Sjah
Perzië wil
land
van
zijn
sterk maken
Onderwijs (weer) op de helling
De foto
de week
van
6abe Shroap
Jt I
Europese landbouwmarkt kraakt
in haar voegen
Begrotingstekort wordt onderzocht
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Landbouwschapsnota
over verontreiniging
oppervlaktewater
'Z''
-
,0c JAARGANG No. 74
VRIJDAG 1 OKTOBER 19.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
In de pauze
Paraatheid voor alles
Oog oni oog
Vrij naar jaren
Ook hoopvol
VVD
Kostenbewaking
Vinger aan de pols
Sjah wil sterk land
Vanwaar?
Tekort
Niet akkoord
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
Gebeten
Tusken twa stjonkende pikelhearingen
is net folie ünderskie.
Dy’t seis net oan ’t spek komme kin,
gunt in oar de swaerden net.
Advertentieprijs: 18 et. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 5,80 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Op de Makkumer waard strandde een
grote ijzeren klipperaak afkomstig uit
Vreeswijk en geladen met bazalt.
Een ander verheugend bericht, al komt
het voor de betrokkene wel wat laat:
Kardinaal Mindszenty van Hongarije
heeft zijn 15-jarige ballingschap in de
Amerikaanse ambassade in Boedapest
beëindigd en is in Rome aangekomen.
Het onverwachte vertrek van de 79-
jarige primaat uit Hongarije is in het
geheim voorbereid door het Vaticaan
en de Hongaarse regering.
Uren nadat de kardinaal de Amerikaan
se ambassade had verlaten, gaven Boe
dapest. en het Vaticaan een communi
qué uit waarin werd gezegd dat de kar
dinaal Hongarije voorgoed heeft verla
ten.
Als de afsluitdijk eens gereed is zullen
op het traject Amsterdam-Hamburg de
exprestreinen elkaar dagelijks te Bols
ward passeren.
Het aantal inwoners van Bolsward be
draagt 7032 (3637 vr. en 3395 mannen)
De toon is rond en vol en de model
len zijn prachtig. L. J. Timmer.
le week oktober 1921
De Amerikaanse leider van de Joodse
Defensie-Liga, rabbijn Meir Kahane,
heeft in Jeruzalem represailles tegen
Het Verbond van Nederlandse Onder
nemingen vindt, dat in 1972 geen reële
loonstijging mag plaatsvinden.
De loonsverhogingen zullen volgens het
werkgeversverbond beperkt moeten
blijven tot compensatie van de prijs
stijgingen.
Als het bedrijfsleven zich deze beper
king niet oplegt, zal Nederland zich ge
heel buiten de internationale markten
prijzen, meent het VNO.
Volgens het Centraal Planbureau zal
de stijging van de arbeidskosten in ons
land het dubbele bedragen van die in
het concurrerende buitenland, als geen
matiging wordt betracht.
Een verdere verzwakking van de con
currentiekracht van de Nederlandse pro-
duktie, die grotendeels moet worden ge
ëxporteerd, zal volgens het VNO lei
den tot een groot aantal bedrijfssluitin
gen en toenemende werkloosheidspro
blemen, vooral in die delen van ’t land
die dit het minst kunnen hebben.
Overheid, werkgevers en werknemers
zullen zich samen moeten inspannen
om de arbeidskosten weer in overeen
stemming te brengen met de ontwikke
ling in het buitenland.
Het VNO meent, dat het na tien jaar
reële loonstijgingen van gemiddeld 4
pct. per jaar mogelijk moet zijn pas
op de plaats te maken.
Niet alleen CAO-werknemers, maar al
le inkomensgroepen zullen hun bij
drage moeten leveren; dit spreekt vol
gens het VNO vanzelf.
Op deze wijze zal ook de prijsstijging
in 1972, die nu op 7 pet. wordt ge
raamd, met ongeveer eenderde kunnen
worden beperkt en gelijke tred houden
met het buitenland.
er wat de uitgaven betreft „een puin
hoop van had gemaakt.”
Hierom vooral was de VVD er voor
stander van, dat er een deskundig on
derzoek zal komen.
„Dan zal duidelijk worden dat de be
schuldigingen van de kant van PvdA
en D’66 volkomen ongegrond zijn,” al
dus de liberale fractievoorzitter.
„Schone” smeerpijp
Minister dr. W. Drees jr. (Verkeer en
Waterstaat) heeft Gedeputeerde Sta
ten van Groningen laten weten, dat hij
nu wel instemt met de aanleg van de
eerste fase van het persleidingplan
(de z.g. smeerpijp) voor het lozen van
afvalwater in de Eemsmond.
Er moeten zo weinig mogelijk afval
stoffen in deze zeearm komen. In ver
band daarmee moet volgens minister
Drees als beginsel worden aanvaard,
dat er geen ongezuiverd afvalwater
mag worden gespuid.
De eerste fase houdt in, dat alleen van
de fabrieken in en om Hoogezand en
Oude Pekela een persleiding naar
Hoog Watum zal worden aangelegd. De
bouw duurt vier jaar. Na de volgende
fasen wordt nog een onderzoek inge
steld.
werkt.” De oud-premier voelde wel voor
het parlementair onderzoek, waarop de
oppositie inmiddels heeft aangedrongen.
De enige, die niet zo veel voor dit on
derzoek voelt, schijnt zijn opvolger, pre
mier Biesheuvel, te zijn. Deze heeft ge
zegd, dat voor zo'n onderzoek helemaal
geen speciale commissie nodig is.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A- J. OSENGA n.vM Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)1
Bolswarils Nieuwshlai
nu ook de Wet op de waterverontrei
niging in werking getreden, terwijl een
wet op de bodemverontreiniging nog in
voorbereiding is.
De Wet verontreiniging oppervlakte
wateren die per 1 december 1970 in wer
king is getreden, heeft een parlemen
taire geschiedenis van zes jaren achter
de rug.
Het bestrijden van de toenemende ver
ontreiniging van het oppervlaktewater
is een nationaal belang, maar ook een
direct belang voor de landbouwproduk-
tie. Het Landbouwschap acht het daar
om van grote betekenis, dat thans een
wettelijke regeling ter bestrijding van
verontreiniging van oppervlaktewater
tot stand gekomen is. Bij de uitvoe
ring van deze wet en de daarop geba
seerde wettelijke maatregelen zullen de
ondernemers in de land- en tuinbouw
in sterke mate zijn betrokken, hetzij
als gebruiker, hetzij als mede-vervui-
Minister Van Veen ziet de kwalitatie
ve en kwantitatieve planning van het
onderwijs als een belangrijk onderdeel
van het beleid. Bovendien zal voor het
gehele terrein, dat door zijn departe
ment bestreken wordt, een voortduren
de herbezinning nodig zijn op de moge
lijkheden van een optimaal gebruik van
de beschikbare middelen
Met de staatssecretarissen is minister
Van Veen zich ervan bewust, dat de
huidige minder rooskleurige financieel-
economische situatie voor de verzor
ging en ontwikkelng van het onderwijs
moeilijkheden kan opleveren. Juist in
deze omstandigheden willen de drie be
windslieden er geen twijfel over laten
bestaan dat het beleid ontworpen moet
worden op grond van de maatschappe
lijke functie van het onderwijs en van
de wetenschapsbeoefening.
De sterke stijging van het uitgavenni
veau noopt echter tot sterke rationa
lisering en bewaking der kosten.
Na het aure komt het zoet, maar laat ons ditmaal maar met het
zoet beginnen, al is het zoet met een wat wrange btfemaak. De Ja
panse keizer Hirohito zal op Nederlands grondgebied een aantal
Japanners decoreren. Tijdens zjjn bezoek op 9 oktober a.s. aan Am
sterdam trekt de keizer een half uur uit voor deze ceremonie, die in
de keizerlijke suite van het nieuwe Okura-hotel zal plaatsvinden. De
■Japanners die gedecoreerd zullen worden hebben zich in ons land
onderscheiden voor opbouw van de relatie tussen Nederland en
Japan. Onder hen bevindt zich Okura-president I. Noda.
Het grondmotief voor het beleid, dat de christelijk-historische minis
ter mr. C. van Veen van onderwijs en wetenschappen zich voor de
komende kabinetsperiode voor ogen stelt, is de democratisering van
het onderwijs. Met de beide staatssecretarissen wil minister Van
Veen deze gedachte uitwerken door educatieve achterstanden op te
heffen, de gelijke kansen op alle niveaus te bevorderen, door voort
durend scholing, door individualisering van he onderwijs, door ont
plooiing van de geestelijke en maatschappelijke betrokkenheid van
de wetenschapsbeoefening te bevorderen.
Te koop makke kedde. Harmen Hiem-
stra, café Witmarsum.
Machinale dekenstikkerij F. Andringa
Witmarsum.
De vaste commissie voor de Rijksuitga-
ven gaat onderzoeken wat de oorzaken
zijn geweest, die tot het grote tekort
op de begroting voor 1972 hebben ge
leid, n.l. f 4 miljard. (Eind april was
dit nog f2,2 miljard) aldus de Tele
graaf.
De Tweede Kamer besloot daartoe, na
dat de oppositiepartijen: PvdA, D’66 en
PPR op een dergelijk onderzoek had
den aangedrongen.
Russische burgers aangekondigd. „Voor
elke Jood die in de Sovjet-Unie bena
deeld wordt, zullen twee Sovjets beta
len”, zei Kahane op een persconferen
tie. Kahane noemde met name het ge
val Sylvia Zalmanson die onlangs we
gens anti-Russische activiteiten tot tien
jaar is veroordeeld. „Wij weten dat de
gezondheidstoestand van onze geloofs-
genote zeer ernstig is. Als er een on
geluk gebeurt, zullen twee Sovjets in
Europa of in de Verenigde Staten be
talen.”
Het Joegoslavische leger begint vermoe
delijk reeds volgende week, grootscheep
se manoeuvres. Verwacht werd dat de
manoeuvres, die min of meer een reac
tie zijn op de oefeningen van de War-
schaupactlanden, na het bezoek van
Breznjev en de ondertekening van een
Russisch-Joegoslavisch verdrag, waar
in de soevereiniteit van Joegoslavië
De Europese landbouwmarkt, het eni
ge terrein van economisch beleid waar
de Europese integratie redelijk ver is
gevorderd, kraakt in al haar voegen.
De ministers van Landbouw van de zes
EEG-landen kwamen gistere nin Brus
sel tot de conclusie dat het niet mo
gelijk is te spreken over de nieuwe
landbouwprijzen zo lang de internatio
nale monetaire onrust voortduurt.
De ministers waren het erover eens dat
voor eind december, althans binnen de
EEG-landen kwamen gisteren in Brus-
dingen moeten bestaan.
De Westduitse minister Ertl liet dui
delijk blijken dat hij betwijfelt of de
Europese landbouwmarkt ooit weer
hersteld kan worden. Hij zei dat grens-
maatregelen voorlopig nodig zullen blij
ven.
Als de Europese valutaverhoudingen
worden gewijzigd, zal dat namelijk al
tijd uitvallen in het nadeel van de West
duitse boeren, voor wie dan bescher
mende heffingen moeten worden inge-
steld.
de „ouderwetse” zonneblinden geslo
ten. Bij het huis ter hoogte van de op
de foto zichtbare regenwaterbak staan
rode geraniums in de vensterbank. Ons
kent ons hier uiteraard en niet zelden
kan men op zomeravonden een aantal
bewoners genoeglijk met elkaar pra
tend aantreffen op de bank onder het
reliëfbeeld van Gysbert Japiks bij de
gelijknamige brug aan het Laagbol-
werk, waar overigens de „nieuwe” tijd
volop is te vinden in de vorm van het
drukke motorische verkeer.
De foto gemaakt door de heer J. B.
Elzinga is een compromis. Qua compo
sitie is de daklijst die de foto „door
midden” snijdt niet mooi. Het dak daar
boven is vrij saai, zelfs ’t dakraam kan
dat als enige onderbreking niet goed
maken. Wel rijst even de vraag: Wét
zou er zich onder bevinden? Vermoe
delijk een rommelzolder met wie weet
wat voor mooie oude dingen. Om een
doorkijkje onder het poortje te krijgen
moest de fotograaf wel deze positie in
nemen. Hij wilde vermoedelijk de re
genwaterbak vastleggen. Wat ons be
treft had hij ook een vergroting kun
nen maken vasi het poortgedeelte. Ver
moedelijk waren er dan nog wat meer
details te zien geweest. In de tijd van
moderne woonflats en verzorgingscen
tra is dit gedeelte van het St. Antho-
nygasthuis, eens zeer gewild, waarvoor
men graag jaren op de lijst wilde staan,
in onze tijd minder aantrekkelijk. Ook
hier zal men noodzakelijkerwijs rigo-
reus moeten verbouwen. Maar of er dan
wat vatn de aloude sfeer gehandhaafd
zal blijven
De Sjah van Perzië heeft in een inter
view met het Franse blad „Le Figaro”
verklaard dat zijn land binnen vijf jaar
militair de sterkste mogendheid van ’t
Midden-Oosten zal zijn.
Ook meende de Sjah dat Perzië binnen
twaalf jaar een van de belangrijkste
industriële landen zal zijn Op het ogen
blik zjjn de inkomsten uit de olie-in-
dustrie al boven de zeven miljard gul
den gestegen.
De Sjah verklaarde dat Perzië zowel
van de Sovjet-Unie als van de V.S. en
Engeland wapens betrekt die contant
worden betaald.
wordt erkend, wel afgelast of op zijn
minst uitgesteld zouden worden.
De oefeningen worden echter toch op
de vastgestelde tijd doorgezet met als
motief dat het leger paraat moet zijn
voor het geval er binnenlandse onlus
ten dreigen.
Tijdens de partijraad van de VVD ont
stond enige onenigheid over een plan
van mevrouw Van Someren-Downer,
voorzitster van de liberalen, om de
WD „om te vormen” tot een brede
middenpartij. Zij vond het onjuist, dat
de VVD zich in het verleden tegen de
confessionele partijen heeft afgezet.
„Dit heeft geen steek politieke ver
nieuwing opgeleverd. De confessionele
partijen zijn er alleen maar door ge
groeid. Deze fout hebben oök PvdA en
D’66 gemaakt”, vertelde zij. Mevrouw
Van Someren betreurde het nog maar
eens een keer, dat D’66 geen aanslui
ting bij de WD heeft gezocht en zich
nu inzet voor een progressieve volks
partij met de PvdA en de PPR.
De WD zal bij de algemene poli
tieke beschouwingen ook aandacht vra
gen voor de Russische spionage in Ne
derland. Dit naar aanleiding van de sen
sationele maatregelen in Engeand, waar
maar liefst 105 Russische spionnen te
gelijk het land worden uitgezet. Op de
liberale partijraad vroeg oud-senator
en oud-minister Sidney van den Bergh
om een onderzoek naar de Russische
aktiviteiten in Nederland Hij riep de
liberalen ook op om eensgezind ach
ter minister De Koster (Defensie) te
staan. „In 1939 moest ik onze divisies
van munitie voorzien voor kanonnen
uit 1880. Toen heb ik me voorgenomen
dat ik, zolang ik nog enige kracht in
mijn aderen heb, er tegen zal vechten
dat onze jongens opnieuw aan zulke ge
varen worden blootgesteld,” zei hij.
Oud-premier de Jong heeft zich ook ge
voegd bij het rijtje mensen, dat boos
is geworden over verwijten als zou de
vorige regering de overheidsuitgaven
uit de hand hebben laten lopen. „De
verhalen van de oppositie suggereren,
dat het vorige kabinet en de regerings
partijen de kiezers hebben misleid. Dat
is onjuist. Onze cijfers in de nota van
minister Witteveen, die vlak voor de
verkiezingen uitkwam, waren precies
juist en tot op dat moment bijge-
De topconferentie over Ulster tussen
premier Edward Heath en zijn twee
Ierse collega’s, Brian Faulkner en Jack
Lynch, werd besloten met enkele
hoopvolle geluiden.
We zijn het erover eens, dat onze ge
sprekken nuttig zijn geweest in de hui
dige omstandigheden,” verklaarden de
premiets eenstemmig, eraan toevoegend
dat zij hopen elkaar in de toekomst op
nieuw te ontmoeten.
In het communiqué wordt door de drie
leiders het gebruik van gebeld veroor
deeld.
De bijeenkomst heeft echter geen de
finitieve beslissingen opgeleverd. Pre
mier Lynch van de Ierse republiek be
loofde strenger toezicht op het smok
kelen van explosieven naar Noord-Ier-
land, maar zowel premier Heath als
Faulkner van Ulster weigerden op zijn
verzoek de internering van opstandelin
gen onmiddellijk op te heffen.
Ter dekking twee beste beeren, ge
kruist ras. Dekgeld f 5,kostgeld f 0,40
per dag. S. A. de Witte, Wons.
A. Schumacher, Bolsward, stucadoor
en cementindustrie.
De heer H. Wiegel (WD) was fel ge
beten op de oppositie, die had gesug
gereerd dat het kabinet-De Jong en
met name minister dr. H. J. Witteveen
Het Landbouwschap heeft een nota
„Landbouw en de wet verontreiniging
oppervlaktewateren” samengesteld wel
ke thans in gedrukte vorm verkrijgbaar
is. De publikatie kan aangevraagd wor
den bij de afdeling Pers en Voorlich
ting van het Landbouwschap (tel. 070-
656920 te Den Haag).
De strijd tegen de verontreiniging van
oppervlaktewater is een onderdeel van
de zorg voor een goed milieu.
Het milieubederf, de verontreiniging van
lucht, water en bodem, staan mede door
de explosieve ontwikkeling van de tech
niek sterk in de belangstelling. Naast
de Wet op de luchtverontreiniging is
Ier van het oppervlaktewater.
Het Landbouwschap bepleit in de no
ta een inspraak van het agrarisch be
drijfsleven bij de beleidsvorming, in
het bijzonder op provinciaal niveau
(via de gewestelijke raden van het
Landbouwschap
Bij de uitvoering van het beleid dient
aan het agrarisch bedrijfsleven voldoen
de ruimte gegeven te worden om maat
regelen te nemen tegen de waterver
ontreiniging door lozing.
Burgemeester mr. B. M. Berger van
Bolsward benoemd tot burgemeester
van Venlo.
Niet akkoord ging de kamer met het
voorstel van PvdA-fractievoorzitter drs.
J. M. den Uyl, hiervoor een bijzonde
re commissie in het leven te roepen.
Hierin zouden dan ook eventueel niet-
kamerleden zitting kunnen hebben.
Drs. Den Uyl bepleitte de instelling van
zo’n commissie, omdat er naar zijn me
ning bij dit onderzoek naast dat van
de ministeriële verantwoordelijkheid
zeer bijzondere vraagstukken aan de or
de kunnen komen.
In overleg met de voorzitters van de
fracties zal nu worden nagegaan, of
de vaste commissie voor dit geval zal
moeten worden uitgebreid.
In overleg met de voorzitters van de
fracties zal nu worden nagegaan, of de
vaste commissie voor dit geval zal moe
ten worden uitgebreid.
KLEIN GASTHUIS
2e Afdg van het
St. Ant. Gasthuis
gesticht in den jare
1867
Dit staat te lezen op een gedenksteen,
aangebracht bij de eerste ingrijpende
uitbreiding van het St Anthony Gast
huis aan de Nieuwmarkt. Die uitbrei
ding vond gedeeltelijk plaats aan de an
dere kant van het grachtje waaraan de
achterkant van het hoofdgebouw is ge
legen en gedeeltelijk aan wat in de
volksmond „onder het poortje” heet.
De foto laat u dit poortje zien, waarin
u ook bovengenoemde gedenksteen kunt
aantreffen. De bejaardenwoningen in ’t
rechtse verlengde van deze ingang zijn
een gedeelte van deze uitbreiding, ook
aan de linkerkant van het poortje be
vinden zich hiervan nog een paar.
Evenals de woonvertrekken in het
hoofdgebouw (de le afdeling), werden
deze zelfstandige wooneenheden des
tijds uitsluitend aan alleenstaande be
jaarde vrouwen beschikbaar gesteld.
Dit principe is na de uitbreiding van
het klein gasthuis in 1921 wel enkele
malen losgelaten. De toen gebouwde
reeks woningen waren bedoeld voor de
huisvesting van bejaarde echtparen en
het „aanbod” van deze categorie maak
te het ook hier wel eens noodzakelijk
voor de woningen in het oudste gedeel
te uitzonderingen op de bestaande re
gel toe te passen.
Het is een typische eigen gemeenschap
die „onder het poortje” woont. Veel van
de goede oude en rustige tijd is hier
nog blijven hanger». Links aan de zon
kant vindt men bij mooi weer vele van
- B*»
V -’’-V *-./•-
-<•' - '4>'-
■«4'.
