Waarom te Bolsward de Boter-
straat werd aangekocht
Pleidooi in nota over ver-
zorgingstehuis
t
Beleidsplan voor bouw van tehuizen
nodig
Grote Kampen straks een groot
parkeerterrein
Jubilerende Zuster
Fan de Martinytoer
met pensioen
Gouden filmpjes
4e week maart 1921
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
110e JAARGANG No. 25
DINSDAG 30 MAART 1971
Parkeerterrein
Zwembad
Oplossing
Integrale aan pak
Proefgraven
Protest
Middeleeuwen
Kaderopleiding
NOIJ’T IT REAL DER IS
Derde fase
Advertentieprijs: 18 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 4.95 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De oplossing is even simpel als ver
rassend. Door een stom toeval werd een
ontdekking gedaan, die van vergaande
betekenis kan worden. Toen onlangs bij
graafwerkzaamheden ten behoeve van
het zwembad op een metersdikke laag
zand werd gestuit, bleek door het vinden
van diverse voorwerpen in dit zand al
ras, dat het hier geen natuurlijk ge
vormd zand betrof, maar zand, dat door
mensenhand hier was samengebracht.
Ineens werd weer urgent, het feit, dat
de voormalige predikant van Longer-
houw, hier als amateur-archeoloog ook
reeds vondsten had gedaan, n.l. het vin
den van een middeleeuws zwaard.
Welnu in de middeleeuwen moet Bols
ward een rol van betekenis hebben ge
speeld. Bolsward was als het ware één
vesting. Onderaardse gangen, b.v. bij
sigarenmagazijn Eerdmans (nog gedeel
telijk intact) en onder het Broereplein
wijzen daar reeds op. Het bouwen van
tunneltjes en sluipwegen heeft de Bols-
warders steeds in ’t bloed gezeten. Waar
gaat b.v. zoals hier een gracht onder
een kerk en toneel door (St. Francis-
cuskerk en De Doele). Er moet in de
Nauwelijks was dit bekend of een groep
verontruste Bolswarders heeft de hoof
den bij elkaar gestoken. Men wil de
historische vluchtgang liever bewaard
zien als toeristische attractie en acht
het profaan deze te gebruiken voor een
dergelijk profaan doel als een toegang
tot een modem zwembad. Allen die dit
protest steunen worden verzocht voor
donderdagmorgen half negen een briefje
te bezorgen bij het Convent (hier wordt
n.l. eerst een kopje koffie aan de auto
riteiten aangeboden) met slechts deze
woorden: „Laat vluchtgang intact. Pro
test tegen proefboring”. Wanneer er ge
noeg verontrusten blijk geven van hun
inzicht zal dit wellicht een reden kun
nen zijn niet over ijs van een nacht te
gaan en de pro’s en contra’s eerst nog
eens goed tegen elkaar af te wegen.
deringssysteem moeten ontwikkelen dat
door de opnameteams kan worden ge
bruikt en waardoor de mate en de aard
van de verzorgingsbehoefte kan worden
vastgesteld.
De nota van de studiecommissie gaat er
van uit, dat het bejaardenbeleid gericht
dient te zijn op het scheppen van voor
waarden, die 'n integrale aanpak van ’t
werk mogelijik maken, ’n Sociaal-geria-
trische dienst zou hiertoe in belangrij
ke mate kunnen bijdragen wanneer de
doelstelling van deze dienst zo ruim mo
gelijk wordt aangegeven. Op deze wijze
zal een gesloten circuit van bejaarden
voorzieningen in Friesland kunnen wor
den gecreëerd. Niet alleen intra-mura-
le voorzieningen (in tehuizen), maar
ook de voorzieningen in het open be-
jaardenwerk (dienstverlening aan zelf
standig won. bejaarden) zouden daar
om binnen de werksfeer van de sociaal-
geriatrische dienst moeten worden be
trokken.
„Het bejaardenbeleid staat op de drem
pel van de derde fase, waarin het gaat
om een goede afstemming tussen het
open bejaardenwerk, het verzorgingste-
Zuster S. Hibma, te Bolsward, wijk
verpleegster voor de dorpen Burgwerd,
Lollum, Parrega, Tjerkwerd e.o. zal haar
dienst verlaten in verband met het be
reiken van haar pensioengerechtigde
mleeftijd. Ze heeft dit werk 25 jaar met
niet aflatende ijver en plichtsgetrouw
heid gedaan. Op woensdag 31 maart zal
haar in De Doele een receptie worden
aangeboden.
Vissers rheumathiekolie ongeëvenaard
in de werking geneest de hevigste rheu-
mathiek, spit, ischias, spierverrekkin-
gen.
huis en het verpleegtehuis”, zo consta
teert de studiecommissie, die aan het
verzorgingstehuis binnen het raam van
het netwerk van op elkaar afgestemde
voorzieningen, die voor de ouder wor
dende mens in onze samenleving wor
den getroffen, steeds meer een geheel
eigen centrale taak en functie ziet toe
bedeeld.
Geconstateerd wordt, dat de tehuizen in
Friesland niet atijd op de juiste plaats
staan. In een aantal plaatsen zijn teveel,
in andere plaatsen te weing tehuizen tot
stand gekomen. Daarom vindt de com
missie het nodig, dat in samenwer
king met de landelijke en de provinciale
overheid een beleidsplan voor de bouw
van tehuizen wordt opgesteld voor een
periode van vijf tot tien jaar. Dat be
leidsplan zou ook gepubliceerd moeten
worden.
De urgentie van de afzonderlijke bouw
plannen moet worden getoetst aan het
plaatseüjk/regionale pakket van voor
zieningen voor bejaarden, terwijl ’t plan
tevens dient te worden getoetst aan de
totale planning van voorzieningen in de
provincie.
In de nota wordt verder nog een per
manente kaderopleiding bepleit voor di
recties van verzorgingstehuizen in het
noorden van het land. Deze beroepsop
leiding zou voor nieuwe functionarissen
zelfs verplicht moeten worden gesteld.
Ook aan de vergroting van de bestuur
lijke deskundigheid wil de studie com
missie meer aandacht zien geschonken.
Er zal verder een voortdurende beoor
deling moeten plaats vinden van de ma
nier, waarop de verschillende bejaarden
voorzieningen in de sector van de extra
murale zorg functioneren en op el
kaar zijn afgestemd. De nota gaat er
van uit, dat de tehuizen voor bejaarden
in Friesland (behoudens uitzonderingen)
aangemerkt zullen worden als verzor
gingstehuizen. Het begrip verzorgingste
huis wordt in een aparte bijlage, die
aan de nota is toegevoegd, nader gepre
ciseerd in realatie tot het verpleegte
huis. Het verzorgingstehuis wordt ge
typeerd als een tehuis, waarin meer dan
tot nu toe het geval was, de leefsfeer
mede bepaald zal moeten worden door
een combinatie van activiteiten, die ge
richt zijn op voorkoming en bestrijding
van lichamelijke en/of geestelijke en/of
maatschappelijke achteruitgang van de
bewoners.
Ook de selectie-procedure is in een apar
te bijlage nader uitgewerkt. De verzor
gingsbehoefte van de bejaarden wordt
in de nota zowel in relatie tot de be
jaarde zelf als tot zijn omgeving (de
verzorgingsmogelijkheden per plaatse)
beoordeeld. Tevens wordt aangegeven,
welke materiële en niet-materiële eisen
gesteld moeten worden aan een verzor
gingstehuis, wil dit tehuis alszodanig
kunnen functioneren.
Bolswartls Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
„Per gemeente of per regio in Fries
land zal een opname-team, waarin in
ieder geval een medicus en een maat
schappelijk werker zitting hebben, die
nen te functioneren dat zal moeten ad
viseren over de bejaarden die in de ver-
zorgingsthuizen opgenomen moeten wor
den»” Dit is één van de aanbevelingen
aan Gedeputeerde Staten van Friesland,
die te lezen staan in een nota over de
taak en de functie van het verzorgings
tehuis in het geheel van de bejaarden
voorzieningen, die is uitgebracht door
de commissie studie en advies van de
provinciale commissie voor de bejaar
denzorg.
De studiecommissie is verder van me
ning, dat op provinciaal niveau een so-
ciaal-geriatrisohe dienst dient te wor
den ontwikkeld, die verantwoordelijk zal
zijn voor de coördinatie, de advisering
en de begeleiding van de opname-teams
die per tehuis zouden kunnen worden
aangevuld met ’n directielid. In het be
stuur van de sociaal-geriatrische dienst
zouden de provinciale Instanties voor be
jaardenzorg voldoende vertegenwoor
digd moeten zijn.
Deze sociaal-geriatrische dienst zal een
voor Friesland uniform/objectief waar-
Met de zwembadbouw doet zich plotse
ling een geheel nieuwe ontwikkeling
voor. Zoals u weet vordert de bouw
goed. Op papier is alles klaar. Een knel
punt vormt straks de parkeerruimte.
Op de Snekerstraat zal sowieso een
wachtverbod gelden. Vermoedelijk zal
de vrijkomende grond op het terrein
van de voormalige tramremise parkeer
terrein worden. Maar op warme dagen
zal men de stroom van auto’s etc. moei
lik kunnen verwerken, om van voetgan
gers en fietsers maar niet te spreken.
Het wordt verkeerstechnisch een moei
lijk verkoopbare zaak, als men de vei
ligheid wil bovenaan plaatsen op de lijst
van componenten.
In de j.l. gehouden raadsvergadering is angstvallig gezwegen over de uiteinde-
lijke bestemming van de te saneren Boterstraat. Een flink bedrag aan geld werd
besteed om de hoek Grote Kampen-Snekerpoort op te knappen. Over wat er met
De Kampen zelf gebeuren gaat, echter geen woord. Er wordt gefluisterd dat
het Convent niet zal worden afgebroken, óók dat er een nieuw vergader- en
jeugdgebouw komt op de plaats van de oude pastorie (nu architectenbureau).
Wat Is van dit alles nu waar en wat steekt er achter? Het is duidelijk dat men
tracht iets verborgen te houden, maar wat? Is er dan nog geen onrust in de
stad genoeg? Moeten er nog meer bezwaarden en verontrusten komen?
Wat men graag nog even in petto had
gehouden is uitgelekt. Achteraf mis
schien maar goed, want nu is er nog
voldoende reden tot inspraak en tot het
formuleren van eventuele bezwaar
schriften of alternatieven.
Noch op it léste nipperke is it slagge
de ministers fan lanbou yn de EEG ta
in bislüt to bringen, nei in dei en in
nacht forgaderjen. It risseltaet is üs net
óffallen, it hie minder kind. Foar de mol.
ke en it fleis sille de prizen mei 6
pst. omheech gean, foar de granen de
helt minder. Dêrneist sille de boeren,
dy’t ophalde wolle hwat mear help krije
en wurdt der in bigjin makke mei in
mienskiplik struktuerplan foar de mo-
dernisearing fan de lanbou. Yn it alge-
mien sil de mienskip in kwart fan dy
of 30 dagen hechtenis.
Piaam reed zonder licht
De lantaarn wilde niet
bij de barbier vandaan
kwam. Daarom reed hij maar achter
zijn maat aan, die wel licht had. Bo
vendien was het maar een klein eind
je. f 5,boete of 5 dagen.
Na het overlijden van de heer R. Ouen-
dag, aan wiens activiteiten we destijds
een breedvoerig artikel wijdden, heeft
ook zjjn huisje hier nog op archief
foto het niet lang meer gemaakt.
Er Is praktisch geen steen op de an
dere gelaten. De heer Ouendag ontving
destijds uit het gehele land veel reac
ties op het artikel. Al deze contacten
gaven hem nog veel levensvreugde. Met
hem ging ook hier een stukje karakte
ristiek Bolsward verloren.
1
yn de kranten stean mei de wurden:
„Landbouwakkoord gaat de Nederland
se gezinnen geld kosten”. Jonge ja, soks
is wol torjucht! Hwa roppe dat nou?
Hwa fan dy minsken hat de léste trije
gien mei de ynstelling fan rinte-sub-
de pensioen, deselde AOW itselde ho
norarium hawn? Hokfoar artikel is yn
dy trije jier gelyk yn priis bleaun büten
de Iénbou? Foar myn sikehüspremy bi-
telle ik yn ’67-’68 per moanne f 42,50.
Nou moat ik 80 goune bitelje. In bi-
wenner fan ien fan de „Bejaardentehui
zen” bitelle doe 320 yn ’e moanne, mar
nou 600 goune. En as dan de molke mei
april ien sint djürder wurdt, dan kostet
it de „Nederlandse gezinnen geld”.
Faeks sil it dizze hjerst ek in sint mear
jier itselde lean, itselde salaris, itsel-
ramp alhiel net mear oer to sjen. Jo
freegje jinsels óf, hwer’t de lju har for
sten sitten ha. Yn de ófroune trije jier
hawwe de boeren oansjen moatten, dat
alles stikken djürder waerd, sawol foar
har hüshalding as foar har bidriuw, mar
de molkpriis bleau gelyk. En nou’t er
dan einlings in lyts bytsje forromming
komd is, doare party lju it oan mei sok-
ke opskriften stimming tsjin de lan
bou to meitsjen, krekt as scene de boe
ren it libben djür meitsje. Dit gebrek
oan solidariteit mei eigen, folk hie men
winlik net mear forwachte.
It is jammer, dat yn Brussel de mas
sale demonstraesje, hwer’t alle reden ta
wie, ütroun is op fornielingen en ün-
waerdich gedoch. Dat wie mis en as it
boeren wiene, dy’t har dér oan skuldich
Ten einde een beter Inzicht in de mo
gelijkheden te krijgen, zal donderdag
morgen een proef worden genomen het
.andere einde van de tunnel te vinden.
Voorlopig heeft men deze gelocaliseerd
juist ten noorden van de Boterstraat
in de Weeshuistuin. Deze plaats is goed
zichtbaar vanaf de Grote Kampen. Om
precies half negen zal burgemeester
Mulder de grijpkraan in werking stel
len.
Boereboelgoed te Burgwerd te verzoek
en huize van W. D. Hengst in de buren
te Burgwerd. Melkrijk beslag vee, var
kens, zeug met 4 biggen, 10-jarig bruin
merriepaard, mak bij spoor, tram en
auto’s, 5 kippen, 5 koeseten hooi en een
partij aardappelen (De Wetten), voorts
tilbury met lantaarns, 2 hooiwagens,
ploeg, gierbak, gierpomp, piekestelp,
en enig boerereeuw.
i-
Kantongerecht: F. v. d. H. heeft te
Bolsward een scheepswerf. Daar was
op zaterdagnamiddag 2 uur gewerkt
door 4 knechten. Beklaagde zegt dat de
schipper het schip nodig hadden. Daar
om wordt geringe boete geëist. 4xfl,
of 4 dagen hechtenis. A. B. van Wor
kum reisde met het spoor, zonder plaats
bewijs f 30,
J. v. d. V. te
aan de fiets,
toen hij laat
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157),
vroege middeleeuwen in de tijd van de
Schieringers en vetkopers meer ge
beurd zijn op dit gebied. Wist u b.v.
dat de monniken van Bloemkamp (bij
Hartwerd) meer dan eens Bolsward heb
ben bezet Zo’n bezetting was schier her
metisch. De bruggen (Blauwpoort, St.
Jan en Snekerpoort) werden opge
haald, de wallen betrokken, geen mens
kon meer in of uit. Soms trachtte men
door middel van een dusdanige belege
ring een stad uit te hongeren. Denk in
dit verband ook aan het beleg en ont
zet van Leiden en hoe eens van Alk
maar de victorie begon. Welnu, wat
reeds lang werd vermoed, is thans aan
het licht gekomen: Ook Bolsward heeft
een vluchtweg gekend. Onder de Gro
te Kampen loopt een onderaardse gang
onder het Bolwerk en stadsgracht door,
die eens uitmondde juist op de plaats
waar nu het zwembad wordt gebouwd.
Toen men ineens met drijfzand te ma
ken kreeg, waarmee de ingang (destijds
vermoedelijk verscholen in kreupelhout
en „strewelleguod”) in later jaren werd
dichtgegooid, en men trachtte dit weg te
zuigen, kwam ’n gemetselde vluchtgang
bloot, die nog bijzonder gaaf bleek te
zijn. Wel stond dé gang vol water en
„blubber”, maar toen dit was weggezo
gen (men heeft vanaf het Bolwerk de
pomp kunnen zien werken) stond men
werkelijk versteld van het soliede met
selwerk, dat nog practisch waterdicht
blijkt te zijn. Enkele opzichters en de
directeur gemeentewerken hebben zich,
voorzien van sterke zaklantaarns en
looplampen, in de schacht begeven. De
tunnel loopt vanaf de ingang van het
zwembad westwaarts onder gracht en
Bolwerk door om ergens onder de Bo
terstraat, waar vroeger eens de machti
ge stins*(— steenhuis) van de Mon-
sma’s (felle vetkopers) stond, ineens op
te houden. Misschien liep de gang vroe
ger nog door tot de Hendrik Nannes
stichting, maar dit is niet zeker. Wel
zeker is, waarom het gemeentebestuur
ineens veel belangstelling had voor de
Boterstraat en waarom nu ineens haast
werd gemaakt met het egaliseren van
de Grote Kampen en het opknappen van
de hoek Snekerpoort. In overleg met de
altijd vindingrijke stedebouwkundige en
het zwembadbestuur is n.l. vooruitlopen
op de komende gebeurtenissen in prin
cipe het besluit genomen de ingang van
het zwembad te verleggen naar „ergens’
op de Grote Kampen, eventueel Boter
straat. Wanneer de sluipgang, die enke
le meters in doorsnee is met albestine
wordt bestreken, wordt betegeld en van
neonlicht voorzien, is deze n.l. een
ideale en vooral uiterst gevaarlijke en
zeker ook originele toegangsweg tot het
zwembad. Zo wel het ministerie van
CRM als dat van Verkeer en Water
staat minister Bakker komt hiertoe
eerstdaags in Bolsward en zal als oud-
Bolswarder zeker veel belangstelling
hebben voor het plan, hebben de mo
gelijkheid tot subsidie geopend. Vooral
de laatstgenoemde minister heeft hier
veel belang bij, daar nu de Snekerstraat
enorm wordt ontlast.
makke hawwe, dan hawwe hja mis west.
As it gewelt bigjint, haldt it rjucht op,
seit in wier sprekwurd. Ek de persoan-
like oanfallen op dr. Mansholt binne der
fier neist. Dizze man docht syn uterste
bést om foar de takomst fan de lün-
bou en de boeren in ütwei to finen en
men hpecht it net folslein mei him iens
to wêzen om dizze persoanlike hetse
sterk óf to karren. Lit men him mei
argumienten bistride, sa as hy ek al jier.
ren bisiket de EEG mei arguminten to
oertsjügjen. Hy hat yntusken troch de
konfrontaesje mei de realiteit al hiel
hwat leard en hy sil ek yn oar op-
sicht, nei üs bitinken, noch byleare
moatte. Syn houten hynderke fan it
ideale twamansbidriuw is der ien fan.
Hy mient, dat it iengesinsbidriuw gjin
takomst hat en ik leau, dat dit nou krekt
de grounslach is fan de boerestan. Dat
wol net sizze, dat der gjin twamans-
bidriuwen komme meije, perfoarst net.
As eame twa bruorren of twa maten
it sa goed mei mekoar fine kinne, dat
hja togearre buorkje wolle, dan is dat
pürbêst, mar it bliuwe nei myn bitin
ken ütsünderingen op de regel. De boer
op in modem ynrjuchte en goed forka-
vele buorkerij, bystien troch leanwur-
ker en boerehelp, solidair mei buorren
en famylje, sil neffens myn ynsjoch, yn
it EEG-gebiet, de normale foarm fan
buorkjen wêze en bliuwe moatte.
Dat sil de Grinzer bouboer noch leare
moatte, ek al hjit er fan Sicco Mans
holt. Tj. de J.
kosten op har nlmme en moatte de lan-
nen seis trijekwart dwaen, mar yn by-
sündere gefallen (Italië) kin dat ek 40
pet. wurde foar de EEG.
Dat is it sahwat. It sprekt fansels, dat
er oer dizze bisluten lang net gylk tocht
wurdt, mar dochs leau ik. dat er reden
is om de takomst hwat Ijochter yn to
sjen. Dérfoar binne inkele düdlike pun
ten oan to jaen. Yn it foarste plak is
it in gelok, dat de seis bymekoar bleaun
binne. Dat wie kneppel op ’e kant, mei
namme fan de kant fan Dütsklan, dy’t
wol foar himsels buorkje woe, mar de
bining is bleaun. Fierder is der in ein
komd oan de fiksy, dat de lanboupri-
zen net omheech mochten mei it each
op de oerproduksje en de tatreding fan
Ingelan en konsorten.
Trije jier lang hat -de Jeropeeske kom-
misje dy stelling folhalden, mar nou bin
ne hja troch de knibbels gien en hawwe
bakseil helle.
Dit jowt ek in presedint foar de ta
komst: de ynflaesje mei net op de ré
gen fan de boeren ófskoud wurde, sa as
de léste jierren it gefal wie.
Minister Lardinois is einlings akkoart
gien mei de ynstelling fan irnte-sub-
sydzjes, sa as dy yn de oare EEG-lan-
nen al lang jown waerden.
Hy sil der noch wol op tsjin wêze, mar
hat gelokkich ynsjoen, dat as de part
ners it dogge, wy ek moatte, sille wy
gjin ünearlike konkurrinsje fan har ha.
Der is dus in bytsje forromming komd,
mar mear ek net. En nou fait it my
op, dat der nou al wer greate koppen
Heel de Grote Kampen wordt in het
kader van dit plan parkeerterrein, al
dus de voorlopige plannen. Daar de tun
nel vlak langs (ten zuiden) of mis
schien zelfs onder het Convent door
gaat (ongeveer op 5 meter diepte) om
dus ongeveer bij de Boterstraat te ein
digen, speelt men zelfs met het plan
het gebouwencomplex van het Convent
(eigendom van de Herv. diaconie) aan
te kopen. Een eenvoudige oplossing zou
zijn het gebouw af te breken en zo de
parkeerruimte (elk komt straks per au
to het bad bezoeken) drastisch te ver
groten. Een veel gedurfder plan is het
Convent een geheel nieuwe bestemming
te geven, n.l. als kleedlokaal. Dit kan
met eenvoudige middelen, daar het ge
bouw reeds C.V. heeft en van alle ge
makken (o.a. toiletten) ruimschoots is
voorzien. Er zou slechs een trap naar de
tunnel moeten worden uitgegraven of
(wil men met de tijd meegaan) een
lift gebouwd. Met name kinderen zul
len het heerlijk vinden zich in een ver
warmd vertrek uit te kleden, de tun
nel door te draven (slechts ruim 100
meter) en zo meteen in het bad te
plonzen. Ook voor anderen is dit een
goede trimoefening.
