Stuivertje wisselen
de beide
van
China’s
De burgemeestersbenoemingen
Gaöe Slraar
hoogtij
Krijgt ieder wel zijn deel
Nog steeds viert „politiek lourisme’
Hoe met de
Gouden filmpjes
IJsselmeervisserij
Nier patiënten vragen
Foto van de week
uw hulp
Motelgesprek
zondag 31 oktober
Zondag a.s. wordt het laatste motelge-
Us eigen gea
En weet zijn waren aan te prijzen
Door u het voordeel aan te wijzen.
110e JAARGANG No. 82
VRIJDAG 29 OKTOBER 1971
Waar wonen de Joden?
i
Ro
ll SA geschokt
Groei Israëlische bevolking
Van grote betekenis
Uitstel mislukt
Turkse regering afgetreden
Formosa strijd door
Oppositie
Per inwoner
Dan adverteert een zakenman
en
Databank
Advertentieprijs: 18 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
le week november 1921
Abonnementsprijs f 5,80 p. kwartaal
'bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Gevraagd organist voor de herv. kerk
te Wommels. Aanmelden bij kerkvoogd
N. J. Tjallema. Het salaris is f 150 per
jaar.
Door de lage waterstand ondervond de
motorboot naar Leeuwarden van Gebr.
De Jong uit Witmarsum grote vertra
ging.
Auto te huur. Ondergetekende maakt
bekend dat hij zich een 4 persoonsauto
heeft aangeschaft. Beleefd aanbevelend.
Riants M. de Boer, Wijde Steeg D22
Makkum. Zondags niet.
Bij hevige storm kwam een schoorsteen
bord van dokter Andela op de lichtko-
ker van de heer Osinga terecht. Een
kindje dat in deze kamer sliep, bekwam
gelukkig geen letsel van het neerval
lend glas.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
De oppositie bleek nog weinig voor het
idee te voelen. Een aantal moties werd
ingediend, waarin onder meer werd ge
vraagd om de burger een nieuw grond
recht te geven, het recht om kennis te
nemen van alles wat over hem in over-
heidscomputers is opgeslagen. De mo
ties zouden deze week worden behan
deld maar maakten al bij voorbaat wei
nig kans. Te meer omdat de staatsse
cretaris zelf al heeft voorgesteld, dat
bij wet zal worden geregeld, dat de bur
ger kan vragen wat over hem bekend
is en hij onjuiste informatie mag recht
zetten.
Het vraag- en aanbodbord in huis
Dat is het Streekblad bij u thuis
Want meest als het even kan
de privacy van de burger zal worden
gewaarborgd. In de centrale computer
komen alleen de .gegevens, die nu bij
de bevolkingsboekhouding zijn te vin
den, verzekerde de staatssecretaris.
Juist voor het afsluiten van dit artikel
komt het bericht binnen, dat de Turkse
regering is afgetreden. Het was te ver
wachten. Sedert begin October boterde
het al niet.
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157),
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Tot vlak voor de beslissende stemmin
gen hi de UNO overheerste nog de ver
wachting, dat met toelating van Pe
king de zetel voor Formosa kon worden
behouden. Amerika was daarvan zelfs
stellig overtuigd na alle moeite die men
zich had getroost om in de afgelopen
weken stemmen te winnen. De eerste
verrassing in het historisch en drama
tisch verlopende UNO-debat was, dat
een poging uit te stellen schipbreuk liep.
Uitstel had zeker in het voordeel van
Amerika kunnen werken. Het voorstel
van Saoedi-Arabië om de stemming op
te schorten werd echter verworpen met
56 tegen 53 stemmen. Nederland was
vóór.
wat is dat? Het thema van deze keer
is: „Geloven, dat lukt me niet meer (zo
goed); ligt dat aan mij of aan de kerk”.
In dit gesprek zal het meer gaan om
dingen als herkenning, erkenning, be
grip, bewustwording, analyse enz. dan
om het opdoen van informatie. Inleiders:
alle aanwezigen. Gespreksleider is de
heer W. Th. de Boer uit Sneek. Het ge
sprek begint om drie uur in het motel
te Heerenveen. Welkom is een ieder die
belangstelling heeft, er is een kindercrè
che aanwezig.
woordde hij: „Dit is een zaak die wij
nog bestuderen”. Even later stuurde hij
tolk naar de buitenlandse correspon
denten om te laten zeggen dat dit ant
woord „van grote betekenis” was.
Amerika heeft geschokt gereageerd op
de uitstoting van Formosa uit en de
toelating van Rood China tot de UNO.
De minister van Buitenlandse Zaken,
William P. Rogers, zei dat zijn land de
wil van de meerderheid respecteert,
maar dat de uitstoting de volkerenor
ganisatie zal verzwakken.
Amerika blijft Fbrmosa beschouwen als
een respectabel en waardevol lid van
de internationale gemeenschap en de
banden tussen beide landen, waaronder
de defensieverplichtingen van Washing
ton, zullen ongewijzigd blijven.
Met de burgemeesters in Nederland klopt het niet helemaal. Het
zijn natuurlijk stuk voor stuk beste mensen, maar hun politieke
instelling klopt niet met de verhoudingen binnen de Nederlandse
bevolking. Minister Geertsema, de gloednieuwe bewindsman van
Binnenlandse Zaken, die alles te zeggen heeft over de benoeming
van nieuwe burgemeesters, maakte dit vorige week in de Tweede
Kamer duidelijk by de behandeling van zijn begroting. De bewinds
man vertelde dat veertig procent van de Nederlandse burgemeestrs
aanhangers zijn van de Katholieke Volkspartij, terwijl de KVP bij
de laatste verkiezingen toch niet meer dan 22 procent van het aan
tal uitgebrachte stemmen haalde. Het aantal socialistische (PvdA)-
burgemeesters is slechts zestien procent, terwijl deze partij na de
laatste verkiezingen (met 24 procent van de stemmen) de grootste
van Nederland is. Heel wat beter vertegenwoordigd is de Christe
lijk Historische Unie, die slechts zes procent van de stemmen heeft,
maar liefst zeventien procent van het aantal burgemeesters, méér
nog dan de PvdA. Bijna even goed bedeeld is de ARP: vijftien pro
cent van het aantal burgemeesters, acht en een half procent van
het aantal stemmen.
De vrachtauto van de heer D. Faber
te Workum zal worden omgebouwd in
een keurig ingerichte auto voor perso
nenvervoer met 18 zitplaatsen.
De Chinese leiders zullen een delegatie
naar New York sturen om de pas ver
worven zetel in de UNO te bezetten.
Tsji Peng-fei, de minister van Buiten
landse Zaken, verklaarde op een recep
tie bij de Perzische zaakgelastigde, dat
de uitslag van de stemming in de Alge
mene Vergadering van de UNO een
overwinning was voor de bevolking van
de wereld.
Gevraagd wanneer de Chinese delegatie
naar New York zou vertrekken, ant-
nistratief gebied wat
ormde gemeente Bolsward
treft de folklore rond de
lenen waarvan wij ons de
moeilijk kunnen voorstellen
technische leiding. Ook zonder zijn
vering van koffie met Jtoek. De Way
Er zijn momenteel nog 192 beroepsvis
sers - vergunninghouders op het IJssel-
meer en de randmeren. De wenselijkheid
van een soepel vergunningenbeleid om
’n te snelle afvloeiing tegen te gaan
wordt door dit cijfer tegenover de doel
stelling van 100 op het IJsseimeer en 25
op de randmeren niet gestaafd.
Dit antwoordt de minister van landbouw
en visserij, ir. P. J. Lardinois, op vragen
Tweede Kamerleden.
In het rapport van de Voorlopige Ad
viesraad is gesteld dat voor 100 bedrij
ven op het IJsseimeer en 25 bedrijven op
de randmeren een rendabele bedrijsvoe
ring mogelijk moet worden geacht.
In 1970 gaven 23 vergunninghouders en
22 opvarenden en in 1971 rep. 28 en 15
te kennen de IJsselmeervisserij en/of de
randmeervisserij te willen beëindigen.
Het moeten terugzetten van roofvissoor
ten door beroepsvissers bij hun aanvisse-
rij in de randmeren is een maatregel die
is genomen in het belang van de sport-
visserij, aldus de bewindsman. Bij de
zegenvisserij gevangen brasem mag niet
weer in het water worden teruggezet
omdat deze vissoort in te overvloedige
mate voorkomt en daarom in het belang
van de gehele visstand, dus ook van de
aalstand, moet worden verwijderd.
De stand van de roofvissen in de meren
is niet zo groot dat snoek, snoekbaars
of baars aan die meren mogen worden
onttrokken.
Zonder nieren kan de mens niet leven.
Een onvoldoende werking van de nieren
kan invaliditeit en zelfs de dood ver
oorzaken. De nieren hebben gelukkig 'n
zo grote reserve, dat de mens wel op 1
nier kan leven. Maar als ook die ene
nier niet meer voldoende werkt, zal de-
patiënt sterven aan niervergiftiging.
Vroeger waren zulke patiënten dus ten
dode opgeschreven, maar tegenwoordig
beschikt men over de kunstnier, een ap
paraat dat de nierfunctie overneemt.
Door middel van deze kunstnier, waar
aan de patiënt doorgaans tweemaal per
week gedurende 12 uur moet worden
aangesloten, kan men nog vele jaren
leven.
Toch sterven in Nederland nog vele tien
tallen mensen per jaar aan niervergifti
ging; zij hadden in leven kunnen blijven.
Het zijn die patiënten voor wie geen
plaats kan worden vrijgemaakt in een
van de bestaande kunstniercentra, om
aren: „Het lot van onze natie ligt in onze
eigen handen, niet in die van de UNO.
Op deze revolutionaire basis hebben wij
op het ogenblik het commando over een
behoorlijk deel van de bevolking en be
schikken wij over aanzienlijke reserves,
zowel in militair als in economisch op
zicht”.
Je kunt natuurlijk zeggen dat de ene
gemeente meer inwoners heeft dan de
andere maar ook bij die berekening
komt met name de PvdA er bekaaid af.
KVP-burgemeesters behartigen de be
langen van meer dan 4,8 miljoen inwo
ners, de PvdA-mensen moeten het met
drie en een half miljoen doen. Er zijn
overigens partijen dit als troost voor
hen die zich nu verongelijkt voelen
die helemaal geen burgemeester heb
ben: DS ’70, D ’66, CPN en PSP. Om
over GPV en SGP maar te zwijgen.
Minister Geertsema beloofde niet dat
hij nu veranderingen in de verhouding
zal aanbrengen. Er zijn nu eenmaal niet
veel nieuwe burgemeestersposten te
verdelen. Het tegendeel is eerder het
geval omdat steeds meer gemeenten
worden samengevoegd.
President Tsjiang Kai-tsjek verzeker
de zijn 14 miljoen landgenoten dat For
mosa nooit de strijd om de omverwer
ping van het communistische bewind in
Peking zal opgeven.
Ondanks de aanvaarding door de Alge
mene Vergadering van de UNO van de
„schandalige” resolutie van Albanië,
waarbij zijn land werd uitgestoten en
Rood China werd toegelaten, zal For
mosa zich niet uit de internationale po
litiek terugtrekken.
Na een stilte van veertien uur, volgend
op het besluit van de Algemene Verga
dering, bezwoer Tsjiang (83) zijn land
genoten de kalmte en eenheid te bewa-
Het zag er vorige week even naar uit,
dat de Tweede Kamer bezwaren zou
gaan maken tegen de plannen van de
regering om allerlei gegevens van de
Nederlandse bevolking in één computer
onder te brengen. Bij de schriftelijke
voorbereiding van de begroting van
Binnenlandse Zaken waren nogal wat
bezwaren ingebracht tegen het rege-
ringsplan om de registers van de bur
gerlijke stand in computers te stoppen.
De wet op de Centrale Persoons Ad-
Israël telde eind december ’71 3.062.000
inwoners, onder wie 2.610.000 Joden, zo
blijkt verder. In 1985 zal Israël naar
schatting 4.250.000 inwoners hebben.
In het Joodse jaar dat van september
1970 tot september 1971 liep, nam de
bevolking toe met 84.000 mensen, van
wie er 67.000 Jood zijn. De groei van
de Joodse bevolking in 1971 is voor 60
procent te danken aan geboorten en
voor 40 procent aan immigratie. In het
door Israël bezette deel van Jordanië
wanen op het ogenblik naar schatting
610.000 mensen, in de Strook van Gaza
372.000.
ministratie (CPA) behoeft echter niets
te vrezen. Met name de KVP bleek vo
rige week omgezwaaid. KVP-woord-
voerder, de heer Fievez, vertelde dat
de wet een waarborg is voor de be
scherming van de persoonlijke levens
sfeer, in plaats van een bedreiging. Hij
maakte dat op uit de inlichtingen van
staatssecretaris Stuyvenberg (Binnen
landse Zaken), die had verzekerd dat
Tot op het moment dat we dit overzicht schrijven heeft de afgelo
pen week meer politiek dan militair buitenlands nieuws opgeleverd,
de kans wat dat laatste betreft elk ogenblik een uitbarsting komen,
bv. in India. Ook is de spanning Egypte-Israël allerminst geluwd.
Hét grote politieke nieuws is natuurlijk de partner ruil in de Ver
enigde Naties, waar de beide China’s stuivertje verwisselden. Al
had de kleine broer de oudste rechten, het uit de kluiten gewassen
koekoeksjong, rood China, moest vroeg of laat zijn plaats opeisen
met verdringen van zijn „halfbroer”. Dat het er eens van zou komen
kon elk beseffen die een klein beetje meeleeft. Welnu, het is er van
gekomen, zoals we in ons laatste nieuws deze week dinsdag nog
net even konden aangeven. Wat het overige betreft: Er valt nog
veel „politiek toerisme” te constateren. Het statiebezoek van
ningin Juliana nan West-Duitsland, de reis van premier Ghandi,
de wereldmissie van de Russische leiders.
Ditmaal geen monument, of misschien
toch ook wel een beetje. In elk geval
wel van iets dat onomstotelijk van Bols
ward is en sedert jaar en dag bij Bols
ward behoort. U ziet het al, koster
Doede d)e Way in vol ornaat. Hij is een
stukje Bolsward. Daarom is hij ook de
enige Bolswarder die in persoon staat
afgebeeld in het fotoboek over Bols
ward.
O, ja, in dit boek staan veel figuranten,
de he-akeninginne, burgemeester Mulder
aan het heamiel, aardappelhandelaar
Bosma, kruidenier Beswerda en vele
anderen. Maar ze staan er steeds in als
illustratie van iets, van ’n stukje folk
lore of van de verdwijnende midden
stand.
Er staan meer bekende Bolswarders in
dit boek, Gysbert Japiks, Pater Brug
man, Titus Brandsma enz., maar dan
steeds in standbeeld of in glas in lood.
Maar koster de Way staat er in als een
begrip appart. Trouwens ook nog een
keer als figurant, nl. op de foto, waar
we de Canadese tanks Bolsward zien
bevrijden.
Koster de Way als persoon dus. Nog
net op tijd kwam het fotoboek uit, want
morgen is het voor de Way de dag dat
hij in het zonnetje zal worden gezet.
Op zondag 31 oktober doet hij bij leven
en welzijn voor het laatst zijn kosters-
dienst. Dan vindt hij het welletjes. Het
zal hem zwaar vallen zich los te maken
uit deze status en weer gewoon ambte
loos burger te worden. Want koster de
Way was maar niet zo gewoon een kos
ter, hij was er een zo niet met ouder
dom, dan toch wel een met gratie. Hij
was het niet alleen om den brode, hij
was het ook uit roeping en last but not
least uit traditie. Deze drieëenheid om
gaf hem als een aureool.
In de loop der jaren werden bovendien
allerlei nevenfuncties, al dan niet
ambtshalve om zijn kostersschap heen-
gebouwd. Sommigen deden hem ver
maardheid verwerven tot ver buiten de
landsgrenzen, bijv, als verteller bij de
rondleidingen in „zijn” Martinikerk.
Wie veel oude gebouwen als hobby be
zoekt, weet hoe irriterend het is, als de
rondleider zijn uit het hoofd opgezegd
lesje oppreuvelt, al of niet met sterio-
tiepe stemverheffing. Niet alzo koster
de Way, hij voerde elke keer weer met
overgave een eenmansshow op met een
acteertalent om er jaloers op te worden.
Het pleit voor hem, dat hij daarbij even
veel aandacht schonk aan de „hooi-
schipper” dan de groten der aarde, want
ook die mocht hij wel rondleiden.
Aan kerkdiensten, trouwplechtigheden,
concerten, uitvoeringen gaf koster de
Way door zijn alomtegenwoordigheid ’n
zeker accent. Maar hij was ook klokke
nist, hij was ook de man die achter de
schermen veel werk verzette op admi-
betreft de her
en wat be-
Bolswarder
begevingen
zonder zijn
ser-
Nu een geheel ander onderwerp. De ge
dachte dat nu welhaast alle Joden in
Israël terug zijn- is onjuist. De meeste
Joden wonen nog steeds in de U.S.A,
en zelfs in Rusland wonen nog meer
Joden dan in Israël zeif.
In de Verenigde Staten wonen nl. meer
Joden dan in enig ander land ter we
reld, Israël inbegrepen. Dat blijkt uit
de zondag gepubliceerde cijfers van het
Joods-Amerikaanse jaarboek 1971,
In dit boek wordt de totale Joodse we
reldbevolking geschat op 13,9 miljoen.
Daarvan wonen er 5,87 miljoen in de
Verenigde Staten, 2,63 miljoen in de
Sowjet-Unie en 2,56 in Israël. Het aan
deel van de Joden in de totale bevolking
van de Verenigde Staten is de afgelopen
halve eeuw teruggelopen van 3,7 tot 3,0
procent.
Het winkelhuis en de bakkerij aan de
Grote Kampen Ons Belang is onder
hands verkocht aan de tegenwoordige
huurders De Jong en Bekema voor
f4200.
was een man van alle markten thuis,
maar hij hield daarbij altijd letterlijk
de kerk in het midden, nl. in het mid
den van zijn belangstelling, van zijn
zorg, van zijn liefde.
Hij was ook eén stuk wandelende ge
schiedenis, want niet in de laatste
plaats door zijn bijhouden van de leen-
boeken, kent hij als geen ander de fa
milierelaties van de Bolswarders en de
vanouds aan Bolsward verwanten.
Hij is niet minder de man van anecdo
tes en de verhalen over oud Bolsward.
Rust heeft hij nimmer gekend, steeds
was hij als de bijen en mieren, die geen
luiaards kennen. Maar als straks wel
de rust komt en het leven en de gezond
heid, die wij hem wensen, mogen hem
gegeven zijn, zou het prachtig zijn als
zijn zwierige en vaardige hand dit alles
nog eens op schrift stelde. Zijn „Her
inneringen van een koster” zou een
besteseller worden.
dat er geen geld is voor uitbreiding. De
keus, wie wel voor behandeling in aan
merking komt en wie niet, is zowel voor
de zieken en hun omgeving, als voor de
artsen een ontzettend groot probleem.
Ook is het tegenwoordig mogelijk, met
een zeer redelijke kans op langdurig
succes, een nier te transplanteren. Ook
hiervoor is veel geld nodig. De Nier
stichting Nederland heeft ten doel het
verlenen van steun, zodat de nierpatiënt
die behandeling kan krijgen, welke zijn
leven kan redden. De Nierstichting
vraagt daarom uw hulp.
Voor de week van 1 t.e.m. 6 november
is in Bolsward een huis-aan-huis-collec-
te georganiseerd. Geef met gulle hand!!
Collecte-comité: mevr. M. Rein-
sma- v. d. Wal, mevr. J. Bleeker-
v. d. Werf, mej. T. Hendriks, me
vr. K. v. d. Eems-Roukema, mevr.
D. Berkhemer-Hille Ris Lambers,
mevr. I. Bloemhof-Jellema.
üs hjoed to sizzen
In juwiel fan ’n lanskip
Sa’t men’t neame hast foun
Ja dit is üs Fryslan.
oeral yn ’t roun.
De ynrit mei Fryslan
Nei üneindige fjirte
Dat komt op jin ta
Mei meast romrne mjitte.
Sjoch efkes efterom
Nei de Makkumer Waerd
Mei beamkes en reid
Mei Ijocht en mei skaed.
Einekoaijen yn ’t fjild
Dêr under Piaem
Lykje hast in homeije,
In trochgong, in daem.
Gjin Ijocht sa skel of der is in skaed
by.
-
Hwat hat
I
Stean by Kromheme
By Gaest oan ’e dyk
Dan gean tinzen, faeks
Oer üs gea en üs ryk.
