P.K.V. bezorgd over boerenbestaan GaöeSKroap De boer wordt in zijn totale mens zijn bedreigd Wat veehouder de Boer van J or werd er van vond I monumenten Fan de Martinytoer Gouden filmpjes 2e week maart 1921 Jaarlijkse uitvoering chr. muziekver. „Oranje” Ruim kwart miljoen prov. subsidie voor I I I I I I I I I I I Hwat hat DINSDAG 16 MAART 1971 110e JAARGANG No. 21 Hartstikke mooi Wakker liggen Verliezen Reacties Opgelegd Verkeerd Tj. de J. Advertentieprijs: 18 et. per mm Ingez mededelingen dubbel tarief Contractprijs op aanvraag <*a^A*l«A»A»ll*^***>*** „De laatste jaren heeft het geweid van de winstpolitiek zich pijnlijk laten voelen in talloze gezinnen van jonge boeren. Hun inkomsten blijven op een niveau dat enige jaren geleden al werd bereikt, ter wijl de uitgaven voortdurend stijgen. Een deel van de boeren komt terecht bij sociale diensten, anderen die gedwongen worden „af te vloeien” moeten verhuizen naar de centra en werk nemen in een fa briek. De lakonieke wreedheid der gezagsdragers wijst hen deze weg. Maar die weg is voor tallozen onbegaanbaar.” Abonnementsprijs f 4.95 p. kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Pit staat volgens een artikel van E. J. van der Linden-Nijdam in Hervormd Ne derland van verleden week, dat we hier citeren, te lezen in de brief die het breed- moderamen van de provinciale kerkver gadering in Friesland vorig jaar aan alle kerkeraden van de hervormde gemeenten in deze provincie heeft gestuurd. De PKV wijst er op dat het een onont koombare taak van de kerken is, zich diepgaand bezig te houden met de pro blemen die zo duidelijk worden gescha pen en vergroot door de algemene zucht naar winst, de nieuwe religie van de mammon. Zij geeft uiting aan de vrees dat „dit bederf de hele samenleving zal aantas ten” en dringt er met klem op aan de oude belijdenis met vernieuwde kracht te proclameren: .Jezus Christus is Heer’ en ,de aarde is des Heren, mitsgaarders haar volheid.’ Naar aanleiding van deze brief had "hrljfster een gesprek met ds. P. P. Miedema uit Burum en ds. H. J. N. Zui- dersma uit Leeuwarden, resp. praeses en scriba van de Friese PKV. Zij zijn al jaren attent op de problemen van de landbouw. In 1966 heeft de PKV op initiatief van ds. Zuidersma een Agrarische Commis sie in het leven geroepen. „Op de brief die we het vorige jaar verzonden”, zeg gen ze, „kwamen veel positieve reacties, o.a. van de Friese Maatschappij voor de Landbouw. De Christelijke Boeren- en Tuindersbond reageerde minder sympa thiek, vond de toon van ons schrijven te emotioneel, meende, dat we geen reke ning houden met de werkelijkheid. De reacties van de kerkeraden waren over het algemeen positief. De Raad van Ker ken zou dit moeten ondersteunen. Men voelt voor handhaving van de na tuur, die ten bate van de landbouw van zelfsprekend bewerkt moet worden op een moderne manier. Maar de landbouw blijft natuurgebonden. Landbouw is iets totaal anders dan industrie en technolo gie. Als men dit feit negeert komen er ongelukken van. Die zijn er trouwens al. Dieren worden tot produktiemachi- nes. De grondziekte verergert steeds meer. Het produkt wordt verpest. Het is in dit verband interessant te we ten, dat de EEG-commissie voor de land bouw enorme verhezen leidt. In 1968 is 4% miljard dollar aan de landbouw besteed door EEG-organen en men ver wacht in de toekomst nog hogere uitga ven. De EEG-commissie wil namelijk de agrarische beroepsbevolking van 10 mil joen halveren. Kleine bedrijven krijgen een premie als ze verdwijnen, de grote moeten nog groter worden. „Dit Mansholtplan”, zei één van onze boeren onlangs, „slaat helemaal niet aan, ook buiten Friesland niet. We moe ten zelf denken. Een goede boer redt zich altijd. Er is teveel gespecialiseerd. De overheid stimuleert dat. Maar het is beter risico’s te spreiden. In een ge mengd bedrijf is er altijd iets dat lukt. De prijzen geven moeilijkheden. In de winkel betaalt men het viervoudige van wat de boer ontvangt. Daar hebben we zelf schuld aan. Ik ben rooms-katholiek, maar ik vraag me af, waarom we niet allemaal lid zijn van één algemene bond, zodat we een vuist kunnen maken. Lage prijzen kun je alleen compenseren door een hogere produktie. Er zijn boeren die daarom teveel stik stof kunstmest strooien. Kunstmest moet je met mate gebruiken. Stalmest kun je niet missen. Daar zit ten ze in de polders mee waar geen vee is. Het Rijk spendeert enorm veel geld aan de landbouw, maar gebruikt dat op De heer G. Keikes 25 jaar deurwaar der bij het Kantongerecht Bols ward. Prijsverlaging gascokes, f 1,10 per hl. grof, f 1,25 per hl. geklopt. Afgehaald aan de gasfabriek. Vissers jachtwater doodt onmiddellijk alle ongedierte en kiemen. Gedeputeerde Staten van Friesland heb ben een veertiental subsidieverzoeken voor de restauratie van monumenten aan Provinciale Staten voorgelegd. In totaal is er bedrag van f 265.093,aan pro vinciale subisldies mee gemoeid. Het betreft hier o.a. de volgende objec ten: Toren van Hervormde Kerk te Al- lingawier (algeheel herstel); De Wester- toren te Hindeloopen (algeheel herstel van metselwerk, balustraden, torentran sen, loodbekledingen en ijzerwerken); Makkum, Kerkstraat 17 (algeheel her stel); De Hervormde Kerk te Wommels (herstel van metselwerk aan zuid- en en koorgevel en steunberen. Het duurste object uit deze serie is de Oldehove te Leeuwarden, waarvan de subsidiabele restauratiekosten een miljoen gulden be dragen. Wie wil politieagent worden Salaris f1800 per jaar. Kosten van de gehele opleiding slechts f 15. Der is hwat to rédden Ik wierje de bédden. It waer wurdt fortrouder ’t Bigjint mei de souder De boel sil as 't kin Foar de Peaske noch skjin. De deale, sei Doeke De kolder krijt moeke De bran komt al neijer Nou wurdt it net moaijer. Hoe kin ’k him üntrinne Hwer sil ik dochs hinne Hwer moat ik jit krüpe ’k Leau 'k wol my forsüpe. En Doeke dy stakker Hy wie foar de bakker Hy stinde en klage Wylst hy proestte en fage. It stof üt ’e naden Dat stou oer de paden En ’t hüsrie dat kreake Wylst Baelje it streake. Mei wramen en wrotten En piepjende fuotten Kaem it hüs net to min Foar de Peaske jit skjin. ’t Spul glanzet, sei Baeije As wie ’t nije maeije Da’s treastlyk sei Doeke En siigde yn ’e hoeke. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335 (05157), „De boer”, zegt ds. Miedema, „die is in gesteld op overdracht van het bedrijf aan zijn zoon, hoort aanhoudend, dat die zoon of hij zelf maar naar de fabriek moet gaan. Het is zogenaamd vrijwillig maar qua propaganda en stimulering een opgelegde zaak.” Dat klopt. In de tiende les van de Te- leac-cursus ,onze landbouw nu en straks’ vertelde een vertegenwoordiger van ’n grote industrie, hoe goed de boeren in zijn bedrijf voldoen. De leider van de cursus reageerde hierop met: „U ziet dames en heren, de vraég is groter dan het aanbod.” De werkelijke vraag is echten gaat het nu om de boer of om de industrie? Ds. Miedema en ds. Zuidersma zijn van oordeel, dat de boer in zijn totale mens- De boeren weten dit maar zeggen: „Als ik geen stikstofkunstmest strooi, is mijn produktie niet hoog genoeg, ter wijl er juist tevéél is. Men zoekt immers naar middelen om de produktie af te remmen.” „In Amerika”, zegt ds Miedema, „geeft men 257 miljoen dollar per jaar uit om de boeren ertoe te brengen hun land braak te laten liggen opdat geen over- produktie ontstaat. De hele economie is op eigen voordeel gericht, niet op de noden van de ander. Dat is ook het gevaar van de Europese economie. Elk land vecht voor de eigen zaak.” zijn wordt bedreigd. Het gaat niet uitsluitend om de prijzen, het gaat om de onzekerheid wat de toe komst betreft. „Als het boerenbedrijf dezelfde tegemoet komingen zou krijgen als de industrie, hoefden de boeren niet te verdwijnen. De industriële, technologische wereld streeft echter naar uitschakeling van het boerenbedrijf. j In Amerika zijn enorme industrieën (varkensfokkerijen, fokvee enz.) waar tegen de boeren niet kunnen concurre ren. „Die richting”, aldus ds. Miedema, „gaat het hier ook uit. Er is een grondi ge verandering van mentaliteit nodig. Die kan vanuit de boeren komen. Ze moeten het zoeken in samenwerking.” Hwat deale sei Baeije ’t Gat der ütdraeije? ”k Hat oars yn ’t hier Dou moatst mei yn ’t spier. En dat soppe en bjinde Dat suchte en stinde Dat skrobbe en skaefde Hy hime en draefde. En bjinders dy swaeiden En geuren dy waeiden Fan dridze en jarre By ’t winter forgarre. de verkeerde manier, o.a. voor ruilver kavelingen waar we helemaal niet blij mee zijn. Als de overheid toch zoveel geld kwijt wil, kan dat beter benut worden voor modernisering van gebouwen. Als men de boeren werkelijk wil helpen, zou men belasting moeten heffen per hectare. Op het ogenblik wordt degene die het hardst werkt door de fiscus gestraft, zodat hij niet aan vernieuwingen toekomt.”1 Nog erger is, dat men beslissingen neemt over mensen en dieren alsof het over machines gaat. „Wij worden”, zo merkte een boer laatst op. „in de industriële hoek gedwongen”. Men theoretiseert, maar houdt geen re kening met het menselijke aspect. Prof, dr. J. W. van Hulst schreef hier over: „We moeten niet alleen beslissingen treffen over boter en graan, ze gelden mensen. Van achter schrijfbureaus geeft men het commando weg te trekken uit ’t oude leven.” En se fagen en reagen En spinnen dy fleagen Yn hoalen en naden Soks wie har geraden. S. J. Praamsma, levering alle voorko mende salon-, huis- en slaapkamer ameublementen. Stoommeubelfabriek „De lijmpot”. EEG-mienskip bitelle wurde sille. Dat sprekt foar him as in boek, hwant yn midden- en Süd-Italië is it mar in rom- meltsje en dat koe dan moai opromme wurde sünder dat it Italië jild kostet. De oaren wolle dat net. Inkelden miene dat elts lAn dy kwestje seis mar op- losse moat, mar party wolle de Italia nen wol hwat yn ’e mjitte komme en stelle üt dy struktuerforbetterlngen ge leidelik en gedeeltelik foar rekken fan de EEG to nimmen, mar allinnich dan as it l&n seis ek ta de büse wol. In soarte fan kompromis sil dér wol üt komme. Mar hoe mei de prizen? Trije jier hat de EEG de slide prizen fêsthftlden, dit kin sa net langer, dit nimme de lju net mear. De boeren yn Frankryk, Dütsk- lan en ek yn Nederlün en België binne oan de ein fan har geduld, hja wolle net langer sa trochgean. Minister Lar dinois stelt, dat de ynflaesje yn elts gefal in priisoanpassing freget. It sil dan oan de boeren seis lizze oft hja troch bettere bidriuwsfiering ek jit hwat mear fan de wolfeart meinimme kinne of net, mar 5% priisforheging is foar him it minimum. Dat soe foar de molke twa sinten wêze, foar it fleis skynt der hwat mear yn to sitten. Mar dan de bouboeren. Dy wolle de graenprizen omheech ha om deselde reden en dan gean de foerpri- zen foar de greidboeren ek wer om heech. De greidboer sil likegoed tige omsjen moatte, hwant neffens Mr. Zijpp wurde de noarmen fan de pacht yn koarten ek forhege, mei namme foar de gebouwen. Hy hie it oer in forhe- Wat dit „oude leven” inhoudt, zowel voor het boerengezin als voor onze gees telijke volksgezondheid, weten de over „sociaal bewogen zijn” met de boeren, maar die bewogenheid houdt op zodra de boer de fabriek ingaat. Men roept ach en wee over het feit dat kinderen op het platteland hun vader af en toe helpen, maar men vergeet, dat één der kwalen van onze geïndustrialiseerde maatschappij juist is, dat kinderen geen contact meer hebben met het werk van hun vader. Men vertelt de boer, dat hij recreatie no dig heeft, maar men vergeet dat hij zich recreëert in zijn werkomgeving, in zijn omgang met dieren en gewassen. Een boer is één met zijn bedrijf, wil na tuurlijk wel eens weg, maar zit niet te snakken naar een opgedrongen pretpark. Men zucht over het ziekteverzuim van werknemers, maar schenkt geen aan dacht aan het feit dat het ziekteverzuim onder boerenarbeiders miniem is. Toen men in een tv-uitzending aan zo’n jonge arbeider vroeg: „hoe vind je dit werk”, was zijn antwoord „hartstikke mooi”. Hij ging desondanks vanwege zijn a.s. huwelijk geld verdienen in de fabriek, maar was van plan in zijn vrije tijd b(j de boer te gaan werken. moeilijk om solo te blazen op een bes bas en we hebben dan ook alle waarde ring voor hetgeen hij liet horen. Hierna kwam het nummer waarmee Oranje vorig jaar op het bondsconcours het hoogste aantal punten behaalde, nl. Jeu de Cuivre van H. van Lijnschoten. Dit uit vier delen bestaand werk werd door het aandachtig luisterende publiek zeer gewaardeerd en men kreeg hier voor dan ook een enorm applaus. Dat Oranje ook aan de toekomst denkt bewijst dit optreden van het jeugd- korps o.l.v. R. Dijkstra. De jeugdige muzikanten speelden een mars en een walsje. Ter afwisseling kwam hierna de Leeuwarder opera- en operettever. „Animato” ten tonele, o.l.v. de heer H. J. J. Fïjlstra. Deze plm. 40 man tellen de groep ging, gekleed in een zeer kleurrijk tenue, en brachten een zeven tal liederen ten gehore, zoals: Spinne- lied van R. Wagner, Raptaplan van G. Meyerbeer, Mit lust füll ich den Becher dann van F. Boieldieu en O, Madchen van Fr. Lehar. Dit optreden viel zeer in smaak en men kreeg als beloning dan ook een staand applaus van de zaal. Tijdens de pauze die hierna was, werd geprobeerd de laatste loten van de bliksemloterij aan de man te brengen. Dit gelukte niet helemaal, doch nadat de allerlaatste loten bij opbod van de hand waren gedaan, kon men met de trekking beginnen. In het bijzijn van notaris Jaarsma werden de nummers en prijzen getrokken en door mej. Na- wijn bekend gemaakt. Na de pauze bracht „Animato” een se- lektie van Slavische en Russische lie deren ten gehore, waarna „Oranje” haar optreden vervolgde met de Ouver ture 1812 van Tschaikowski. Hierna traden R. Dijkstra en mej. J. Dijkstra op als solist (sopr. saxofoon) in Fan- taisie Duo van A. Delbecq, waarna Die Verkaufte Braut van Smetana werd ge speeld. Evenals de voorgaande num mers zeer goed uitgevoerd, hetgeen te verwachten viel van een vereniging die in de super-ere afdeling uitkomt. Als laatste werd gespeeld de mars The Contester van T. J. Powell, waarna de voorzitter een ieder bedankte voor zijn aanwezigheid en alvast weer uitnodig de voor een volgende uitvoering. Rest ons nog te vermelden dat mej. A. Conradi voor elk te spelen nummer een korte samenvatting gaf van hetgeen ten gehore zou worden gebracht, dat de Doelezaal bijna geheel vol was en dat Oranje wederom op een zeer ge slaagde uitvoering terug kan zien. DE KOU STIET YN IT TARIEDEN! Op de 22-23-24ste maert sil it barre moatte. Dan sil it bist kealje. De EEG- kou! De Dütske minister van Lanbou hat sein: as jimme dan noch gjin bi- slissing nomd ha, gean ik myn eigen gong. En Ir. Lardinois hat him derby oansluten mei to sizzen, dat as hja op de 23ste net klear komme soene, dat hja dan de 24ste der mar by nimme moasten, hwant in bislissing moat der nou komme. En sa stean de seis minis ters van Lanbou nou efter de kou, dy’t yn it tarieden stiet. Hwat sil der üt komme De Itaitóen wol alderearst mienskiplike struktuermaetregels, dy’t troch de In lytse omset mei winst Is letter as in greate saek mei forlies. bliuwe, liket my ta. Dat skynt ek de miening to wêzen fan de hünderten, dy’t har oanmelden ha foar bidriuws- biëiniging. Dy sjogge der gjin gat mear yn. Foaral yn Fryslên is har oantal tige great. Ik leau wol, dat dy lytse boeren gelyk ha om derüt to piken, mar sil it dan foar de oaren better wurde, dan moat te der noch twa dingen barre. Alderearst sil de finansiering fan de buorkerij mooglik bliuwe moatte. De measte EEG-lannen jowe rintesubsyd- zjes oan de eigen boeren, mar Lardinois wol dér net oan. Oaren jowe bilêsting- fasiliteiten, mar hjir is in bilêstingfrije reserve noch altyd in frome winsk. It ütstel fan de grounbank is yn dizze foarm mar foar in inkele fan bilang. Dér sil hiel hwat oan forbettere wurde moatte, sil it de minsken helpe. Salang de kou yn it tarieden stiet kin men noch alles forwachtsje. Mar as it keal der aensens is en it blykt in tsjlr- mer to wêzen, dan wurdt it in rüzige maitiid, dat leau ik fêst. Hwant it boe- refolk kin in soad ha, mar ien kear komt oan har geduld in ein. En dan sil it in toer wurde om har rjochtfeardich forset yn goede banen to halden. Wy hoopje dat it safier net komme sil en dogge nochris in birop op de oerheit om dy maetrigels to nimmen, dy’t it de agrariërs mooglik makket om troch to buorkjen op reedlike kondysjes. Dat is in minimum-eask en in maetskiplik rjocht. Ook de niet-noodzakelijke individuele investeringen zien beide dominees als ’n gevaar. De boer wordt door voorlich ting en reclame tot uitgaven gebracht waarover hij ’s nachts wakker ligt. Wie met mate en op een doordachte manier mechaniseert, boekt de beste resultaten. Er wordt aan de boeren enorm veel verdiend, o.a. door de levensmiddelen industrie, in Amerika een biljoenenbe- drijf. Bolswards Nieuwsblad STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel. De heer De Boer te Jorwerd, ouderling van de kerk en boer van professie, heeft in een toespraak tot Kamerleden die Friesland bezochten o.a. gezegd: „Tegenover de vraag, ,wat kost ons een boer,’ kan de boerenstand met even veel recht stellen: ,voor hoeveel profi teert u van de boer,’ of: ,wat kost u een scheepsbouwer.” Over de overproduktie merkte hij op: overproduktie is een betrekkelijke zaak in een wereld waar nog honger heerst. Voor ons als christenen een bedenke lijke zaak.” Hij vroeg ook aandacht voor de kwali teit van het geproduceerde. „Het is mij deze winter opgevallen, hoeveel boeren intuïtief aanvoelen, dat wij met onze land- en tuinbouwproduktie op ’n heel verkeerde weg zijn. Met het oog op onze preventieve gezondheidszorg zou het van belang zijn als de regering meer aandacht wilde besteden aan onderzoek naar andere landbouwmethoden zoals de biologisch-dynamische.” De problematiek rondom de land- en tuinbouw gaat onze hele samenleving aan, heeft te maken met de toekomst van de mens. Volgens ds. Miedema is de kerk het enige instituut dat nog hoop voor die toekomst heeft, aldus be sluit het geciteerde artikel. Zaterdagavond jl. hield de Chr. Mu ziekvereniging „Oranje” haar jaarlijk se uitvoering in de prachtig met bloem stukken versierde Doele-zaal. Na het zingen van een koraal, ging voorzitter R. Dijkstra voor in gebed, waarna hij de aanwezigen hartelijk verwelkomde. Vervolgens gaf hij een overzicht van de activiteiten van Oranje in het afge lopen jaar, waarbij hij tevens een „in memorian” uitsprak vanwege het vorig jaar zo plotseling overlijden van een der trouwste leden. Hierna was het .woord’ aan het gehele korps onder leiding van haar dirigent de heer G. Heeringa. Begonnen werd met Deep Harmony, een koraal van D. Wright, hetgeen zeer zuiver ten gehore werd gebracht. Als tweede nummer werd gespeeld een mars van de „mar- senkoning” Sousa, de mars The Corco ran Cadets. Een pittige mars die Vlot werd gebracht. Vervolgd werd met Der alte Brumbar van Fucik met als solist S. Sieswerda. De solo was niet geheel vlekkeloos, doch het is ook bijzonder ging fan 70 oant 75 goune de ha. foar bihüze lün. Dan blluwt der fan dy stür per kilo molke ek mar wer trije sinten oer. En as dan it foer ek djürder wurdt en de leanen geane omheech en de ün- derhüldskosten stige en it libben wurdt djürder, hwat bliuwt er dan fan dy stür oer Dan is de hüd fan de bear al forkoft foar *t er sketten is. Nou wolle wy ta- jaen, dat de altroch sterk stigende bou- kosten op har seis wol needsaekje by de hier mear rekken to hélden mei dy gebouwen. Mar om in billike hier to jaen sil dochs de boer earst ek in priis meitsje moatte der ’t hy fan bitelje kin. De opstelling fan de faklju, dat hja elts jier mar mear ha moatte, is winlik in misbrük meitsjen fan de omstannich- heit, dat der mei help fan de oerheit mear boukapasiteit frege wurdt as bi- skikber is en dér profitearje hja fan. Mar de oare groepen fan de maetskip- pij moatte dat wer bilije. Sommige lju hysje de regearing oan om mear sub- sydzje to jaen oan de wentebouwerij, seis mear subsydzje oan de biwenners fan dy hüzen, mar dat jild moat op- brocht wurde troch de lju, dy’t fan har eigendommen hoe langer hoe minder netto oerh&lde. It hat altyd al maklik west riemmen to snijen fan oarmans lear. Mei greate spanning wachtsje de boeren öf, hoe’t de EEG-kou ófkealje sil. Hwat wurdt it bislüt fan Brussel en hwat sil dan de Nederlanske regearing seis dwaen? Sawol mei har eigen struktuerprogram- ma as mei de fêststelling fan de hier- noarmen. Folie romte sil der net oer- In lyts fjurke, dat jo forwaermet is better as in great fjür dat jo fortart. ’t Wurdt maitiid sei Baeije De wyn dy wol draeije

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1971 | | pagina 1