Nixon
opzienbarende
nam
mone
taire maatregel
De foto
de week
van
invloed op de gulden
Dollarkoers ook
van
Gate Sluw
Indonesië toonde
Hoe straks met Veronica
„Gezicht vol hoop”
i
x MH?;
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
Mi M
F
MM J
110e JAARGANG No. 62
VRIJDAG 20 AUGUSTUS 1971
Pakistan
Sjeik Rachman
Koppeling
Nat. China breekt met Perzlë
Zwevend
Indonesië
buitenland
Japan
Noord Ierland
Problemen bij de KVP
Zorgen
Hwat hat
us hjoed to sizzen
Veringa onderging maagoperatie
Lagerhuisdebat
Veronica
Dy’t it hingjen wend is, docht it net
mear sear.
Advertentieprijs: 18 et. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Atoomgesprek Grote Vyf
ónmogelijk
Abonnementsprijs f 5,80 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Aangezien Duitse mark en gulden reeds
zwevende valuta’s waren geworden vor
men deze geen probleem. Het ziet er
naar uit, dat de overige Europese lan
den, al dan niet a centre coeur, het
Duits-Nederlandse voorbeeld zullen vol
gen.
Maar dan blijft Japan over. Japan, dat
moet leven van zijn export, die voor on
geveer 30 procent op de Amerikaanse
markt is gericht. Japan heeft al bij her
haling laten weten niets voor revalua
tie te gevoelen, maar kan niet de dubbe
le taak aan voor zijn export 10 pro
cent invoerheffing te overwinnen en
daarenboven nog de uit de export ver
kregen dollars tegen de officiële koersen
van zijn exporteurs op te kopen. Dit
vraagstuk is niet het enige geschilpunt
tussen Amerika en Japan.
Het wordt zo langzamerhand wel dui
delijk, waarom deze koppeling heeft
plaatsgevonden. Amerika, dat de goud
prijs wil handhaven om niet formeel te
behoeven devalueren, kan thans op an
dere landen druk uitoefenen te revalu
eren. Als deze revaluatie heeft plaats
gevonden, is immers hetzelfde doel be
reikt als bij devaluatie van de dollar,
waarna de invoerheffing van 10 procent
kan worden afgeschaft.
Amerika heeft er al bij herhaling be
zwaar tegen aangetekend, dat het zijn
markt voor Japanse goederen heeft
opengesteld, maar geen enkele mede
werking verkrijgt bij de pogingen van
het Amerikaanse bedrijfsleven in Ja
panse ondernemingen deel te nemen.
En op het politieke terrein is er de
eerste stop tot toenadering tussen Ame
rika en China, welke toenadering van
China uit zeker niet in de laatste plaats
bedoeld is als tegenwicht tegen de groei
ende macht van Japan in Azië.
Minister Nelissen (financiën) heeft
de zaak in een speciale vergadering van
de Ministerraad aan de orde gesteld.
Daarbij was ook prof. Zijlstra, oud-
premier en president van de Neder
landse bank aanwezig. De gevolgen van
de Amerikaanse maatregelen zijn vol
gens de regering voor Nederland niet
zo groot. De uitvoer van Nederlandse
produkten naar Amerika is procentu
eel nauwelijks belangrijk, maar de Ne
derlandse regering maakt zich toch wél
zorgen. Men vindt het in Den Haag
principieel onjuist/ dat vandaag de dag
nog steeds maatregelen worden geno
men in de vorm van speciale belas
tingheffingen die het Internationa
le handelsverkeer belemmeren. Op dit
punt heeft de Nederlandse regering
sterk gepleit voor Internationaal over
leg. De regering heeft echter ook alle
redenen om zich zorgen te maken over
de positie van de gulden binnen het in
ternationale kapitaalverkeer. Het leek
begin deze week niet onwaarschijnlijk
dat bijvoorbeeld de Duitse mark en de
Japanse yen belangrijk in waarde zou
den worden verhoogd ten opzichte van
de dollar. De vraag is dan in hoeverre
de gulden die een zogenaamde „zwe
vende” koers heeft in 'gelijke mate
kan mee stijgen.
Wanneer de gulden achterblijft hij de
Duitse mark zou dat bijzonder onaan
gename gevolgen hebben voor onze uit
voer naar Duitsland, ons belangrijk
ste exportland. Vooral de landbouw in
Nederland zou daarvan de tragische ge
volgen ondervinden.
Het parlement heeft op dit moment
na de eerste diskussie met de nieuwe
regering weer wat vrije dagen. Het
wachten is nu op de nieuwe begrotin
gen. Deze zullen komende maand wor
den ingediend. De grote debatten over
De fractieleider van de KVP in de
Tweede Kamer, dr. G. H. Veringa,
is maandagmiddag met succes aan zijn
maag geopereerd in het Haagse zieken
huis Joannes de Deo. Volgens de
behandelende artsen is de operatie be
vredigend verlopen en heeft de heer
Veringa de ingreep goed doorstaan.
Het zal echter nog wel een maand of
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.V., Bolsward
Administratie- on Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 3044 Na 18.30 uur 2660 of 2336
(05157),
Bols wards Nieuwsblad
Labourleider Harold Wilson heeft maan
dag om terugroeping van ’t Britse par
lement van zomerreces verzocht. Hij
wil op 30 en 31 augustus in het La
gerhuis een debat laten houden over de
in dit verband om terugroeping van het
parlement verzocht.
Premier Heath heeft geantwoord zoals
De regering van Taiwan (Nationalis
tisch China) heeft de betrekkingen
met Perzië opgeschort, nadat dit land
eerder op de dag Communistisch Chi
na had erkend.
Nu veel meer landen in navolging van
Amerika gaan lonken naar de gunst
van Communistisch China, zal Taiwan
nog wel vaker een dergelijk besluit moe
ten nemen. Een negatieve reactie, uit
nood geboren.
Het proces tegen sjeik Moejiboer Rach
man, de Oostpakistaanse leider die door
de regering van president Jachja Chan
is gearresteerd, is vertraagd in verband
met moeilijkheden over de keuze van
een verdediger, zo is van welingelich
te zijde in Rawalpindi vernomen.
De regering heeft nog steeds niet offi
cieel bevestigd, dat het proces tegen de
leider van de verboden Awami Liga is
begonnen, hoewel eerder bekend was
gemaakt, dat sjeik Moejiboer Rach
man op 11 aug. voor de krijgsraad ge
voerd zou worden.
Als afscheid aan de zomer, waaraan,
wat althans de eerste helft betreft zo
veel dierbare herinneringen kleven als
aan een steeds maar voortdurende ho-
gedrukperiode, ditmaal nog een plaatje
van de „üngetiid”, die nu wel zijn ein
de nadert. De foto zal voor sommigen
niet nieuw zijn, we leenden deze dit
maal van Het Bolwerk, waar hij in
veel kleiner formaat onlangs in stond,
een bewijs meteen, dat het al even ge
leden is, dat deze fraaie opname werd
gemaakt en wel door de fotojournalist
J. D. de Jong te Oudkerk. Ener
zijds behoeft de foto weinig commen
taar. De pakjes hooi op de voorgrond
spreken duidelijke taal. Toch wel een
grote verandering in de hooiwinning in
luttele jaren. Hebben slechts de oude
ren het nog meegemaakt hoe rijen ,,ün-
getiders” in roodbaaien (later in ge
streepte of witte) onderbroeken aan de
hooihark stonden om „it swé to slaen”
te schudden) en later het losse hoof,
aaneen to swyljen (te harken) tot
een „wurdze”, die dan vakkundig met de
„tieme” op „reakken” werd gezet of
waarvan met de hand oppers werden ge
bouwd, later kwam als iets nieuw in de
hooiwinning, het ruiteren. Plots moest
iedere boer hooiruiters aanschaffen, ’n
gouden tijd voor de boerenhouthandel.
Enige jaren later werden het plomp
verloren allemaal dakruiters. Toen
kwam de pick-up, die alle hooi op
slorpte om het dan als pakjes weer
uit te braken. Hier liggen ze nog wat
verspreid over het veld. Op de voor
grond is er eentje opgebouwd, voor de
fotograaf ’n mooie gelegenheid een clo
se-up te maken. Trouwens in de verte
zijn allemaal al van deze pakhuisjes ge
maakt. Zou dit het einde zijn, of heb
ben we over een jaar of tien al weer
wat anders? Wie zal het zeggen. Mis
siën kennen we dam nog alleen de rij-
kuil.
deze regeringsplannen zullen in oktober
plaats vinden; pas daarna komen een
aantal onderwerpen aan de beurt die
bijzonder aktueel zijn. Een daarvan is
het voorstel van de regering om het ver
drag van Straatsburg goed te keuren.
Dit verdrag is jaren geleden al door
Nederland ondertekend, maar nog
steeds niet van kracht, omdat de Twee
de Kamer zich er nog' niet over heeft
uitgesproken. Het verdrag is gesloten
om internationaal op te treden tegen de
zogenaamde „piratenzenders”. Neder
land is het enige land in Europa dat de
ze zenders nog tolereert. Voor de kust
van Nederland liggen nog altijd de
schepen van Radio Veronica en Ra
dio Nordsee. Het ziet er naar uit dat
het regeringsvoorstel pas in de loop van
december in de Tweede Kamer zal)
worden behandeld.
Intussen is met name Radio Veroni
ca bezig met een aktie om zo veel mo
gelijk supporters te verzamelen. De
vraag is dan in hoeverre de diverse
partijen bereid zijn tegemoet te komen
aan hun toezeggingen van juni om het
verdrag goed te keuren, met andere
woorden, of ze nog steeds tegen de pi
ratenzenders willen optreden, ook als
dat het verlies van kiezers zou beteke
nen
De foto is verder zo fraai omdat we
Bolsward aan de einder zien met al
les er op en er aan. Het silhouet wordt
bepaald door naar boven wijzende spit
sen, door tot steen geworden symbo
liek van stoerheid en kracht, door een
fabrieksschoorsteen als teken, dat de
mens ook alleen bij het Woord niet
kan leven en het vriendelijke raadhuis
torentje, waaronder men zich geen nors
bewind kan denken. Om even van
links naar rechts te gaan zien we al
lereerst de Sint Fransiscuskerk, daar
naast het renaissance speelse spitsje van
Jacob Gysberts meesterhand, dan
als zakelijk element een forse schoor
steen. Van de NV Hollandia dacht
u? Misgeraden, het is die van de
HMS. Hoewel vaag, ontdekken we
op de originele foto, die veel duide.
lijker is dan deze afdruk, slechts drie
letters. Vervolgens het bescheiden
spitsje van de Gereformeerde kerk
en de kolos van een Martini. Wat u
op de krantenafdruk nauwelijks of niet
zult kunnen onderscheiden is dat op de
foto vlak vóór de Marinikerk de Broe-
rekerk staat, de voorgevels precies in
dezelfde rooilijn (beide kerken staan
ook precies oost-west. De boerderijen
rechts kunnen we wat moeilijker thuis
brengen. Omdat we zowel van de Mar
tinikerk als van de Broerekerk nog
net iets van de westgevel kunnen zien
(in het volle licht, de foto is dus op
de avond na zessen gemaakt, hetgeen
ook blijkt uit de pakjes hooi, die bij!-
na tegenlicht hebben) moet de foto wel
zijn genomen op een positie Zuid-zuid-
west van Bolsward. Wij veronderstel
len haast, dat het met een telelens is
gebeurd, waardoor de perspectief in
zoverre wat wordt vertekend, dat, net
als met een verrekijker de taferelen als
het ware in elkaar schuiven. De boer
derijen rechts behoeven dan niet di
rect tegen Bolsward aan te staan. Ter
plaatse bekenden moeten de lage bij
schuur met geopende deuren wel thuis
kunnen brengen. Graag zouden we
eens willen horen, vanwaóar deze foto
is genomen. Het zou best ergens in de
buurt van Tjerkwerd kunnen zijn. Zelfs
lijkt het ons niet onmogelijk dat de
boerderijen rechts op lemswalde staan.
Hoe dan ook we vonden dit plaatje
te mooi om er niet even een klein ver
haaltje bij te schrijven. Schrijft u eens
terug
Het is opvallend hoe spoedig het ene
nieuws het andere verdringt. Zo zijn
alle extra t.v.-uitzendingen er aan ge
wijd, zó ziet u dagelijks in grote opmaak
en met veel foto’s het nieuws op de
frontpagina’s van de dagbladen en zo
ebt het als niet meer interessant weg.
Zo ging dat destijds in Biafra, dat in
elke preek en dagsluiting er bij werd
gesleept om er dan plotseling over te
zwijgen, zo dreigt dit ook wel een beet
je te gaan in India. Het nieuws is
schaars, maar het pbleem is niet opge
lost, het leed blijft.
Waar wordt de geschiedenis gemaakt, op de slagvelden of in de
denkhoofden? Misschien wel wat een vreemde vraag aan het
begin van dit artikel, maar 'toch wel in de roos geschoten. De
slag bjj Nleuwpoort (ja juist 16001) is in ons geheugen beter
blijveir hangen dan het Continentaal stelsel van Napoleon, het in
nemen van Den Briel (1572) beter dan de 10e penning van Alva.
En toch zijn het juist de economische maatregelen die een v’r-
strekkende betekenis hebben en niet zelden zijn het deze die tot
spanningen leiden, tot oorlogen zelfs of deze voorkomen.
Reden genoeg om ons met de Telegraaf af te vragen wat er nu
weer aan de hand is met de dollar en wat beweegredenen president
Nixon heeft gehad bij z(jn opzienbarende monetaire maatregel, de
opschorting van de inwisselbaarheid van dollars in goud, welke
neerkomt op een verkapte devaluatie van de dollar en waarom
deze werd gekoppeld aan een invoerheffing van 10 procent.
Het kost ons nog altijd een beetje zelf
overwinning Indonesië tot het buiten
land te gaan rekenen. De politieke ban
den mogen met de archipel die zich nog
altijd als een gordel van smaragd slin
gert om de evenaar, zijn verbroken, ve
le persoonlijke en emotionele zijn dit
niet. Dit brengt met zich mee, dat het
nieuws van aldaar nog steeds met bij
zondere aandacht wordt gevolgd.
Begonnen we met economisch nieuws,
ditmaal besluiten we er evenens mee
en dan wel met betrekking tot het ons
nog steeds zo aanverwante gebiedsdeel.
De speech die president Soeharto in het
Indonesische parlement heeft gehouden
ter gelegenheid van de 26e verjaardag
van de republiek was voor een zeer
Ook de Nederlandse regering heeft zich begin deze week intensief
bezig gehouden met de ontwikkelingen rond de Amerikaanse dol
lar. De maatregelen van de Amerikaanse regering hebben nogal
ingrijpende invloed gehad op het internationale geldverkeer. Presi
dent Nixon besloot om de dollar los te maken van het goud en
beval verder een aantal maatregelen die de invoer in Amerika
van buitenlandse goederen moet beperken. De Nederlandse rege
ring vroeg begin deze week ogenblikkelijk een bijeenkomst van
de Europese ministers van Financiën om te bekijken wat de ge
volgen van de Amerikaanse maatregelen zijn voor de Europese
valuta.
groot deel gewijd aan de economische
vooruitgang van het land, sinds vijf jaar
geleden de nieuwe orde aan het bewind
kwam. In zes punten somde de pre
sident op wat er bereikt was:
De politieke stabiliteit is toegenomen.
De economische situatie is evenwich
tiger geworden.
Er komt meer lijn in het staatsappa
raat en men is beter in staat zijn ta
ken te vervullen.
Er is een grotere samenhang te consta
teren tussen de verschillende onderde
len van de krijgsmacht en hun vermo
gen om de veiligheid te handhaven is
toegenomen.
Het volk toont een groter verlangen
om mee te werken bij pogingen om het
land te ontwikkelen, omdat ,de mensen
nu sneller de vruchten van die ontwik
keling kunnen proeven.
Het vertrouwen van het
groeit.
Volgens de president is het Indonesi
sche volk terdege in staat deze ont
wikkeling te versnellen als men bereid
is er hard voor te werken. De presi
dent toonde zich uiterst tevreden over
de gang van zaken rond de verkiezin
gen en verklaarde zonder enige terug
houdendheid dat op de dag der ver
kiezingen „het Indonesische volk zijn
ware democratische gezicht had ge
toond, een gezicht vol van hoop” Iede
re twijfel dat het tijdens de verkiezin
gen onregelmatig zou zijn toegegaan,
verwees de president naar het land der
fabelen.
de toestand nu is terugroeping niet wen
selijk te achten. Deze week heeft hij ’n
gesprek met premier Gaulkner van Ul
ster gehad en „in het licht van deze
en andere ontwikkelingen” wordt de
mogelijkheid van het bijeenroepen van
het parlement in het oog gehouden, al
dus Heath in zijn brief.
Generaal Marston Tickell, stafchef van
de Britse strijdkrachten in Noord-Ier-
land, heeft maandag op een persconfe
rentie in Belfast meegedeeld dat er ruim
80 officieren van het verboden Ierse
republikeinse leger zijn gearresteerd na
het van kracht worden van de interne
ringsmaatregelen in de loop van de vo
rige week. De gearresteerde officieren
behoren zowel tot de militante als de
meer gematigde tak van het Ira.
Naast dit economische nieuws gaat dat
over het brute geweld onafgebroken
door. Wie geweld zegt, denkt al spoe
dig aan Ierland. Weliswaar is het
nieuws van de dreigende burgeroorlog
wat van de voorpagina’s weggeëbt, maar
geluwd is de storm nog niet.
Een honderdtal Zweden staat gereed
om naar de Noordierse hoofdstad Bel
fast te vertrekken, waar zij de kern zul
len vormen van een Zweedse brigade,
die hij de IRA het (verboden) Ierse
republikeinse leger, zal worden inge-
deeld. Vele vrijwilligers zijn van Ierse
afkomst.
Bijna allen zijn jn het Zweedse leger
o.m. als parachutisten en duikers opge
leid.
Het Ierse geheime leger (IRA), dat
kennelijk een groot gebrek aan finan
ciën heeft voert op het ogenblik een
ware terreuractie om aan geld te komen.
Sluipschutters laten burgers een bepaald
bedrag per week betalen in ruil waar
voor zij de huizen van de betalers zul
len beschermen. Ook hebben IRAleden
tal van banken en postkantoren over
vallen.
-o KVP wordt
o.m. veroorzaakt door het vertrek van
enkele prominente figuren uit de Twee
de Kamerfractie en de ziekte van frac
tievoorzitter dr. G. H. Veringa.
Andere oorzaken, die de spanningen
in de hand hebben gewerkt, zijn de on
duidelijkheid in welke richting de KVP
zich zal moeten ontwikkelen en de on
zekerheid over het voorzitterschap, na
het vertrek van mr. A. P. J. J. M. van
der Stee. Een lid van het partijbe
stuur sprak van een „onthoofding van
de fractie, die verstrekkende gevolgen
kan hebben.”
Problemen van interne aard hebben
binnen de KVP tot verontrusting ge
leid, waarvan de gevolgen funest kun-
zijn voor de toekomstige samenwerking
tussen de regeringspartijen in het ka
binet Biesheuvel en zelfs een bedrei
ging kunnen vormen voor het voortbe
staan van het kabinet.
De verontrusting in de
twee duren voordat dr. Veringa weer
aan het werk kan gaan. Dat betekent
dat hij niet zal kunnen deelnemen aan
de algemene beschouwingen over de
rijksbegroting die half oktober in de
Tweede Kamer worden gehouden.
Hangt het Lagerhuisdebat dus nog iet
wat in de lucht, het evenzeer zo ge
wenste atoomgesprek hangt ook aan een
zijden draad.
Engeland heeft de Sovjet-Unie laten we
ten dat zij in principe akkoord is met
het Russische voorstel om een vijf-
mogendhedenconferentie over atoomwa
pens te houden, maar dat het antwoord
van Communistisch China een dergelij
ke conferentie bij voorbaat uitsloot.
De Sovjet-Unie had voorgesteld om een
conferentie met China, de VS, Enge
land en Frankrijk te houden, maar Pe
king heeft hierop negatief gereageerd.
De Britse zaakgelastigde in Moskou
bracht de Russische regering er gisteren
van op de hoogte dat de Britse rege
ring een conferentie alleen zinvol acht
als ook China eraan deelneemt.
-s'
-- w
.3 j
- 9
