II1 Bl I
Leden van de Staten-Generaal
Fan de Martin’toer
llll
IIII
1
Feijenoord
vorstelijk
Goedkopere liart-
gangmaker blijkt
succes te zijn
Gebooortegolf onder
de maskerzwijnen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
en Wymbritseradeel.
1
109e JAARGANG No. 73
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1970
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
De T roonrede
de woning-
(Cliché Kollumer Courant)
J.S.
AS IS FORBRANDE TURF
Tj. de J.
a.
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887928
fan jimme theory. En dan net miene,
sa as de hear Mansholt skynt to mienen,
dat hjirtroch minder molke komme sil
en dat dit dus fan dy post bitelle wur-
de kin. Dat is sa net. Der komt gjin
minder molke ek net mear, mar
De v.v. Zwaagwesteinde heeft onlangs
te Bolsward een oude directiekeet kun
nen bemachtigen. Door zelfwerkzaam
heid van vele actieve leden op vrije
uren tijdens avonden, zaterdagen en va
kanties kwam een prachtige kantine tot
stand. Het keurige interieur biedt plaats
aan 6070 bezoekers; er is elke avond
training van voetballers, gymnasten, vol
leyballers, enz. De kantine voorziet in
een behoefte.
Feijenoord Holland
In één woord genoemd
Ons landje door hun toedoen
Is wereld beroemd!
De beker voor hen
Het was hun parool
Daarom ook verdiend
Dit voetbal symbool.
Zij was enthousiast
En zonder schromen
Naar de winnende ploeg
Van de wereld gekomen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Het wonder gebeurde
Of was dat het niet
Dat men Feijenoord,
Als winnaar nu ziet?
Kx’
Mr
houden. Ze kunnen net als een hond en
een poes zindelijk worden gemaakt. Wat
dat betreft zijn er geen problemen.”
De heer Ouwehand vertelde nog, dat hij
iemand kent, die zo’n maskerzwijn in
z’n huis heeft, die tegen de deur klopt
wanneer hij eruit moet.
Intussen heeft men op Ouwehands Die
renpark de handen vol. Om de drie uur
moeten de biggetjes worden aangelegd
Gelukkig heeft ma genoeg te drinker
anders zouden de zwijntjes ook nog bij
voeding moeten hebben. Wie zo’n zwijn
tje wil hebben kan zich het best tele
fonisch met de directie van Ouwehands
Dierenpark in verbinding stellen. Het
telefoonnummer luidt 08376-2294.
Het was geweldig
Een vorstelijke dag
Zoals onze koningin
Dit gebeuren ook zag.
De eerste patiënte ter wereld die een
nieuw soort op atoomkracht werkende
hartgangmaker goedkoper en doel
treffender heeft gekregen is enige
weken geleden uit ’t National Heart Hos
pital in Londen ontslagen, precies acht
dagen na haar operatie. De gangmaker,
die loopt op een atoombatterij die is
ontwikkeld door de geleerden van het
Britse Gezagsorgaan voor de Atoom
energie, werd in het lichaam van een
56-jaar oude vrouw Ingeplant. De dag
voordat de vrouw het ziekenhuis mocht
verlaten, ontving een 56-jaar oude man
een dergelijke gangmaker. De nieuwe
gangmaker behoeft slechts een keer in
de tien jaar te worden vervangen, te
gen conventionele gangmakers om de
twee jaar. Jaarlijks worden in Groot-
Brittannië 1300 conventionele hartgang-
makers ingeplant.
leafst lyts bliuwe wolle, dat hja bang
binne fan mear kij, bargen of hinnen.
Men soe sizze: hoe bistiet it? Hoe is
it mpoglik, dat dizze minsken sokke
frjemdlingen binne yn it agrarysk Je-
ruzalim, dat hja net witte, dat elke boer
altyd al mei mear lan en mear kij üt-
seach. Dat is ien fan de meastsprekken-
de eigenskippen fan de boer.
Mar dizze natuerdrang waerd bihinde-
re troch technyske, finansiële en prak-
tyske mooglikheden. Doe’t de kij noch
mei de han molken waerden, koe men
de man om dy reden net mear as tsien
kij hawwe. Mear kij bitsjutte mear folk
en mear folk wie in kwestje fan renda
biliteit. Dan wie ek it büthüs to lyts
en moast forgreatte wurde, men moast
mear lan ha en gean sa mar troch.
Nou is it düdlik, dat de technyk op it
heden mooglik makket, dat men de man
tritich of fjirtich kij halde kin hwat
it maksimum is, is min to sizzen
mar oft dit barre sil, leit oan de moog
likheden op finansieel en praktysk ter
rein.
As in boer in moderne buorkerij krije
kin mei iepen rinstal, anneks molkstal,
mechanyske mjukserij, molklieding, heal
mechanyske fuorderij
As hy foldwaende lan krije kin om en
oan de pleats, yn fikse fjouwerkante
stikken, fan goede kwaliteit en üntwet-
tering
As hy genöch bidriuwskapitael hat om
twa trekkers nei alle helpstikken, sels-
ladende weinen, sirkelmeaner, swyl. en
skodmasines. koartom alles hwat op it
lan en yn de skuorre op it heden oan
Eind augustus maakte de directie van
Ouwehands Dierenpark melding van het
heugelijke feit, dat één van de mas-
kerzwijnen zes jongen ter wereld had
gebracht. De heer Ouwehand maakte in
het afgelopen weekeinde bekend, dat
een andere zeug van hetzelfde ras maar
liefst tien jongen had gebaard. Het wordt
daar in het dierenpark op de Grebbe-
berg wel een „zwijnenstal”, of moeten
we het niet tussen aanhalingstekens
plaatsen.
„Waar laat ik ze,” verzuchtte de heer
Ouwehand, „ik geloof dat ik een be
roep moet gaan doen op liefhebbers, die
straks graag zo’n leuk zwijntje in huis
willen nemen. Je kunt ze als huisdier
een passende defensieinspanning te blij
ven getroosten.
De ontwikkelingen in de Europese Ge
meenschappen sedert de Haagse Confe
rentie van staats- en regeringshoofden
ste-imen hoopvol voor de toekomst van
de Europese integratie. Van wezenlijke
betekenis hiervoor acht de regering het
slagen van de onderhandelingen over de
uitbreiding van de Gemeenschappen.
Zij steunt de verdere integratie op eco
nomisch, sociaal en monetair gebied. De
eenwording van West-Europa blijft zij
zien als einddoel.
De verschijnselen van groeiend protec
tionisme baren de regering zorg. Mede
in het kader van de Europese Gemeen
schap blijft zij ijveren voor een vrij
internationaal handelsverkeer op de
grondslag van eerlijke concurrentie.
De regeringen van Suriname, de Neder
landse Antillen en Nederland zijn over
eengekomen het overleg over de toe
komstige verhoudingen tussen de lan
den van het Koninkrijk in het komende
parlementaire jaar te intensiveren. Ne
derland zal de economische en sociale
ontwikkeling van deze landen in toe
nemende mate steunen.
Er is in de komende maanden nog een
omvangrijk programma van wetgeving
af te werken. Hieronder valt de eer
ste lezing van de wetten tot grondwets
herziening. Van de reeds ingediende voor
stellen acht de regering vooral van be
lang de behandeling van de wet hou
dende wijziging van de bepalingen in
zake gemeentelijke en provinciale be
lastingen, de wet ter invoering van een
jaarlijkse bijstelling van de tarieven van
de loon- en inkomstenbelasting, voor
stellen voor structurele wijzigingen van
de inkomstenbelasting, de vestigingswet
detailhandel, de herziening van het on-
dernemings- en het vennootschapsrecht,
de wettelijke regeling van werkstaking,
een wijziging van het onteigeningsrecht,
de herziening van het echtscheidings
recht en voorstellen over de bescher
ming van de persoonlijke levenssfeer.
De regering stelt zich voor onder meer
nog te komen met voorstellen betreffen
de het instellen van regionale bestuurs-
eenheden, een vernieuwing van de wet
toezicht kredietwezen, een wet tot wij
ziging van de rechtspositie van de PTT,
een wijziging van de huurwet en de wo
ningwet, een wijziging van de algemene
bijstandswet en van de wet op de be
jaardenoorden.
Ik wens u toe, leden van de Staten-
Generaal, dat vruchtdragende discussies
u voldoening schenken in het verant
woordelijke werk dat u wacht.
Moge Gods zegen op u en uw werk
rusten. Hiermede verklaar ik deze zit
ting van de Staten-Generaal geopend.
ren van de tarieven van enige be
lastingen. Op basis van die wette
lijke bevoegdheid wil de regering
per 1 januari 1971 voor de duur
van 12 maanden de tarieven van
de loon- en inkomstenbelasting, de
vennootschapsbelasting, de benzi-
ne-accijns en de bijzondere ver
bruiksbelasting op personenauto’s
verhogen met 3 pct. van de op dat
tijdstip van kracht zijnde tarieven.
Mede ter versterking van het res
trictieve monetaire beleid zal wor
den overgegaan tot een beperking
van het consumptief krediet en van
het door de overheid garanderen
van leningen buiten
bouwsector.
De regering is van mening dat de
in artikel 10 van de wet op de
loonvorming vermelde voorwaarden
zijn vervuld. Zij heeft dan ook het
voornemen aan dit artikel toepas
sing te geven. Daartoe richt zij he
den een adviesaanvrage aan de
Sociaal-Economische Raad.
De beoogde matiging van de loon
ontwikkeling zal door voortzetting
van een krachtig prijsbeleid wor
den ondersteund.
De regering acht deze ingrijpende maat
regelen noodzakelijk ter verzekering van
de toekomstige werkgelegenheid, van de
welvaart en het welzijn in ons land.
Het welslagen van dit programma hangt
mede af van het te voeren begrotings
beleid. Meer dan ooit is thans een be
groting vereist die een evenwichtig en
gezond beeld vertoont. Een verdere ver
laging van invoerrechten en een verlen
ging van de tijdelijke verlaging van de
suikeraccijns, en vooral de stijgende ge
meentelijke uitgaven voor de sociale
zorg, vereisen enkele nieuwe fiscale
maatregelen. Daartoe wordt voorgesteld
op 1 januari 1971 het normale tarief
van de omzetbelasting te brengen op
14 pet. en het verlaagde tarief op 4
pet. te handhaven. Een aantal artikelen
gaat van het normale naar het verlaag
de tarief over ten einde de invloed
op de kosten van levensonderhoud be
perkt te houden.
De inkomstenbelasting op het privé-ge-
bruik van auto’s dat door de onderne
ming wordt bekostigd, zal worden ver
zwaard door een meer op de werke
lijkheid afgestemde waardering.
Renteverrekening zal worden ingevoerd
bij bepaalde te innen en terug te be
talen belastingen.
Bij de gekozen opzet van de rijksbe-
groting kan in 1971 worden volstaan
met een aanzienlijk geringer beroep op
de open kapitaalmarkt dan dit jaar, het
geen de financiering van gemeentelijke-
investeringen ten goede kan komen.
Ofschoon landelijk gezien de inkomens
ontwikkeling ook in de landbouw en
visserij niet onbevredigend is, zijn er be
paalde sectoren, groepen en gebieden, zo
als het Noorden, die bijzondere zorg ver
eisen. In de begrotingsvoorstellen die
u heden worden aangeboden, vindt u de
beleidsvoornemens van de regering in
zake deze en andere belangrijke onder
werpen van staatszorg.
Dit jaar wordt de oprichting herdacht
van de Verenigde Naties. In de 25 jaar
van haar bestaan is de volkerenorgani
satie een onmisbare functie gaan ver-
I
i
’e merk is, oan to tugen
Dan soe it greatste diel fan de Frys-
ke boeren dizze kans mei beide han-
nen oangripe en laitsje om tritich kij
de man.
En nou is dit de bidoeling fan it Frys-
ke stuktuerplan: Jow üs de middels en
it foech om üs pleatsen to modernisea-
ren, de forkaveling en de wetterhüshal-
ding to forbetterjen, de oerkomplete
minsken op in forantwurde wize nei oa-
re bidriuwen oer to skeakeljen. Jow üs
it foech en de middels om lju, dy’t
dat leaver wolle. üt to keapjen of har
lan foar lange tiid to hieren. Jow üs
it foech en de middels om de ruilfor-
kaveling en oare oerheitsbimoeijingen
yn to passen yn üs totale struktuerplan
en wy sjogge kans yn tsien jier it great
ste diel fan de modernisearing hjir yn
FryslAn ta in feit to meitsjen. Om üs
hoecht it gjin dei to wachtsjen, wy
binne der ré foar!
Mar dan moat de ponge fan omke
los. Dan moat it üt wêze mei moaije
praatjes foar feestlike gearkomsten,
dan moatte der sinten op it kleed kom
me. Eigners en boeren binne dy sinten
ünthalden, dér hat eltsenien fan profi-
teard. Kom nou ris los mei it jild. In
pearhündert miljoen kontant en in pear-
hündert miljoen op skuld foar in lege
vullen bij de handhaving van de wereld
vrede, vooral door het bevorderen van
de internationale samenwerking op eco
nomisch en cultureel gebied.
Het in deze kabinetsperiode gestelde
doel om de Nederlandse ontwikkelings
hulp in 1971 1 pct. van het nationale
inkomen te doen bedragen, wordt be
reikt in de begroting die u heden wordt
aangeboden. De taken en verplichtingen
die in de ontwikkelingsstrategie voor
de jaren zeventig worden neergelegd,
dienen nieuwe richting te geven aan de
inspanning van alle betrokken landen.
De regering zal hieraan haar volle mede
werking geven, evenals aan het tot stand
komen van een algemeen stelsel van han-
delspreferenties voor de ontwikkelings
landen.
Van essentieel belang voor het berei
ken van een meer stabiele internatio
nale veiligheid zijn de besprekingen tus
sen de Sovjet-Unie en de Verenigde Sta
ten over beperking van de strategische
nucleaire bewapening en het ontwape-
ningsoverleg te Genève. Voorzover het
binnen haar vermogen ligt, draagt de
regering het hare hiertoe bij, evenals tot
het herstel van de vrede in de gebie
den die thans door oorlogsgeweld wor
den geteisterd.
De regering ziet het daarnaast als een
belangrijke taak, zowel binnen de Noord-
atlantische Verdragsorganisatie als
daarbuiten, mede te werken aan het
streven naar vermindering van de span
ningen en vergroting van de veiligheid
in Europa. In dit verband wordt in het
bijzonder gedacht aan een evenwichtige
beperking van de militaire middelen.
De grondslag voor de veiligheid van het
Koninkrijk blijft intussen handhaving
van de Nederlandse deelneming aan een
Atlantische strijdmacht, modern uitge
rust en van voldoende omvang om een
mogelijke tegenstander, vooral ook met
conventionele middelen, te kunnen weer
staan en hem te kunnen weerhouden van
het uitoefenen van politieke druk. Ne
derland dient zich in verband hiermede
Bolswards Nieuwsblad
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
seerd voor bouwwerken in de sectoren
nijverheid, handel en verkeer. Deze tij
delijke maatregel wil de regering laten
volgen door een investeringsheffing van
beperkte duur, waartoe een ontwerp
van wet aan u zal worden voorgelegd.
Voortgaande liberalisatie en invoering
van huurharmonisatie zullen het bou
wen van voldoende goede nieuwe wo
ningen stimuleren. Voor de verbetering
van de bestaande woningvoorraad is de
begroting aanzienlijk opgevoerd. De rijks
steun voor de woningbouw zal door een
nieuwe wijze van verdeling meer wor
den toegespitst op die gebieden en die
categorieën van woningbehoevenden die
daaraan het meest behoefte hebben. Me
de door het ingevoerde systeem van aan
vullende huursubsidie wordt meer re
kening gehouden met de lagere inko
mensgroepen.
De sterke expansie van onze economie
manifesteert zich ook dit jaar in een
belangrijke toeneming van produktie, in-
en uitvoer en werkgelegenheid. De ver
betering van het reëel vrij besteedbaar
loon is aanzienlijk. Het uitkeringsni
veau van de AOW en AWW is extra
verhoogd.
De laatste maanden voltrekt zich ech
ter de groei van de totale nationale be
stedingen in een te snel tempo, met na
me als gevolg van de ontwikkeling van
de investeringen in bedrijven en van de
particuliere consumptie. Hierdoor loopt
de spanning op de arbeidsmarkt en de
kapitaalmarkt verder op en tekent zich
sedert kort een gevoelige verslechtering
van de handelsbalans af.
De spanningen ontladen zich nu boven
dien in onverwachte, aanzienlijke extra
loonuitkeringen. De versnelling in de
loon- en prijsstijgingen die reeds werd
gevreesd, krijgt daarmede een zeer ge
vaarlijke impuls. De betalingsbalans zal
nog veel ongunstiger worden. Delen van
het bedrijfsleven zullen in ernstige
moeilijkheden kunnen geraken, hetgeen
zijn effect op de werkgelegenheid niet
zal missen.
De regering is vast besloten aan deze
ongunstige ontwikkeling het hoofd te
bieden. Zij kondigt daartoe het volgen
de programma van maatregelen aan:
Op de rijksbegroting 1971 zal een
bedrag van 140 miljoen gulden wor
den geblokkeerd.
Op korte termijn bereikt u ’n ont
werp van wet dat een voorstel be
vat tot het conjunctueel hante-
In onze zich vernieuwende maatschappij verschuiven normen snel. Daarom treden
spanningen op tussen behoud en vernieuwing, die echter nimmer zullen mogen
lelden tot het prijsgeven van fundamentele waarden. Het verlangen om mee te
werken aan de ontwikkeling van de maatschappij vereist bereidheid tot samen
werken en tot respecteren van de opvatting van anderen.
De regering draagt hierbij een eigen verantwoordelijkheid. Zij zal dan ook voort
gaan met de moeilijke opgave om de wetgeving aan te passen aan de zich wijzi
gende levensopvattingen, zoals het verlangen naar meer vrjjheid en meer demo
cratische beïnvloeding.
Zij zal echter tevens krachtig optreden tegen groepen die de geboden vrijheid mis
bruiken om op onverdraagzame wjjze anderen hun opvattingen en gedragspatroon
op te dringen of ernstig overlast aan te doen.
der komme de helt fan de boeren en dy
sille dan ekonomysk en soasiael in reed-
lik bistean hawwe.
De greate fraech is nou mar: Binne
de EEG en regearingslju ré om op diz
ze wize har eigen ideën ütfiere to lif
ten. Hawwe hja it jild derfoar en binne
hja fan doel it to jaen. Dat is de lytse
flessehals, dêr’t alles troch moat. De
opstellers fan it struktuerplan litte der
gjin twivel oer bistean, dat it net oan
har lizze sil, hja ha de kaerten iepen
en bleat op tafel lein. As it nou net
bart, dan wit elk hwer’t it oan leit
Hjir en der is der ünrêst ünder de boe
ren oer dit struktuerplan omdat hja mie
ne, dat de lytsen der üttreaun wurde
sille. Dêrfoar is gjin reden. Hwant it
hiele plan birêst op in frijwillige kar.
Elke boer sil seis ütmeitsje kinne oft
hy in greater spul ha wol, oergean op
inkeld foerwinnen, oergean op in opfok-
bidriuw of by it bisteande bliuwe. Gjin-
ien wurdt twongen op to hélden, mar
dy’t leaver ophélde wol om leeftiid of
sounens, moat dit op reedlike biting-
sten dwaen kinne.
Ik fyn it in prachtich plan en in kost
lik plan. Krekt omt it yn roune wurden
düdlik makket, hwer’t de oarsaek leit
en de forantwurdelikens foar de nuod-
like situaesje fan de boerestan op it
rinte. Dat is de rekken foar it ütfieren heden. It wurd is nou oan de oare kant.
Hja steane skaek! Wy wachtsje mei
greate spanning op de kommende set
Hja sille dochs net by it boed weirin-
ne, soe men hoopje!
I De regering wil de communicatie tus
sen bestuur en bevolking verbeteren en
de inspraak bij de beleidsvoorbereiding
vergroten. Zij denkt hierbij in het bij
zonder aan het rapport openbaarheid-
openheid, het memorandum omtrent 't
maatschappelijk en cultureel welzijn en
het rapport van de Raad van Advies
i voor Ruimtelijke Ordening. De regering
zal de uitkomst van het beraad hier
over in wetsvoorstellen omzetten.
i De toeneming van de welvaart, die ons
volk 2ich in de afgelopen jaren heeft
verworven, geeft reden tot voldoening.
Zij roept ook nieuwe problemen op. De
schadelijke neveneffecten voor ons leef
milieu worden zorgwekkend. De groei
van de welvaart zal in toenemende mate
moeten worden gericht op verbetering
van de omgeving waarin wij leven. Ve
len zijn zich in dit Europese Natuur-
beschermingsjaar meer bewust gewor
den van het belang van de bescherming
en het behoud van natuurterreinen en
van de noodzaak verontreiniging van
lucht, water en bodem tegen te gaan.
De wetten inzake de luchtverontreini
ging en de verontreiniging van opper-
i vlaktewateren zijn hiervoor noodzake-
Hjke instrumenten. Het verheugt de re-
I gering dat bij de bestrijding van de ver
ontreiniging van lucht en water ook de
internationale samenwerking meer ge
stalte krijgt.
Voor een op de toekomst gericht on
derwijsbestel acht de regering een in
grijpende herziening van het kleuter- en
lager onderwijs nodig. Ook zullen maat
regelen worden getroffen ter verdere
verlaging van de leerlingenschaal bij
dit onderwijs.
Uit de u heden aangeboden nota blijkt
dat de regering zoveel mogelijk wil be
vorderen dat de positie van de werken
de jongeren gelijkwaardig wordt aan die
I van leeftijdgenoten die nog voortgezet
onderwijs ontvangen.
De regering streeft ernaar spoedig de
noodzakelijke herstructurering van het
wetenschappelijk onderwijs te verwezen
lijken. Zij zal bijzondere aandacht schen
ken aan de verdere vormgeving van
het wetenschapsbeleid.
Het woningbouwprogramma zal voor
1971 met 2000 woningen worden ver
hoogd. In het belang van de woning
bouw wordt de afgifte van rijksgoed-
keuring voor die delen van het land
waar de spanning op de arbeidsmarkt
in de bouw het grootst is, getempori-
Djj’t de bidoeling en bitsjutting fan it
Fryske Struktuerplan bigripe wol, moat
tinkt my düdlik ynsjen, dat dit plan in
antwurd is, sawol oan de Nederlénske
regearing as oan de EEG. Dizze bei
de ynstansjes fergje sünt jier en dei de
boeren op skaelforgreating. Mansholt,
Lardinois en syn sekondant Wellen dog-
ge winlik neat oars as de boeren foar-
hélde, dat hja greatere bidriuwen ha
moatte, dat hja de man mear kij hal
de moatte, mear bou brüke en mear hin
nen en bargen per man meste moatte.
Hja skine to mienen, dat boeren
