rug
in
de week
De foto
van
Verkiezingen
hun
werpen
schaduwen vooruit
Nixon kreeg steuntje
rd
Werkgevers kwaad om prijsmaatregel
Bestand Israël-Egypte verlengd
F
w.
Nieuwe aanwinsten
STREEKBLAD VOOR WEST* EN ZUIDWEST FRIESLAND
F1
-
-U
VRIJDAG 6 NOVEMBER 1970
i09e JAARGANG No. 88
Wymbritseradeel.
Vermindering verwacht
China
Nieuwe premier in Tunesië
Ook SALT met glimlach
PraagBonn
Bestand
Marokko
Kamers
Ethiopië
Op rozen
l
Abonnementsprijs f 4.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Gi.-o 887926
gisteren In Londen Israëls houding door
te verklaren: „Zolang zij niet schieten,
zullen wij het ook niet doen."
De Egyptische president, Anwar Sadat,
heeft de verlenging geaccepteerd op
voorwaarde, dat er geen Israëlische pro
vocatie zal plaatsvinden.
De hoop, dat deze verlenging een spoe
dige regeling in het Midden-Oosten zal
bevorderen, bestond er in Londen even
wel niet.
De
dit
Nieuwe aanwinsten in de openbare bi
bliotheek te Bolsward
Romans:
B. Cartland: De verwisselde bruid. Avon
tuurlijk verhaal spelend in het begin van
de 19e eeuw, waarin uiteindelijk de wer
kelijke liefde overwint.
A Ferwerda-van den Berg: Weten komt
later. Eindelijk ontdekt een weduwe, al
leen achtergebleven nadat haar dochter
is geëmigreerd, dat er ook voor haar
nog geluk bestaat.
C. Kray-Sijsma: Drie woorden maar, ’n
jonge vrouw met liefdes- en geloofs-
moeilijkheden krijgt bittere teleurstellin-
het weet
toepasse
ren alweer, was er bepaald een diepte
punt. Toen was het raadzaam er maar
geen aandacht aan te besteden. Ditmaal
zouden we het wel willen doen. Wie
weet nog leuke herinneringen van Sint
Maartensvieringen. Wie kent de origi
nele versie van het eigen Bolswardse
Sint Maartenslied Wie heeft sugges
ties? Moet dit kinderfeest, vroeger zo
spontaan, of een langzaam, maar zeker
en roemloos einde vinden? Of moet het
worden begeleid en nieuw leven ingebla
zen Er is wel eens een heuse Sint Maar
ten geweest. Te paard. Met een echt
zwaard dat ergens op ’t Marktplein een
stuk van zijn mantel sneed, toen plot
seling uit het publiek een arme bede
laar opdoemde. Het werd geen succes.
Er is ook wel eens een wedstrijd ge
houden in het zelf maken van een lam
pion, al of niet van een uitgeholde biet.
Ligt hier wellicht een taak voor de één
jarige Van nu om op de vooravond voor
de jonge jeugd een open huis te hou
den, waar ze met raad en daad worden
bijgestaan bij het eigenhandig maken
van lampions, waaraan al of niet een
wedstrijd verbonden. Is het mogelijk dat
de scholen in de handenarbeidles sti
mulerend werken of in de zangles het
Sint Maartensliedje instuderen? Is er
een zakenman die er brood in ziet bij
aankoop van een bepaald bedrag een
lampion te geven? Is het wellicht
gewenst dat enige muzikanten meetrek
ken in de optocht, dat het podium over
de gracht wordt verlicht of wellicht
de Koffyplaets hier een initiatief neemt
Graag wachten wij uw (schrifteljjke)
reacties af. Maar dan wel vóór maan
dagmorgen 9 uur (Marktstraat 1$) op
dat we een en ander nog kunnen publi
ceren op dinsdag a.s.
Wie zijn zaken goed beheert,
En geregeld adverteert,
Zorgt dat zijn zaak marcheert,
Bereikt het doel, dat hij begeert»
«♦WW «MM»
-as**
Bolswarils Nieuwsblad
De verkiezingen van volgend jaar wer
pen steeds sterker hun licht vooruit.
Nu al zijn de voornaamste partijen voor
de nieuwe regering driftig ruzie aan het
maken over wie de nieuwe regerings
ploeg mag aanvoeren. De heer Geertse-
ma, fractievoorzitter van de VVD in de
Tweede Kamer, heeft gezegd dat hij de
lieer Biesheuvel van de Anti-Revolutio-
naire Partij niet ziet als de eerstaan
gewezens voor het premierschap. De
heer Schmelzer van de KVP daarente
gen verklaarde vorige week haastig, dat
hij de heer Biesheuvel „zeer geschikt”
acht. Kennelijk rekenen de huidige re
geringspartijen erop dat zij ook na de
komende verkiezingen weer het kabinet
zullen vormen, met andere woorden dat
ook na de stembusstrijd een coalitie van
de grote drie christelijke partijen en de
WD ’t land zal regeren. De heer Geert
sema zei dit zelfs nadrukkelijk, eind vo
rige week, in een diskussie met prof.
Steenkamp, een van de progressieve le
den van de KVP. De heer Geertsema
merkte op, dat hij niet de hoop heeft
opgegeven op een confessioneel-liberaal
stembusakkoord en er zelfs een beetje
op rekent. Mochten KVP, ARP en CHU
zich voor de verkiezingen niet uitspre-
Mi'i.iW"
ten zetten. In een voorlopig verslag ma
ken de senatoren hele reeksen bezwaren.
Zij werken zelf met het grofste ge
schut dat denkbaar is, de Grondwet.
Volgens de Grondwet moeten inder
daad Eerste en Tweede Kamer samen
de begrotingen goedkeuren. Maar de
Tweede Kamer heeft al gezegd dat het
niet om een principiële, maar om een
praktische zaak gaat. Als de Eerste
Kamer een begroting behandelt is het
nieuwe jaar vaak al lang begonnen. Een
minister kan dan niet wachten tot ook
de Senaat helemaal klaar is. Zoals het
er nu naar uitziet heeft de Senaat daar
echter weinig gevoel voor.
President Bourguiba van Tunesië heeft
maandag de benoeming bekend gemaakt
van Hedi Nouira tot opvolger van pre
mier Bahi Ladgham die zich „kan wij
den aan zijn missie als hoofd van het
hoge Arabische comité dat belast is
met de uitvoering van de akkoorden tus
sen Jordanië en de Palestijnen”. Na be
ëindiging van zijn missie zal Ladgham
tot persoonlijk vertegenwoordiger van
de president worden benoemd.
Ook zal er een nieuwe regering wor
den gevormd. Nouira (59), een van de
oudste medewerkers van Bourguiba
staat bekend als liberaal. Hij is lange
tijd minister van financiën geweest.
De wapenstilstand in het Mïdden-Oos-
ten wordt met zestig dagen verlengd.
Hoewel de Arabische landen noch Is
raël een formeel akkoord hierover heb
ben gesloten, zouden beide partijen de
grote vier van hun voornemens op de
hoogte hebben gesteld.
Mevrouw Golda Meir, de premier van Is
raël, onderstreepte bij haar aankomst
Het is de vraag in hoeverre de jongste
onthullingen op het terrein van bewa
pening en geheime verdragen deze uit
slag heeft beinvloed. Zo heeft de Ame
rikaanse minister van defensie verklaard
dat de Sowjet-Unie binnenkort over on
geveer veertienhonderd intercontinen
tale raketten zal beschikken die vanaf
de grond gelanceerd worden. De Ame
rikaanse bewindsman deed dit op de ui
terst geheime conferentie van ministers
van defensie van de Navo-landen die
het afgelopen weekeinde in Ottawa is ge
houden. Hij voegde er aan toe dat dit
een toename betekent van honderd sinds
de raming die hij enkele maanden gele
den gaf.
Volgens dit gegeven zou de Sowjet-Unie
350 raketten meer hebben dan de Ver
enigde Staten. Deze gegevens, het hoofd
bestanddeel van de rede van minister
Laird op de Navo-conferentie, zijn
maandagavond in Washington door het
Amerikaanse ministerie van defensie
bevestigd.
Cuba
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
De regeringen van Canada en van de
provincie Quebec hebben gezamenlijk ’n
beloning van 75.000 dollar (ongeveer
260.000 gulden) uitgeloofd voor inlich
tingen, welke leiden tot de aanhouding
van degenen die de Quebecse minister
van arbefd Laporte hebben ontvoerd en
vermoord. Een dergelijk bedrag is uit
geloofd in de zaak van de ontvoerde
Britse handelsattaché Cross.
Voorts zijn beloningen in het vooruit
zicht gesteld voor inlichtingen, die lei
den tot de aanhouding van vier personen
die in verband met de ontvoeringen en
de moord worden gezocht.
De minister van justitie van Quebec
deelde mee, dat het aanbod voor een vrij
gestelde voor de ontvoerders van Cross,
in ruil voor diens vrijlating, nog steeds
van kracht is.
Communistisch China heeft zijn van
zes jaar daterende oproep voor een we
reldconferentie over het verbod van kern
wapenen en de vernietiging van bestaan
de voorraden herhaald. Onmiddellijk na
dat zij in oktober 1964 de eerste kern
bom tot ontploffing hadden gebracht
heeft China het voorstel gedaan een we
reldconferentie bijeen te roepen. Dit
voorstel werd destijds door de westelij
ke mogendheden afgewezen omdat het
te veelomvattend en onpractisch was.
drie christelijke partijen zitten met
alles aardig op rozen. De liberalen
flirten om het hardst met de KVP. de
grootste en doorslaggevende van de Drie,
gen en veel verdriet te verwerken voor
ze eindelijk de levenshouding vindt die
haar bevrljding geeft.
H. Macinnes: Contact in Salzburg, Een
Amerikaanse advocaat raakt betrokken
bij de jacht op een kistje met belang
rijke documenten, dat de nazi’s vlak
voor het einde van de Tweede Wereld
oorlog in een Oostenrijks meer depo
neerden.
R. Maugham: De bekentenissen van
Martin York. George Bristow trekt in
een huis, dat bewoond werd door de in
Kenia vermoorde journalist Martin York
en vindt er een dagboek, waarin het
drama van zijn leven, het kontakt met
een totaal verdorven samenleving, is op
getekend.
J. Toman: Don Juan. Roman over de
legendarische vrouwenveroveraar, telg
uit een Andalusische adelijke familie,
die in de 16e eeuw leefde tijdens het
koningschap van Filips II.
G. Verhoog: De boog in de wolken.
De conflicten tussen een jonge student
in de theologie, die de vrijheden van de
nieuwe tijd aanvaardt en zijn verloof
de, die de ontwikkeling van dit nieuwe
levenspatroon niet kan volgen, leiden uit
eindelijk tot een niet te herstellen breuk.
De Verenigde Staten en de Sowjet-Unie
hebben de SALT-onderhandelingen over
het beperken van de strategische bewa
pening hervat in een hartelijke sfeer,
waarbij beide partijen zeiden te hopen
op vooruitgang bij hun pogingen de nu
cleaire bewapeningswedloop te stop
pen.
De leider van de Amerikaanse delega
tie, Gerard Smith, pleitte voor „aan
zienlijke vooruitgang” in deze nieuwe ge
spreksronde. Zijn Russische tegenspeler
Wladimir Semjonof benadrukte de nood
zaak van „een constructieve en zake
lijke benadering” van de ingewikkelde
problemen, die zelfs aan een gedeelte
lijk SALT-akkoord vastzitten. Vervol
gens klonken de Rus en de Amerikaan
elkaar voor de camera’s glimlachend toe
met champagne.
De enige minder vriendelijke -oot tij- .over de aanstaande besprekingen tus-
dens de openingszitting was een terloop
se opmerking van Semjonof over „zeke
re imperialistische kringen” die de be
wapeningswedloop aanvuren'. En Ame
rikaanse diplomaten zeiden dat Semjo
nof dit ook al bij de opening van de
vorige gespreksronde in april in We
nen had gezegd en dat zij er niet veel
belang aan hechtten.
Eerder onthulde de subcommissie van
Symington het bestaan van een geheim
akkoord dat Amerika in 1960 met Ethi
opië sloot. De overeenkomst bevatte de
Amerikaanse toezegging om het thans
40.000 man sterke Ethiopische leger te
trainen, uit te rusten en te versterken in
ruil voor het handhaven en uitbreiden
van een grote Amerikaanse verbindings-
basis.
De Amerikaanse militaire hulp aan
Ethiopië bedraagt thans ruim 40 mil
joen gulden per jaar en sinds 1953 toen
hei verbindingscentrum werd opgericht,
heeft Ethiopië voor meer dan een half
miljard aan militaire hulp ontvangen.
Advertentiepi*tjs: 17 et. per mm
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
We hebben zo de indruk, dat de laat
ste jaren de Sint Maartensviering wat
aan sfeer verliest. We weten best de
reden. Enige jaren geleden, geruime ja-
Amerika beschikt al sinds 1963 over een
geheim marine verbindingscomplex in
Marokko dat contacten onderhoudt met
de zesde vloot, zo is onthuld op een aan
tal hoorzittingen van de subcommissie
van de senaat die een onderzoek instelt
naar Amerika’» militaire verplichtingen
in het buitenland.
De regering Nixon heeft aanvankelijk
geprobeerd de publikatie van de reeds
zwaar gecensureerde weergave van de
hoorzittingen tegen te houden. Vermoe
delijk om de regering van koning Has
san van Marokko niet in verlegenheid
te brengen.
Ook Praag is geïnteresseerd in een ver
drag met de Bondsrepubliek. Dit heeft de
Tsjechoslowaakse regering geschreven
in een brief aan Bondskanselier Brandt.
Volgens Brandt kunnen spoedig bespre
kingen met Praag beginnen.
De bondskanselier verklaarde dit gis
teren tijdens een zitting van het partij
bestuur van zijn SPD. Brandt sprak ook
«MM»
M. <M-A,
Werkgevers, middenstand en groothandel zjjn woedend over de algemene prijs
maatregel, die minister Nelissen (prijzen) met ingang van dinsdag 3 november
heeft afgekondigd. De heer Nelissen ziet zijn besluit niet als een straf voor de
ondernemers maar louter als maatregel om te voorkomen dat de prijzen uit de
hand zullen lopen. Zjn vrees voor een prljsgolf is onder meer gebaseerd op een
nieuwe raming van het Centraal Planbureau, volgens W'elke de prijsstijging
volgend jaar niet 4.9 maar rond 6 procent zal bedragen.
Minister Roolvink (lonen) zal niet gedetailleerd Ingrijpen in de loonvorming,
maar minister Nelissen houdt wel zijn bevoegdheid om gedetailleerd in de prijzen
in te grijpen bij de hand. Hij zal van die bevoegheid echter slechts gebruik maken
in heel bepaalde situaties, bijvoorbeeld wanneer sprake is van ongemotiveerde
prjjsstjging in een bedrijfstak als gevolg van een monopoliepositie.
Het meeste nieuws in dit overzicht komt ditmaal van de overzijde van de „greate
dobbe”. Allereerst trekken de verkiezingen in Amerika de aandacht. Het goede
weer en de felheid waarmee de Amerikaanse campagne voor de congresverkie
zingen zijn gehouden, hebben dinsdag meer Amerikanen naar de stembus ge
trokken dan verwacht werd. Zoals bekend gaat het bjj deze tussentijdse verkie
zingen om vernieuwing van het gehele Huls van Afgevaardigden (435 zetels),
om 35 zetels in de Senaat en om 35 gouvemeurszetels. Hoewel het dus niet gaat
om het presidentschap, heeft de felle campagne vaak wel die Indruk gegeven,
vooral door het persoonlijke optreden van president Nlxon en vice-president
Spiro Agnew, die als belangrijkste thema het herstel van de „rust en orde” in
hun speeches voor de Republikeinse kandidaten voerden. De Democratische tegen
standers richtten hun kritiek vooral op de economische toestand in de Verenigde
Staten en beschuldigden Nixon en Agnew ervan het land een angstcomplex aan
to praten. Politieke aardverschuivingen zjn er niet geweest. Hoewel op het
moment dat we dit schrijven nog niet alle uitslagen bekend zjn, is toch wel
duidelijk dat de Republikeinen niet dat sukses hebben behaald, waarop ze wel
hadden gehoopt. Alles wjst er op dat Nlxon zelfs een flink steuntje in de rug
kreeg, dit ondanks het feit, dat zijn politieke tegenstanders een onvoorstelbaar
grote reklame hebben gevoerd.
ken voor een samenwerking met PvdA
of VVD, dan verwacht hij zelfs een con
fessioneel minderheidskabinet. Prof.
Steenkamp vertelde dat de drie chris
telijke partijen volgens hem in maart,
vlak voor de verkiezingen, zullen moe
ten uitmaken met wie ze verder willen
gaan. Rond Kerstmis zullen zij daartoe
hun visitekaartje afgeven in de vorm van
definitief aangenomen politieke pro
gramma’s.
De heer Geertsema legde tijdens de dis
kussie de nadruk op de vele punten van
overeenkomst, die hij nu alvast ont
dekte tussen de politieke plannen van
de Drie en die van de VVD. Vanzelf
sprekend vergat hij niet daarbij op te
merken hoeveel twistpunten er nog zijn
tussen bijvoorbeeld KVP en PvdA. Prof.
Steenkamp merkte ogenblikkelijk op dat
het niet gaat om programmes en poli
tieke punten, maar veel meer om een
mentaliteit
en maken warempel snel ekskuses als
ze de ARP in de persoon van de ook
progressief geachte heer Biesheuvel aan
vallen. De heer Geertsema zei later na
melijk dat hij het allemaal niet zo be
doeld had en dat hij eigenlijk had wil
len zeggen dat de premier volgens de
liberale opvattingen uit de grootste re
geringspartij moet voorkomen. Dat het,
met andere woorden, helemaal niet ging
om de persoon van de heer Biesheuvel.
De drie christelijke partijen kunnen nu
genoegelijk WD tegen PvdA uitspelen.
Bij een stembusakkoord is het altijd, zo
als vroeger bij formaties achteraf, een
kwestie van geven en nemen. Je laat
eens een puntje bij formaties achteraf,
een kwestie van geven en nemen. Je
laat eens een puntje uit je programma
weg, dat wat moeilijk ligt bij de partner,
en eist daarvoor dat de ander ook wat
onverteerbaars terug neemt. Zoals het
er nu naar uitziet, willen de Drie al
leen maar nemen en weinig geven, waar
in je ze, gezien de situatie, geen on
gelijk kunt geven.
Tussen de Eerste en de Tweede Kamer
botert het weer eens niet. Het is na
tuurlijk duidelijk dat de grote politie
ke gevechten zich altijd in de Tweede
Kamer afspelen, waar dan ook de mees
te belangstelling naar uitgaat. Nu is het
natuurlijk flauw om te zeggen dat daar
om de Senaat zo verschrikkelijk boos
is. Maar het is wel menselijk. Die Twee
de Kamer heeft het nu gewaagd om een
wetsvoorstel aan te nemen dat een mi
nister machtigt om alvast wat geld van
zijn nieuwe begroting uit te geven als
weliswaar de Tweede Kamer ja heeft ge
zegd, maar de Senaat de begroting nog
moet behandelen. Zoals elke andere wet
moet ook dit voorstel in de Éérste Ka
mer worden behandeld. De Senaat is
daar mi druk mee bezig. Het ziet er niet
naar uit. dat de Eerste Kamer bereid
is zich gedeeltelijk buiten soel te la-
Cannda
Om nog even aan de overzijde van de
oceaan te blijven:
sen Oost-Berlijn en Bonn. De rechten
en verantwoordelijkheden van de Grote
Vier over Berlijn mogen daarbij niet
worden aangetast, zo verklaarde hij. De
Bondskanselier doelde daarbij op het
streven van de DDR de toegangswegen
van en naar Berlijn in het middelpunt
der komende gemeenschappelijk-Duit-
se besprekingen te plaatsen.
Volgende v.eek woensdag Is
zover. Suntene Marten. Heel
lijk heeft onze amateur L. K. Mol een
foto gemaakt van de nieuwste Sint
Maarten, die Bolsward voor zover ons
bekend, bezit. Hij is vele eeuwen jon
ger, dan de oudste Sint Maarten, die
u vindt op de Sint Maartensteen in de
Martinikerk, tegenover de beeldbuste
van ons aller Gysbert. Het is het be
kende verhaal van de patroonheilige, die
een stuk van zijn mantel afstaat aan
een arme bedelaar. Deze gevelversie-
ring vindt u aan het Jan Brugman-col-
lege te Bolsward, de Joost Halbertsma-
straat 69, of in de volksmond „aan het
Plein”. Het plein is dan het Plein 1455
toen Jan (beter bekend als Johannes)
Brugman assisteerde bij het samenstel
len van het Bolswardse stadsrecht. Dit
Atheneum (Havo) heette vroeger r.k.
HBS Sint Martinus. Vandaar dus de
heilige Martinus aan de gevel. Het is
een ornament in gele zandsteen. De ont
werper is ons onbekend. Hoe jong de
school ook is, het is dus al weer een
stukje historie, want vandaag aan de
dag zou er wellicht een conterfeitsel van
Jan Brugman zijn afgebeeld, nog steeds
voortlevend in de zegswijze „praten als
Brugman”. Maar niet daarover ditmaal.
Elf november, suntene Marten dus.
Een dag die in vele streken van Fries
land ongemerkt voorbij gaat. Die in an
dere plaatsen aanleiding geeft tot lo
pen met lichtjes en het vragen om
snoep of een appel langs de deuren, het
zij voor eigen genoegen hetzij om het
later onder de zieken te verdelen. In
Bolsward niet alzo. Hier werd vanouds
het rondje Appelmarkt-Marktplein-
Marktstraat, Suupost gelopen. Steeds
in deze volgorde, steeds met dezelfde
liedjes. Later werd het traditie, dat de
NBV (de nieuwe buurtvereniging) een
eigen rondgang organiseerde met muziek
voorop.
-MM,»
-•■•••
i,
M»
MM#
In 1969 zijn de defensie-uitgaven over
de gehele wereld niet verhoogd, terwijl
zij in de drie daaraan voorafgaande ja-
ren met 30 percent stegen. Maar de
voorraden kernwapens waren groot ge- 1
noeg om ieder mens op aarde met de
explosieve kracht van 15 ton TNT te ver-
nietigen. Dit staat in het jaarverslag
van het internationale instituut voor
vredesonderzoek SIPRI in Stockholm.
Het instituut staat onder leiding van
de econoom en ontwapeningsdeskundige
Gunnar MyrdaL
Het instituut, dat in 1966 werd opge
richt, verwacht voor 1970 een vermin
dering van de defensie-uitgaven ten op
zichte van 1968 en 1969 met twee per
cent. De wereld geeft ongeveer zeven
percent van het bruto nationaal pro-
dukt uit aan defensie, in 1970 wellicht
iets minder. Het jaarverslag werd ge
publiceerd op de dag dat in Helsinki
de Russisch-Amerikaanse SALT-onder-
handelingen over het beperken van de
strategische bewapening werden hervat.
Ook van Cuba is er nieuws. De laatste
twee van de Russische schepen, waar
van de aanwezigheid in Cubaanse ha
vens leidde tot speculaties over de even
tuele vestiging van een Russische duik-
bootbasis op Cuba, hebben in het afge
lopen weekeinde Mariel, nabij Havan
na, verlaten. De vaartuigen een be
voorradingsschip voor onderzeeboten en
een bergingssleepboot zetten koers in
oostelijke richting. Zij hadden op 16 ok
tober de haven van Cienfuegos verla
ten en hadden sindsdien in de haven van
Mariel gelegen.
De twee schepen waren begin septem
ber met vier andere Russische marine-
vaartuigen, waaronder een met raket
ten uitgeruste kruiser en een onderzee-
bootjager met eenzelfde bewapening, in
Cubaanse wateren aangekomen. Het
flottielje verliet Cienfuegos, kort nadat
van Amerikaanse zijde was gezegd dat
hun aanwezigheid wellicht duidde op
de aanleg van een Russische onder-
zeebootbasis. De Russen hebben dit
steeds ontkend.
TT
8&Z’’:
L
