De foto
de week
van
Russisch-Westduits verdrag toch
tot stand gekomen
Houding
KVP nog onzeker
van
Gate Skroar
■■■I t'i"
s
s
£gil
Bestand langs het Suezkanaal
Het bezoek van Soeharto
De maanstenen
Zuidwesthoek
Nachtrit 1970
i Hwat hat
lllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllL
Orgelconcert door
Charles de Wolff
STREEKBLAD VOOR WEST* EN ZUIDWEST FRIESLAND
Lolkema 7e bij
„De Friesclie Leeuw
spreken
Mi
-
109e JAARGANG No. 64
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1916
Wymbritseradeel.
Italiaanse kabinetscrisis geëindigd
President Soeharto
S
Russiseh-Duits verdrag
I
.W
Op
Nieuw links
ós hjoed to sizzen
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
De KVP weet nog niet precies wat z(j aan moet met haar vooruitstrevende Ka
merlid, mr. Van Schalk, specialist in Jurirdlsche zaken. De heer Van Schalk heeft
vorige week, via een Interview in een weekblad voor geslaagde zakenlieden, het
vuur geopend op de vuiligheid, die ons Nederlandse volk op dit moment dreigt te
overstromen. Hij meent, dat er snel moet worden opgetreden tegen een toenemen
de golf van pornografie. Weliswaar geeft mr. Van Schalk graag toe, dat ieder
mens voor zichzelf moet uitmaken wat hij wil lezen, zien of ervaren, maar aan de
andere kant mogen de Nederlanders niet worden blootgesteld aan zaken die eer
der dierlik dan menselijk zijn. Het Kamerlid wenst ogenblikkelijk strenge wetten.
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Duitsland) erkend zonder daar iets con
creets voor teruggekregen te hebben.
Men wijst er dan op, dat de Russen
op bepaalde voor Bonn en het gehele
Westen zeer belangrijke punten geen
millimeter hebben toegegeven. Die pun
ten zjjn: het wegnemen van de span
ningen in en rondom Berlijn, Russische
druk op de Oostduitsers om zich toe
schietelijker te tonen bij onderhande-
lingen met Bonn waarmee toch de
Ostpolitik staat of valt verbetering
van de levensomstandigheden van de
Oostduitsers. Voorts is nog geenszins
gebleken, dat de Russen thans bereid
zijn om het recht dat zij op grond van
bepaalde artikelen in het Handvest van
de Verenigde Naties als een der overwin
naars uit de Tweede Wereldoorlog heb
ben om in Duitsland te interveniëren,
op te geven.
voor hoop op een redelijk progressief sa
mengaan tussen socialisten en katholie
ken. Integendeel, aldus Nieuw Links,
de huidige KVP stelt zich nog altijd ach
ter het beleid van het Kabinet De Jong,
de rooms-liberale coalitie. En dat is iets
wat een vooruitstrevende partij volgens
de Nieuw Linksers nooit zou mogen
doen. Nieuw Links is overigens ook niet
tevreden met het nieuwe programma
van de PvdA. Zij wil vooral een veran
dering van de defensievoorstellen. Vol
gens Nieuw Links moeten de defensie-
De
zal
In de serie zomeravond-orgelconcerten
die door de -Stichting Orgelcentrum in
de Martinikerk te Bolsward worden ge
organiseerd, zal op dinsdag 18 augus
tus Charles J. de Wolff andermaal ach
ter de klavieren van het beroemde
Hinsch-orgel plaats nemen.
Deze steeds meer op de voorgrond tre
dende organist die een uitstekend Bach-
vertolker is zal een programma ten ge
hore brengen dat uit werken van de
Thomas-cantor bestaat.
Uitgevoerd worden: Preludium en Fu
ga in D; Trio-sonate VI in G, Prelu
dium en Fuga in Es; Koraalvoorspe-
len: „Nun komm der Heiden Heiland”
en „Wer nur den lieben Gott laszt wal-
ten" en Toccata in F. Aanvang 20 uur.
Der is mar ien meter tusken in klop-
ke op it skouder en in skop ünder it
gat.
Bolswards Nieuwsblad
Het staakt-het-vuren tussen Israël en Egypte waarin het door Israël, Egypte en
Jordanië aanvaarde Amerikaanse vredesplan voorziet is sneller tot stand gekomen
dan verwacht werd. Aanvankelijk leek het erop, dat het Ingaan van het bestand
aanzienlijk vertraagd zou worden door gebrek aan overeenstemming tussen Kaïro
en Jeruzalem over de controle op de naleving ervan. Beide partijen bljjken echter
akkoord te zijn gegaan met de Amerikaanse suggestie, dat zij zelf contróle zouden
uitoefenen via luchtinspectie. De Israëlische en Egyptische vliegtuigen voeren hun
inspecterende taak uit zonder het Suezkanaal te overschrijden.
Het Russisch-Westduitse verdrag waar
naar bondskanselier Brandt zo vurig
heeft gestreefd, is dan toch nog tot
stand gekomen. Over de inhoud ervan
hebben de Westduitse minister van bui
tenlandse zaken, Scheel, en zijn Rus
sische collega, Gromiko, in een kleine
veertien dagen overeenstemming bereikt,
nadat eerst de afgelopen maanden Gro
miko er veertig uren met Brandts spe
ciale afgevaardigde, staatssecretaris
Bahr, over van gedachten had gewis
seld. In dit verdrag, waarvan de offi
ciële tekst op het ogenblik waarop wij
dit schrijven nog niet bekend is, beloven
beide landen elkaar te zullen afzien van
het gebruik van of dreigen met geweld
en beloven zij voorts de onschendbaar
heid van alle Europese staten binnen
hun bestaande grenzen te zullen res
pecteren. Het is dus in wezen een non-
Agressiepact, maar Gromiko en Scheel
hebben ,er de naam Verdrag van vriend
schap en samenwerking aan gegeven,
wegens de onaangename herinneringen
aan de voorganger van dit niet-aanvals-
verdrag, dat Von Ribbentrop en Molo-
tow 31 jaren geleden sloten, hetgeen Hit
ler er niet van weerhield enkele jaren
later Rusland met zijn legers binnen te
vallen.
Over de waarde van dit nieuwe verdrag
wordt intussen zeer verschillend geoor
deeld. De Westduitse regering ziet het
akkoord als een wezenlijke bijdrage
tot ontspanning in Europa en wil het
verdrag als basis gebruiken voor haar
Ostpolitik, die het verbeteren van de
verhouding met de Oosteuropese landen
tot doel heeft. Zij hoopt dat het ak
koord van Moskou een eind zal maken
aan de Russische propaganda, die sinds
de oprichting van de Westduitse repu
bliek in 1949 vrijwel voortdurend aan
vallen heeft gelanceerd op de „revan
chistische” en „militaristische” houding
van Bonn. De Westduitse oppositie heeft
ëaarenroeen geen goed woord over voor
president van Indonesië, Soeharto,
begin september bij zijn officiële
staatsiebezoek aan Nederland toch wor
den ontvangen door het Parlement. In
het gebouw van de Eerste Kamer zal
hij een ontmoeting hebben met verte
genwoordigers van de Nederlandse par
tijen. Erg gemakkeiijk zal de Indone
sische president het daarbjj niet krij
gen. De Nederlandse afgevaardigden zul
len hem vragen stellen over de corrup
tie in Indonesië, terwijl vooral de com
munisten hem lastig zullen vallen over
de machtsovername van president Soe-
karno. Hoe lastig de vragen ook mo
gen zijn, het is in elk geval een goe
de ontwikkeling dat bij een officieel
staatsiebezoek het parlement wordt in
geschakeld. Een parlement dat overi
gens nog rustig van een goede vakantie
geniet.
lasten nog verder verminderen; tot drie
procent van het nationaal inkomen. Ver
der zou Nederland op z’n minst uit de
Nato moeten treden, zolang Grieken
land en Portugal daar nog lid van zjjn.
In het hierboven aangehaalde artikel,
staan aanzienlijk meer indrukwekken
de feiten en cijfers, alsmede een groot
aantal boeiende details, die voor velen
nog onbekend zullen zijn. De maanste
nen en het maanstof, dat door verme
tele astronauten is meegebracht, herber
gen nog veel geheimen. Wellicht zullen
deze, nu de maan „naar de aarde is ge
bracht", binnen niet al te lange tijd wor
den ontsluierd.
Een van de weinige plaatsen waar te
Bolsward nog „kinderhoofdjes” worden
gebruikt als plaveisel ziet u hier. Deze
keien, die voorheen veel meer gebruikt
werden, o.a. bij de Broerekerk en langs
de walkanten, zijn onverslijtbaar en
waarschijnlijk geen honderden en dui
zenden, maar miljoenen jaren oud, iets
waarbij men zo niet alle dag stil staat.
Zij werden n.l. gevonden in het kei-
leem van Gaasterland, n.l. in de z.g.
eind- en grondmorenen van de ijslaag,
die onze provincie in de ijstijd bedekte.
Uit hoger streken zoals de Scandina
vische landen zullen deze keitjes zijn
meegevoerd. Eigenlijk zijn het dezelf
de stenen als die van de hunebedden,
alleen kleiner. Trouwens wist u, dat ook
Gaasterland een hunebed heeft gehad?
Eind vorige eeuw heeft men het ech-»
ter kapotgemaakt om er een erfverhar-
ding van te maken. Nu zou het als toe-,
ristische trekpleister veel meer opbrem
gen. Maar ook deze steentjes (waar de
fiets ap staat) worden door toeristen,
die deze vorm van plaveisel niet ken-,
nen, vaak een blik gegund. Overigens:
op déze plaats liggen de keien nog niet
zo lang, want enkele jaren geleden stond
hier nog een woninkje. Half tegen, half
boven het grachtje, dat aan de andere
kant een mini-tuintje kent. Er zijn
van deze rij woninkjes al meer gesneu
veld en wat er over was is omgebouwd
tot garage e.d. Inmiddels zult u het plek
je vermoedelijk hebben gekend. Het
grachtje stroomt van de Looiersbuurt
naar de Dijlakker. Het is dan ook de
Looiersgracht. Voorheen zullen hier wel
leerlooiers hebben gewoond, vermoeden
we zo. Het bruggetje is de Martinipost,
d.i. de „post” (houten overgang) dicht
bij de Martinikerk, die het Groot Kerk
hof verbindtmet de Bagijnestraat. De
woningen, waarop deze foto uitziet zijn
dus gelegen aan de Grote Dijlakker, daar
waar ongeveer de St. Janstraat begint.
De schoorsteen die u ziet, is die van de
HMS, een van Bolswards grootste in
dustrieën, die juist aan de overzijde van
de stadsgracht is gelegen. Deze aardige
foto, waarbij de fiets even een aardig
accent geeft (dit ziet u als u deze even
met de vinger gaat bedekken) is ge
maakt door de heer S. Hollander, Gys-
bert Japicxlaan 7.
ringscoalities samen te werken met de
communisten De sociaal-democraten
hebben erin toegestemd opnieuw tot
de regering in Rome toe te treden na
een belofte van de socialisten dat dezen
in de regio’s slechts dan coalities met
de communisten zullen aangaan wan
neer de verkiezingsuitslagen vorming
van een centrum-linkse combinatie uit
sluiten. In Rome bestaat de vrees, dat
dit akkoord slechts een kort leven be
schoren zal zijn en dat de sociaal-de
mocraten (die ook wel unitaire so
cialisten worden genoemd en die zich in
juli 1969 van de socialisten afscheid
den) in het najaar de aloude strijd weer
zullen doen oplaaien.
De kabinetscrisis is tot een einde ge
bracht door de christen-democraat Co
lombo, die nu het premierschap op zich
heeft genomen en in verband daarmee
de portefeuille van financiën, die hij
jarenlang heeft beheerd, heeft moeten
laten schieten. Dat is ongetwijfeld een
gemis voor Italië, want het is aan Co
lombo’s financiële beleid te danken ge
weest dat dit land, in tegenstelling tot
Engeland, Frankrijk en West-Duitsland,
de waarde van de nationale munt de
laatste jaren niet heeft behoeven te wij
zigen. Ook de snelle economische groei
is voor een groot deel zijn werk ge
weest. De bloeiende economie heeft ech
ter ook problemen met zich gebracht,
want verscheidene delen van het land
en verscheidene sociale klassen hebben
er meer van geprofiteerd dan andere,
hetgeen tot grote sociale onrust heeft
geleid. De regering heeft, onder de druk
van de vakbonden, op zich genomen
een omvangrijk investerings- en hervor
mingsprogramma uit te voeren. Pogin
gen tijdens de kabinetsformatie om de
inflationaire gevaren van dit program
ma zoveel mogeltjk te beperken door 't
te koppelen aan een vast tijdschema
zijn evenwel mislukt.
De uitslag van de zomercompetitie voor
amateurs is als volgt:
1. S. Wiersma, Blija; 2. A. Pais, Leeu
warden; 3. J. Vellema, Leeuwarden; 4.
S. Bijma, Finkum; 5. J. Hollander,
Leeuwarden; 6. G. Hoekstra, Dokkum;
7. D. Lolkema, Bolsward; 8. S. Zand-
stra, Suameer; 9. D. Swierstra, Bok-
sum; 10. A. J. Langhout, Leeuwarden.
Nieuwelingen: 1. S. Kampstra, Oost-
hem; 2. J. de Jager, St. Anna Par.;
3. J. Drent, Leeuwarden; 4. J. Huizin
ga, Franeker; 5. S. Bergsma, Leeuwar
den; 6. L. Wolters, Rijperkerk; 7. A.
Visser, Weidum; 8. S. Wouda, Rijper
kerk; 9. J. de Wit, Leeuwarden; 10. J.
Vellema, Leeuwarden. Aspiranten: 1. G.
v. Houten, Sneek; 2. W. Tigchelaar,
Leeuwarden; 3. S. Haakma, Leeuwar
den; 4. H. Groenewoud, Engelum; 5. G.
ten Cate, Leeuwarden.
Aangenomen wordt, dat Amerika en
Rusland voor aanvullende inspectie zul
len zorgdragen met behulp van hun
verkenningsatellieten en electronische
apparatuur aan boord van hun respec
tieve vloten in de Middellandse Zee.
Er is niet gesproken van een officieel
bestand tussen Israël en Jordanië, maar
dat is ook niet nodig, aangezien Jorda
nië, in tegenstelling tot Egypte, de be-
standsovereenkomst die een eind maak
te aan de Zesdaagse oorlog van juni
1967 nimmer heeft opgezegd. De vredes
besprekingen die nu op gang moeten
komen, worden intussen nog bedreigd
door drie factoren, te weten de hou
ding van Syrië, de Palestijnse verzets
beweging en Irak. Alle drie hebben zich
tegen het Amerikaanse vredesplan uit
gesproken en de Palestijnse commando-
organisaties, die de regeringen in Jor
danië en de Libanon al verscheidene ma
len voor grote problemen hebben ge
steld, hebben al laten weten dat zij zich
niet aan het bestand zullen storen en
hun acties tegen Israël juist zullen op
voeren. Met name in Jordanië zou dat
tot moeilijkheden kunnen leiden, aange
zien de Iraakse leiders bekend hebben
gemaakt dat zij de ruim tienduizend
man Iraakse troepen die in Jordanië
gelegerd zijn, ondergeschikt hebben ge
maakt aan het Palestijnse opperbevel.
In hoeverre dit besluit meer is dan een
propagandastunt moet nog blijken. Wat
Syrië betreft, het lijkt onwaarschijn
lijk dat dit land in de komende periode
van overleg een zeer storende rol zal
spelen. In tegenstelling tot Irak, dat het
overleg boycotte, nam Syrië dezer da
gen wel deel aan de door Libië georga
niseerde bijeenkomst van Arabische mi
nisters een conferentie waarop, on
danks de officiële ontkenningen, onge
twijfeld het Amerikaanse vredesinitia
tief ter sprake is gekomen. Intussen
heeft secretaris-generaal Thant van de
Verenigde Naties, in overeenstemming
met het desbetreffende verzoek van de
Grote Vier Amerika, Rusland, En
geland en Frankrijk de VN-bemid-
delaar Gunnar Jarring officieel opgedra
gen zijn vredesmissie te hervatten.
Het was vorige week al direct te mer
ken. In het afgelopen weekeinde kwam
de upper ten van Nieuw Links, de pro
gressieve vleugel binnen de PvdA bij
een, om te verklaren dat men zich sterk
zal verzetten tegen ret streven om de
goede verstandhouding te herstellen tus
sen PvdA en KVP. De KVP heeft vol
gens Nieuw Links nog niets laten blij
ken van een vernieuwingsbeweging. Als
een van de argumenten hiervoor wordt
de jongste uitlating van mr. Van Schaik
over de zedelijkheidswetgeving gebruikt.
Nieuw Links meent ook, dat het par
tijprogramma van de KVP, voorzover
nu bekend, nauwelijks aanleiding geeft
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Op 24 juli 1969 werd in het Maan Ont-
vangstlaboratorium nabij Houston in
Texas het kostbaarste vrachtje uit de
geschiedenis in twee luchtdicht afgeslo
ten kistjes afgeleverd.
Het bestond uit eenentwintig kilo vreem
de stenen en zwarte stof en het was
in de Apollo-11 meegebracht uit de Zee
van de Rust op de maan -400.000
kilometer van ons vandaan. Twintig
laboratoria over de hele wereld houden
zich thans bezig met het onderzoek van
soortgelijke monsters, die door de Apol-
lo-12 werden meegenomen. Het betreft
hier gesteente en maanstof uit de Oce
aan der Stormen.
Over de spectaculaire starts van de ra
ketten en de bijzonder spannende mo
menten, die de terugkeer van de capsu
les markeerden, is door pers, radio,
film en televisie bijzonder veel aan
dacht besteed. Over de interessante on
derzoekingen, die daarna nog zouden vol
gen, aanzienlijk minder. Het maandlbad
Het Beste van augustus heeft in een
belangwekkende reportage van vijf pa
gina’s een reeks van interessante gege
vens opgenomen. In dit artikel is on
der meer een foto opgenomen, welke
een steen toont die door de Apollo-12
werd meegenomen en die 2'4, kilo weegt.
Ruim een derde van het maanmateriaal
was „aarde” De helft daarvan bestond
uit glas, meest in de vorm van scherpe,
hoekige en kleurlose stukjes, maar on
geveer een tiende waren bolronde stuk
jes en onder meer rood, bruin, groen,
geel en paars gekleurd.
Italië heeft weer een regering, na een
kabinetscrisis die precies een maand
heeft geduurd. De nieuwe regering is
vrijwel gelijk aan de oude; zij is op
nieuw een coalitie van centrum-links,
bestaande uit christen-democraten, so
cialisten. sociaal-democraten en republi
keinen. Het vorige kabinet, geleid door
de christen-democraat Rumor, was af
getreden als gevolg van protesten van
de sociaal-democraten, tegen het besluit
van de socialisten in regionale rege-
De arbeit hat bittere woartels, mar
swiete fruchten.
wat de Duitse onderhandelaars in Mos
kou hebben bereikt en spreekt van een
„totale uitverkoop van Duitsland”. Op
vallend is, dat ook West-Duitslands
voornaamste bondgenoot, de Verenigde
Staten, weinig gelukkig zijn met dit
verdrag. Naar buiten toe heeft Washing
ton de pogingen van Bonn om tot be
tere betrekkingen met Moskou te ko
men toegejuicht, maar achter de scher
men wordt ernstige kritiek geleverd.
Men wijst er in Amerikaanse kringen
op, dat Rusland in deze periode van
confrontatie met China streeft naar rust
en zekerheid in Midden-Europa en dat
dit verdrag in ruime mate aan dat stre
ven tegemoet komt. Volgens Washing
ton heeft Bonn met het non-agressie-
pact in de praktijk de status-quo in
Europa, Oost-Duitsland en de Oder-
Neissegrens (tussen Polen en Oost-
zaterdag 5 september a.s. organi
seert de Auto- en Bromfietsclub „Gaas
terland” de derde Zuidwesthoek-Nacht-
rit.
Ook dit jaar kan men weer starten in
een sportklasse en een toerklasse. Er
kan worden deelgenomen met motoren,
auto’s, en in de toerklasse tevens met
bromfietsen.
De sportklasse is een routebeschrtj-
vingsrit op basis van het laatste KNMV-
KNAC-reglement, terwijl de deelnemers
in de toerklasse geen moeilijkheden zul
len hoeven oplossen. De rit heeft een
lengte van ca. 185 kilometer en be
staat uit twee trajecten.
Het gehalte van de wedstrijdrit is van
dien aard, dat de geoefende rallyertjder
alle zeilen zal moeten bijzetten, terwtjl
ook de beginner hier een eerlijke kans
heeft dankzjj een unieke klassenverde
ling.
De reeds traditionele rallye-borden zul
len ook deze keer weer de wagens van
de deelnemers in de
Het gaat zijn fractie en zijn partij toch
wat te ver. Zijn fractievoorzitter, drs.
Schmelzer, heeft al gezegd, dat wat hem
betreft, de heer Van Schaik hoogst per
soonlijk heeft gesproken en beslist niet
de mening van de fractie naar voren
heeft gebracht. Nou en? Zou je dan
zeggen, ’t Is, voor de niet-verstaander
eigenlijk een geweldige afgang wanneer
een kamerlid een voorstel doet hoe
persoonlijk ook en het wordt in
het openbaar ogenblikkelijk door zijn
baas veroordeeld tot een „persoonlijk
idee”; met andere woorden: een zaak,
die bij lange niet een meerderheid in de
fractie kan kragen en daardoor nooit
een officieel partijstandpunt kan wor
den. De meerderheid van de KVP vindt
het een griezelige zaak om, zoals de
heer Van Schaik wil, nu voor te stel
len de zedelijkheidswetgeving te ver
scherpen. Niet ten onrechte. Minister
Polak (Justitie) en zijn plaatsvervan
gers denken eerder aan een verzach
ting van de omstandigheden in de wet
geving, dan aan een verscherping. Het
komt een partij, zo vlak voor de ver
kiezingen, niet zo best uit wanneer men
plotseling vanuit diezelfde politieke
partij hoort pleiten voor verscherping
van wetten, die veel mensen graag ver
zacht willen hebben. De partij laadt
dan al snel het aureool op zich niet zo
progressief te zijn. En dat is nu pre
cies wat de KVP tot alle prijs wil
voorkomen. Vandaar dat mr. Van Schaik
weinig kans maakt met zijn ideeën de
pornografiewetten te verscherpen.
Voor deze klasse kunnen slechts 120
équipes worden ingeschreven, voor de
toerklasse is geen limiet gesteld.
De prijzen bestaan uit waardevolle luxe
voorwerpen, tot een totale waarde van
ca. f 1.400.
De start vindt plaats bij Wegrestaurant
Wierda aan de Geert Knolweg te Jou-
re tussen 20.00 en 21.00 uur.
Vóórinschrjjving alleen op inschrijffor
mulier, aan te vragen bij het Nachtrit-
secretariaat: J. G. Visser, Pelmolen-
Sportklasse sieren. straat 37 te Joure, tel. 05138 2896.
‘"Ww
-
x' v?
|L «x -
