Hoop inzake Vietnamoverleg te
Parijs
De £oto
de week
van
KVP wil zich
progressiever
opstellen
Brandt in Moskou geslaagd, of
Moskou bij Brandt
Vakcentrales voelen nog niet voor
gesprek
Bolsward!
van
Burgers
i
3
rw
Is
C
U
S
S
9
9
9
9
i
I
I
3
H
s
Wil
j JAARGANG No. 66
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1970
Wymbritseradeel.
Noord-Ierland
1
Ixmen
De Longjêster-polder-mole
Vietnam-overleg in Parys
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887920
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Aanmelding s.v.p. bij het VVV-
kantoor Broereplein 1 tel. 2727
De burgemeester van Bolsward
J. M. A. Mulder
Er is enige hoop ontstaan, dat de impasse
waarin het Vietnamese vredesoverleg in
Parijs verkeert, zal kunnen worden door
broken nu is aangekondigd dat het hoofd
van de Noordvietnamese delegatie, Xuan
Thuy, begin volgende maand naar de
Franse hoofdstad zal terugkeren. Thuy
as in mei vertrokken uit protest tegen
huisje wordt er op gepaste wijze mea
afgezwakt, zodat alle aandacht op da
molen valt, een „muonts model*’.
De fotograaf heeft ook alles meegehad
(lees: het juiste moment afgewacht). Da
zonnestand is ideaal. Let u op de slag
schaduw van het rieten dak en die van
de krui-inrichting op dit dak. De deur
met zandloper geeft een speels aksent.
Ook is de stand van de molenwieken
prachtig op deze foto, al weten we wel,
dat de molenaar zijn Lonjéster meestal
in deze stand heeft staan. Eigenlijk is
het de vreugdestand, die past bij een
bruiloft, maar de molenaar is niet voort
durend in feeststemming. Hij plaatst de
wieken Ook wel eens zo, opdat de vogels
er niet bij tientallen op gaan zitten. Niet
dat hij iets tegen de vogels heeft, maar
de vogels blijkbaar wel tegen hem, ge
zien de „versiering” die zij door het ach
terlaten van hun uitwerpselen aanbren
gen.
Geheel links ziet u nog een zonnebaden
de moeder die haar deken spreid voor
haar en de kinderen. De witte vlekjes
vooraan op de foto vormen geen tech
nische onvolkomenheid, veroorzaakt door
spatjes of lichtglinsteringen op het ne
gatief, het zijn heel gewoon (nou ja ge
woon, maar dan toch goed getroffen)
uitgebloeide paardebloemen, die ’t berm
gras stofferen. Wanneer straks uit deze
fotoreeks een boekwerk wordt samen
gesteld onder de titel „Boalsert bisjoen
en bisjongen”, zal zeker deze foto niet
ontbreken. De heer Elzinga heeft de mo
len „bisjoen” en onze dorpspoëet Jetse
Sinnema van Hichtum was er dusdanig
door geboeid, dat hij hem heeft „bison-
gen”. Een goede kombinatie, dachten wij
zo. Hij deed 't met de volgende woorden:
’k Sjoch faek de Poldermole
Ofs Lonje dér oan 'e feart
Draeijend mei syn greate wjukken
Nei de wyn yn it westen keart.
’t Wyntsje spilet troch de latten
Lüstert mei in fluitsjend lüd
Seit dan mei de wetterspatten
Lit my boartsje, ’t docht my goed.
Dü wurdst üs leaf sa fier is 't hinne
Hast dêr ek al jierren stoun
Oer de dyk, yn ’t griene lên
Mei de stêd as eftergroun.
Mannich maet is dy üntfallen
As ’t sa om dy hinne sjochst
Mar lit it wyntsje mei dy boartsje
Dan haste noch de measte nocht.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
De Katholieke Volkspartij wil zich progressiever stellen dan ooit tevoren. Een
speciale kommissie, onder aanvoering van prof. P. Steenkamp, heeft een nieuw
ontwerp samengesteld voor een kernprogramma van de KVP. Het programma
is in welgeteld 133 plaatseljjke werkgroepen aan de orde gesteld en uitvoerig
besproken. Het rapport zal tegen het eind van het jaar door de partijraad be
sproken moeten worden. Als een meerderheid akkoord gaat dan kan het als
uitgangspunt dienen voor het programma, waarmee de KVP straks de verkiezingen
wil ingaan. Dat lijkt een onvermijdelijke ontwikkeling.
')p uitnodiging van de Russische premier, Kosigin, is bondskanselier Brandt van
Vest-Duitsland naar Moskou gereisd om daar met hem het Russisch-Westduitse
verdrag te ondertekenen waarover hun ministers van buitenlandse zaken, Gro-
ilko en Scheel, de week tevoren overeenstemming hadden bereikt. De Russische
uitnodiging was echter niet zozeer bedoeld om de ondertekening van het verdrag
een handeling die ook de belde ministers hadden kunnen verrichten - plechtiger
e maken als wel om met Brandt diepgaande besprekingen te voeren over de
uropese problematiek. Over die besprekingen - Brandt sprak vier uren lang met
vosigin en even lang met partijleider Brezjnjew - is niets medegedeeld, maar ze
'tillen ongetwijfeld onder meer gehandeld hebben over de kwestie van de beide
Duitslanden, de kwestie-Berlijn en de plannen voor een Europese veiligheids-
conferentie.
De drie grote vakcentrales (NVV, NKV
en CNV) willen nog niet met minister
Roolvink (sociale zaken) praten over de
algemene ekonomische ontwikkeling in
Nederland. Zij hebben dit begin deze
week in een brief aan de minister laten
de regering samenwerken (de drie grote
christelijke partijen KVP, CHU en ARP
en de WD). De groep wil gelijkgestem
den, die nu nog lid zijn van gevestigde
partijen, vragen om op de partijvergade-
ringen in het komend najaar pressie uit
te oefenen voor een duidelijke keus.
’t Wetter brüzet troch de schroeve
Ploegjend nei de greate feart
’t Kaem der fier fan üt de djipte
As de ütskoat der passeart.
’t feit, dat president Nixon geen „zware”
onderhandelaar had benoemd in plaats
van Gabot Lodge, de Amerikaanse de
legatieleider die zich eind vorig jaar had
teruggetrokken. Thuys terugkeer duidt
erop, dat Noord-Vietnam het feit dat
Nixon inmiddels de ervaren diplomaat
David Bruce naar Parijs heeft gezonden
interpreteert als een teken, dat de Ame
rikaanse president meer belangstelling
heeft gekregen voor het Parijse overleg.
In de komende periode zal moeten blij
ken of het Bruce lukt de Noordvietna-
mezen over te halen tot al eerder door
Washington voorgestelde bilateraal kon-
takt. Het is duidelijk, dat slechts der
gelijk geheim overleg tot doorbreking
Sa tsjin de stêd en oer de linnen
Sjochst de greate wrald yn ’t roun
Mei de wyn en tsjin it wetter
Hast altyd de striid noch woun.
weten. Het is nog steeds het gevolg van
de nieuwe Loonwet, die de minister dit
jaar door het parlement heeft gejaagd.
In deze wet heeft de minister de be
voegdheid voor zichzelf gereserveerd om
kollektieve arbeidsovereenkomsten, die
de regering (dus hem) niet bevallen, af
te keuren. Dat zat destijds het NW en
het NKV zo hoog, dat zij elk kontakt
met de minister over de loonontwikke
ling afwezen. Het CNV wilde het nog
even aanzien. Deze week echter heeft
ook het CNV zich aangesloten bij de
beide weigeraars. Minister Roolvink had
een gesprek gevraagd over de algemene
ekonomische verwachtingeii, waarbij dan
vanzelfsprekend ook de loonontwikkeling
via een achterdeur, aan de orde zou ko
men. De drie vakcentrales hebben nu
laten weten dat zij niets voor zo’n ge
sprek voelen. Niet alleen omdat zij nog
steeds des duivels zijn op de minister,
die de vrije loonvorming bedreigt, maar
ook omdat zij vinden dat de belangrijkste
ekonomische maatregelen voor het ko
mende jaar al zijn genomen. Wat heeft
het voor zin, zo vragen zij zich af, om
achteraf te praten over maatregelen, die
kennelijk allang vaststaan? Gedoeld
wordt kennelijk op het regeringsbesluit
volgend jaar opnieuw de BTW te verho
gen, wat ongetwijfeld zijn invloed zal
hebben op de loonontwikkeling.
□e Westduitse regering heeft het ver
drag, waarin de beide landen zeggen te
uilen afzien van het gebruik van geweld
n voorts verklaren, dat zij de huidige
renzen in Europa als onschendbaar be-
ehouwen, aangevuld met een brief aan
loskou waarin het recht van het Duitse
olk op hereniging door zelfbeschikking
zordt onderstregpt. Voorts heeft Bonn
e kennen gegeven, dat het pas tot ra-
fikatie van het verdrag zal overgaan
ödra bij de besprekingen over Berlin
an de grote Vier - Rusland, Amerika,
■ngeland en Frankrijk - vorderingen zijn
amaakt. Hoe staan nu de Russen tegen-
ver deze punten? Opvallend is, dat zij
jdens de onderhandelingen over het
ardrag hun eis van volkenrechtelijke
kenning door Bonn van Oost-Duitsland
ebben laten vallen; zij wekten daarmee
a indruk dat zij zich enigszins van het
ostduitse standpunt distancieerden.
aar staat evenwel tegenover dat de
ostduitse leider, Ulbricht, onmiddellijk
dat Gromiko en Scheel overeenstem-
ing hadden bereikt over de verdrags-
■kst brieven heeft gericht aan de staat-
loofden van verscheidene Navo-landen
a niet-gebonden landen, met het ver-
oek om nu spoedig tot erkenning van
et Oostduitse régime over te gaan, het-
een toch wel duidt op een nauwe coör
dinatie tussen het beleid van Moskou
n dat van Oost-Berlijn. Er blijkt uit,
at de Russische leiders van de normali
sering van de betrekkingen met Bonn
illen profiteren om zo snel mogelijk
mn permanente doelstellingen in Europa
te bereiken: de machtsverhoudingen zo
als die na de tweede wereldoorlog in Eu
ropa zijn ontstaan en de facto zijn er
kend, dienen nu te worden gelegaliseerd.
De Russen blijven er wel degelijk op
andringen dat Bonn Oost-Duitsland er-
.ent, en zij houden de Westduitsers voor,
at er in dat geval normale betrekkin-
en kunnen komen tussen Bonn en alle
nden van het Pact van Warschau. Tot
usverre hebben alleen de Sowjet-Unie
n Roemenië diplomatieke betrekkingen
iet Bonn.
In wat de kwestie-Berlijn betreft: mi
ster Gromiko heeft zijn kollega Scheel
medegedeeld, dat in ruil voor vrij ver
eer tussen West-Duitsland en West-
..erlijn en ook tussen de beide sektoren
an Berlijn, Bonn aj zijn diplomatieke
n regeringsvertegenwoordigingen in
.est-Berlijn zou moeten opgeven, met
ndere woorden alles wat de uitdrukking
3 van een politieke band tussen West-
Duitsland en de Westelijke sektor van
erlljn. En Gromiko heeft niet nagelaten
Jcheel erop te wijzen, dat de vestiging,
ran diplomatieke betrekkingen tussen
beide Duitslanden volgens Moskou de op
lossing van het vraagstuk-Berlijn zou
vergemakkelijken.
Het verdrag tussen Bonn en Moskou is
in Washington, Londen en Parijs met
enige reserve begroet. Hoewel men in de
westelijke hoofdsteden de pogingen van
West-Duitsland om tot ontspanning in
Europa bij te dragen in beginsel toe
juicht verheelt men toch niet een zekere
bezorgdheid over de mogelijkheid dat
Moskou zal trachten door middel van dit
verdrag Bonn los te weken uit zijn eko
nomische, politieke en militaire banden
met het westelijk blok. Kennelijk om
West-Duitslands blijvende solidariteit
met het westen te demonstreren heeft
bondskanselier Brandt inmiddels voor
gesteld om een topconferentie tussen de
westelijke Grote Vier te beleggen.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WQ3T- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baardcradeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onser adeel, Workum en
In Brits Noord-Ierland (Ulster) heeft
premier Chichester-Clark een motie van
vertrouwen en een verklaring van solida
riteit van alle leden van zijn kabinet ont
vangen. Dat was een tegenvaller voor de
voormalige minister Craig, de belang
rijkste rechts-radikale politieke tegen
stander van de premier, die binnen de
Unionistische partij een aktie voert om
Chichester-Clark ten val te brengen.
Craig en zijn medestanders trachten te
voorkomen, dat de regering het hervor
mingsprogramma dat in 1968 en 1969
met de regering in Londen werd over
eengekomen ten uitvoer legt. Dat pro
gramma is bedoeld om een eind te ma
ken aan de discriminatie die de protes-
tantse meerderheid stelselmatig tegen de
roomskatholieke minderheid bedrijft. En
kele onderdelen van het hervormings
programma zijn reeds uitgevoerd, zoals
de ontbinding en ontwapening van de
"Ulster Constabulary, het speciale huip-
politiekort>s dat door de rooms-katholie-
ken werd gewantrouwd en gehaat. An
dere onderdelen zijn nog niet van de
grond gekomen, zoals de oprichting van
een centraal huisvestingsbureau, be
doeld om de huidige anti-rooms-katholie-
ke chicanes van plaatselijke instanties
tegen te gaan. Craig heeft de regering
verweten, dat zij te slap optreedt tegen
de betogende katholieken, en spitste zijn
kritiek toe op het recente regeringsver-
bod van optochten in Ulster. Dit verbod
trof ook de jaarlijkse „parade van de
leerjongens”, waarmee de protestanten
het feit plegen te herdenken, dat in 1688
Londonderry door leerjongens werd ge
spaard voor bezetting door de rooms
katholieke gewezen koning Jacobus II,
die naar Ierland was uitgeweken. Het
was deze parade, die vorig jaar dermate
grote onlusten tussen katholieken en
protestanten teweegbracht, dat de rege
ring in Londen zich genoodzaakt zag
troepen naar Ulster te sturen, die daar
nog steeds nodig zijn voor het handha
ven van orde en rust.
Craig had voorspeld dat enkele .twijfe
laars” in het kabinet Chichester-Clark
in de steek zouden laten. Dat dit niet
gebeurd is hangt ongetwijfeld samen
met het door de Britse minister van
binnenlandse zaken, Maudling, uitgespro
ken dreigement dat als het streven naar
verzoening in Noord-Ierland in gevaar
zou worden gebracht Londen de staats
regeling voor Noord-Ierland zou kun
nen schorsen en direkt bestuur over de
provincie zou kunnen instellen.
I
De mensen, die via de 133 werkgroepen
advies hebben uitgebracht, zitten straks
ook weer op diezelfde partijraad om
ovei- het voorstel te beslissen. Het lijkt
dus niet waarschijnlijk, dat er nog veel
veranderd zal worden. Waar zit de KVP
dan mee Het is een rapport dat in de
ogen van de VVD, de huidige regerings
partner, niet erg zal blinken. Op twee
belangrijke punten - defensie en belastin
gen - wijkt het sterk af van het hui
dige beleid of van de huidige gedachten
binnen regeringskringen. De kommissie
voelt volgens het rapport weinig voor
een extra verhoging van de defensie-
uitgaven: waar defensieminister Den
Toom (VVD) een groot voorstander van
is. De kommissie stelt ook voor om in
de komende jaren de belastingen in to
taal met een half procent van het na
tionaal inkomen te verhogen. Voor de
VVD ook al niet aantrekkelijk, omdat
de liberalen juist een verlaging van het
huidige belastingpeil wensen. De kom
missie geeft duidelijk de voorrang aan
een verhoging van de staatsuitgaven
(voor huizen, onderwijs, enz.) dan aan
verhoging van het persoonlijk inkomen
van de werknemers.
Het aantal progressieve punten in het
nieuwe KVP-program is voor een groep
van radikale politici nog geen aanleiding
nu juichend in de armen van de KVP te
vallen. Tijdens het afgelopen weekeinde
is in Amersfoort een nieuwe groep van
progressieve politici gevormd, die verder
moet gaan waar het progressief akkoord
(PAK) bij de laatste verkiezingen is
blijven staan. Het gaat om een veertigtal
leden van de PvdA, PPR, PSP en D’66,
die nu de Actiegroep Progressief Alter
natief (APA) hebben opgericht. De APA
wil een echt alternatief bieden voor „re
geringen als het kabinet De Jong”. Daar
voor is het, volgens deze groep, nood
zakelijk om alle banden te verbreken
met de partijen, die op dit moment in
Een sinds mensenheugenis vertrouwd
beeld in het landschap dat Bolsward om
ringt is deze molen, vlak aan de rijksweg
naar Harlingen aan de Makkumervaart,
gelegen en bij vele inwoners van onze
stad bekend als Tadema’s molen of de
molen bij Lonjé, het tweetal boerderijen
dat even verder het land in ligt.
De molen houdt de waterhuishouding op
peil van landerijen tot aan Longerhouw
toe, verenigd in het waterschap „De
Marnepolder”.
Momenteel kan dit echter niet op de ge
wone manier, nl. door de molen op ge
zette tijden te laten draaien, want van
buiten vooral moet er eerst veel aan
hersteld worden. Voor de bemaling wordt
daarom thans een elektromotor gebruikt.
Naar echter de secretaris-ontvanger van
het waterschap, de heer Sj. Hettinga, die
in een van de boerderijen van Lonjé
woont, vertelde, hoopt men binnen niet
al te lange tijd de molen, die op rijks
monumentenlijst staat, weer in oude
1 luister aan stad en omgeving te kunnen
presenteren. Er is reeds een subsidie
aanvraag voor restauratie ingediend, ge
steund door de vereniging „De Hollandse
Molen”, die voor het behoud van oude
molens ijvert.
Men beweert, aldus de heer Hettinga,
dat deze molen in zijn soort een van de
mooiste van Nederland is, ook vanwege
de omgeving waarin hij staat.
■-Die omgeving is overigens thans bezig
nogal drastisch te veranderen. Even
1 voorbij de bocht in het water waaraan
de molen staat, is de vaart bijkans al
gedempt. Er komt een dam (met zg.
duikers) over, ten behoeve van de aanleg
van het nieuwe gedeelte van rijksweg 43,
terwijl halverwege de gemeentereiniging
en de molen een omlegging van de Mak
kumervaart heeft plaats gevonden. Het
snelverkeer zal dus straks langs de
andere kant van de molen passeren. Deze
krijgt binnenkort ook meer werk te ver
zetten door de noodzakelijk geworden
ruilverkaveling in het waterschap, ten
gevolge van de behoefte aan meer en
betere verkeerswegen in de tegenwoor
dige tijd. Ook deze kan het echter naar
telkens weer blijkt, toch niet zonder de
oude romantiek stellen. Daarom kan
ieder er gelukkig mee zijn dat deze mo-
"len behouden zal blijven.
De molen is reeds vaak gefotografeerd
en wordt dit nog vrijwel dagelijks ge
daan. Zelden heeft men zo dicht aan de
rijksweg daartoe ook de gelegenheid als
juist hier. Maar even zelden zagen we
zo'n goede foto als deze. Niet het huisje
(van molenaar Verbeek) maar de molen
overheerst. De fotograaf, de heer Elsin-
ga (Joh. Prooststraat) heeft zich niet
laten verleiden de foto zo groot mogelijk
te nemen. Door de enorme rietwal mee
te fotograferen ontstaat er een prachtige
dieptewerking. Dit ziet u als u de on
derste F Ift van de foto om vouwt (of
met de hand bedekt). Dat de bovenlijn
van de rietkraag diagonaalsgewijs op
het vlak staat (en juist in het verlengde
van de glooiing van het dak) geeft de
foto een grote rust. Het effekt ■wan het
U zult zich ongetwijfeld nog
wel kunnen herinneren, dat er
jaren geleden een aktie is ge
voerd tot behoud van de zuivel-
school voor Bolsward.
Deze school is nu omgebouwd
tot een rijks hogere landbouw
technologische school en is ge
lukkig nog steeds hier geves
tigd.
Echter kamt men nu met een
tekort aan kosthuizen voor de
studenten. Begin september
moeten een aantal hun studie
aanvangen, waarvoor tot op dit
moment met geen mogelijkheid
van de Impasse kan leiden; de officiële
zittingen produceren niet meer dan be
schuldigingen en tegenbeschudigingen
en herhalingen van oude standpunten.
Maar Zuid-Vietnam is uiteraard sterk
gekant tegen zulke onderonsjes, omdat
de kans bestaat dat Noordvietnamezen
en Amerikanen dan sneller tot elkaar
zouden komen dan Saigon lief is. De
grote vraag is of de Verenigde Staten
te zijner tijd overstag zullen gaan en
tegemoet zullen willen komen aan de
eis van het Bevrijdingsfront (Vietcong)
inzake de vorming van een voorlopige
coalitieregering in Saigon, die algemene
verkiezingen zou moeten uitschrijven.
Volgens het Bevrijdingsfront zouden van
een dergelijke coalitiegerering van alle
vredesgroeperingen de huidige macht
hebbers zoals president Thieu en vice-
president Ky moeten worden buitenge
sloten om de verkiezingsresultaten ge
loofwaardiger te maken. De regering-
Thieu blijft er evenwel bij, dat er eerst
verkiezingen moeten worden gehouden
(onder haar toezicht) voordat er een
coalitieregering kan worden gevormd.
onderdak is te vinden. Om te
voorkomen, dat Bolsward om
deze reden als minder gewen
ste vestigingsplaats der school
zou kunnen worden aange
merkt (de strijd is nog steeds
niet voorbijmoge ik een
dringend beroep doen op die
burgers van Bolsward, die des
noods tijdelijk tot 1 jan. a.s.
huisvesting kunnen verlenen.
Bij voorbaat dank voor uw
hulp!
