In Italië eindelijk echtscheiding
mogelijk
K
de week
De foto
van
6ahe Shroar
I
I
Dreiging en bedreiging overal
aper
I
Reünie
hid-Bolswarders
1971
Feestmiddag
bejaarden-sociëteit
1
Ml
Ml
ui
Ml
s
15
>5
la
>5
>5
»O
>5
15
15
15
50
liiiiiiiiiiKiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiriir.iiiuihiiit
r
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
>8
Ml 1
3
109e JAARGANG No. 96
VRIJDAG 4 DECEMBER 1970
Wymbritseradeel.
EL
WWWMMIM
Paus teleurgesteld
Ds
Spanje blyft achter
Ook Brandt teleurgesteld
Waarschuwend woord
Fries ras in Israël
Het werd t(jd
Ongenoegen
Legpuzzel
EN
Landbouw en veeteelt
Blok aan het been
Teleurstelling
J
rus
en
na-
Toch basis in Cuba
India
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Abonnementsprijs f 4.95 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Seer. H. Abma, Bolswarder-
weg 19, Sneek.
Spreekt uit deze woorden een zeker on
genoegen, ongenoegen vond men in de af
gelopen week schier overal. Geen spec
taculaire gebeurtenissen, geen zaken die
de wereld op haar grondvesten deden
schudden, maar wel speldeprikken hier,
teleurstellingen daar, dreiging hier, be
dreiging ginder. We laten een paar van
deze feiten de revue passeren:
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en RedactleJadres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
vaar zullen houden.
Opnamen door verkenningsvliegtui
gen tonen aan dat in de baai van Cien-
fuegos een in de rotsen uitgehouwen
schuilplaats voor onderzeeërs wordt ge
reed gemaakt. Die schuilplaats is vele
kilometers lang en verbonden met een
complex van ondergrondse militaire in
stallaties bij La Lorna de los Vientos,
die met loden platen is afgedekt als
bescherming tegen atoomstraling. Russi
sche deskundigen werken al jaren aan
die installaties.
Eamon de Valera, met zijn 88 jaar de
oudste actieve staatsman ter wereld,
overweegt af te treden als president
van de Ierse republiek. Zijn termijn is
pas over drie jaar verstreken, maar hij
is niet goed gezond en hij maakt zich
zorgen over zijn zieke, 92-jarige vrouw.
waardoor we zo’n mooie soos hebben en
daarvoor een mooie oude dag
nu
we
le
is
Bolswards Nieuwsblad
1
lN-
Zodra Israël opduikt in ons buitenlands
overzicht, denken we aan onrust, be
schieting, diplomatie. We vergeten dan
vaak, dat en dit lijkt een waar Gods-
In 1970 hebben meer Spanjaarden dan
ooit een telefoon, auto of televisietoe
stel. De meesten zijn goed gevoed en ge
kleed, werken tien uur per dag (vaak
in twee baantjes) en staan achter het
recht tot staken, wat nu nog verboden
is. Maar tegelijkertijd lijden de Span
jaarden in de steden, die een grote toe
loop van het platteland te verwerken
krijgen, onder woningnood en onttoerei-
kend onderwijs.
Dit zijn enkele conclusies uit een rap
port over de Spaanse maatschappij, dat
dezer dagen is verschenen. Het is sa
mengesteld door Foessa, een onafhanke
lijke wetenschappelijke instelling, verg
de vier jaar werk en een bedrag van
f 2,2 miljoen. Volgens officiële statistie
ken bezitten op het ogenblik 16 van el
ke honderd Spaanse gezinnen een auto,
43 een televisietoestel en 42 een was
machine en een koelkast. Hoewel de
kloof tussen de levensstandaarden van
Spanje en andere westerse landen nau
wer wordt, moet een Spanjaard (net
als de Italiaan trouwens) nog altijd
twee uur werken om een kilo kip te
kunnen kopen, tegen een Amerikaan 13
minuten, en een Westduitser anderhalf
uur.
kunt. Deze herkenningstekens (uithang
borden en -beelden) ontstonden in de
tijd, toen er nog geen neonreclame was.
Een bepaald teken hoorde bij een be
paald beroep. Voor de drogist was dit
de Gaper, voor de apotheker het herte-
gewei (waaruit vroeger medicijn werd
bereid) of de vijzel (waarmee de pil
len werden fijngestampt). Dit sooit uit
hangborden geven iets eigens en in
tiems aan een straat, zoals b.v. ook de
Blauwe bril bij fa. Kramer enz. In de
loop der jaren zijn er veel verdwenen.
Enkele zijn slechts gebleven Laten we
er zuinig op zijn, want we geloven dat de
crisis nu wel is overwonnen. Zo plaat
ste loodgieter Reek< rs b.v. een enor
me kraan boven de deur. Er is zelfs een
particulier, (de heer Nijdam in de Hoog
straat) die zijn liefde aan het agrarische
niet alleen verklaarde met een paar
reusachtige wielen voor de deur, maar
ook een echt „tiksel” aan de gevel liet
plaatsen. Het is maar een idee. Hoe
veel mooie en originele uithangborden en
-beelden zou Bolsward wel tellen. Tien,
twintig misschien? Wie heeft een hob
by in deze richting door eens een lijst
je aan te 'eggen. Dank aan de heer T.
Siemonsma uit de Sch. A Bolswertstr.
25, die deze foto maakte en ons zo op
het idee bracht. Ook dit is Bolsward,
al loopt u er wellicht vaak achteloos
aan voorbij.
Een strop voor Moskou was is en blijft,
dat de Arabische volken zoals Gromy
ko klaagde nooit in Moskou komen ver
tellen, het ergens over eens te zijn. In
Jordanië heeft de leider van de Pales-
tijnen Yasser Arafat met nadruk, ver
klaard, dat de Palestijnen alleen genoe
gen zullen nemen met een voorstel, dat
de strekking heeft om de staat Israël
van de kaart te doen verdwijnen en heel
Palestina aan de Arabische Palestij
nen te brengen.
Moskou heeft eigenlijk Egypte wel wat
te sterk gemaakt voor het spel dat Mos
kou speelt. En Nasser? Hij was poli
tiek, militair en financieel aan Moskou
gebonden, maar wilde toch niet de
naam verliezen leider van de Arabische
volken te zijn. Alles bijeen genomen lijkt
de legpuzzel na zijn dood ontstaan on
oplosbaar. We zullen zien.
De Italiaanse echtscheidingswet, Is dinsdagochtend om kwart voor zes door de
Italiaanse Kamer van Afgevaardigden met 309 tegen 286 stemmen goedgekeurd.
Tegen de wet stemden alleen de Chrlsten-Democraten, de Neo-Fascisten, de wei
nig talrijke monarchisten en de slechts enkele leden tellende fractie van de Partij
vsn Val d’Aosta, die een klein zusterpartytje van de Christen-democratie is. Na
de sombere uitspraken van de Christendemocratische politici, volgens wie de aan
neming van de echtscheiding een bittere nederlaag voor deze party en een reden
tot rouw voor Italië Is, zijn ook de eerste reacties van het Vaticaan en van het
Italiaanse episcopaat sterk in mineur.
Het is misschien wat oneerbiedig tegen
over Sinterklaas om nu net op pakjes
avond de tong uit te steken. Ter uwer
geruststelling: dat is geen protestfoto in
de zin van: nu hebben wij er genoeg
van. Van al die zoetigheid kunnen wij
wel k Neen, u mag geen verband zoe
ken tussen de foto en de datum waar
op deze foto van de week verschijnt.
De man steekt u ook niet de gek aan,
zo u dat mocht denken. Het is gewoon
een pillenslikker of iemand die zijn tong
laat zien. Beide hebben iets te maken
met kwaaltjes en de man op de foto
dus ook. Het is geen standbeeld opge
richt voor een beroemde Bolswarder uit
vorige eeuwen. Het is gewoon De Ga
per, uithangsteken van de bekende dro
gisterij aan de Dijkstraat nu. 37, voor
heen jaren beheerd door de heer W. K.
Hoekstra, thans door fam. S J. Wij-
benga. De Gaper is zelfs zo bekend, dat
u, wanneer u mocht bellen het num
mer 3055 niet vindt onder de W. van
wybenga, noch onder de D van dro
gisterij (zoals b.v. wel bij collega Dro
gisterij en fotohapdel ’t Blomke aan het
Marktplein) maar heel simpel onder de
G. van Gaper. Met andere woorden
De Gaper is een begrip voor Bolsward
geworden en daarom pronkt zijn con-
terfijtsel nu in de krant van vandaag.
Mocht uw maag toch een beetje over
stuur raken, dan weet u waar u terecht
paus is In Sydney op de hoogte
I gebracht van de uitslag van de stem
ming in het Italiaanse parlement. Vol
gens het dinsdagmiddag door het Vati
caan verspreide communiqué heeft de
paus met diep leedwezen kennis geno
men van het overigens niet onverwach
te bericht. De paus meent dat de echt
scheiding allerernstigst nadeel toebrengt
aan het Italiaanse gezin en in het bij
zonder aan de kinderen. Hij beschouwt
de echtscheidingswet ook als een schen
ding van het Concordaat op een punt,
dat door de Heilige Stoel van funda
menteel belang wordt geacht.
Boot tot zinken
De Israëlische marine heeft 'n Egypti
sche motorboot met vier bemannings
leden in de grond geboord. De vier Egyp-
tenaren kwamen om het leven
Het incident, het ernstigste sinds de wa
penstilstand, vond vrijdagnacht plaats
in het noordelijke gedeelte van de Golf
van Suez.
Volgens Tel Aviv was de motorboot be
trokken bij het verzamelen van inlich
tingen en het smokkelen van hasjiesj.
De boot stevende af op de Israëlische
kust en negeerde waarschuwingsscho
ten. Een Israëlische patrouilleboot plaat
ste toen voltreffers waarna het scheep
je met man en muis verging. Geen we
reldschokkend feit, maar wel sympto
matisch.
Ook op een ander front heeft Amerika
kopzorgen
De bouw van een Russische onderz.ee-
hootbasis in de Cubaanse haven Cien-
luegos en andere militaire installaties
u'at door ondanks de verzekering
vr‘r Moskou aan Washington dat de werk
taamheden zijn stopgezet.
rikaanse Congresleden zijn hierover
’c gealarmeerd dat zij n
nieuv
Rainer Barzel, fractievoorzitter van de
CDU-CSU, heeft een uitnodiging van
bondskanselier Brandt afgewezen om in
Warschau de ondertekening van ’t Duits
Poolse verdrag bij te wonen. Dit is in
Bonn bekend gemaakt na een verras
sende briefwisseling tussen Brandt en
Barzel. De bondskanselier had Barzel
uitgenodigd zondag mee naar Warschau
te reizen, „opdat de wens van alle par
tijen naar een verzoening met Polen on
verdeeld tot uitdrukking kan worden ge
bracht”. Brandt maakte het Barzel erg
gemakkelijk: een aanvaarden van de uit
nodiging zou niet ais goedkeuring van
het verdrag worden uitgelegd.
Maar Barzel weigerde. Hij wil wel een
verzoening met Polen, maar niet samen
met Brandt en ook niet op de manier
van de bondskanselier. Barzel heeft het
verdrag onbevredigend genoemd, omdat
hij de „tegenprestaties” van Poolse
z(jde te gering vindt.
De rundveestapel bestaat hoofdzakeljfk
uit het Friese ras. Meer dan 80.000 koei
en geven gemiddeld 5.150 liter melk per
jaar. De 34.000 in het stamboek inge
schreven koeien geven jaarlijks gemid
deld 6.271 liter, terwijl de befaamde
kudde van 150 koeien van de kibboets
Kiryat Amavirn het rekordcijfer van
8.264 liter per koe bereikt. Deze fantas
tische produktie is het resultaat van de
wetenschappelijke teeltmethode die in de
laatste 20 jaren werd toegepast, alsme
de van de vooruitgang die geboekt werd
op het gebied van ultbatingstechniek
en voedingstelsel. In tegenstelling met
de landen die een zuivelproduktie heb
ben, beschikt Israël niet over natuur
lijke weilanden en het grootste gedeelte
van de voedergewassen moet verbouwd
worden op geirrigeerde velden. Gelet op
de hoge prijs van het irrigatiewater,
heeft Israël een voedingssysteem moe
ten inschakelen, dat gebaseerd is op de
invoer van grondstoffen.
In de moshavim bestaat een stal in een
gezinsbedrijf uit 5 4 25 koeien, terwijl
de kibboetsen over kudden van 80 A
300 dieren beschikken. Het melken ge
beurt mechanisch en de melk wordt da
gelijks in koelwagens naar melkerijen
gevoerd. In de jongste jaren werden dui
zenden vaarzen uitgevoerd naar landen
met gelijkaardige klimatologische om
standigheden.
Paus Paulus heeft tijdens een open
luchtmis op de renbaan van Sydney
ook krachtig gewaarschuwd tegen de ge
varen van materialisme, egoisme en ge
notzucht. Sprekend vanaf een negen me
ter hoog altaar tot de 250.000 aanwezi
ge gelovigen zei de kerkelijke leider, dat
de mensen in landen met een hoge le
vensstandaard in de verleiding komen
hun relatie met God te verwaarlozen.
„De mens ervaart dan een leegte en wil
I die opvullen met allerlei surrogaten. Hij
wordt egoïstisch en gaat op zoek naar
lust en erotiek en respecteert uiteinde
lijk de mens niet meer," aldus de paus,
die tijdens zijn tocht door Sydney over
al luid werd toegejuicht.
It is wol mooglik dat it libben by 40
bigjint, mar it foefelende is, dat dart
krekt al it oare bigjint lit to fallen, to
ster, mevr. De Boer. Zij is de drijfveer, forsliten of üt to dijen.
Er komen bij onze comité-leden veel tfe
weinig adressen binnen, van de oud-Bols
warders, die vorige keer in 1966 niet heb
ben meegedaan en de oud-Bolswarders,
die toen 45 tot 50 jaar waren en nu
inmiddels boven de 50 jaar zijn
Nu word ik even persoonlijk en speci-
Vietnam zou schier worden vergeten bij
het zojuist genoemde schaakspel. Tij
dens Lyndon Johi>on was de opperbe
velhebber in Vietnam generaal West
moreland onverbeterlijk optimistisch.
Hij haalde hierdoor president Johnson
tot de escalatie over van de bombarde
menten en de 500.000 man troepen, die
tenslotte aan Johnson een tweede pre-
sidentstermijn kostten. Nixon moet thans
de escalati“ terug draaien en doet dit
kalm en bezadigd. Maar met enige ver
wondering kon men dezer dagen opnieuw
generaal Westmoreland voor de televi
sie beluisteren én hij bleek nog even on
verbeterlijk optimist te zijn. Volgens
hem ging het in Zuid-Oost-Azië alles
buitengewoon voorspoedig. We hebben
de idee dat niemand dit gelooft, behal
ve hoogstens hijzelf. Laos en Cambodja
zijn zeker niet buiten gevaar en de
Vietcong telt overal, ook in Zuid-Viet-
nam duchtig mee. De toestand is niet
slechter dan een poosje geleden, maar
ook niet beter. Voor Amerika is het
wat het reeds lang was. een uiterst on
aangenaam blok aan het been, zonder
dat te zien is hoe men er op redelijke
wijze af kan komen.
Het probleem van India Is dat meer
dan 80 miljoen landloze boeren leven
bij de gratie van grootgrondbezitters en
geldschieters.
Al maanden lang trekken bezitloze boe
ren plunderend en brand and door het
land. De premier Indira Gandhi beloof
de te Calcutta, alles te zullen doen om
een rechtvaardig landbouwsysteem in te
voeren. Landhervorming behoort echter
niet tot de bevoegdheden van de cen
trale regering doch tot die van de re
geringen van de afzonderlijke deelstaten.
En deze maken tot dusver geen haast.
Een „groene revolutie” tracht hun de
ze haast bij te brengen. Natuurlijk be
staat het gevaar dat de groene revol
te allengs in een rode revolutie over
gaat, die door Peking wordt gesugge
reerd en gepropageerd.
us hjoed to sizzen (OIËZ
Onderwijl werd het laatste punt van de
agenda afgewerkt: een verloting met al
tijd prijs. Op de vraag: bent u alle
maal tevreden? volgde een luid applaus.
Mevrouw De Boer dankte tenslotte haar
dameshulpen voor het rondbrengen van
de prijzen, bracht zuster Postma heel
hartelijk dank voor haar aanwezigheid
en hulp, John van Doorn voor de mooie
muziek en de heer Wijbenga was niet
zo goed of hij moest even naar voren
komen om de dank in ontvangst te ne
men voor de royale tractatie en voor
de wijze waarop hij de leden van de
soos altijd ontvangt Daarvoor niets dan
lof!
Tot slot van de avond, kwam de heer
Posthumus nog even op het toneel om
een dankwoord te spreken namens de le
den van de soos tot haar bezielende leid-
Het grote India, in zielental het twee
de land van de were'd, komt allengs on-
j deze weck I der de invloed van de problemen, die
debatten over dit dreigende ge- ook Zuid-Oost-Azië hebben aangetast.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
I
I
Het is een traditie aan het worden dat
zo om en bij St. Nicolaas aan de le
den van de Bejaardensociëteit van Bols
ward een feestelijke middag wordt aan
geboden en dat de leidster (mevr. De
Boer) er wonderwel in slaagt ieder jaar
weer met wat bijzonders op de prop
pen te komen.
Dinsdagmiddag was de Doelezaal weer
geheel bezet met bejaarden, die zich in
gezellige groepjes rond de tafeltjes had
den geschaard. John van Doorn had er
'n vrije middag voor opgenomen en ver
gaste de aanwezigen op bijzonder mooie
muziek op het elektronisch orgel, ter
wijl later populaire liederen volgden die
een meezingen door de bezoekers tot
gevolg hadden.
Precies om half drie kwam mevr. De
Boer, de leidster van de Bejaardenso
ciëteit vooi de microfoon. Zij heette de
leden en de gasten hartelijk welkom,
alsmede bestuursleden van de VHV,
mevr. Mulder die blijk van belangstel
ling gaf in verband met de verhinde
ring van burgemeester Mulder, de Wel-
fare-werkster, die anders druk bezig zijn
op dinsdagmiddag op de soos en zus
ter Postma. wier aanwezigheid altijd een
gevoel van gerustheid geeft.
Mevrouw Boerstra een van de dames
hulpen. die zich zeer had ingespannen
óm veel goederen voor de verloting bij
een te brengen en met groot suc
ces kon een grandioos applaus in ont
vangst nemen.
En toen kwam de grote verrassing van
de middag, mevrouw De Boer kondig
de aan dat ze al een jaar tevoren met
mevr. Akke Radsma was overeengeko
men. dat dez* hedenmiddag voor de be
jaardensociëteit zou optreden. Met gro-
F'
Hwat hat
Een teleurstelling van de eerste orde
kreeg het Amerikaanse bureau voor
Ducht- en Ruimtevaart te verwerken.
De Nasa is er niet in geslaagd een
onbemande kunstmaan voor sterrenkun
dig onderzoek in een baan om de aar
de te brengén.
Doordat bij de lancering van Kaap
Kennedy de beschermende mantel zich
niet sceidde van de satelliet, was de
kunstmaan die o.a. was voorzien van
een telescoop met een diameter van 95
cm. te zwaar om in de baan te komen.
Het observatorium viel uiteen in de
dampkring, waarbij waarschijnlijk eni
ge stukken in Amerika of in de Indi
sche Oceaan terecht kwamen.
wonder dat het economische leven
gewoon doorgaat. Neem nu b.v. de land
bouw. Israël telt 420.000 ha bebouwde
gronden, waarvan 170.000 ha geirrigeerd
worden. De winterregens leveren tus
sen 250 en 800 mm. water op, terwijl
in de droge zomerperiode jaarlijks 1,1
miljard kubieke meter water wordt ge
bruikt voor de ririgatie. Tijdens deze pe
riode bedraagt het dagelijkse waterver
bruik per hektare 40 tot 60 m3 in de
kustvlakte en 60 tot 110 m3 in de Jor-
daanvallei en de Neguev. De aktieve
landbouwbevolking omvat 60.000 perso
nen, geholpen door 35.000 seizoenarbei
ders die zich voornamelijk bezighouden
met de oogst van groenten en fruit en
met de verpakking.
Het merendeel van de landbouwers leeft
in koöperatieve dorpen: kiboutzim en
moshavim. Er bestaan een honderdtal
Arabische en Droezendorpen.
De Israëlische boeren zijn goed georga
niseerd in beroepsverenigingen; ver
koopkantoren, koöperaties en semi-poli-
tieke organisaties. De arbeid is in ho
ge mate gemechaniseerd. Alle dorpen zij
aangesloten op nationale elektriciteits
net.
Vlees, slachtpluimvee en vis, 400.000.000
ton vruchten en groenten, 135.000 ton
De jarlijkse produktie omvat: 2.000.000
liter melk, 350.000 ton graan, 40.000
ton katoenpluksel, 30.000 ton suiker en
een uitgebreide lijst van verschillende pr
dukten, waaronder 10.000.000 ton bloe
men en 2500 ton oranjebloesemhoning.
Deze landbouwproduktie heefteen waar
de van meer dan 27,5 miljard frank,
waarvan zowat 7 miljard wordt uitge
voerd, als zodanig of na verwerking.
Met andere woorden: de gemiddelde
landbouwer produceert voor 450.000 fr.
goederen, zijn netto inkomen kan op
150.000 fr. geraamd worden.
aal tegen oude vrienden, als Durk Y.,
Ele B„ Klaas King, Klaas F. en vele
anderen, ga nu eens een avondje met uw
vrouw en uw vrienden om de tafel zit
ten en ga dan eens rustig na, wie wa
ren er met jullie op school enz. en geef
deze adressen door aan onze comitéle-
den, doe het nu
Het is een hele organisatie, als we
die adressen van u krijgen, kunnen
ze rustig uitzoeken en de mensen een
uitnodiging sturen, ga er nu even
stig voor zitten!
U b(j voorbaat dankend, teken ik
mens het comité
I
te vreugde werd deze mededeling be
groet. Want wie herinnert zich nog niet
de „praetsjes oer de hage” van Paulus
Akkerman die indertijd op zo meester
lijke wyze door Akke Radsma voor de
Rono microfoon werden gebracht.
Akke begon haar eerste optreden met
enkele Friese gedichten, eerst „De hoan-
ne op ’e tsjerketoer” van Tiny Mul
der, vervolgens „It hountsje fan Tryn-
tsje” en „Aldjiersjoun yn Moddergat”
Wat een voordrachtskunst en woord-
uitdrukking en gebaar! Dat was ook zo
in een gedicht in het Nederlands van
Annie M. G. Schmidt en één in Gelders
dialect.
Even verdween ze van het toneel ’t
is wat echter mei de skelk foar, zei
ze en toen kwam Akke met twee
praetsjes „Oer de hage”, n.l. „In reis-
ke mei de frouljusforiening” en „ït
folksfeest"
In de pauze was ieder in de gelegen
heid te genieten van thee of chocola
demelk. Het laatste was een geschenk
van „Hollandia". z
Het tweede optreden van Akke Radsma
na de pauze was al een even groot suc
ces als daarvoor. Eerst weer wat gedich
ten van Roel Oostra, AH Tasma, Tiny
Mulder en Annie M. G. Schmidt en
als hoogtepunt weei een paar „Praet
sjes oer de hage”. Nou ze kan er wat
mee, die Akke! En wat hebben de be
zoekers genoten van deze sublieme voor
drachtskunst. Mevr. De Boer drukte dit
zo uit: Ik kan mij nu voorstellen waar
om ik al een jaar tevoren een afspraak
moest maken „Hwat hat üs dit skoan
foldien, zei ze.
De eigenaai van de Doele, de heer Wij
benga bood alle bezoekers een gratis
consumptie aan naar vrije keuze En de
heerlijke brokjes kaas met een Frico-
vlaggetje waren een geschenk van de
firma F. B. van der Meer te Bolsward
Advertentieprijs: 18 ct. per mm
ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
-'A
