De werkgelegenheid
het
Meditatie in degeneratie
noorden des lands
6abe Skroar
in
Een veelzijdig doch geïnteresseerd
beleid is nodig
min
min
mm
mm
h
95
‘n
VI
Fan de Martinytoer
IIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIir
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
V liegen is veiliger
dan n denkt
109e JAARGANG No. 75
DINSDAG 22 SEPTEMBER 1970
V t/Ci
JLJVJLl
stijl.
JAWA
n
iard
tijd
N V.
vard
i
HJA NAMEN MOEDICH DE
FOARSTAP
Tj. de J.
Abonnementsprijs t 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
GI.-o 887926
Advertentieprijs: 17 ct. per mm
Ingez, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Nog eenmaal zestien jaar te zijn
dan kocht ik mij een talisman
en kleedde mij heel sexy dan
Want beat man, vind ik hardstikke fijn.
Ik vind het wel enigszinds sneu
maar die maxilook en poncho’s
hautaine gezichtjes met sombrero’s
’t Is neu maar ik ben het beu
Het is me toch even wat
trips marihuana soft drugs Isd
nog even mediteren a la Bombay
Het spijt me, ik ben het zat
En van jou heb ik ook genoeg
met je spaanse broek en lange haren
wiegend in een koffiebar zitten staren
en de ketting waar je mij om vroeg
't Is treurig gesteld met jullie allemaal
dat doet maar in het openbaar
de goede zeden zijn zo in gevaar
en die slangs van jullie, ’t is banaal
Ku
il
f en
)ost-
it in
Yn takelde ynstjürde stikken is sein,
dat de bistjüren, dy’t dit plan ütwurke
ha, earst de miening fan de leden freeg-
je moatten hiene, foar't hja it publyk
makken. Hja binne to eigen-machtich
to wurk gien. Ik soe dit mei harren
iens wêze kinne, as it hjir gie oer in bi-
slüt, in died. Mar it giet hjir om in
ütwurke idé, in gedachtegong, in sicht
op in bettere takomst.
Heech en leech kriget nou de gelegen-
heit om er oer nei to tinken en syn op
merkingen en biswieren nei foaren to
bringen. It is neat oars as in praetplan,
De laatste fase, het to waarde brengen
van het eigen voer, is niet de minst be-
veevoedtag voor de komende stal-
aan-
De hoeveelheid en de kwaliteit
van het eigen ruwvoer
In 1969 is geen enkele passagier die met
een Brits vliegtuig reisde gedood of ge
wond, niettegenstaande het feit dat het
aantal luchtreizigers tot meer dan 18%
Nog even, en jullie degeneren
verdwijnend in een roes van utopieën
zwevend boven werkelijkheid in fantasieën
de tijd zal je wel mores leren
Nou tabeh dan, beat en under-ground
ik word heus niet meer high van jou
en voor je soul geef ik geen sou
en nog minder voor je zoveelste new sound
Wie zijn zaken goed beheert,
En geregeld adverteert.
Zorgt dat zijn zaak marcheert.
Bereikt het doel, dat nlj begeert.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
i Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
:uni
DOP
Hwat hal
It soe in moai brantsje wurde as alle-
gearre, dy’t gjin fjür yn har boeken
lizze kinne, bisleaten har boeken yn it
fjür to lizzen.
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
miljoen is toegenomen. Negen jaar ge
leden vervoerden Britse luchtvaart
maatschappijen nog geen acht miljoen
passagiers per jaar.
Tijdens 1969 voerden British Over
seas Airways Corporation and British
European Airways en de onafhanke
lijke luchtvaartmaatschappijen meer
dan 429.000 vluchten uit. Negen vlieg
tuigen leden aanzienlijke schade bij on
gelukken, maar passagiers noch be
manningsleden vonden hierbij de dood.
der gunstig verlopen. In dit opzicht kun
nen er dus meevallers zijn. Dit bete
kent echter ook dat er tegenvallers kun
nen zijn en het blijkt dat deze in het
verleden vaak een rol hebben gespeeld
bij de dan hoge voerkosten. Tot het
moment van de vervoedering kunnen
door bewaringsverliezen de hoeveelheid
en de kwaliteit van het eigen voer zeer
ongunstig worden beinvloed.
Het nagewonnen hooi stelt vooral dit
jaar hoge eisen aan de ventilatie in de
tas. Voorkom broei en schimmel door
deze partijen regelmatig te controleren
en zonodig te ventileren. De le helfst-
stormen hebben zich reeds gemeld; ook
de controle van de partijen voordroog-
kuil die onder plastic worden bewaard
is nu reeds noodzakelijk. Water en lucht
moeten geen kans krijgen de goede kwa
liteit aan te tasten.
De
periode vraagt nu reeds weer de
dacht. De hoeveelheid en de kwaliteit
van het eigen ruwvoer zijn hiervoor een
belangrijk uitgangspunt. Al te vaak
bistjürder weardich to wezen. Hja stelle
düdlik en klear it feit oan de oarder,
dat it net oan de boeren leit, mar dat
it oan it lan en de gebouwen hapert,
dat it de foralderde struktuer fan de bi-
driuwen is, dy’t it ünmooglik makket
op in moderne wize to buorkjen. Is
dat net wier? En as it netto-oerskot
fan in melkkou elts jier lytser wurdt
en oan de bare kant moderne bidriuws-
ynrjuchting folie
jowt, moatte hja
in lanboupolityk.
geanber makket?
oplossing as de molkpriis yn de EEG
gjin forheging talit?
Hwat wol it plan düdlik meitsje? Dat
de bidriuwen sa makke wurde moatte,
dat de minsklike arbeid ta syn rjucht
komt, net langer forknoeid wurdt, net
langer opsluten wurdt yn to lytse bi-
diuwen. En boppedat, dat troch dizze
modernisearing de boer in reedlik minsk-
lik bistean haldt. In ynkommen, dat
mei oare bidriuwen lyk halde kin en in
wurkwike, dy’t net bilangryk ófwykt
fan hwat naren presteare. Nou as dat
in fatsoeulike en reedlike eask is, moat
der hiel hwat barre en sil de oerheit
mei jild op it kleed komme moatte.
Dat se dit sein hawwe en tige düdlik,
wie mear as hege tiid.
Der is noch in oare groep opposanten
ünder de boeren, dy’t de bistjüren for-
wyt, dat hja de lytse boeren opromje
wolle, notabene har eigen leden sizze
hja. Nou is it sa, dat mei greate let
ters yn it plan stiet, dat dit alles frij-
willich gean moat, dat net tan twongen
wurde sil en dat de man, fiy't mei fjou-
wordt gedacht dat op dit tijdstip (mid- I J
mear mooglikheden
dan net pleitsje foar
dy’t dizze ütwei bi-
Witte jo dan in oare
dêr’t de oerheit en de boeren harres oer
nei foaren bringe kinne. Der is neat bi-
sluten, neat fêstlein, oer nimmen en oer
nimmen syn spul of spultsje is eat bi
stuten. Mar de bistjüren hawwe nou
düdlik to kennen jown, dat it net goed
komt as it trochgiet, sa’t it op ’t heden
giet. Meije hja dat net? En meije hja
dan ek net de wegen wize, hwerlans
in bettere situaesje üntstean kin Ik
tochte, dat dit har plicht iS. Hja binne
keazen om’t hja it bitrouwen fan de
leden hawwe en hja wurde ferge op
aksje foar it bistean en it wolwêzen fan
har leden. Forline jier wie der gans op-
skuor om’t de bistjüren net fül genóch
fan wegen kamen, neffens de leden. Dér
moasten aksjekomité’s komme, dy’t der
mear gong yn brochten?
Nou komme de bistjüren mei plannen
en idéen en nou is it party lju wer net
nei ’t sin. Ik soe sizze, hja hawwe in
plom fortsjinne foar har treflik wurk,
hja namen de foarstap, hja namen de
forantwurding foar nije wegen. It is nou
oan de lju, dy’t it net iens mei harren
binne om to sizzen hweryn en hwermei
hja mis binne.
De bistjüren sjogge, dat sawol ekono-
mysk as soasiael de boeren ünder swie-
re druk sUane, dat hja dan jier ta jier
mear yn ’e knoei komme, dat yn de
EEG foar priisforheging praktysk gjin
kam is. Wolnou, moatte hja dan har
taek sa opfetsje, dat hja mei party boe
ren earmoedzje en stinne of is it dan
plicht om nei to gean oft er gjin we
gen binne om üt dit deadrinnende strjit-
sje wei to kommen? Ik tochte, dat hja
krekt nou op <’e goede wei wiene, dat
hja krekt nou toand hawwe har plak as wer kij trochbuorkje wol, dit rêstich
langrijke. Het gaat om een juiste com
binatie van de partijen eigen voer en
aangekocht kracht- en ruwvoer. Naast
de produkten van de latere sneden is
ruwvoer van de eerste snede onmis
baar. Afhankelijk van de kwaliteit of
voerwaarde van het eigen ruwvoer zal
een keus moeten worden gemaakt, om
trent de aanvulling met aangekocht
kracht- en ruwvoer.
Aan dit aan te kopen voer moeten, wat
de kwaliteit betreft, hoge eisen worden
gesteld. Het is nodig eisen te stellen
omtrent de samenstelling van mengsels
of de zuiverheid van enkelvoudige pro
dukten. De waarde van het voer is niet
uitsluitend een zaak van de prijs die
er per 100 kg voor wordt betaald.
Ruwvoederonderzoek blijft een belang
rijk hulpmiddel voor het onderkennen
van de kwaliteit van het eigen voer.
Voor het vaststellen van de benodigde
aankopen en het samenstellen van de
rantsoenen voor de verschillende djer-
groepen is het een goed uitgangspunt.
Voor het maken van een voerplan voor
de komende staltijd is uw bedrijfsvoor-
lichter u gaarne behulpzaam.
Een aantal factoren oefenen zulk een
directe invloed op de werkgelegenheid
uit, dat zij, mede binnen het werkge
legenheidsbeleid moeten worden bezien.
Die maatregelen moeten niet alleen een
assortiment zijn, maar zij moeten een
stelsel vormen, zij moeten onderling ge
coördineerd zijn.
Het is evenwel evenzeer noodzakelijk
de bestaande structuur te versterken.
Bij dit alles moet niet alleen gedacht
worden aan de grotere industriële bedrij
ven. Ook de structuurverbetering van
het midden- en kleinbedrijf moet met
kracht worden nagestreefd.
Het Centraal Plan Bureau voorziet voor
de komende jaren een verdere stijging
van de industriële werkgelegenheid.
In het totaal van de werkgelegenheid
in de noordelijke provincies neemt de
landbouw nog steeds een belangrijke
plaats ta.
Hoewel de problematiek niet wezenlijk
verschilt van de rest van Nederland,
krijgt het Noorden wèl een duidelijker
accent door het nog steeds betrekkelijk
grote aandeel van de agrarische beroeps
bevolking ta deze provincies. Immers het
aandeel van de agrarische beroepsbevol
king in de totale beroepsbevolking van
de drie noordelijke provincies bedroeg
in 1968 rond 16,5 pet. tegenover 9,2 pet.
voor geheel Nederland. Rekenen wij daar
bij dat deel van de bevolking dat em
plooi vindt in de agrarische handel en
nijverheid, dan komen wij op nog hoge
re cijfers, n.l. voor Groningen 25 pet.,
Friesland 41,5 pet. en Drente 45 pet.
Daarom is het landbouwbeleid in de
noordelijke provincies relatief van meer
belang dan in vele andere streken van
ons land.
Uit LEI-prognoses blijkt dat in de ko
mende 10 jaren (19701980) de agra
rische beroepsbevolking in het noorden
met rond 15.000 man zal verminderen.
Deze vermindering zal worden ver
oorzaakt door een afname met ca. 8.500
bedrijfshoofden, 3.000 meewerkende
zoons en 3.500 overige arbeidskrachten.
Een dergelijke verwachting houdt in,
dat in de komende jaren voor globaal
ven, hogere eisen gesteld aan de vakbe
kwaamheid en anderzijds is het beroep
ondanks de vakbekwaamheid minder
aantrekkelijk in vergelijking met beroe
pen in andere bedrijfstakken. Hieraan
zal het bedrijfsleven echter zelf aan
dacht moeten schenken want dit is pri
mair haar eigen verantwoordelijkheid.
Belangrijk zijn ook de verkeersverbin
dingen. Het is verheugend, dat enige gro
te verbindingen ter verdere ontsluiting
van het gebied o.a. de Afsluitdijk,
Heerenveen-Groningen in 1974 ge
heel ter beschikking komen. Van de nieu
we haven aan de Eemsmond zal zij het
op langere termijn ongetwijfeld een
nieuwe impuls voor de ontwikkeling van
de werkgelegenheid uitgaan. Tenslotte
vindt aanleg of verbetering van vele
kleinere wegen binnen het gebied plaats.
Dit alles vormt een hoogst vitale bij
drage voor 't perspectief van het Noor
den.
In het Noorden kan van een redelijk
dicht scholennet worden gesproken. Het
minst geldt dit thans wellicht nog voor
het voorbereidend wetenschappelijk on
derwijs, doch de uitvoering van het plan
van scholen in de periode 19701972
zal hierin verdere verbetering brengen.
Nu gaat het natuurlijk niet alleen om
de vraag: zijn er voldoende scholen,
maar vooral ook: worden ze voldoende
benut?
Dit laatste ligt voor het Noorden als ge
heel zeker niet slecht.
In aansluiting op het onderwijs zullen
scholing en vorming moeten bijdragen
om de werknemer maximaal van zijn
talenten te laten profiteren en tegelij
kertijd aan het bedrijfsleven de beschik
king te geven over gekwalificeerde
werknemers.
De komende periode zal in ons land
in het algemeen maar zeker ook in het
Noorden aan al deze zaken hoge priori
teit moeten worden gegeven.
Hoezeer de nadruk moet worden gelegd
op een structuurbeleid op lange termijn,
het is duidelijk, dat velen die vandaag
aan de dag worden getroffen door werk
loosheid met die oplossing niet zijn ge
baat. Willen ook zij perspectief hebben
dan moeten ook op korte termijn maat
regelen worden gehanteerd.
Het is daarom ’n goede zaak, dat wij
ta ons land kunnen beschikken over een
middel om tijdelijk extra werkgelegen
heid te creëren door middel van de zgn.
objecten van aanvullende werkgelegen
heid. In de afgelopen jaren zijn boven
dien ter bevordering van de werkge
legenheid enige malen extra bedragen
tot dit doel ter beschikking gesteld.
Voor het Noorden des lands bedroeg dat
in de jaren 1967 t.m. 1969 in totaal
een subsidiebedrag van bijna f 350 mil
joen, dat is 520.000 manweken of wel
in die jaren een gemiddelde gelijktij
dige extra rechtstreekse werkgelegen
heid voor ruim 4000 man en via toe
levering waarschijnlijk nog eens voor
ruim 1500 man. De uitgevoerde werken
betroffen een breed scala van diverse
bouwwerken, ruilverkavelingen, we
gen, zwembaden, sporthallen, rioolwa
terzuiveringen, plantsoenen enz. enz.
Met deze werken kon niet alleen voor
den September) hieraan niets meer kan
worden veranderd. Het kan echter zijn
dat bij gunstige weersomstandiheden de
aankoop van ruwvoer bijv, in de vorm
van bietenkop- en blad goede mogelijk- 1
heden biedt. Ook de weideperiode in de 1
resterende weken kan nog meer of min-
Het tot waarde brengen van
het eigen voer
8.000 man (waaronder 2.000 bedrijfs-
hoofden) het vertrek uit de landbouw
gepa.ard zal moeten gaan met beroeps
verandering.
In de afgelopen 12 maanden hebben
in een proefgebied 683 agrariërs over
wegend bedrijfshoofden de diensten
van het arbeidsbureau ingeschakeld bij
hun plannen voor beroepsverandering.
Wanneer wij dat getal vergelijken met
het aantal in de daarvóórgenoemde 3
jaren (1966, 1967 en 1968), dan mag
van een aanmerkelijke verbetering van
dienstverlening door het arbeidsbureau
worden gesproken. Jammer dat het aan
tal in loondienst zijnde agrariërs zeer
weinig in deze proefneming voorkomt.
Dat is ten dele toe te schrijven aan
het feit, dat het voor deze mensen uit
historische overwègtagen een normale
zaak was, zélf de beroepsverandering te
bewerkstelligen. Dit gaat evenwel veel
al gepaard met het aannemen van werk
in de ongeschoolde beroepen.
Om hierin verbetering te brengen is
voorlichting op ruime schaal noodzake
lijk.
Bezien wij hoe bij deze 683 ingeschre
venen de beroepsverandering zich heeft
voltrokken, dan blijkt dat slechts 54
een omscholing op het centrum van vak
opleiding voor volwassenen volgen, 4
een scholing in het bedrijf en slechts 2
gebruik maken van de studiekostenre
geling. Wanneer men bedenkt dat de
helft van deze 683 mannen jonger is dan
45 jaar, dus de meest gunstige leeftijd
voor omscholing, zal men begrijpen dat
wij nog lang niet tevreden kunnen zijn.
Nu nog een enkel woord over het ar-
beidsvoorzientagsbeleid voor diegenen,
die in de landbouw wensen en kunnen
blijven. Er wordt vaak zoveel over af
vloeiing en vertrek uit de landbouw
gesproken en geschreven dat men bijna
zou vergeten dat er ook nog mensen in
de landbouw zullen blijven.
Een bedrijfstak krijgt onder deze om
standigheden dan te kampen met moei
lijkheden op het gebied van de perso
neelsvoorziening. Enerzijds wordt n.l.
voor diegenen, die in de landbouw blij-
Wanneer we van een groep bedrijven
dc onderlinge resultaten vergelijken dan
blijken de verschillen bijzonder groot te
zijn. Van een aantal faktoren die hier
op van invloed is, zijn de voerkosten be
langrijk. Gedurende de weideperiode be
staan deze uit de kosten van de jongvee-
opfok en de (toenemende) kosten van
bijvoedering van het melkvee.
Voor het grootste deel zijn deze kos
ten echter toe te schrijven aan de bij
voedering tijdens de stalperiode. Het
blijkt echter dat de wintermelkproduk-
tie en de veebezetting meestal van wei
nig invloed zijn op de hoogte van de
voerkosten per koe.
us hjoed to sizzen <CdK£ Jx
It momint hwerop freedtojoun 18 sept, to Nijewler widdou R. Wybenga-Heeringa
(82), nou biwenster fan „Rest en Utsjoch” to Dokkum ,it monumint ta de neitins
fan har yn 1948 forstoarne man, Anders Minnes Wybenga, makke troch Maria J.
van Everdingen, üntbleate. I)er wie by dizze plechtichheit gans folk. U.o. wiene.
bywêsich de bedde dochters fan de dichter, nie.fr. S. v. d. Kloet-Wybenga üt Wyo-
i ming yn Canada mei har dochter Irene en mefr. J. Rozendal-Wybenga uit Nes
(W.D.). Nei it üntbleatsjen fan de stien droech mefr. L. Betzena-Nicolai „Myn
doarpke” foar en song it Nytsjerkster koar. Hjirnei waerd de stien oerdreegen oan
it gemeentebistjür en folge noch de bitinkingsjoun yn de Griffennearde tsjerke
mei sjongen, foard. agen en it ütsprekken fan de bitinkingsrede. De joun stie ünder
lb bisieljcp I r d>"g fan de hear G. Haakma, foarsitter fan it Komité.
Cliché Friesch Dagblad.
vele werklozen direct soulaas worden
geboden, maar werd tevens een belang
rijke bijdrage geleverd aan de verbe
tering van de infra-structuur en van het
woon- en leefmilieu. Gelukkig is er thans
geen noodzaak meer ta zulk een grote
omvang extra werkgelegenheid te cre-
eren.
Het belangrijkste deel van de arbeids
markt speelt zich als het ware af bin
nen de bedrijven. Daar moet gestreefd
worden naar het brengen van de juiste
man op de juiste plaats, daar moet
een goede beoordelings- en opleidingsbe
leid worden gevoerd.
Wie zich verdiept in de problemen
van het Noorden des lands weet dat
dat gebied niet altijd die ene regio is,
die de uitdrukking „Noorden des lands”
doet geloven. Hiervoor valt begrip op
te brengen. Niet overal ta het gebied
is de problematiek gelijk, niet alle be
langen lopen parallel.
dwaen kin, der sil him gjin strie yn ’e
wei lein wurde. Mar hy moat dan fan-
sels net kleije oer in to leech ynkom
men. En as it gjin fjouwer kij binne,
mar fjirtjin of tweintich is dit krekt
sa. Hwant as de middels der binne om
mei ien man tritich of fjirtich kij to
hélden, dan sil dit de maetskiplike
noarm wurde foar in reedlik bistean.
Wol men dan mei tweintich ophalde,
dan mei men net op in fol lean rekken
je. Mar is men ek tofré mei in heale
deihier, dan stiet it elk frij om it to
dwaen. Der wurdt nimmen eat forbean.
Mar dy’t de eagen iepen hat en binam-
men sjocht nei de kommende boeren,
bigrypt wol, dat it hjir giet sa as yn alle
biroppen. De lytse winkelman, de bak
ker, de smid, de skearbaes meije wol
bliuwe, mar op ta goede dei wolle hja
sa net langer. As elk mear fortsjinnet,
mear frij hat en mear takomst, sil men
it dochs oerjaen moatte. En oars dogge
de bern dat wol. En gelyk ha se.
De bistjüren wolle dizze slopende syk-
te to liif. Hja wolle foar har leden in
reedlik bidriuw, in reedlik ynkommen en
in reedlik en minsklik libben. En dêr-
foar makken hja in plan. Om sa’n plan
to meitsjen, moat men fan folie dingen
kennis ha en boppedat in visy op de
mooglikheden en de takomstige üntwik-
keling. Dat kin men net fan de takel
de boer forwachtsje, omdat dy de din
gen bisjocht fanüt syn eigen situaesje
en dy is by gjin twa gelyk. Dêrom
namen hja de foarstap. Torjucht, nei
myn miening.
De bistjüren fortsjinje hulde foar har
moedich taitiatyf!
vt VutipuH
is onmisbaar
i
D
