Spanning tussen Pakistan
India
en
hoogtepunt
naar
de week
De foto
van
recordtijd
Mr. S. J. Hartkamp
m
geïnstalleerd
6ahe Skroar
Afvalstoffen in Noordzee mag
niet meer
nieuwe burgervader in
Franekeradeel haalde „stormachtig”
^01
Het vallend blad
Brandt
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Nobel prijswinnaar
VRIJDAG 22 OKTOBER 1971
110e JAARGANG No. 80
Wymbritteradeel,
Heffing
Klappen
Goed nieuws
Goed doen met bijbedoeling?
Wapensmokkel
Daar ook al!
Peseta duurder
Miljoen
Ook hier spanning
De al maandenlang durende spanning
Hwat nat
üs hjoed to sizzen
In kwea wiif is in min stik hósrfe.
(v rvolg op pagina 2)
Advertentieprijs: 18_ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 8,80 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
P. Hilarides, Stalhouderij, nette bedie
ning, Harlingerstraat, Bolsward.
’t Blomke Bolsward. Druivenborstho-
nmg per flacon slechts 45 cent.
De herhaalde oproeping voor 'n school
hoofd te Witmarsum bracht het aan
tal sollicitanten van 5 op 13. Toen 38
jaar geleden het jaarsalaris f 900 was,
was het aantal sollicitanten 60, thans is
het salaris f 4000 per jaar.
Is keizer Hirohito er heelhuids afgeko-
men en werd de altijd bedeesde, vrién
delijke en steeds zwijgende Japanse kei
zer slechts met wat spandoeken gecon
fronteerd de Russische premier Kosygin
is maandag op de eerste dag van zijn
bezoek aan Canada ondanks uitgebrel-
de veiligheidsmaatregelen, door een be
toger aangevallen en ternauwernood
aan ernstig letsel ontsnapt. Een Hon
gaarse betoger zette zijn uitroep: „Ga
naar huis, Russisch varken,” alle kracht
bij. Sedertdien werd hij (nog) beter be
waakt.
Stotteraars en Dooven genezeh direct.
Instituut Amand.
Bij de Geref. kerk te Gaast is beroe
pen ds. Scheepsma, geb. te Schettens.
Grote sortering prachtige haarvlech
ten. Sj. de Wit, kapper bij de Sneker-
poort.
4e week oktober 1921
tussen Tndia en Pakistan is naar een
hoogtepunt en naar een dreigende oor
log gegroeid door de noodsituatie wel
ke het vluchtelingenvraagstuk voor de
Indiase regering heeft geschapen.
Westeuropese diplomaten in New Del
hi, die het grensgebied met Oost-Pakis-
tan en de vluchtelingenkampen hebben
bezocht, hebben al eind augustus ge
rapporteerd dat de toestand onhoud
baar was geworden.
Vluchtelingenkinderen beneden de drie
jaar bleken vrijwel allen te zijn gestor
ven. Kinderen tussen de drie en acht
jaar voor zover ze nog in leven waren
hadden toen een gemiddelde levenskans
van een half jaar.
Deze diplomaten spraken op grond van
hun waarnemingen ook de mening uit
dat er voor eind november mogelijk nog
drie miljoen vluchtelingen bij zouden ko
men waardoor het totale aantal de elf
miljoen zou naderen.
Naast de grote problemen zijn er ook
de kleinere. Zo is de Spaanse peseta
2 procent duurder geworden. Door deze
revaluatie krijgt men nu voor een Ame
rikaanse dollar niet langer 70, maar on
geveer 68,5 peseta’s. Spanje is een van
de landen, die niet, zoals o.a. Neder
land, een zwevende wisselkoers heeft
ingevoerd, maar een vaste waarde van
zijn munt ten opzichte van andere geld
soorten heeft aangehouden.
Voor Nederlanders heeft de opwaarde
ring weinig praktische betekenis, ook
al, omdat de reisbureaus de contracten
voor de vakantiereizen van de komende
zomer over het algemeen al hebben ge
sloten.
Er zijn vele bruggen en bruggetjes in
waterrijk Bolsward. Dit is er een van,
ook al zult u misschien moeite hebben
deze te herkennen. Men komt er dan
ook niet dagelijks over, want een ver-
keersbrug is het zeker niet. Wél is het
een vooral bij de oudere Bolswarders
bekend startpunt van een eertijds veel
gemaakte wandeling, beter gezegd „om
metje”, dat men „it Grons om” noem
de. Want deze houten brug, gelegen aan
het Franekerend (in de volksmond nog
altijd „it Loo”), voerde de wandelaar
over de afslag van de vaart naar Hich-
tum naar het begin van het trekpad
naar Burgwerd langs de Bolswarder of
Leeuwarder trekvaart. Ongeveer een ki
lometer verderop bereikte men dan vla
een plank met een leuning bij een huis
je links over de bermsloot het „hiem”
van de boerderij „Grons”. Via de ,reed’
van deze boerderij kwam men dan uit
op de weg tussen Hichtum en de Burg-
werderhoek en ging dan linksaf weer
terug naar Bolsward.
Dit ommetje was vooral langs het trek
pad in alle seizoenen weer anders. In
het voorjaar, langs het dan al weer
groenende riet en de groenende weilan
den met kieviten en andere weidevo
gels, wat later ook met pinkster- en
boterbloemen. In de zomer, als langs
de vaart het inmiddels hoog opgescho
ten riet (waartussen nu en dan een ge
duldige visser verscholen zat) zich had
voorzien van bruine pluimen en witte
akkerwinde en in de landerijen óf de
oppers hooi stonden óf de koeien vre
dig graasden. In de herfst, als het riet
begon te verkleuren in de „dizige” lucht
en het stil werd in de weilanden, om
dat de vogels voor het merendeel naar
warmer streken waren vertrokken. In
Een boomblad
Een van de zo velen
Was in de herfst
Reeds aan ’t vergelen.
Het had gediend
Als bruidsjapon
Van een oude eik
Boven ’t gras-gazon.
De wind die kwam
En droeg het mee
Tot op een stoep
De laagste tree
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adress
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 Na 18.30 uur 2660 at 2835
(05157),
Bolswards Nieuwsblad
Beter nieuws is het volgende:
Het lozen van afvalstoffen in het Noord
zeegebied zal in de nabije toekomst aan
zeer strenge regels worden gebonden,
aldus een besluit van de Noordzee-con-
ferentie in Oslo.
De twaalf landen die aan de conferen
tie deelnemen (waaronder Nederland)
hebben een denkbeeldige lijn getrokken
van Groenland naar het zuiden, en een
van Gibraltar naar het westen. Bin
nen deze lijnen zullen de voorschriften
straks van kracht zijn.
Als ieder zich er nu maar aan gaat
houden een goed begin dachten we.
Het tjalkschip „De onderneming” te
Makkum vergaan. Het lijk van de nog
jeugdige vrouw is inmiddels aange
spoeld aan de Bildtse kust. Het schip
is te Hallum aangespoeld tegen de Zo
merdijk. Het was geladen met suiker
bieten. Van de overige bemanning is nog
niets bekend.
De Russische partijleider Leonid Brez-
njev heeft aangekondigd dat de finan
ciële woon- en levensomstandigheden
van studenten „aanzienlijk zullen wor
den verbeterd.”
Tien van de militantste joden in Mos
kou hebben van het hoofd van de af
deling joodse zaken van de Russische
geheime dienst te horen gekregen, dat
zij naar Israël mogen emigreren. Dit is
de tweede keer binnen enkele dagen, dat
joden Rusland mogen verlaten.
Volgens joodse bronnen in Moskou zou
het oogmerk van de Russische 'autori
teiten „onthoofden” van de joodse be
weging zijn om zodoende enige rust te
weeg te brengen in het buitenland vóór
het bezoek van partijleider Leonid
Breznjev aan Frankrijk volgende week.
de winter, als de trekvaart en de slo
ten waren dichtgevroren, het dan kaal-
geworden riet in de vrieswind kraak
te en de landerijen rustten in een lan
ge slaap.
Nóg nodigt de voor enige jaren terug
praktisch geheel vernieuwde brug u
uit dit ommetje weer eens te maken.
Het oude en al lange tijd onbewoon
de huisje ter hoogte van de boerderij
„Grons” is echter afgebroken en ook
het geïmproviseerde bruggetje is er niet
meer. Het zou dunkt ons echter maar
weinig moeite en kosten met zich mee
brengen hier weer een veilige oversteek
te maken.
De boerderij „Grons” (thans bewoond
door de heer R. Kroondijk) ontleent
zijn naam aan een voornaam boerenge
slacht, dat in de achttiende eeuw hier
zijn eigendommen had. In de kerk van
Burgwerd vindt men een grote grafzerk
overvol met randschriften en o.a. met
de namen Jacob, Hiette, Rein, Willem,
Claes en Reinier Grons, allen broers
van elkaar en overleden tussen 1723 en
1735, In het middenvak van deze zerk
wordt de vader Adrianus Grons her
dacht, „in leeven Bysitter en Mede-
rechter over Wonseradeel, oudt in 't
54e jaar”. En de moeder van de zes,
„De Eerbare en Deugtrycke Ydtje Bu-
walda, in leeven egtgenoot van Adria
nus Grons, oudt 76 jaaren”.
De moeder van deze Adrianus, een ze
kere Antje, was een nicht van de dich
ter Gysbert Japicx en is in het huis van
deze opgevoed.
De foto toont ons de brug, die enkele
jaren geleden werd vernieuwd. In de
volksmond is het „de lange brugge”, of
ficieel, „de lange brêge”, want de raad
besloot destijds aan bruggen e.d. bui
ten de stadsgrachten Friese namen te
geven. Het is een mooie opname, waar
van vooral de weerspiegeling het goed
doet. De foto werd gemaakt door de
heer J. B. Elzinga.
Nog ruim twee maanden scheiden ons
van eind 1971, de fatale datum, waar
voor Egypte’s president aangekondigd
heeft dat desnoods" met het offer van
een miljoen Egyptische doden de Israë
lische fronten de terugtocht aanvaard
moeten hebben. Israël is er nog niet ka
pot van. Het herinnert zich dat al eens
eerder een ten achtervolgende Pharao
het zuur moest bekopen. Maar toch
ziet de wereld met spanning de afloop
tegemoet.
Op het moment dat we dit schrijven
hangt er nog een waas over de te Am
sterdam op Schiphol onderschepte wa
pensmokkel. Nog steeds gelooft men
dat de wapens voor het Ierse bevrtj-
dingsfront bestemd waren en van Tsje
chische komaf. Dit laatste wordt door
Tsjecho Slowakije ten stelligste ont
kend. De „afzender” kan ook als truc
vermeld zijn, natuurlijk. Intussen heeft
Engeland ons land dank gebracht voor
ons ingrijpen. De wapens zullen wel
vernietigd worden, want dat is bij smok
kelwaar de gewoonte.
Toen ik enige weken geleden afscheid
nam als lid van de gemeenteraad van
’s-Hertogenbosch, heb ik daar gezegd
het deeluitmaken van het bestuur van
'n gemeente zo belangrijk en zo boeiend
te achten dat het voor mij ideaal was
in de gelegenheid te worden gesteld van
amateur-lid tot beroeps-voorzitter te
worden van een gemeenteraad, aldus be
gon mr. S. J. Hartkamp hierna zijn
installatierede.
In een tijd immers, waarin niet alleen
de vraagstukken maar ook de oplos
singen ingewikkelder worden, waarin ’t
bestuur technischer, complexer en on
overzichtelijker wordt en waarin dien
tengevolge zorgen ontstaan over de ver
wijdering tussen degenen die bestu
ren en hen voor wie dat gebeurt, is het
bestuur dat het dichtste bij de mensen
staat, is de gemeentelijke democratie,
een onschatbaar bezit.
Nu ik vandaag als voorzitter uw raad
binnenkom, wil ik dat herhalen en
met nog meer overtuiging; want wat in
de gemeente in het algemeen geldt, geldt
sterk in de kleinere gemeente: waar
rechtstreeks gekozen mensen, die wij
allemaal kennen of kunnen kennen, zich
cp een voor ieder zichtbare en begrij-
De 57-jarige Westduitse kanselier Wil
ly Brandt heeft de Nobelprijs 1971 voor
de Vrede gekregen.
Brandt kreeg deze onderscheiding „om
dat hij de verzoenende hand heeft uit
gestoken naar de voormalige vijanden
in Oost-Europa” en vanwege „zijn uit
zonderlijke pogingen om voorwaarden
te scheppen voor vrede in Europa”, al
dus het Nobel-comité van het Noorse
parlement dat de kandidaat aanwijst.
Brandt werd gekozen uit 39 kandidaten,
onder wie Oe Thant, secretaris-generaal
vin de UNO.
daarvoor geheel te zijn vrijgemaakt. Dat
schept dan ook verplichtingen: de bur
gemeester zal dan ook de man moeten
zijn die uw besluiten uitvoert, uw sug
gesties onderzoekt, plannen aandraagt,
mogelijkheden opwerpt. Krachtens het
Koninklijke Besluit dat hem benoemde,
mag van hem de energie en de des
kundigheid worden verwacht en geëist,
om de gemeente in alle opzichten te
dienen. Ik zal daar graag mijn best
voor doen.
In deze geest zal ik graag uw burge
meester zijn en leiding geven aan u als
gemeentebestuur, advocaat zijn van de
gemeente naar buiten, verbindingsman
tussen raad en ambtelijk apparaat, da
gelijkse schakel tussen gemeentebe
stuur en organisaties, groepen en per
sonen binnen de gemeente en haar dor
pen.
Ik ben daarbij blij, het burgemees-
tersschap juist in deze gemeente te mo
gen uitoefenen, in Franekeradeel met
zijn mooie dorpen, zijn sterke dorpsge
meenschappen, zijn nationaal vermaard
gemeentehuis, waaraan op dit moment
alle monumentenzorg wordt besteed, die
het verdient, de goede sfeer, waarin u
als raad pleegt te werken, de oude his
torie van deze gemeente (privé wil ik
daar nog wel aan toevoegen: de stijl
volle wijze waarop u uw burgemeesters
pleegt te huisvesten). Onze komst naar
deze gemeente is dan ook geen toeval-
lige: mijn vrouw en ik hebben dit werk
positief gekozen en hebben dat uitge
sproken hier willen doen. Wij zullen
hier graag werken wonen en leven; dat
kan ook niet anders: men kan toch moei
lijk zoals dat heet eerste bur
ger van een gemeent rijn als men niet
allereerst burger van die gemeente wil
zijn.
Nu was ’t haar tijd
Om heen te gaan
De regen zorgde
Voor een traan.
Daar zeeg het neer
Een bezem kwam
Die het deze rustplaats
Nog ontnam.
De studiebeurzen zullen worden ver
hoogd, nieuwe studententehuizen zullen
worden gebouwd en de medische en
voedselvoorzieningen zullen worden ver
beterd.
In de Russische „heilstaat” was het
dus ook al niet veel beter dan elders.
Maar mooi, dat ze het zelf ook zo za
gen.
Kwaliteit ontvangt u door het kopen on
zer prima theesoorten. Bovendien ont
vangt u bij inlevering van 50 ledige zak
jes een fraai klokstel cadeau. Vraagt
ze uw winkelier H. Gaarmann Bols
ward.
Denemarken heeft in navolging van
Amerika een tijdelijke invoerheffing
van 10 pet. ingesteld. De Deense pre
mier Jens Otto Krag liet weten, dat de
maatregel bedoeld is om de economie
te steunen en het record-tekort op de
betalingsbalans weg te werken.
Tja, als nu iedereen gaat heffen, zijn
we weer precies evenver als een 40 jaar
geleden.
¥erschijrrt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
over u beslissingen neemt; als directe
representanten van de inwoners van de
gemeente zet u het beleid uit, onder de
ogen van deze inwoners. Daarmee bent
u tussen staten- en kamerleden de
meest direct volksvertegenwoordigers
en is de gemeente de sterkste schakel
in ons democratisch bestuurlijk stelsel.
U bent het hoofd van de gemeente en
neemt uw besluiten niet alleen over de
afzonderlijke zaken zoals die zich op
de raadsagenda aandienen, maar u
vormt zich ook in samenspraak met
uw dagelijks bestuur een oordeel
over de grote lijnen van de ontwikke
ling van de gemeente, over de plaats
die'de gemeente kan innemen temidden
van de andere gemeenten en over de
wenselijke ontwikkeling van de dorpen
afzonderlijk, gezien vanuit het belang
van het geheel.
U kunt dat werk doen door het grond
werk dat wordt verricht door de rugge-
graat van de gemeente: de secretarie en
de gemeentelijke diensten1 op hun beurt
weer kunnen beschikken over allerlei
adviseurs en instituten die de gemeen
te ten dienste staan.
Het is dan ook een machtige zaak om,
als burgemeester, in nauwe relatie met
2 uwer, de wethouders, en gerugge-
steund door de secretarie en zijn men
sen, aan dit beleid leiding te mogen ge
ven en: als enige dagelijks bestuur der
Nlxon reist naar Peking en Moskou. Brezhjnef brengt een staatsbe-
bezoek aan Parijs en gaat daarna wellicht naar Bonn. Podgorny
heeft Noord-Vletnam en Iran bezocht Kosygin is in Algerije geweest
bezoekt nu Canada en gaat nog naar Noorwegen en Denemarken.
Keizer Hirohito van Japan heeft een reis door West-Europa ge
maakt. Al deze reizerij bewijst, dat de internationale politiek in be
weging is en dat Moskou en Washington niet meer de enige polen
zijn, waar alles om draait, maar dat er ook nieuwe machtscentra in
de wereld ontstaan, zoals Tokio, Peking en Bonn. West-Europa
dreigt in deze nieuwe beweging buiten spel komen te staan en his
torische kansen te gaan missen. Het heeft geen politieke strategie,
aldus deze week de heer N(oordmans) in een lezenswaardig artikel
hi de Leeuwarder Courant. Een uitspraak waar we het wel mee eens
zijn en die veel te denken geeft.
Dat stormachtig dan vooral ook letterlijk bedoeld. De klanken van
„Prjjst den Heer” verwaaiden op de wind en mevr. Hartkamp had
alle moeite met haar grootgerande bruine hoed, toen Corry Blank-
sma, de dochter van de wethouder haar bij het betreden van het ge
bouw bloemen aanbood. Dat gebouw was niet het deze dinsdagmid
dag zo veel geprezen Martenahuis, maar een nuchtere gymzaal in
het gemeenschapscentrum van de „iyntsjesnijers” te Tzum. Toege
geven dat de plechtigheid een 20 minuten te laat begon, moet ge
zegd, dat de sclia spoedig werd ingehaald. Mede dankzij het gemaks
halve maar overslaan van de voorlezing van het Koninklijk besluit
(of was het toch een regiefout?) nam de gehele installatie nog geen
half uur in beslag. Dit kwam ook doordat de loco-burgemeester S.
Saakstra en de raad (bij monde van de heer E. J. Vrieswijk) zich de
nodige beperkingen oplegde, terw ijl ook secretaris L. Faber het kort
hield. Het deed aan de hartelijkheid en vriendelijkheid niets af.
pelijke wijze bezig houden met voor ie
der zichtbare en voelbare problemen,
zoals:
vinden wij in onze gemeente goed
werk en zullen onze kinderen dat ook
vinden
waar kunnen de kinderen naar
school en waar daarna?
waar en hoe wonen we en waar
kunnen we wonen als we oud zijn ge
worden en hulp behoeven?
hoeveel huizen bouwen we, in wel
ke huurklasse en waarom daar wel en
op een andere plaats niet?
hoe veilig zijn onze wegen?
wie helpt ons als we onszelf eens
niet meer kunnen helpen?
en ontspannen als we gewerkt hebben?
waar kunnen we ons ontplooien
en ontspannen als we gewerkt hebben?
en hoe zijn de verbindingen daarheen?
hoe verzorgen we die elementen
die onze dorpen het karakter geven
waardoor we er ons zo thuis voelen?
hoe krijgen we die zaken allemaal
financieel rond en wat laten we voor
gaan als we kiezen moeten?
Dit zijn vragen, en ze zijn uit te brei
den, die ieder aan den lijve kent en
waarover u als raad zich buigt en waar
