Landbouwschap lanceerde
meer-
jarenprogramma
i Een kans voor Bolsward
De toekomst van de Nederlandse
land- en tuinbouw doorgelicht
I t
Gouden filmpjes
Fan de Martinytoer
I
I
K.V.G. Makkum
H
a
I
I
l
a
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baardcradeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum cn Wymbritseradeel.
110e JAARGANG No. 19
DINSDAG 9 MAART 1971
Afzetbeleid
Landschapsbeheer
Ruilverkavelingen
Welnu, dankzij het initiatief van de BOOG gaat dit gebeuren!
Doelgericht
Waterschapslasten
Bijdrage nationale welvaart
Wij verwachten u allen, vooral ook de jeugd!
Laat eens zien, wat Bolsward kan!
Landbouwonderwijs
Belastingen
Af zet van Nederlandse produkten
Export
Verlaten van de landbouw
De huidige regeling met betrekking tot
le week maart 1921
Produktie in Nederland
GREATE TSJINSTELLINGEN
De burgemeester van Bolsward,
J. M. A. Mulder
Op de valreep van de komende lente
zond de heer Boekema ons o.a. nog bo
venstaande fraaie winterfoto, gemaakt
vanaf het Plantsoen: Het bruggetje links
leidt naar de tennisvelden. Het verving
een ander rustiek bruggetje, dat het
veld moest ruimen voor de ontwikke
ling hier. Het verkeer gaat nu n.l. recht
streeks vanaf het Plantsoen naar plan
Eekwerd en de verbindingsweg snijdt
de volkstuintjes, waarheen het eerdere
bruggetje leidde. De foto was oorspron
kelijk bedoeld als de foto van de week,
maar met de doodberichten van na
het weekende lijkt het ons beter de
foto nn reeds een plaatsje in te rui
men.
Advertentieprijs: 18 et. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Lpuis Bouwmeester, de alom gevierde
toneelspeler komt naai’ Bolsward.
Vraag en aanbod agrarische
produkten
Velen uwer zullen zich nog herinneren het grandioze muziekfestijn
met Maastreechter Staar in de vijftiger jaren. Bij velen leeft het
verlangen dit beroemde koor nog eens in Bolsward te horen.
Op zondag a.s. 14 maart komt de Staar in de Martinikerk.
Het programma is aangepast aan de zondag en het koor is met
170 man bijna volledig.
Een kans voor Bolsward die uniek is!
Abonnementsprijs f 4.95 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
I
a
Voor de ontwikkeling van de Neder
landse economie is een vergroting van
de export noodzakelijk.
De landbouw exporteert de helft van
zijn produktie. Circa 25 pct. van de
Nederlandse export bestaat uit agrari
sche en verwerkte agrarische produk
ten welke van Nederlandse oorsprong
Gebr. Wolke: loopers, overlOopers, li
noleum, rietmatten/ cocosmatten, kap-
stokkleden.
In de gehele afzetkolom doen zich struc-
tuurproblemen voor met betrekking tot
aanpassing en rationalisatie. De aanvan
kelijke ruimte die de EEG bood, is in
belangrijke mate opgevuld, mede als ge
volg van de stimuleringsactiviteiten van
de overheid in andere lidstaten. Hier
door staat de Nederlandse afzet onder
druk van een voortdurende concurrentie
strijd. De uitbreiding van de EEG ver
groot de mogelijkheden voor de agra
rische export. Hiervan kan echter al
leen gebruik worden gemaakt als de
concurrentiepositie van de agrarische
sector in Nederland wordt verbeterd,
ook de aard van de afzet verandert.
Aan kwaliteit, vormgeving en verkoop-
structuur worden andere eisen gesteld
o.m. door het ontstaan van nieuwe dis-
tributiemethoden. Men zal op deze ei
sen moeten inspelen. Daarnaast manifes
teert zich in vele sectoren nog een ge
spreid aanbod, waardoor enerzijds de
producenten in een zwakke marktposi
tie verkeren en anderzijds de voorde
len van coördinatie en samenwerking
van produktie en afzet verloren gaan.
Hoewel reeds veel is bereikt op het ter
rein van de afzetbundeling, met name
door de coöperaties, is de concentratie
van het aanbod in vele gevallen nog on
voldoende.
Mede door de eisen die de afzet aan de
land- en tuinbouwbedrijven stelt, ko
men de knelpunten van de individuele
lanbouwbedrijven duidelijk naar voren.
Slechts een beperkt aantal bedrijven is
in staat de mogelijkheden van verdere
produktiviteitsstijging te benutten. De
meeste bedrijven ontbreekt het echter
aan voldoende ruimte om zich te ont
plooien, waarbij de financiering en kwa
liteit van de produktiefactoren de be
lemmerende factoren zijn.
De gehele situatie in de agrarische sec
tor wordt daarbij in ernstige mate be
ïnvloed door de ontwikkeling van de
Nederlandse economie, waarbij de geld
ontwaarding met de daarbij behorende
kostenstijging de land- en tuinbouw ern
stig in de knel zet.
zijn. De exportpositie van de Nederland
se land- en tuinbouw is tot nu toe sterk
geweest. Ook in de toekomst kan me
de door de vergrote EEG deze
bijdrage aan de betalingsbalans worden
versterkt.
Er zal voor de agrarische bedrijfstak
een belastingbeleid moeten worden ge
voerd dat enerzijds rekening moet hou
den met de concurrentieverhoudingen ten
opzichte van andere landen, anderzijds
met de structurele positie, waarin de
landbouw verkeert. Het huidige systeem
zal moeten worden aangepast.
De mogelijkheid moet b.v. worden ge
boden om belastingvrij een pensioenre-
serve te vormen, die binnen het bedrijf
kan worden belegd.
Ook zal het bedrag van de belasting
vrije voet worden opgetrokken tot het
minimumloon.
Het niveau van de waterschapslasten
stijgt snel. In afwachting van een even
tuele hergroepering van de taken tussen
overheid en waterschappen zal de over
heid de waterschappen tegemoet moe
ten komen. In de komende periode zal
de toename v. de overheidsbijdrage aan
de waterschappen sneller moeten toe
nemen dan in het oorspronkelijke tem
po, aangezien de waterschappen steeds
meer algemene belangen behartigen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
ITitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13
TeL 3044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
.(051571
de afvloeiing en omscholing kan voor
de komende jaren een goede basis bie
den om het vertrek uit de landbouw te
begeleiden. Wel zal in de toekomst de
huidige regeling steeds getoetst moeten
worden op zijn werking in de praktijk.
Het programma biedt daar tal van voor
beelden van.
Bolswards Nieuwsblad
De Nederlandse land- en tuinbouw le
vert een belangrijke bijdrage tot de na
tionale welvaart. De agrarische bedrijfs
tak en de daarvan direct afhankelijke
toeleverende en verwerkende industrie
en handel dragen voor ongeveer 16 pet.
bij aan het nationaal inkomen (7 pet.
door landbouw en 9 pet. door industrie
en handel). Een ongeveer even groot
aandeel van de beroepsbevolking is bij
deze sectoren betrokken.
Naast een zo hoog mogelijke welvaart,
is ook een goede regionale spreiding van
deze welvaart over ons land van be
lang.
De ruilverkaveling moet een belangrijk
instrument blijven bij de herstructure
ring van plattelandsgebieden, waarbij
naast de verbetering van de landbouw
kundige situatie andere functies moe
ten worden verricht. Door middel van
de ruilverkaveling kan de verbetering
van de landbouwkundige situatie en de
andere maatschappelijke belangen, met
name ten aanzien van landschap, re
creatie en verkeer op verantwoorde wij
ze worden geïntegreerd.
De uitvoering van het ruilverkavelings-
programma zal dienen te worden ver
sneld.
trekken. Na het vakkundig gedeelte
waar alles haarfijn over pruiken uit de
doeken werd gedaan, kwam het leuke
gedeelte het passen, sommige dames
ondergingen een ware gedaantewisse
ling. De klap op de vuurpijl was een
verloting van een permanent en twee
watergolven. Winnaars werden doch
ter en schoondochter H. v. d. Wal en
Joh. Adema-IJdema mevr v. d. Bles.
Presidente sloot de avond met dank
woorden en de christelijke groet.
De vrouwenwereldgebedsdag in de doops
gezinde kerk werd door plm. 30 dames
bezocht. Het weer was dan ook erg
slecht, het was een wijdingsvolle bij
eenkomst.
De sterke kostenstijging van de laatste jaren, de onmacht van
land- en tuinbouw om zich teweer te stellen tegen de inflatie en de
Immobiliteit van het door de E.E.G. gevoerde landbouwbeleid, met
name op het gebied van de prijzen, heeft grote groepen van de Ne
derlandse land- en tuibbonw in een moeilijke positie gebracht. Bjj
velen heeft dit tot een stemming met een explosief karakter of een
ontoelaatbare berusting geleid, aldus het pas vastgvstelde meer
jaren programma van de Nederlandse land- en tuinbouw.
Aanbesteding der bouw van 34 wonin
gen voor de vereniging Volkshuisves
ting. Laagste inschrijvers Gebr. Geveke
Leeuwarden voor totaal f 159.443. De
bgroting bedroeg f 181.100. Hoogste in
schrijver was R. Feenstra te Bolsward
voor f 193.840.
Benoemd tot opzichter der gemeente-
plantsoenen J. Jonker, stadstuinier.
Er zjjn nu al 500 kaarten verkocht, maar de Martinikerk moet af
geladen zijn.
Het Landbouwschap is zich daarbij be
wust dat daarmede extra beslag op over
heidsmiddelen zal worden gelegd. Be
dacht dient echter te worden dat een
doelgericht overheidsbeleid kan beteke
nen een versnelde en sociaal aanvaard
bare toevloeiing van arbeidskrachten uit
de landbouw naar de arbeidsmarkt en
'n betere benutting van het in de land
bouw geïnvesteerde kapitaal.
Het Landbouwschap heeft zijn onge
rustheid ten aanzien van deze situatie
het afgelopen jaar reeds op verschil
lende wijze naar voren gebracht. Thans,
voor de aanvang van een nieuwe ka
binetsperiode, schetst het Landbouw
schap in dit meerjarenprogramma nog
maals de problemen waarmee de land
bouw worstelt en wordt de richting aan
gegeven waarin oplossingen gevonden
dienen te worden. Uit het meerjaren
programma vloeit volgens het Land
bouwschap voort, dat de land- en tuin
bouw op grond van de situatie in deze
bedrijfstak en met het oog op de kern
functies welke de landbouw voor de Ne
derlandse samenleving vervult, een ho
gere prioriteit in het beleid van de Ne
derlandse regering moet krijgen.
De groei van de vraag naar voedings
middelen op de commerciële markten in
de westerse wereld is sterk begrensd.
In het algemeen stijgt de produktie, mo
gelijk gemaakt door de technische ont
wikkeling, sneller dan deze vraag. Hier
door staat de markt voortdurend onder
druk. Met deze internationale situatie
wordt de Nederlandse land- en tuinbouw,
mede door zijn sterke afhankelijkheid
van de export, in ernstige mate gecon
fronteerd.
Er bestaat 'n toenemende zorg voor de
omgeving waarin wij leven. Het groot
ste deel van het huidige cultuurland
schap heeft zijn ontstaan te danken
aan land- en tuinbouw; ook in de toe
komst zal land- en tuinbouw het land
schap bepalen voor ca. 70 pct. van de
Nederlandse oppervlakte. Net zo min als
in het verleden het geval is geweest,
is een bevriezing van het bestaande
landschap mogelijk. Evenals andere be
drijfstakken zal de land- en tuinbouw
zich moeten blijven ontwikkelen. Er zal
echter in toenemende mate extra zorg
moeten worden besteed aan de landin
richting en de algemene leefbaarheid van
onze omgeving.
It skynt noch lang net genöch troch-
drongen to wezen, dat in minskweardich
bistean fan de minske folie, mear öf-
hinget fan de fordieling fan de opbring-
sten as fan de opbringsten seis. Fansels
der moat earst produseard wurde, dat
is fers ien, mar dan komt de fordie
ling fan de baten en dy bislist oer it
lot en de posysje fan de mannichte.
De tanimmende oandacht fan de wes-
terske wrald foar de dröve omstannich-
heden, hweryn de measte minsken yn
Asië, Afrika en Süd-Amearika libje, is
Tenslotte iets over het onderwijs. Er
zal volgens het programma, een begin
moeten worden gemaakt met de intro-
duiktie van de zgn. middenschool.
De middenschool zal moeten zijn gericht
op het bij de leerlingen tot ontplooiing
brengen van de gaven van hoofd, hart
en hand. De middenschool mag geen co-
pie zijn van het onderwijs dat thans
gegeven wordt aan bestaande instellin
gen van algemeen voortgezet onderwijs.
Op korte termijn zal het lager beroeps
onderwijs moeten worden verbreed.
De middelbare agrarische scholen zul
len moeten worden uitgebouwd tot een
streekcentrum voor agrarisch onderwijs.
Door dit streekcentrum moeten, naast
de dagschool voor middelbaar land
bouwonderwijs, worden gehouden, opdat
de agrariërs zich daardoor de moder
ne ontwikkeling eigen maken.
rjucht, mar men soe winskje, dat de
lju, dy’t dit mei de b&ste bidoelingen
dogge, hwat mear en hwat djipper op
de oarsaken yngyngen. It binne de soa-
siale en politike forhaldingen yn dy
lannen, dy’t foar it oergreate diel it
lot fan de earme ütsüge minsken bipa-
le. Dér leit de greate oarsaek. En lit
üs net forjitte, dat hündert jier lyk ek
yn üs lên en yn Dütsklên en yn Inge-
lan de saek prinsipieel net oars lei. Doet’
ik as jong ünderwizer yn Grinslan ta-
hold, fortsjinnen de arbeiders yn de sim
mer in ryksdaelder deis en yn de win
ter twa goune, as hja wurk hiene. Rein-
de it of frear it, dan hiene hja neat,
likemin as hja siik wiene. En dat is
noch mar fyftirh jier lyn. Nim dêr
nou ris de situaesje fan nou neist. Yn
Boer en Tuinder stiet ütrekkene, hwat
op it heden in arbeider oan it bidriuw
kostet. In fêste arbeider mei ien bem,
dy’t frij wen jen hat en deis twa mingel
molke.
De man kriget 175 goune wyks skjin.
De molke op fiif goune, de frije wen-
te op 12,75 wyks. Dy 192,75 netto is
263 goune bruto. Dêr komt de fakansje-
taslach by en der oerhinne 22 pet. soa-
siale lésten. It totael is dan f 18.944 yn
it jier. Fyftich jier lyn wie dat 600
of 700 goune. En nou binne de pri-
zen hiel oars. mar dit is trichtich kear
safolle. En witte jo noch hoefolle muoi-
te en striid it koste hat om de earste
kollektive arbeidskontrakten yn de lên-
bou yn o fieren? Ik ha dat allegear
meimakke yn de snuorje 192030 en it
Kapper Bleeker van het bekende kap
pershuis van Bolsward gaf met zijn
staf een prachtige showavond weg in
het „Hemeltje” 3 maart.
De 60 dames die daar waren gekomen
op uitnodiging van de KVG hebben er
geen spijt van gehad. Kapper Bleeker
is tot half twaalf onvermoeibaar be
zig geweest, en uit zjjn woorden (hwat
kin dy man prate) sprak een grote lief
de voor zijn vak. Ook trouwens zijn
charmante vrouw en helpsters en zijn
moeder, stuk voor stuk werd de hele
avond met een grote overgave gewerkt.
De dames kwamen dan ook wel aan hun
wie in dreech kerwei, dat siz ik jo. Ik
wol mar sizze, dat yn dy üntwikke-
lingslannen dy hiele striid noch bigoun
wurde moat ünder minsken, dy’t yn
meartal net léze noch skriuwe kinne en
trochrinnend mei de hunger yn ’e hals
rinne. Dat freget oan alle kanten pio-
nierswurk foar hünderten, dy’t har ei
gen libben oer ha foar de earme for-
hüdtiüke neiste. Dat feget in generaes-
je lang en mear oanhêldende striid tsjin
de lju, dy’t de macht en it jild hawwe
yn dy lannen. Dat is sa’n gigantyske
opjefte, dat er nea genöch foar dien
wurde kin.
Mar men moat net miene, dat süker-
püdtsjes yn dizzen hwat oars binne as
in naief signael. De sindelingen en mis
sionarissen, de bruorren en susters, dy’t
it maklike libbentsje, sa’t de hear de
Haas syn learaerskip oan de Middel-
skoalle ütskildert, farwol sizze om yn dy
lannen to ploeterjen, dat binne de lju,
dy’t echt hwat dogge oan bettere ta-
stannen. Dy hawwe rjocht fan praten.
Us past in biskieden plakje as wy har
ren mei jild en guod, mei sympathy en
biwündering folgje en bimoedigje. Wur-
den binne hjir fierst to goedkeap, de nije
jonge generaesje sil echte offers brin-
•ge' moatte, eigen libben en eigen ta-
komst op it spul sette doare, dan sille
wy in bigjin sjen fan in bettere ta-
komst foar de miljoenen, dy’t nou noch
libje as slaven. Dêr is in skreauwend
forlet fan. Mar sizzen is neat, dwaen
is in ding! Tj. de J.
De komende periode zal door het be
drijfsleven aanzienlijke activiteiten moe
ten worden ontwikkeld op het gebied
van de afzet. De overheid zal daarbij
ondersteunend moeten optreden. Het
overheidsbeleid ten aanzien van de land
bouw en de afzet mogen niet van elkaar
gescheiden zijn.
In de eerste plaats dienen scholing en
vakopleiding mede te zijn afgestemd op
de eisen van de agrarische industrie.
Het onderzoek zal meer gericht moeten
worden op problemen van produktonit-
wikkeling, afzet en marketing.
Ruimtelijke ordening mag een optimaal
werkende landbouw en agrarische in
dustrie niet belemmeren. Voorzieningen
moeten verder worden getroffen voor de
afbraak en afvoer van afvalstoffen.
In de komende vier jaar is voor afzet-
en exportbevordering minimaal een ver
dubbeling van het overheidsbudget
noodzakelijk.
alhiel torjochte mar men soe winskje,
dat men hwat djipper yn de problema-
tyk dükte dan fakentiids bart.
It nije kontrakt fan de oaljemaetskip-
pijen bringt yn dy lannen hünderten
miljoenen mear, mar hwer bidarret dat
greate kaptael? De tüzenen paupers yn
Noard-Afrika bliuwe yn har illinde sit-
ten, de sheiks en sultans keapje noch
greatere auto’s en wreidzje har harems
üt.
Yn it blêd: Clamavi, orgaen fan de stif-
ting „Mensen in nood”, kin men nou
léze, hoe’t it lot is fan de arbeiders
yn de Filippynske sükerplantaezjes.
Düdliker as klear wetter blykt, dat net
de opbringst fan de reidsüker de oar
saek is fan de ünforstelbere situaesjes
fan de arbeiders, mar de ünmacht fan
de arbeiders. De hiele sükeropbringst
is troch Amerika opkocht foar in prils
dy’t 200 pot. boppe de wrêdmerkpriis
leit, dus dêr leit it net oan, mar de for
dieling is skriklik. De arbeider fortsjin-
net gemiddeld 60 sinten deis netto foar
swier wurk ünder in tropyske sinne. Yn
in diel fan it eilan stean de bungalows
fan de sükerbaronnen; dat diel is öf-
skoattele mei stikeltried en by de yn-
gongen stean wapene mannen om elk,
dy’ net ta dizze elite heart, to kearen.
De auto’s meije hjir mar 15 km. ride
om de rêst fan dizze klyk net to steu
ren. It is in modeme slavesteat, foar
2 pct. in paradys, foar 98 pct. in hel.
Dat de oandacht fan de westerske
wrald op dizze en ek oare ünminsk-
like tastannen frege wurdt, is a.lhiel to-
Schoenen naar maat. Johs. Kooistra,
tegenover 't Kantongerecht te Bolsward.
0
Nadat Sneek electrisch licht heeft ge
kregen, zijn er zelfs in Nijland al aan
sluitingen. Bolsward ziet reikhalzend
uit. Binnen 14 dagen zal ook Bolsward
van het nieuwe licht kunnen profiteren.
Laat ons allen tonen, dat deze activiteit van de BOOG onze volle
steun verdient.
Dan blijft Bolsward cultuurstad, dan blijft Bolsward leefbaar.
Grote zending promonde en vouwwa
gens. Minzaam aanbevelend F. Vogel
zang te Bolsward.
Expositie zomerhoeden. Th. Potma,
Bolsward.
