week
het kader
eze
weer m
van
Geslaagde ponyrennen te
Bolsward
net Fryske boek
o
van
IVan u gevraagd: Een daad
Solidariteit
il
iKOiiypiaels
•5
Fan de Marl in vloer
-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
F erschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onset ad tel, Workum en WymbritseradeeL
Pand afgebrand
O
Wons opent
Dorpshuis
s
I1
|09e JAARGANG No. 81
DINSDAG 13 OKTOBER 1970
A-
la)
1D
>er
Pyt
1.
het
V.A RDEN OM TO UNTII ALDEN
op
Tj. de J.
Abonnementsprijs 14.40 p. kwartaal
(bfl vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 17 ct. per min
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Mar ek fanüt den Haech wol men dy
kant wol üt. It is foar harren ommers
folie makliker dizze trlje prov.nsjes by-
mekoar to hawwen dan elk apart. Hwant
*t Sit em net oan b. en w.
hja lieten de rie witte,
wy ha in foarstel ré
noch trlje jier steanlitte.
Mar hja ha it forlem
de measte stimmen jildzje
Wy kin ’t net oars bisjen,
In rare speak yn ’t tsjlltsje
’t léste ürke soe slaen
Koffijplaets nel de ma en.
In bijderhandte krêft
frou H. S. Visser-Bakker
fielde boppe de stêdsgrêft,
dit saekje lelt my wakker,
der mei gjin kénske mist,
der fait net oan to toarnen
bést mogelik helpt in list
kom klanten, set jlm nammen
Op ’e selde foet trochgean
Koffijplaets sil blstean
It hoekje fan héldoan
lykwols bliek net to rédden
de grap is nou bldoam
’t wurdt kealer yn ’e stêd en
in pleisterplakje, unyk
libbet aenst fuort yn tinzen
by ’t trochgeande publyk
dat foar ’t greatste part winske
woe soene ’t graech oars sjen
Koffijplaets Is forlem
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2338
(05157)
Bolswards Nieuwsblad
spoedig ter plaatse aanwezig, en gaf met
vijf stralen water, aangezien er voor de
naastliggende percelen gevaar bestond.
Dit gevaar was spoedig bezworen aan
gezien veel water in ’t gebouw werd ge
spoten. De brand moet zijn ontstaan op
de zolder waar kinderen een brandje
stookten. Het pand is totaal uitgebrand.
It hoekje fan hAld-oan
sil earstdeis wol fordwlne,
de omset wie grif skoan,
fral ’t jongfolk koe it fine,
yn selligens en fleur,
de tild der to’n ein bringe,
nou is ’t foargoed maleur,
en party’s klanten tinke
wy stelden ’t echt op priis
Koffijplaets ’t is In griis
Fan twa kanten wurdt der hieltyd
oan stien, dat de trije provinsjes yn it
Noarden de lapen bymekoar smite moat-
te om ien great „Noorden” to wurden.
Dér is alderearst de provinsje Grinslan,
dy’t hjir mei wurd en died al jierren
op omhammert. Har provinsiaeb orkest
neame hja net it Grinzer orkest, mar
it Noordelijk Orkest. Har ideael is al
aid. it is yn wêzen de aide spreuk: Gro
ningen en Ommelanden en foar dy om
melanden soene Drinte en Fryslan dan
soargje. Fan dy kant is it dus neat gjin
nijs, dat dizze lüden der wei komme.
Zaterdag werden door de ponyclub „De
Hoefslag” op het ijsbaanterrein pony
rennen georganiseerd. Men trof het ge
weldig met het weer; ook de deelname
was groot; de lijst bevatte 36 deelne
mende pony’s. Ook van de zijde van
het publiek was er flinke belangstel
ling. Door de royale medewerking van
diverse zakenlieden konden er een stort
vloed van prijzen, bestaande uit plaq
uettes, bekers, sportstander en medail
les worden uitgereikt. Zo kon, om te
zcu moeten meebrengen de invoering van
een nieuwe bestuurslaag ónder de pro
vincies. Daarbij neem ik in aanmer
king, dat vrijwel iedere Gedeputeerde in
elke provincie nu al zwaar bezet is en
dat bat gebied waarover wij spreken
de ene uitgave in de memmetaal de an
dere beconcurreren. Was het een 10 a 20
jaar geleden nog zo, dat er een kern
van kopers was, die „lp de taal te steu
nen” vrijwel alles kocht wat aan Fries
op de markt verscheen, hier Is nu geen
denken meer aan. Daar een boek in het
Fries, wil het een redelijke oplage heb
ben, in de regel enkele jaren nodig heeft
om te zijn uitverkocht, is het logisch,
dat de voorraad nog niet verkochte boe
ken van jaar tot jaar zienderogen toe
neemt.
Er is dus een flinke spreiding van ti
tels. Hier komt nog bij, dat er met na
me dit jaar, mede dank zij de moge
lijkheid tot fotografische reprent, een
groot aantal herdrukken verschijnt. Hoe
optimistisch wij daaromtrent ook mo
gen zijn, vele varkens maken nu een
maal de spoeling dun. Nieuwe romans
komen er dit jaar weinig en die er wel
worden uitgegeven, zo constateert De
Strikel, zijn te danken aan de KFFB.
Bestsellers zullen dan dit jaar ook wel
zijn de moderne boerenroman Gersrid-
ders van Gerben Abma (afkomstig uit
Folsgare) en de meer klassieke boeren
roman De Buorskip van D. H. Kiestra,
waarop in Februari a.s. een vervolg zal
komen. Ook voor „Yn ’t sicht fan de
Aldehou” van de nestor van de Frie
se schrijvers H. de Jong (afkomstig van
Wolsum) verwachten we veel belang
stelling, al is het nog alleen te verkrij
gen bij de KFFB als premyboek en nog
niet in de handel. Hoe dan ook, de
Fryske’ boekewike, moet voor iedere in
woner van „it heitelan”, die het welmeent
met „de memmetael” een aansporing
zijn dezer dagen enkele Friese boeken
op de plank te zetten.
en voorzover het kan, ingevolge de be
lasting van bestuurderen en functiona
rissen, ook een vrij ruime samenwerking,
vooral op het gebied van de ekonomi-
hja witte yn Den Haech wol, dat dit I sche ontwikkeling. Dit voorzover het
vraagstukken betreft, die de drie pro
vincies gemeen hebben. Ik zie weinig
nut in een vérgaande samenwerking een
incidenteel karakter dragen of slechts
in één of twee van de drie provincies
problemen opleveren. Ik voel weinig voor
een zózeer toenemende integratie bij de
behandeling van al wat het Noorden be
treft, dat de gedachte meer veld gaat
winnen (naar mijn indruk voorname
lijk in kringen van bestuurlijk on-erva-
renen), dat het onzin is, drie provin
cies te hebben, waar men met één zou
kunnen volstaan. Hebt u dergelijke ge
luiden ooit gehoord omtrent bijv. Lim
burg en Brabant of de beide Hollanden?
Het gebied is daarvoor te groot en het
karakter van grote delen van ieder der
drie provincies is hiervoor te heterogeen.
Ik zie het nut er niet van in, vanuit
één centraal bestuursorgaan of ontwik-
kelingsinstltuut gelijk te doen behan
delen, vraags .ukken, die bijv, in Fries-
lands Zuidwesthoek spelen en wat bijv,
straks betreft het rendabel maken van
de investeringen in de Eemshaven. Het
schaalvergroten van de provincies lijkt
ton Bolsward.
De Groene Welde Course: 1. Anton Sie-
monsma met Anuska, Bolsward; 2. Ton-
ny van Dillen met Marian, Bolsward;
3. Wilma Boersma met Jeanet, Bols
ward; 4. Sjoerd Nota met Bubbles, Wlt-
marsum.
Slagertj Nota course: 1. Richt Elzinga
met Paula Bolsward; 2. Paul Greyda-
nus met Tabor, Bolsward; 3. Peter de
Boer met Marie, Kubaard; 4. Dominl-
cus Nota met Anuska Witmarsum.
Foto Steggerda Course: 1. Lieuwe Rijp-
ma met Wendy. Bolsward; 2. Jan
Bleeker met Wardy, Bolsward; 3. Mar-
ga Steggerda met Cabelero, Bolsward;
4. Siep Koopmans met Tosca, Bolsward.
Afval course slagerij Zijlstra: 1. René
Slemonsma met Fred-Anton, Bolsward;
2. E. Altenburg met Elleke, Burgwerd;
3. Halbe Algra met Anda, Kubaard.
Afval course fa. D. D. v. d. Berg:
1. Siep Koopmans met Tosca, Bols
ward; 2. Herman Posthumus met Kas
per, Burgwerd; 3. José Steggerda met
Castor, Bolsward; 4. Dominicus Nota
met Anuska, Witmarsum; 5. Sjoerd
Nota met Bubbles, Witmarsum.
Uitslag snelste pony kleine maat: 1.
Douwe Miedema met Bles, Winsum.
Uitslag snelste pony grote maat:
Lieuwe Rijpma met Wendy, Bolsward.
Na afloop werden de prijzen door me
vrouw Steggerda, die zich deze middag
ook al had ontpopt ais een uitstekend
microfoniste, aan de jeugdige jockeys
uitgereikt. De ponyclub had op deze
prachtige najaarsdag een mooie afslui
ting van het seizoen.
Nog een paar weken, dan gaat de baan
weer onder water, in afwachting, wat
koning Tialf de schaatsers deze win
ter weer zal bieden.
>I»I*M
iaterdagmorgen, ongeveer elf uur brak
rand uit in de voormalige evangelisa-
lekerk te Zurich, thans eigendom van
e heer J. Leistra, bedrijf in hengel-
port-artikelen en zeepieren, annex kof-
iebar. De spuit van Wonseradeel was
beginnen, aan alle deelnemers een grote
re of kleinere prijs worden uitgereikt.
Het was een lust de pittige viervoe
ters te zien draven. De rennen zijn dan
ook in alle opzichten ges.".3gd, en zijn
beslist voor herhaling vatbaar.
De uitslagen waren als volgt:
Kingma’s Bank course: 1. Freddy v.
d. Pas met Willie, Bolsward; 2. Jan
Altenburg met Ellen, Burgwerd; 3.
Woensdag is het dan zo ver dat het
dorpshuis 's avonds om 8 uur wordt ge
opend en waarbij dorpsgenoten en uit
genodigden worden verwacht om het te
bezichtigen. Ongeveer 9 10 weken is
er door het bestuur en vrijwilligers bijna
iedere avond en zaterdags aan ge
werkt.
Het gebouw voorheen Herv. school het
welk uit 2 lokalen bestond is nu één
geheel, de scheiding is er uitgebroken,
de muren zijn opnieuw met board betim
merd en geheel opgeschilderd en in de
hal is een bar gemaakt en verder is
alles opgeknapt, zodat alles er nu net
jes uitziet. Een woord van dank aan
bestuur en vrijwilligers is hier wel op
z’n plaats.
Het dorpshuis dat als het ware voor de
jeugd is bestemd wordt tevens ook ge
bruikt door muziekver. en dansclub en
verdere verenigingen. Een woord van
dank komt ook toe aan de bewonrs van
Wons welke meegewerkt hebben aan de
papieraktie.
Zaterdagavond a.s. is er een dansavond Altenburg met Ellen, Burgwerd; 3.
voor de juegd om 8 uur met medewer- Roelof Posthumus met Cherio, Burg-
king van de beatband „Prevent” uit Alk- werd; 4. René Siemonsma met Fred-An- Tornado, Burgwerd; 4. José Steggerda
maar.
hiele gebiet ekeonomysk net meikomme
kin en dat it, om dit hwat sljucht to
krjjen, folie jild kostje moat. As hja nou
dizze trije klanten ta ien meitsje koe
ne, soe it folie mear lykje as nou. Dan
soe de perslieding foar it smoarge wet
ter yn de feankoloanjes nei it Waed,
de nije haven yn de lems, allegear op diz
ze mienskiplike rekken boekt wurde kin-
ne, alhoewel Fryslén der gjin baet by
hat. En oarsom soe in subsydzje foar
it swimbad yn Boalsert ek foar Grins
en Drinte jilde.
De nije steatssekretaris Drs. Van Son
hat nou trochdreaun dat der in mien-
skiplik kantoar komt foar de yndustri-
alisaesje. Fryslén fielde hjir net foar,
mar Den Haech driuwt troch. En omt
hja de sinten hawwe, miene Deputear-
re Steaten fan Fryslén de risiko net
nimme to kinnen, dit diidlik óf to wizen.
Hwant as it der dochs komt, llket dat
op koarte termyn neidielich foar Frys
lén om der alhiel bóten to bliuwen. De
takomst sil leare of dizze holding goed
west hat.
Mar wy moatte oppasse, dat dit gjin
ynlieding wurdt foar in al fierdergeande j mij niet nv'.tig en ook onlogisch als dat
twingerij yn dyselde rjuchting. Yn dit
forbén is it fan bilang hwat de skieden-
de kommissaris fan de Keninginne yn
Fryslén, by syn öfskiedswurd, sein hat.
Wy litte dat yn syn gehiel folgje:
„L’t ben een voorstander van een goede
De pony-klub „De Hoefslag” te Bolsward hield zaterdagmiddag op de ijsbaan
pony-renne.n waarvoor een flinke belangstelling bestond. De foto toont een twee
tal deelnemers aan de CAF-course. Links Lieuwe Bouma met Boréé en rechts
Grietje Dijkstra met Furie. Grietje kwam vlak vlak na de finish ongelukkig ten
val. Foto: L. Spijksma.
gj Het kan wel niemand ontgaan rijnWjj leven weer midden in de „Fryske
loekewike”. Natuurlijk kan men bezwaren maken tegen al die dagen en weken,
telt is, dat de publiciteit op een spitsuur komt en dit is wel nodig, wil men
[o; de aandacht trekken. Vanzelfsprekend moet men iedere dag de dieren lief-
iebben, maar op een dierendag wordt dat nog eens ekstra benadrukt, even
[«zelfsprekend moet men b(j voortduring de natuur beschermen, maar niemand
j I»1 willen ontkennen, dat het toch een goede stunt is geweest het jaar 1970 uit
(troepen tot natuurbeschermingsjaar. Zo moet u ook de Friese boekenweek zien:
ket Friese boek behoeft bjj voortduring uw aandacht, maar het is een goede zaak
1^0 j Momaal per jaar er ekstra aandacht voor te vragen.
het geval. Bovendien wordt de zuiver
heid van het Fries belaagd door het
in onze tweetalige provincie uit de aard
der zaak veelvuldig gebruik van het Ne
derlands.
Het is de handicap van het Fries, dat
hoewel het weliswaar een oersterke
volkstaal is, in deze moderne tijd met
veelvuldige communicatie ook voor ra
dio en beeldbuis, de schriftelijke bege
leiding veelal moet ontberen. Heel veel
mensen spreken wel het Fries, veel meer
nog verstaan het, maar degenen die de
taal ook kunnen lezen is hier slechts een
percentage van, al schommelt dit wel
rond de 80 90 pet. Het merkwaar
dige feit doet zich n.l. voor dat ook vele
niet van origine Friestaligen met enig
taalgevoel toch niet alleen het Fries kun
nen lezen, maar het zelfs graag doen.
En de 10 20 pet. Friestaligen, die
zeggen hun eigen taal niet te kunnen le
zen hebben dit in 9 van de 10 gevallen
ook nooit serieus geprobeerd. Het ex
cuus is dan veelal, dat het zo vlug niet
gaat als het lezen van Nederlands. Dit
is natuurlek slechts schijn en een
kwestie van gewennen.
Heeft in onze tijd met de overvloed aan
beeldcommunicatie (t.v., stripverhalen,
geïllustreerde tijdschriften) in het Ne
derlands een „gewoon” boek het reeds
moeilijk en moet op talrijke uitgaven
subsidie worden gegeven, zal men tot
een enigszins dragelijke exploitatie ko
men, voor het Friese boek geldt dit na
tuurlijk dubbel en dwars.
Wanneer wij stellen, dat er 400.000 Fries
sprekenden zijn (de provincie telt ruim
een half miljoen inwoners) dan is dit
ongeveer 1 op de 25 Nederlanders. Daar
mee is de economisch zwakke positie
van het Friese boek reeds mee gere
kend. De „verkoopkans” zou dus 1 op
25 zijn, ware het niet dat een deel van
de Fries sprekenden niet Fries leest of
in elk geval niet is opgevoed tot het
geregeld kopen van een Fries boek. De
positie wordt daarmee reeds weer veel
zwakker en deze schijnt wel bijna ho
peloos, als men bedenkt, dat de meest
hartstochtelijke Frieslezer, in zijn boe
kenkast toch ook het Nederlands ruim
vertegenwoordigd heeft. Deze wankele
positie wordt per titel enigszins goed
gemaakt door het feit, dat het aantal
boeken dat in het Fries wordt uitgege
ven in verhouding gering is. Maar ver
gist u zich niet. De laatste jaren en
met name dit jaar Is er in dit opzicht
een kentering ten goede, die alleen maar
kan stand houden, als er ook daadwer
kelijk meer gekocht wordt, anders zal
Iet Is dus dan weer zo ver. De boe-
i tenweek Is wel niet in Bolsward ge-
kart, zoals op die nog altijd onvergete-
l rke hoogtijdagen van weleer, maar aan
pnOQ l F vooravond ervan was er dan toch
uitreiking van de Dr. Joost Halbert-
i knaprjjs. Al waren het slechts enke-
I ingewijden, die daarvan getuige kon-
I [en zijn, de dagbladen en ook ons eigen
I leuwsblad hebben er ruimschoots gewag
•j [an gemaakt. Een echte volkszaak werd
j It helaas niet. We hebben ons een beet-
|e geschaamd toen ons werd gevraagd
kaarom Bolswards burgers (vooral ook
lie van de Marktstraat) niet zoals
loorheen vlagden, hetzij met de pompe-
llêdden, hetzij met als een goed alter-
ktief, zo u deze niet mocht bezitten,
set de stadsvlag.
[och mag de Friese boekenweek op zich
||lf niet zonder meer aan u voorbfj-
jlan, toegegeven dat met name wat
[fclsward betreft er wel van een groot
ij kanko sprake is.
ioch de gezamenlijke boekhandelaren,
toch de BOOG, noch de openbare lees-
kal, noch de Fryske krite nam het ini-
[atief een „Fryske boekejoun” te be-
s [ggen met een verkooptentoonstelling
h een spreker over b.v. eigen werk.
lok de etalages hebben nu we dit
thrijven —goede uitzonderingen daar-
hiaten, niet voldoende ingehaakt.
[it is bijzonder jammer. Wat we wel
■n activiteiten hebben kunnen consta-
Iren is het feit, dat in de plaatselijke
Jitleenbibliotheek een sumiere exposi-
[e is ingericht van recente Friese uit
reven en dat de KFFB juist dezer dagen
“[et nieuwe boek „De Buorskip” van
0. H. Kiestra bij de amper driehon-
|erd leden te Bolsward heeft doen be-
prgen. Ook heeft de plaatselijke uitge
er zich schrap gezet om met veel nieu
we uitgaven en herdrukken op de markt
e komen en werden last but not least,
wel door deze uitgever als door de
FFB zeer aantrekkelijke pakketten sa-
lengesteld voor ieders beurs.
i'aarom toch al die drukte om
'riese boek?
en klein rekensommetje leert, dat het
ties als levende cultuurtaal zich in een
loeilijke positie bevindt. Wordt het Ne-
erlands reeds zienderogen aangetast
oor de Invloed van de moderne talep
elk nieuw ding of dat nu een televi-
ie is of een maxi-midi-minicoat krijgt
rompt een buitenlandse naam( met het
'ries dat voor velen alleen bestaat in
e mondelinge gebruiksvorm en zich wei-
ig geruggesteund weet door schriftelijk
ebruik is dit nog in meerdere malen
langere afstanden kent dan bijv, van het
Europoort-gebied tot in het Reichswald.”
Dit is düdlike en kleare tael, hwermei
dizze Drintse erfaren bistjürder, nei 25
jier ünderfining, de kwestje bisjocht.
En hwat seit syn Drintse kollega yn
„Elseviers Wykblêd” fan dizze wlke:
Dit Is fan hüs-üt In Hollander, mar ek
lange jierren wurksum yn It Noarden,
earst as boargemaster fan Emmen en let
ter as kommissaris. Hy seit:
„Het kan natuurlijk wel. Alles kan. Je
kan met vier provincies draaien of
met acht. Dat kén natuurlijk. Je zou
kunnen zeggen: Groningen, Friesland
en Drente, gooi ze toch in één mand,
jullie werken al meer dan tien jaar met
elkaar. Maar dan zeggen we toch: neen.
De Friezen in de eerste plaats en daar
kan ik volledig begrip voor hebben. Dus:
wég nikkertje, blijven er nog twee over.
Maar een Groninger en een Drent heb
ben een volstrekt verschillende instel
ling!”
Ik moat it hjir hjoed by litte, hwant de
romte is wer op. Mar it is fan great
bilang, to witten, dat dizze hege bistjür-
ders each hawwe foar it gefaer, dat
fanüt Grins en nou ek Den Haech üs
bidriicht. Mar kennis fan lén en folk,
har langjierrige ünderfining kin en moat
üs mear sizze as de op expansje biluste
Grinzers en de mei it Noarden net bi-
kende Taeclise steatssekretaris. Lit
FryslAn de eagen wlidiepen hélde!
Modehuis Frederiks Course: 1. Ymkje
Dijkstra met Nora, Oosterlittens; 2. E.
Altenburg met Elleke Burgwerd.
Posthumus Course: 1. Rudy Rienstra
met Anda, Bolsward; 2. Freddy Sprik
met Pietje, Bolsward; 3. Rinnert Al
gra met Petra, Kubaard; 4. Halbe Al
gra met Landa, Kubaard.
CAF Course: 1. Douwe Miedema met
Bles, Winsum; 2. Minke Ydema met
Kwiekie, Greonterp; 3. Lieuwe Bouma
met Boréé, Kubaard; 4. Lolkje Bouma
met Kubaard.
Willem Bosma vis course: 1. Suze Brug-
genkamp met Laika, Bolsward; 2. Lies je
Siemonsma met Hipo, Bolsward; 3. Har
ry Douwinga met Pipo, Bolsward; 4.
Herman Posthumus met Kasper, Burg
werd.
Wapen van Wonseradeel course: 1.
Henk Siemonsma met Campino Bols
ward; 2. Jantje Rijpma met Linda
Greonterp; 3. Arnold Posthumus met
i met Castor, Bolsward.
I
