niet onmogelijk is dat in
het najaar opnieuw mensen over deze
zaak willen praten. Volgens hem bestaat
dan de mogelijkheid dat op de partij
raad van september of het partijcon
gres van februari toch over deze zaak
kan worden gesproken.
Naar aanleiding van deze uitspraak van
de heer Den Uyl behoeft men niet al te
zwaar te tillen aan de jongste verkla
ringen van het partijbestuur en de frac
tie De belangrijkste vraag is wat er na
de komende verkiezingen gaat gebeuren.
De discussies van de afgelopen weken
wijzen er alleen maar op, dat er aan
beide kanten ook binnen de KVP
wordt druk over de mogelijkheid ge
sproken een groeiende behoefte is aan
een nieuwe regeringscoalitie tussen de
PvdA en KVP. Dit blok is in de na
oorlogse jaren dan wel niet zo stevig
gebleken het draaide altijd weer uit
op onderlinge ruzies het gaf in elk
geval de mogelijkheid voor een beperkt
vooruitstrevend beleid. De PvdA stuit
nog altijd 'op het grote bezwaar en de
rancune tegen niet zozeer de KVP als
partij, alswel een aantal leidende figu
ren binnen de KVP. De grootste boos
doener in de ogen van de socialisten
is wel drs. Schmelzer, de man die in
de Nacht van Schmelzer de val van
het kabinet Cals, de laatste rooms-rode
coalitie, veroorzaakte. „Met de partij,
die Schmelzer als aanvoerder heeft, wil
len w’i nooit meer samenwerken,” heeft
een b ze Vondeling ooit eens uitgeroe
pen. Maar wat te zeggen van een KVP
Bolswards Nieuwsblad
üs hjoed to sizzen JjP
Later bleek dat de weifelende houding
van de regering vooral ëen gevolg was
van de houding van de rechtse Gahal-
partij, die aan haai’ standpunt dat Is
raël geen centimeter van het in 1967
bezette Arabische gebied mag terugge
ven onverkort wenst vast te houden.
Volgens het plan-Rogers zou Israël zich
moeten binden onder auspiciën van de
bemiddelaar van de Verenigde Naties
Jarring vredesoverleg te beginnen, dat
onder andere zou moeten resulteren in
Israëlische terugtrekking uit Arabische
gebieden zonder dat uitdrukkelijk
wordt gezegd welke gebieden dat moe
ten zijn.
De overgrote meerderheid van de kabi
netsleden heeft tenslotte het risico, dat
de zes gehal-ministers uit de coalitie
regering zullen weglopen getrotseerd en
is akkoord gegaan met het Amerikaan
se vredesplan, kennelijk zich ervan be
wust dat Israël het zich tegenover de we
reldopinie niet kon veroorloven na het
ja van Egypte en Jordanië een neen
te laten horen.
Intussen groeit de verdeeldheid die het
plan-Rogers in de Arabische wereld
teeweg heeft gebracht. Irak en de belang
rijkste Palestijnse bevrijdingsorganisa
ties hebben zich fel gekeerd tegen de
aanvaarding door president Nasser en
koning Hoessein van dit plan, terwijl
Syrië en Algerije, in iets minder felle
bewoordingen, eveneens kritiek hebben
geuit. In de eensgezindheid waarmee de
Palestijnse verzetsbeweging zich aan
vankelijk tegen de houding van Egypte
en Jordanië keerde heeft zich inmiddels
een eerste breuk voorgedaan: twee klei
nere commando-organisaties hebben de
kritiek op Nasser afgekeurd en zich af
zijdig gehouden van tegen hen gerichte
demonstraties, maar Arafat, de leider
van de belangrijke commandobeweging
El Fatah en van de overkoepelende Pa
lestijnse Bevrijdingsorganisatie, heeft
nogmaals gewaarschuwd dat de Pales
tijnse commando’s elke vreedzame rege
ling van het Israëlisch-Arabische con
flict zullen afwijzen, dat wil zeggen el
ke regering die niet leidt tot ontbin
ding van de staat Israël in zijn huidi
ge vorm. Welzijn thans in het Midden-
Oosten getuige van een regelrechte con
frontatie tussen Nasser en de Palestij-
nen, die al heeft geresulteerd in een
sluiting door de Egyptenaren van de
Palestijnse radiostations die vanuit Kai-
ro uitzonden. Binnenkort zal moeten
blijken of Nasser, en ook Hoessein,
bereid zijn de commando’s nog verder
onder druk te zetten om te voorkomen
dat dezen het komende diplomatieke
overleg zullen saboteren.
Onder auspiciën van de Stichting Or-
gelcentrum wordt op dinsdag 11 augus
tus in de Martinikerk te Bolsward een
orgelconcert gegeven door Charles J. de
Wolff.
Het gevarieerde programma dat door
hem zal worden uitgevoerd luidt: Sona
te I, Felix Mendelssohn; Fuga in as-
moll, Jobs. Brahms; Koraalfantasie
„Wie Schon leucht’t uns der Morgen
stern”, Max Reger; Pastorale, César
Franck. Charles de Wolff besluit met
Preludium en Fuga in g-moll van Mar
cel Dupré. Aanvang 20 uur.
Aan de staking van de 46.000 Britse
havenarbeiders is ’n eind gekomen door
dat zowel de werkgevers als de vak
bonden akkoord zijn gegaan met een
compromisvoorstel afkomstig van het
Hof van onderzoek dat speciaal tot op
lossing van dit havenconflict was op
gericht. Het hof heeft een loonsverho
ging van 7 procent voorgesteld, een sug
gestie waarmee de werkgevers direct,
de havenarbeiders na enig morren heb
ben ingestemd. Deze beëindiging van het
conflict is in alle opzichten een suc
ces voor de nieuwe Conservatieve rege
ring van premier Heath.
Deze heeft geen partij getrokken, maar
slechts een bemiddelende rol vervuld
door het initiatief te nemen tot de in
stelling van het speciale Hof van onder
zoek. Voorts heeft zij, door ervan af te
zien militairen in te zetten voor het los
sen van bepaalde ladingen, voorkomen
dat het conflict verder op de spits zou
worden gedreven. En tenslotte is de
loonsverhoging die een einde aan het
geschil heeft gemaakt niet zo hoog dat
zij het loon- en prijsbeleid in gevaar
brengt. Indien de staking langer had ge
duurd zou zij een verlammend effect op
de Britse economie hebben gehad. Bij
na was het punt bereikt waarop in eni
ge industrieën wegens gebrek aan toe
voer van grondstoffen arbeiders had
den moeten worden ontslagen. Toch zal
da staking nog consequenties hebben,
want zowel de import als de export is
ruim twee weken opgehouden, en dat
betekent ongetwijfeld verlies van orders.
6p de Britse betalingsbalans zal het
V rd
jt 5
H
■fr
.jTf
