Zo luidde Rusland de vroegere
machthebber uit
de week
De foto
van
Biesheuvel zit met erfenis
van
Witte veen
Babe Skroar
Hrf „geheime” wapen van
Rood-China
Gouden filmpjes
Evert en Wiepkjes
tiental is 700 jaar
'C
MP» J
i T
MHHM
Hwat haf
■L
-
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1971
110e JAARGANG No. 70
Top-beraad over Noord-Ierland
Zwijgen
Wisselkoers
Gevolgen
Tsjoe verklaarde dit tijdens een diner
Komt Hess nu vrij?
China en drugs
Veer gelaten
üs hjoed to sizzen
Bezuiniging
wor-
Advertentieprijs: 18 et. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Fan rykdom is de rjochte mjitte, frede
to balden yn hüs en op strjitte.
Koopt uw klompen in De Kleine Winst,
S. Hengst, Bargefenne Bolsward.
Abonnementsprijs f 5,80 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Volgens de politieverordening moeten de
winkels en barbierszaken 8 uur dicht
zijn, behalve op zaterdag. Café’s horen
dicht te zijn om 10 uur.
Géén kachelplaten S. Faber, Dijkstr.,
Bolsward.
De Prior van het Klooster in Witmar-
sum, Pater v. d. Vloodt herdenkt zon
dag zijn 25-jarig religieuze gelofte.
Communistisch China heeft een wel
overwogen en groots opgezette poging
ondernomen de Amerikaanse jeugd en
andere westerse jongeren onder de in-
Maandag 26 sept. einde zomertijd. Om
’s morgens 3 uur moet de klok een uur
stilstaan.
3e week sept. 1921
Wat is er aan de hand? Bij het af
treden van het vorige kabinet stelde mi
nister Witteveen voor zijn opvolger, de
KVP-er Nelissen, zoals gebruikelijk een
nota op met zijn visie op de te ver
wachten begrotingstekorten. Min. Wit
teveen kwam tot een schatting van ne
genhonderd miljoen gulden. Voor DS’70
en de VVD was dat aanleiding om des
te sterker aan te dringen op extra be
zuinigingen. Daarover is ook binnen de
nieuwe regeringsploeg overeenstemming
bereikt. Het Akkoord was echter net
klaar of minister Nelissen kwam tot een
heel andere conclusie. Het te verwach
ten begrotingstekort liep eerst op tot
bijna twee miljard(l), nadere bereke
ningen gaven veertien dagen geleden
het forse bedrag van 3,2 miljard gul
den. Het rekenwerk van minister Nelis
sen wierp het regeerakkoord volkomen
ondersteboven. De afgelopen weken is
dan ook, onder aanvoering van premier
Biesheuvel, druk overleg gevoerd met
de regeringspartijen over de noodzake
lijke aanpassing van het beleid. De re
gering wil, om de tekorten te dekken,
extra leningen sluiten bij de pensioen
fondsen, maar ook een aantal belastin-
gers fors verhogen, ’t BTW-tarief moet
volgens de regering omhoog, terwijl ook
de zogenaamde wiebeltax’ volgend jaar
tot vijf procent wordt opgeschoefd. Die
„wiebeltax” is een extra verhoing van
de loon- en inkomstenbelasting, bedoeld
om corrigerend op de conjunctuur te
werken. De opzet is zo’n beetje dat
door verzwaring van de belasting geld
Na de vergadering van de zes maandag
in Brussel werd bekend gemaakt dat de
vertegenwoordigers van de EEG-landen
in de groep van tien rijke landen woens-
dag en donderdag in Londen erop zul
len staan dat de Amerikaanse dollar
zal worden gedevalueerd ten opzichte
van het goud.
Een oplossing die alleen revaluatie van
de overige valuta's inhoud zullen de Zes
voorlopig niet aanvaarden.
Deze mening van de zes ministers van
’Financiën werd in het slot communi
qué na de EEG-ministerraadsvergade-
ring gisteravond slechts in bedekte ter
men weergegeven, omdat de Westduitse
minister Karl Schiller vooral de Ame
rikaanse regering niet voor het hoofd
wilde stoten.
Het Kabinet-Biestieuvel zal ook tot een
totaal bedrag van 1 miljard gulden (hon
derd miljoen méér dan was afgespro
ken) gaan bezuinigen. Hiervoor zal de
ontwikkelingshulp worden beknot, ter
wijl ook de voorgenomen uitbreiding
van het defensiebudget zal worden be
perkt.
len de mensen met de lagere inko
mens (tot f12.000) hiervan geen na
deel ondervinden.
Zij gaan er integendeel het volgend jaar
enige tientjes op vooruit, dank zij de
automatische inflatiecorrectie van de
tarieven van de loon- en inkomstenbe
lasting, die door DS’70 en de VVD tij
dens de begrotingsonderhandelingen op
het scherp van de snede is afgedwon
gen.
De middengroepen (rond de f20.000)
zullen bij deze verschillende belasting
maatregelen ongeveer quitte spelen, ter
wijl de mensen met hogere inkomens
in het volgend jaar enkele tientallen
guldens meer zullen moeten betalen.
De verhoging met twee procent van de
tarieven van de loon-, inkomsten-, ven
nootschapsbelasting, die voortvloeit uit
het toepassen van de zogenaamde wie
beltax, kan na drie maanden wer wor-
beltax, kan na drie maanden weer wor-
tie dat toelaat.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157),
UNCTAD-informatiecentnim
NOVIB
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, BaarderadeelHennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Een ander probleem dat zich voortsteept
is niet zozeer een politiek dan wel een
economisch, al hebben die twee met el
kaar te maken, n.l. de situatie op de
geldmarkt.
De zes EEG-ministers van Financiën
zijn voorstanders van een totale her
ziening van de internationale wissel
koersverhoudingen.
Zonder eerbetoon, zonder lofredenen en openbare rouw, vrijwel ver
geten en nauwelijks betreurd door zijn volk, werd Nikita Sergevitsj
Chroestsjev maandag ten grave gedragen op Moskous Novedevitsjye
kerkhof, een tuin bij een roodommuurd klooster. De „helden”-
piaats die «Josef Stalin, zijn voorganger, die hij had verguisd, toch
nog te beurt is gevallen, aan de muur van het Kremlin, is de vroe
gere Sovjetleider Chroestsjev niet gegund.
Nikita Chroestsjev overleed zaterdag in ’n ziekenhuis na een zware
hartaanval, de derde die hem de laatste jaren trof. Zijn vrouw en
dochter waren aan zjjn sterfbed. Hij werd 77 jaar.
Politiek Den Haag zit niet alleen met de handen in het haar, maar
ook met een forse kater. De erfenis, die het Kabinet Biesheuvel van
het Kabinet-De Jong heeft overgenomen, blijkt een vrywel failliete
zaak te rijn. Zelfs in de beste liberale kringen durft men eigenlijk
geen goed woord meer over te hebben voor de vorige liberale minis
ter van Financiën, prof. Witteveen. De heer Hilterman, bekend po
litiek commentator van onverdacht liberale huize, zei zelfs dat Wit
teveen erg veel afweet van economie, maar zijn handen van de
staatskas moet afhouden. Een strafschop, die voluit het ex-ministe-
riële achterste heeft geraakt.
Het kabinet heeft gemeend hiervan te
moeten afwijken door de jongste on
gunstige financiële ontwikkelingen, die
het noodzakelijk maakten nog eens voor
90 miljoen te bezuinigen, naast de be
zuinigingen op de overheidszaken van
circa 970 miljoen, waarover men het al
eerder eens was.
Wel ligt het in de bedoeling, dat De
fensie en Ontwikkelingshulp de 50 mil
joen, die zij nu onverwacht samen
moéten afstaan, in het verdere verloop
van de regeringsperiode terugkrijgen.
Hoewel de komende rijksbegroting de
onplezierige verrassing van een tijdelij-,
ke verhoging van de directe belas
tingen in petto heeft (wiebeltax), zul-
De laatste zeven jaar, na zijn val van
de hoogste top, heeft Chroestsjev als
gewone gepensioneerde ambtenaar ge
leefd. De autoriteiten en de pers zwe
gen hem dood.
Ook na zijn overlijden. Pas maandag
morgen stelde het partijblad Pravda het
Sovjetvolk officieel op de hoogte van
zijn heengaan.
Het was een zeer kort communiqué,
waarin het centrale comité en de mi
nisterraad „tot hun grote droefheid be
kendmaken dat de vroegere eerste sec
retaris van het centrale comité en voor
zitter van de ministerraad, de gepen
sioneerde Chroestsjev is overleden na
een ernstige en lange ziekte.”
Mensen op straat in Moskou, die door
buitenlandse journalisten werden inge
licht, reageerden koel, soms zelfs vijan
dig. Niemand leek getroffen.
In het buitenland werd Chroestsjev veel
uitvoeriger en warmer herdacht dan in
zijn eigen land.
Het Nederlandse ministerie van Bui
tenlandse Zaken noemde hem „een der
meest dynamische en temperamentvol
le Sovjet-staatslieden”, en zijn bewind
„een markante fase in de geschiedenis
der Sovjet-Unie”.
De Sovjet-Unie zou, volgens het Brit
se zondagsblad Sunday Express, over
wegen Rudolf Hess vrij te laten uit de
gevangenis van Spandau. Het Kremlin
heeft de vrijlating van deze laatste ge
vangene van Neurenberg in overweging
genomen in verband met de viermo-
gendhedenovereenkomst over Berlijn.
Hess, die 77 is, is in Neurenberg tot
levenslang veroordeeld. Hij was de
plaatsvervanger van Hitler voor hij in
de oorlog naar Engeland vloog in een
fantastische poging de vrede te bewerk
stelligen.
Op hervormingsdag zal de chr. school
te Witmarsum het 50-jarig bestaan her
denken.
met Nasser op 23 juni 1965 in Alex-
andrië en inmiddels zijn de gevolgen
van deze invloed merkbaar.
President Richard Nixon zal dan ook,
naar de Telegraaf uit Amerika ver
neemt, van de Chinese opium-actie te
gen de Amerikaanse jeugd een van de
voornaamste punten van zijn komende
ontmoeting met partijleider Mao Tse-
toeng maken.
De Amerikaanse president wil elke ver
dere verbetering in de Amerikaans-Chi-
nese betrekkingen zelfs ondergeschikt
maken aan een regeling van deze zaak
welke alleen kan neerkomen op beëindi
ging van de Chinese opium export.
Na het verre oosten het nabije westen.
Ierland zit nog altijd in een impasse,
maar nu zullen de premiers van En
geland, Noord-Ierland en de Ierse Re
publiek op 27 en 28 september in het
buitenverblijf Chequers van de Britse
premier een rondetafelconferentie hou
den.
De Ierse premier Lynch behoudt zich
het recht voor ook over de hereniging
van Ierland te spreken.
Tot dusver werd getwijfeld aan de be
reidwilligheid van de Noordierse pre
mier Faulkner, maar ook hij heeft met
de conferentie ingestemd.
De grenzen tussen Noord-Ierland en de
Ierse Republiek en de constitutionele
status van Noord-Ierland als deel van
het Verenigd Koninkrijk kunnen echter
niet ter discussie staan, zo heeft Faul
kner onlangs verklaard.
Bovenstaande centrum meldt dat de
internationale monetaire krisis en de
gevolgen daarvan voor de ontwikke
lingslanden een krisissfeer hebben ge
schapen in de lopende voorbereidingen
tot de 3e UNCTAD-konferentie die vol
gend jaar april in Santiago te Chili
zal worden gehouden.
Deze voorbereidingen vinden plaats in
de UNCTAD-board, de raad van han
del en ontwikkeling van UNCTAD, die
op het ogenblik in Genève bijeen is.
De krisis manifesteert zich in de in
spraak die door de ontwikkelingslanden
wordt geëst in de besprekingen en on-
derhandelingen over de hervorming van
het internationale monetaire systeem,
een eis die op opmerkelijke wijze wordt
ondersteund door de kommunistische
landen van Oost-Europa.
Beide landengroepen, twee van de drie
in de UNCTAD de derde is die van
de rijke landen hebben de sekretaris-
genraal van UNCTAD gevraagd deze
eis voor te leggen aan de lidstaten van
het Internationale Monetaire Fonds en
met de direktie van dit fonds te over
leggen op welke wijze met de belan
gen van de ontwikkelingslanden reke
ning kan worden gehouden bij deze mo
netaire hervormingen. In een drie pa
gina’s tellende verklaring hebben de
ontwikkelingslanden hun klachten uit
eengezet.
De ontwikkelingslanden wijzen er daar
in op dat de eenzijdig afgekondigde
Amerikaanse maatregelen op monetair,
kommercieel en fiskaal gebied de moei
lijkheden waarvoor de ontwikkelings
landen toch al geplaatst zijn in aan
zienlijke mate zullen vergroten.
Ontwikkelingshulp zal op de rijksbegro
ting 1972 25 miljoen gulden minder krij
gen dan aanvankelijk de bedoeling was.
Dit is echter niest het enige departe
ment, dat een belangrijke veer moet la
ten, want voor Defensie zal eveneens
25 miljoen minder worden uitgetrok
ken.
Daarmee heeft het kabinet-Biesheuvel
de afspraak in het regeerakkoord tus
sen KVP, WD, ARP, CHU en DS’70,
dat onder leiding van informateur prof.
P. A. J. Steenkamp tot stand was ge
komen, over de toeneming van de uit
gaven voor Defensie en Ontwikkelings
hulp in het volgend jaar, doorbroken.
Volgens dit akkoord zou Defensie er in
1972 op de kop af 55 miljoen extra
bijkrijgen en zou de begroting voor ont
wikkelingshulp worden verhoogd van
970 miljoen tot 1.050 miljoen.
Ttan te kopen. De grote en straks zeer
aktuele vraag is echter wat onze ste
delijke overheid er dan mee gaat doen.
Afbreken? Restaureren in een histori
sche verantwoorde staat? Maar dan zal
het ook een nieuwe bestemming moe
ten krijgen.
Met alle dingen die men weet, meent
te weten of alleen maar kan vermoeden,
kunnen we het wel met de heer W. H.
Keikes eens zijn, die destijds in een ar
tikel van de uitgave „Boalsert, hert
fan Westergoa” als zijn mening te ken
nen gaf, dat dit restant van een trots
16e eeuw huis, vermeld in de voorlo
pige lijst van Nederlandse monumenten,
een uitermate merkwaardige herinne
ring is aan een bewogen periode uit
Bolswards verleden.
'De foto werd gemaakt door de heer
Joh. B. Elzinga, Joh. Prooststraat.
vloed van verdovende middelen en voor
al van de op opium gebaseerde „hard”
drugs te brengen.
jaren zijn geuit door bestrijders van ’t
steeds groter wordende druggebruik
worden bevestigd door een uitlating
van de Chinese premier Tsjoe En-lai te
genover wijlen de Egyptische presi
dent Nasser welke voorkomt in de me
moires van laatstgenoemde:
„Herinnert u zich dat het Westen ons
de opium heeft opgedrongen? Zij voch
ten tegen ons met opium en wij zullen
nu met hun eigen wapens tegen hen
gaan vechten. Wij zullen hun eigen me
thoden tegen hen gebruiken. Wij willen
dat zij een groot leger in Vietnam op
de been houden dat als gijzelaar in on
ze macht zal zijn en we willen ze dan
demoraliseren. De invloed die deze de-
moralisering op de VS zal hebben, zal
veel groter zijn dan wie ook zich rea
liseert.” Tsjoe En-lai had tevoren ge
zegd dat China zoveel mogelijk Ame
rikaanse militairen in Vietnam wilde
zien, „want wij voelen, dat we ze dan
in onze macht hebben, wij kunnen dun
hun bloed hebben.”
Op onze vraag of men dit plekje her- ’t wordt opgeheven. De gemeente blijkt
kende, moesten enkele Bolsward-ken- reeds van Gedeputeerde Staten toestem-
ners-bij-uitstek het antwoord schuldig ming te hebben gekregen het gebouw
blijven.
Het is dan ook wel moeilijk te loka
liseren, dit vrij hoge en helaas ook ver
vallen bouwsel, dat zich echter midden
in de stad bevindt. Om u niet langer
te laten raden: de foto laat een deel van
de achterkant zien van wat er thans
nog over is van het eens zo roemruch
te Heerma-huis, gelegen aan de Heere-
mastraat.
Het was in de 16e eeuw, dat dit huis
als zogenaamde „stins” binnen het ste
delijk gebied van Bolsward tot de meest
voorname gebouwen behoorde. In zijn
glorietijd moeten de gebouwen en terrei
nen van deze stins zich tot de Turfka-
de hebben uitgestrekt. Volgens vermel
ding in oude kronieken, ging het in deze
Stadsvesting, want dat was het toch ei
genlijk wel, destijds wel eens zeer hard
handig toe. Tijdens de toenmalige on
derlinge oorlogjes tussen de steden moet
het Heerma-huis zelfs eenmaal een be
legering hebben doorstaan. Van op ou
de afbeeldingen van het huis zichtbare
deuren en ramen vindt men in het thans
nog resterende deel duidelijk de sporen
terug, ook al hebben in de loop der tij
den verschillende in- en externe verbou
wingen plaatsgevonden. Een laat-mid-
deleeuwse zoldering van zogenaamde
moer- en kinderbalken kan men er ook
nog aantreffen, terwijl op de dakcon
structie cijfers voorkomen, die noch tot
het Romeinse, noch tot het Arabische
(het onze) schrift behoren.
Nu al vele jaren achtereen is het een
boerderijtje, sinds 1936 bewoond door en
eigendom van de familie Spijksma, die
zich duidelijk bewust blijkt in een om
geving van historische betekenis te wer
ken en te wonen. Zeer binnenkort, men
denkt in elk geval voor het eind van
dit jaar, zal dit echter verleden tijd
zijn. Ook dit bedrijfje gaat in de zo
genaamde sanering, duidelijker gezegd,
.■.j
Een kerkeplaats te Oosterend werd ver
huurd voor f 142 per pondemaat.
Eerste Bolswardsche electrische!
stenmakerij Gebr. A. en J. ten Brink,
Grote Dijlakker.
Bietendollers, fa. Th. H. v. d. Meulen,
Bolsward.
Feike Hoekstra heeft zich als rijwiel
handelaar en -hersteller gevestigd te
Schraard.
wordt onttrokken aan de consumptie,
wat een ontspannende uitwerking op
de conjunctuur kan hebben. De regering
wil deze hogere „wiebeltax” nu gebrui
ken om een deel van het tekort aan
te vullen.
Het is helemaal niet zeker dat de re
geringspartijen gunstig zullen reageren
als volgende week deze regeringsplan-
nen officieel bekend zullen worden ge
maakt. Met name binnen de KVP en
de WD zijn nogal wat bezwaren tegen
het toepassen van de wiebeltax als dek
king voor de begrotingstekorten. Dit
zou betekenen dat tegen het princi
pe in - ’t geld toch in de uitgavensfeer
terecht komt. Binnen de regerings
partijen bestaat ook ongerustheid over
het plan om de BTW-tarieven te ver
hogen. (Gedacht wordt o.m. aan invoe
ring van het 14 pet. tarief voor de le
vering van electriciteit). Een aantal le
den der fracties vreest dat deze maat
regel een stortvloed van prijsverhogin
gen tot gevolg zal hebben, waar dan la
ter weer zwaardere looneisen van de
vakbonden tegenover moeten staan.
Het onverwacht grote tekort wordt
voor een deel veroorzaakt door de
sterk gestegen loonkosten. Er zijn ech
ter ook heel wat verwijten losgekomen
aan het adres van de vroegere minis
ters Veringa (Onderwijs) en Bakker
(Verkeer en Waterstaat). Zij zouden
de uitgaven op hun (dure) departemen
ten uif de hand hebben laten lopen
Voor een deel ook uit electorale over
wegingen.
De familie Rodenhuis uit Baard telt nu
nog tien kinderen die met de verjaar
dag van zuster Anna precies zeven
honderd jaar zijn geworden.
De kinderen van Evert en Wiepkje Ro
denhuis hebben het heugelijke feit in
Baard gevierd waar hun ouders steeds
hebben gewoond, nu wonen er nog vier
kinderen.
Men had het vroeger niet gemakkelrjk
doch de grote huishouding van twaalf
kinderen, een broer en een zuster zijn
overleden, was steeds gezelligheid en er
was altijd een goed „gebraden” op tafel.
Kalveren drijven naar de markten in
Sneek en Leeuwarden handel in jongvee
en pluimvee was Evert Rodenhuis zijn
vrij beroep en enkele koeien melken.
Ook Klaas en Tjalling zit het han
delen wat in het bloed, Tjalling kan
men nog steeds op de markten aantref
fen. Zuster Tjitske is de oudste 82 jaar
en de jongste is Jelle, hij is 62 jaar
De tien zijn, Siep Yde, Klaas, Tjal
ling, Tjitske (moeder van statenlid J
Rodenhuis), Evertje, Oeke, Jelle Ann
en Wiepkje Rodenhuis. Proficiat fanrl
lie Rodenhuis!
- -.
