wijzen vredesinitiatief
af
de week
De foto
van
CHU wil krachtig gezag handhaven
Palestij nen
W|
Chinees diplomatiek offensief
Bezoek Soeharto
slechts een dag
nu
1
l
Technische school
Landbouw-
Bericht van de
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
|Ki
organisaties naar
verdere eenheid
Werkgemeenschap
van Kerken
1.M
Ir4
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1970
Je JAARGANG No. 70
Agnew openhartig over Cambodja
Chinees diplomatiek offensief
Vissen
Soeharto
Nieuw links
De Christelijk Historische Unie wil onverwijld en krachtig, gezag en orde hand
haven. Niemand had ook anders verwacht. De CHU is altijd een partij geweest,
die het begrip gezag met hoofdletters In de vlag heeft meegedragen. Afgelopen
weekeinde waren de kopstukken van de CHU In Utrecht bijeen. En ze waren het
er gloeiend over eens: in Amsterdam is de zaak volledig uit de hand gelopen;
krachtige maatregelen z|jn vereist. CHU-voorzitter prof. dr. J. van Hulst ver
telde, dat men nu eens moet ophouden met kritiek te leveren op het Amsterdamse
stadsbestuur. „Het moet uit zjjn met het gemeier dat in de eerste plaats de
schuld wordt gezocht bij het gezag en in de laatste plaats bij hen, die de Neder
landse wetten met voeten treden”, aldus prof. v. Hulst. Hij meende, dat Am
sterdam de enige stad ter wereld is „met een ongelimiteerde vrijheid op seksueel
gebied”. Wat volgens hem een trieste reputatie is. De maatregelen tegen de
damslapers waren volgens hem gerechtvaardigd omdat de nagedachtenis van meer
dan honderdduizend gesneuvelde Nederlanders wordt onteerd.
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Groter omzet, drukker zaken
Krijgt men door reclame maken
Wilt ge dat uw zaak rendeert
Zorg dan dat ge adverteert
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Gedurende de Amerikaanse invasie van
Cambodja heeft president Nixon ver
scheidene malen verzekerd, dat het er
bij die inval niet om ging de regering
van premier Lon Nol te helpen, maar
alleen om vernietiging van de voorra
den van Noordvietnamezen en Vietcong
in de grensgebieden en om het wegne
men van de bedreiging van de Ameri
kaanse troepen in Zuid-Vietnam, het
geen de Vietnamisatie van de oorlog al-
Op
van
derland trieste zaak, die echter met één
slag de zaak van de Zuid-Molukken in
de publiciteit heeft gebracht. Reeds de
volgende dag (woensdag) kwam de ka
mer opnieuw b|jeen om over „Amster
dam” te spreken.
gezellig doorioopstraatje,
buiten in de vensterban-
■Jgg
Bolswards Nieuwsblad
Wymbritseradeel.
re lijsttrekkers. Dit bleek afgelopen
weekeinde in Utrecht, waar de aanhan
gers van Nieuw Links bijeenkwamen.
De Nieuw Linksers zeiden overigens
nadrukkelijk dat hun verzet tegen een
eenhoofdige leiding niet - moet worden
gezien als een aanval op de heer Den
Uyl. Zij vinden echter, dat in de per
soon van één man nooit tot uitdruk
king kan komen dat de PvdA van dit
moment zo veel verschillende gezichten
heeft. Als voordelen van een meerhoof-
dige leiding werden genoemd: het voor
komen van een strijd om de leiding
(„Den Uyl is niet de enige kandidaat”)
en een sterkere positie in onderhande-
lingen met andere partijen („Je kan
beter met een team onderhandelen dan
met één man”).
daar en het vertrek van de Amerikaan
se troepen uit Zuid-Vietnam zou begun
stigen. Dat die verzekeringen in feite
misleidend waren heeft de Amerikaan
se vice-president, Agnew, thans op zijn
reis door Azië op openhartige wijze doen
blijken met zijn opmerking tegenover
hem vergezellende journalisten, dat de
Verenigde Staten „alles zullen doen wat
zij kunnen om de regering van premier
Lon Nol te helpen”, aangezien de situ
atie in Cambodja in direct verband staat
met de veiligheid van de Amerikaanse
troepen in Zuid-Vietnam. Kort daarop
maakte de Amerikaanse regering offi
cieel bekend, dat de VS in het lopende
begrotingsjaar Cambodja tot een bedrag
van 40 miljoen dollar militaire steun
zullen geven, in de vorm van kleine wa
pens, munitie, communicatie-uitrusting,
reserve-onderdelen en opleiding van
Cambodjaanse soldaten. Een week eer
der had het Amerikaanse ministerie van
defensie al moeten toegeven, dat de Ame
rikaanse luchtmacht in onafhankelijke
missies tactische steun geeft aan Cam
bodjaanse troepen. (In mei en juni was
verklaard, dat een dergelijke steun al
leen zou worden gegeven als zij over
eenkwam met de algemene missie be
treffende het bombarderen van infiltra-
tieroutes naar Zuid-Vietnam). In presi
dentiële kringen is inmiddels gezegd dat
Agnews verklaring niet als een veran
dering in de Amerikaanse politiek moet
worden beschouwd. Wat Agnew zei, al
dus die kringen, wist iedereen al lang.
Maar nu achteraf is gebleken, dat pre
sident Nixons actie in Cambodja rui
me steun vond in de opiniepeilingen kon
men het wat duidelijker zeggen.
De Palestijnse Nationale Raad, in feite het parlement van de Palestijnse guerilla-
beweging, is in Amman in spoedzitting bjjeen geweest om zich te beraden over
de situatie, die is ontstaan door de Jordaanse en Egyptische aanvaarding van het
Amerikaanse vredesplan voor het Midden-Oosten. Zoals te verwachten vlei, heeft
de Raad de inmiddels in New York onder auspiciën van bemiddelaar Jarring van
de Verenigde Naties begonnen indirekte vredesbesprekingen tussen Israël, Jor
danië en Egypte afgewezen. Opvallend was evenwel, dat niet rechtstreeks kritiek
werd geleverd op president Nasser en koning Hoessein, die met hun aanvaarding
van het vredesinitiatief deze besprekingen in New York hebben mogeljjk gemaakt.
Het bezoek van Soeharto heeft in ons
land de gemoederen danig in beweging
gebracht en heet gebakerd. Na de vre
dige viswedstrijd kwam minister-presi
dent spoedig voor heter vuren, n.l. toen
zijn aanwezigheid geëist werd in Was
senaar bij de Ambonese overval op de
Indonesische ambassade en zou hij dins
dag jl. daarvan verantwoording moeten
afleggen aan de kamer. Een voor Ne-
Sinds enige tijd is communistisch Chi
na druk bezig om het Isolement waar
in de culturele revolutie het land had
gebracht te doorbreken. Nu deze woe
lige fase in China’s bestaan voorbij is,
is de Chinese diplomatie weer het pad
ingeslagen, dat zij als gevolg van die
culturele revolutie zo’n vier vijf jaren
geleden, moest verlaten.
Het doel van het huidige diplomatieke
offensief is nog steeds hetzelfde als
vóór de revolutie: het zich sterk maken
tegenover de supermogendheden Ameri
ka en Rusland. Daartoe tracht Peking
invloed te winnen of uit te breiden in
met name Afrikaanse en Aziatische
niet-gebonden landen. Het dringt er in
dat kader steeds op aan. dat de kleine
en middelgrote mogendheden hun krach
ten zullen bundelen tegen het overwicht
van de wereldreuzen. „De dagen dat de
grote mogendheden over het lot van de
wereld beslisten zijn voorgoed voorbij; we
moeten de mythe van de vrees voor de
grote mogendheden vernietigen,” zei de
Chinese premier, Tsoe En-lai, onlangs.
China’s activiteiten richten zich overi
gens niet uitsluitend op Afrika en Azië.
Ook het Midden-Oosten heeft het als
jachtterrein uitgekozen. De belangrijk
ste basis van waaruit Peking zijn in
vloed tracht uit te breiden is Zuid-Je-
men (Aden), dat over enige tijd Tsjoe
En-lai op bezoek krijgt. Bovendien ont-
wikkelt China steeds nauwere banden
met de Palestijnse verzetsorganisaties,
die het Amerikaanse vredesplan voor het
Midden-Oosten hebben afgewezen en
steeds meer in Pekings armen gedreven
worden nu blijkt dat Moskou achter dit
Amerikaanse vredesinitiatief staat.
Intussen tracht China voorts de di
plomatieke betrekkingen met tal van
landen te normaliseren of te verstevi
gen, niet alleen in de communistische
I wereld, maar ook in het Westen. Za heeft
Peking weer ambassadeurs benoemd voor
Dat lijkt een aanwijzing, dat de meer
gematigde commando-organisaties zo
als El Fatah met succes de druk van
uiterst linkse organisaties hebben weer
staan om met Egypte en Jordanië te
breken. Kort voor de bijeenkomst in
Amman had Arafat, de leider van El
Fatah en van het centrale comité van
het Palestijnse verzet, in Kairo be
sprekingen gevoerd met president Nas
ser. Deze zou de Palestijnse leider heb
ben geprest ervoor te zorgen dat de com
mando’s in Jordanië of elders geen stap
pen zullen ondernemen, die aan het hui
dige vredesoverleg onherstelbare schade
zouden toebrengen. Aangenomen wordt,
dat Arafat een dergelijke toezegging
heeft gedaan, intussen hopend dat het
vredesinitiatief een natuurlijke dood zal
sterven. Het is evenwel de vraag of El
Fatah met haar matigende invloed bin
nen het Palestijnse verzet de boventoon
zal kunnen blijven voeren. De uiterst
linkse organisaties, zoals het Volksfront
voor de bevrjjding van Palestina en het
Volksdemocratisch front, willen name
lijk door middel van provocerende ac
ties een nieuwe crisis tussen de com
mando's en de Jordaanse autoriteiten
uitlokken, waarmee zij Jordanië hopen
te kunnen dwingen zich uit het vredes
beraad terug te trekken. Zij vrezen dat
koning Hoessein op een compromis aan
stuurt, dat het door hen gestelde doel
liquidering van de huidige Israëli
sche staat en oprichting van een nieu
we Arabisch-Palestijnse staat onbe
reikbaar zou maken. Tot die vrees heeft
in sterke mate bijgedragen in het in
terview dat de koning kortgeleden aan
een Frans weekblad heeft toegestaan
en waarin hij liet doorschemeren, dat
hij eventueel zou kunnen instemmen met
de vorming van een onafhankelijke Pa
lestijnse staat op de westelijke oever
van de Jordaan. Volgens Hoessein zou
eerst dit gebied, met alle andere be
zette Arabische gebieden, door de Isra
ëliërs ontruimd moeten worden. Daar
na zou in geheel Jordanië, dus zowel
op de linker- als op de rechteroever
Van de Jordaan, een volksstemming kun
nen worden gehouden.
Kamerleden en parlementaire journa
listen hebben in Raalte een onderlinge
viswedstrijd gehouden. Winnaar werd
een zekere mijnheer De Vlaam, die iets
onduidelijks bij de NOS doet. Hij ving
liefst 27 forellen. Ook de heer Van
Schaik (KVP) kwam tot dat aantal..
Voor het eerst in de historie ging de
totaalprijs naar de Kamerleden: zij vin
gen 697 vissen, tegen de pers 402. Wat
niet mis is voor onervaren hengelaars.
uitnodiging van het hoofdbestuur
de Friese Maatschappij van Land
bouw hebben de gezamenlijke hoofdbe
sturen van de drie Friese standsorgani-
saties in de land- en tuinbouw vrijdag
te Oranjewoud een verkennende bespre
king gehad geheel over de mogelijkhe
den van de vorming van één boeren- en
tuindersorganisatie.
Tijdens deze openhartige bespreking
bleek, dat men van de kant van de bei
de confessionele organisaties het voort
bestaan van deze organisaties op dit
ogenblik nog wenselijk acht.
Algemeen was men het er echter over
eens om de reeds bestaande samenwer
king uit te breiden, o.a. door meer ge
meenschappelijk op te treden.
De vraagstukken, waarvoor de Friese
boeren- en tuinders in deze tijd zijn ko
men te staan, vragen bovendien om een
nauwere samenwerking met de Friese
landbouwcoöperaties en andere agrari
sche instellingen in Friesland.
Aan de dagelijkse besturen van de drie
standsorganisaties is opgedragen op kor
te termijn voorstellen in deze te doen.
Vroéger een
met bloemen
ken. Nu een wat triest uitziende, schuin
aflopende verbindingsweg tussen de
Kerkstraat en de Kleine en Grote Dijl-
akker, waarvan men een naambordje
Zowel aan de ene als aan de andere
kant tevergeefs zql zoeken, maar die
officieel Flipsteeg heet.
In het Bolswards gemeentearchief is in
1561 al sprake van dit straatje, dat toen
Elzensteeg tegenover de Elzenpost
(brug) wordt genoemd. Bomen zullen
er ook toen wel niet gestaan hebben
maar het is niet ondenkbaar, dat in de
steeg toentertijd een of meer schoenlap
pers (els: schoenmakersgereedschap)
hun bestaan vonden. Dat hier dezelfde
steeg als de Flipsteeg wordt bedoeld kan
worden opgemaakt uit een administra-
tieboekje van het begin van de 18e eeuw
waaruit blijkt, dat de Elzenpost in 1707
Filipspost werd genoemd en in 1713 Wal-
lepost. Later is de steeg Filipssteeg of
Philipssteeg gaan heten. Deze toch wel
wat deftige naam is dan in de loop van
de tijd wat populairder Flipsteeg ge
worden. Aan welke mijnheer Philips de
Steeg de naamswijziging destijds te dan
ken heeft gehad is echter in de oude
kronieken niet meer te achterhalen. We
koesteren de stille hoop, dat dit nog
eens aan het licht zal treden. Hoewel
men vroeger meer een straat noemde
naar een bewoner, dan om een oud in
woner te eren, gaat onze hoop uit naar
een aanwijzing dat deze straat is ge
noemd naar een zekere Frederik Phi-
lipse. Hij wordt in Amerika geëerd als
stichter van een van de voorsteden
van New York. Over een paar jaar is
er een jubileum. Welke lezer, die de En
gelse taal goed beheert voelt er voor
met het stadsbestuur aldaar eens con
tact op te nemen. Misschien kan het
komen tot een uitwisseling. We beschik
ken over vrij goede documentatie hier
over. Frederik Philipse was een Bols-
warder.
De bebouwing van de steeg wordt voor
het grootste deel gevormd door de aan
beide einden aan weerszijden gelegen
panden. Aan de Kerkstraat was het huis
links jarenlang de dameshoedenwinkel
van de heer Th. van Bergen, daarvoor
van diens vader. Na een verbouwing is
het uitsluitend woonhuis geworden,
thans bewoond door de heer Joh. Terp-
stra. Het huis rechts in deze straat was
een winkel in zuivelprodukten, laatste
lijk van de heer R. Stellingwerf, daar
voor van de heer B. v. d. Eems. Toen
eerstgenoemde zijn bedrijf ophief, werd
ook dit pa.nd woonhuis. De heer E. Eis
ma vindt er thans een gerieflijk onder
dak.
De zakenpanden aan de andere kant
van de Flipsteeg hebben echter hun oor
spronkelijke bestemming weten te be
houden. Sigarenmagazijn Cuba aan de
kant van de Wipstraat heeft in de heer
H. Rozenberg een waardige opvolger
van wijlen de heer S. Tolsma gevonden,
terwijl aan de kant van de Kleine Dijl-
akker reeds jarenlang de textielwinkel
van Jouke van der Schaaf is gehuis
vest. „De textiel” is overigens reeds van
ouds met dit vrij grote pand verbonden.
De oudste inwoners van Bolsward zul
len zich nog de heer S. S. va nder
Werf herinneren, die hier oorspronke
lijk zijn heren- en jongenskiedingzaak
is begonnen, de wat jongere de heer
Veltman en de naam Kofa-winkel.
Voorzover valt na te gaan, is er des
tijds in de steeg slechts één pand voor
woning gebruikt. In het pand links op
de foto (achter het huis van de heer
Terpstra) heeft de heer J. Bangma sinds
geruime tijd zijn loodgieterswerkplaats.
De op de foto zichtbare „bestrating” is
gelukkig sinds enige weken historie ge
worden. Niet alleen het wegdek van de
Kerkstraat, ook dat van de Flipsteeg
wordt flink onder handen genomen en
volgens een mededeling in de Raad van
onlangs zal de steeg geheel worden be
tegeld. Wie weet, komen er binnen niet
al te lange tijd opnieuw bloemen in de
(nog steeds aanwezige) vensterbanken.
Dan zou de Flipsteeg weer als vroeger
een gezellig doorioopstraatje zijn.
De fraai gebeeldhouwde deur waar we
op uitkijken is die van huize St. Mar-
tinus. Er achter bevindt zich aan de rech
terzijde een zeer fraai beschilderde an
tieke kamer, maar daarover later wel
licht.
Deze fraaie foto werd gemaakt door de
heer Joh Elzinga, Joh. Prooststraat.
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Polen, Roemenië en Joegoslavië. Ook
Frankrijk en Engeland zijn opgenomen
in de plannen voor het nieuwe Chine
se diplomatieke offensief: het bezoek
aan Peking van de Franse minister voor
planning, Bettencourt, werd van Chine
se zijde een opvallende demonstratie
van welwillendheid, zoals ook tegenover
Engeland een vriendelijk gebaar werd
gemaakt met de vrijlating van een sinds
1968 gevangen gehouden Britse ingeni
eur.
De nieuwe lijsttrekker van de CHU,
minister Udink, zei dat revolutionaire
en anarchistische minderheden bestre
den moeten worden. Hij vreesde dat
hun aktiviteiten in de vorm van op
rechte protestbewegingen het tegenover
gestelde resultaat zullen krijgen en uit
monden in reaktie en diktatuur. Maar
ook de minderheden zelf zijn min of
meer verderfelijk. Volgens minister
Udink is Marcuse de profeet van een
nieuw heidendom. „Zijn aanhangers
vindt men aan onze universiteiten en
zijn doelstellingen vindt men in een
nieuw aards paradijs waar nieuwe men
sen, los van God, los van de gesel van
de arbeid, los van een moraal en het
gezag, hun leven wijden aan seksuele,
materiële en geestelijke ongebonden
heid. Met andere woorden, zich alleen
maar overgeven aan het eigen genot.”
De Unieraad vergaderde met de CHU-
jongeren, vandaar de grote aandacht
voor problemen, die 'n deel van de jeugd
bezighouden. Hetzelfde deden de jonge
ren van de Anti-Revolutionaire Partij,
die bijeen kwamen in Amersfoort. Hun
voorzitter, de heer Van Donnen, keur
de de Amsterdamse onlusten af als „een
optimale schennis van het vrijheidsbe
ginsel.” Maar hij had ook kritiek op het
stadsbestuur van de hoofdstad, dat vol
gens hem leed aan „dom onverstand”
door een moeizaam opgebouwde toleran
tie in korte tijd te vernietigen door een
halfslachtig beleid.
De onenigheid binnen de Partij van de
Arbeid over de komende verkiezingen is
nog niet opgelost. Terwijl het PvdA-
bestuur één lijstaanvoerder voor het ge
hele land wenst wat dan de heer
Den Uyl zou moeten worden blijft
Niew Links voorstander van meerde-
V er schijnt in: Bolsward, Baardtradeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onser adeel, IForium en
SIMULATIESPEL
In het kader van de Vredesweek 1970
(2026 september) organiseert de werk
gemeenschap van Kerken een simulatie
spel op twee avonden van die week, na
melijk donderdag 24 september vanaf
20.00 uur en vrijdag 25 sept. vanaf
19.00 uur. Beide avonden vormen een
geheel.
Het doel van een simulatiespel zou kun
nen zijn: het verkrijgen van meer in
zicht in de maatschappij en vooral in de
politieke besluitvorming, door zelf als
het ware de problemen mee te maken
i.p.v. er artikels over te lezen en er
mensen over te horen praten. Daarom
is er een vereenvoudigd model van de
wereld gemaakt. Hierin zitten een aan
tal landen (bijv. 5 of 8). Deze landen
zitten elk in een vertrek. Elk land
wordt bemand door een aantal mensen,
waarvan sommigen de rol van konsu-
ment krijgen, anderen de rol van „inves
teerder” en weer anderen de rol van
„militairen”. De inwoners vormen een
regering (3 man), een parlement en een
pers. Bovendien is er soms een buiten
parlementaire oppositie.
De diverse landen hebben een bepaald
produktieapparaat, een leger, een bevol
king en een bepaalde levensstandaard.
In de beginsituatie zijn de verhoudin
gen tussen deze grootheden vergelijk
baar met wat er in de werkelijkheid
is. Wat er in de loop van het spel
gebeurt hangt af van de deelnemers; zij
z|jn immers de belangrijkste besluit
vormers.
Ieder land krijgt verder een nationaal
inkomen, in overeenstemming met de
situatie waarin het zit. Dit nationaal
inkomen moet verdeeld worden. Daar
voor zijn de volgende mogelijkheden:
konsumptie, investering, militaire beste
dingen, handel en hulp. Het beleid dat
hiervoor nodig is komt tot stand door
de situatie in de gesimuleerde wereld,
zoals die door de deelnemers wordt ge
zien en verder door de ekonomische
mogelijkheden. Op zijn beurt heeft het
beleid weer invloed op de wereldsitua
tie. In dit opzicht zijn zowel binnen- als
buitenlandse problemen van belang.
Verder is het natuurlijk mogelijk om.
evenals in de realiteit, schriftelijk be-
Van de Technische School te Bolsward
slaagden voor het theorie-eksamen pri
mair leerlingstelsel (part-time-kursus-
sen) landbouwmechanisatievakken: H.
Heeres te Gaast; P. J. Nota te St. Ni-
colaasga; R. Kuipers te St. Nicolaasga.
Voor het theorie-eksamen voortgezet-
leerlingstelsel (Gezel) slaagden de vol
gende leerlingen:
Afd. Constructievqjcken: S. Beuckens
te Spannum; S. de Boer te Exmorra; A.
Bosma te Lollum; G. Feenstra te Schet-
tens; Y. Lautenbach te Oosterend: H.
J. v. d. Meulen te Zwaagwesteinde; A.
Smeding te Grouw.
Afd. Machinale vakken: J. de Jong te
Joure; G. Sikkes te Bolsward.
stuurgroep:
drs. K. A. Duran, M. Poortvliet-
laan 5, tel. 2805.
dhr. H. T. Hettinga, Snekerweg
4, tel. 2507.
dhr. H. Hogervorst, Dr. J. Hal-
bertsmastraat 55.
ds. H. Kreb, Turfkade 10,
tel. 2470.
dhr. F.B. van der Meer, Nieuw-
markt 31, tel. 2293.
dhr. H. E. Staverman, Marktstr.
14, tel. 2462.
richten uit te wisselen, konferenties te
houden, oorlog te voeren of revoluties
of staatsgrepen te plegen. Het model is
gemaakt door het polemologisch insti
tuut te Groningen. Natuurlijk is hier
mee niet precies gezegd wat een simu
latie is; dat zou ook niet kunnen, want
dat kan alleen duidelijk worden door
mee te doen.
Hierbij nodigen wij iedereen die ge
ïnteresseerd is uit om mee te doen. U
kunt zich mondeling, telefonisch of
schriftelijk opgeven bij alle leden van
de stuurgroep. Wij zouden het erg waar
deren als u ook mensen uit uw omge
ving enthousiast kunt maken om mee
te doen. Opgaven graag vóóór 11 sep
tember.
De
’’W s
