Openbare Bibliotheek
te Bolsward/Wonseradeel
Doniaruiters Hennaardera-
deel als blijspelers
Kerstzangmiddag
in Martinikerk
Vijftig jaar
D. A. Tamminga
over
I
„It Taboe"
J
«•4 I
Zilveren filmpjes
Fan de Mar tiny loer
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I
Bonte kraaien, pest
vogels en note-
krakers
’4
It
f
z
z
X
liOe JAARGANG No. 95
DINSDAG 11 DECEMBER 1971
S. D. Schaaf
2e week december 1946
Brazilië fokt weer vee van Fries Ras.
Wit hwat en win hwat
G. Bosch
Aan allen: van harte welkom!
Tj. de J
Abonnementsprijs f 5,80 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
J. M. A. Mulder,
burgemeester van Bols ward.
De Prov. Staten komen op 24 dec. weer
in winterzitting bijeen. De torens van
Dantumawoude, Hollum en Oosterwie-
rum zullen gerestaureerd worden. De
laatste dateert uit de 12e eeuw. De
herstelkosten zijn geraamd op f 8100.
Dr. P. Sipma spriek op de Fryske Kri-
te to Wytmarsum op in doarpsjoun oer
„Humor yn de folkstael”.
Hardrijderij te Makkum op het IJs-
selmeer. Ie prijs N. Rotgans van Wie-
ringn, 2e B. Hof te Gaastmeér, 3. F.
Algera te Wons, 4. A. Osinga te Korn-
werd en 5. KI. A. Poepjes van Mak
kum.
Hallelujah te Makkum zal op a.s. He
melvaartsdag het gouden jubileum her
denken met een groot muziekconcours.
Gebr. Bootsma van Hindeloopen vin
gen in één schot plm. 1700 kg vis.
25 jarig bestaan vrijzinnig kerkkoor te
Wonimete.
De grote zaal van ’t Womelser Diels-
hüs was vorige week vrijdagavond aar
dig bezet, een bewijs dat de Doniarui
ters tonelisten hun populariteit weten te
handhaven. Elk winterseizoen treedt de
ze groep een keer op, vertolkt dan een
meestal humoristisch stuk „mei eigen
krêften”, tegelijk heeft dan de prijsuit
reiking plaats van luxe voorwerpen, me-
daljes enz. door ruiters en amazones ge
wonnen met de september-ringrijderij.
Verschillende van hen (overal vandaan)
namen persoonljjk hun eretekens in ont
vangst. De namen kunnen wij gevoege
lijk buiten beschouwing laten, die zijn
reeds eerder gepubliceerd. Voorz. Popke
A. Stegenga trad als eerste voor het
voetlicht, sprak een kort begroetings
woord, toonde zich voldaan over de goe
de opkomst en bewees andermaal dat de
leiding van zo’n ontspanningsavond bij
hem in vertrouwde handen is. Vol ver
wachting klopte het hart van menigeen
die een poos terug een of meer traditi
onele Donialoten had gekocht (in totaal
waren er 1500 geplaatst) en dus kans
had op een der vrij talrijke fraaie prij
zen. Burgemeester R. Alta (de beide
wethouders hadden bericht van verhin
dering gezonden, werd gevraagd de trek
king te willen verrichten. Verbijstering
greep hem aan, toen hij ’t nummer voor
de hoofdprijs (een merrieveulen) inkeek.
Dit nummer bleek n.l. in bezit te zijn
van niemand anders dan zijn echtgenote
mevr. Alta-Schurer. Het had nooit mooi
er kunnen treffen. De burgemeester ui
terst bescheiden mompelde: Mar dit kin
net. né. dizze greate priis meije wy net
oannimme, ik lük in nij nümer. Mefr.
Alta was zelf niet aanwezig. Zij zal het
zeker wel goed hebben gevonden dat
haar gemaal met ’n royaal gebaar spon
taan afstand deed van de gewonnen vier
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2338
(05157)
Bolswartls Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workunt en Wymbritseradeel,
Roemenië en Bulgarije troch komplete
kassen to leverjen foar komkommers en
tomaten. Ek nei Ruslan binne sokke
kassen gien. Mar nou komt üt dizze lan-
nen ek it produkt op de merk en kon-
kurreart yn Dütsklan tsjin de Neder
lanske produkten. En dat wie dit jier al
skoan to foinimmen. Wy koene minder
kwyt yn Dütsklan en de prizen wiene
in stik leger omt Roemenië mei tomaten
en komkommers tsjin lege prizen oan 'e
merk wie. len fan de Nederlanske kwe
kers sei it op syn manear: „Wy hebben
de aap leren klimmen en krijgen nu de
noten op onze kop!’” Sa is it ek mei de
setters yn Algerije, hwe’t wy 20.000 ton
leverden. Mar nou is under Nederlanske
lieding de eigen setterbou op gong kom
men en moat men wer nije öfnimmers
sykje. Yn it orgaen fan de Europeeske
ienheit stiet in artikel mei as opskrift
De Oosteuropese wind waait door de Ne
derlandse tuinbouw” en deryn wurdt bi-
rekkene, dat dizze nije konkurrinten üs
dit jier al mean as 40 millioen troch de
noas boarre ha. Wy sille altyd wer nei
oare klanten ütsjen moatte, hwant mei
de eksport stiet en fait it prizen niveau.
Dér moat it wei komme. En om dy ek
sport sa sterk mooglik to meitsjen moat
it Nederlanske en Fryske produkt roun-
om yn ’e wrald bikend makke wurde.
Hoe mear üs produsinten dit meimekoar
opknappe, desto sterker sille hja stean.
Net fordield mar as ien man!
Ir. Joustra foar Dütsklan, Ir. Gerritsen
foar Ingelan en A. Sevenster foar Bel
gië. En dêrmei wie de stap nei de mo
derne merkforkenning setten. Wy kinne
yn dit koarte artikel gjin wiidweidch
oersicht jaen fan alle ynteressante by-
sünderheden, dy’t yn dizze 50 jier troch
dizze ploech minsken bilibbe binne, mar
moatte folstean mei to sizzen, dat der
nou sokke lanbou-attaché’s binne yn
Bangkok, Belgrado, Beiroet, Bonn, Brus
sel, Canberra, Caracas, Djakarta, Ko
penhagen, Lima. Londen, Madrid, Nai
robi. New Delhi, Ottawa, Parijs, Rio de
Janeiro, Rome. Tokio. Tunis, Washington
en Wenen.
Foar alle sakelju, dy’t yn dizze frjemde
lannen har kans weagje wolle is it fan
great bilang yn dat lên in man to fi-
nen, dy’t alhiel op ’e hichte is mei de
tael, wit hokfor autoriteiten bisocht wur
de moatte. harren adressen jaen kin,
har yntrodusearre kin en jit safolle din
gen mear. En dit mei men wolris bitin-
ke: as de eksport net hyltyd stimuleard
wurdt, scene wy it daliks yn it beurske
fornimme. Of it nou fokfé is of setterjir-
appels, tsiis of molkpoeijer, tomaten of
blombollen, in great diel moat er üt en
tsjin reedlike prizen oars soe de merk
hjir daliks is hiel ein sakje.
Wy meije derby ek sizze, dat wy seis de
oarsaek binne fan it feit, dat wy al mar
wer nei nije klanten ütsjen moatte, omt
wy de lju net allinnich produkten stjüre
mar dertroch ek harren yn steat stelle
se seis to produsearen. Sa hat Prins yn
Dokkum in béste leveransje hawn nei j
Dhr. D. Tamminga hield een interessan
te lezing met als onderwerp: „It taboe
yn ’e literatuer: fyftieh jier lyn en nou”
De zaal was goed bezet, toen de spreker
zich „verontschuldigde” toch maar de
„memmetael” te bezigen. Want, een oud-
Bolswarder, (nee, Gysbert Japiks niet),
Klaas Plantinga, was een goed voor
beeld. „Hij bleef die hij was. Fries en
eenvoudig”. Dat laatste hoopte de heer
Tamminga ook te blijven...
De spreker vertelde hoe het woord „ta
boe” uit de Polynesische talen kwam en
via James Cook, de Engelse ontdek
kingsreiiziger uit de 18e eeuw het woord
je naar Europa was gebracht. Nu is het
vrijwel door alle levende talen overge
nomen. De betekenis wil zeggen: er niet
aankomen, er niet over praten. Men kan
onderscheid maken tussen religieuze en
sociale taboes. Het eerste kan b.v. een
Maar hoe is het met de hedendaagse li
teratuur? „Er zijn min- en pluspunten
en van elk wordt een voorbeeld gegeven.
Een minpunt is dat een Jan Wolkers, die
voor de publiciteit een paar dagen op
Rottumeroog doorbrengt en een paar
maanden later er een boek over uit
geeft, met als voorplaat de blikvanger
Wolkers in „Adams kostuum van voor
de zondeval”. Een pluspunt is dat er
nu dingen uit de sfeer gehaald zijn, die
er mogelijk al te lang in gebleven zijn.
De spreker deelt het gezegde van A. M.
G. Schmidt: „De erotiek moet de zout bij
het ei zijn, maar er zijn er die alleen
zout geven”. Maar we moeten ook niet
dadelijk „yn ’e gerdinen fleane”.
De jonge schrijvers uiten zich zo, omdat
ze met de ogen knipperen tegen de ver
kregen vrijheid na de tweede wereld
oorlog. Bij het ouder worden zullen de
meesten van hen anders reageren, om
dat hun gezichtsvermogen in scherpte
is toegenomen.
De aanwezigen gaven de heer Tamminga
een gul applaus. In de pauze was er ge
legenheid de tentoonstelling te bezich
tigen. Wat schrijvers en dichters uit de
omgeving betreft: we zagen o.a. dr. O.
Postma, R. W. Canne, Hein F. Faber,
Baukje Fokkema, Jobs. Couperus, E. S.
de Jong, mevr. G. LootsmaSmidstra,
Ter gelegenheid van het jubileum IhmhI burgemeester J. M. A. Mulder
donderdagavond j.l. de voorzitter van de bibliotheek, dhr. K. J.
Swierstra, een stadsvlag aan. Ook viel de burgervader de eer te beurt
de tentoonstelling „Neerslag van 50 jaar literatuur” te openen.
Deze tentoonstelling is nog te bezichtigen en is zeer de moeite waard
Middelbare scholen zouden er best een excursie heen kunnen maken.
Veelal vindt men naast een foto van een bepaalde auteur zijn hand
schrift en één of meer van zijn boeken. In dit opzicht is er maar één
misser, naast de foto van Theun de Vries is het boek „Bartje
tentoongesteld, maar dit is van Anne de vries. Overigens alle hulde
voor de goede documentatie.
plakken binnen, hwant elk dy’t de Do-
nia-toanielamateurs oerkomme lit is wis
fan in slagge joun. Popke Stegenga
spriek oan ein in wolmiend tankwurd.
It publyk gong optein nei hüs ta. Wij bi-
harken hjir en der't kommintaer, sok-
soarte jounen kin der echt laitsjen leard.
Al hoe bryk ast er soms hinne leit, alles
komt dochs wer knap op syn poatsjes
tolanne. Sa moast it yn ’e hjoeddeiske
maetskippij ek gean, dan wie der gjin
wolkje mear oan 'e loft.
Dit wie de rie dy’t Gerard van Dyk it
publyk joech, hy pleatste dit motto bop-
pe in blijspul yn trije bidriuwen, in jier
of hwat lyn op ’e merk brocht, letter
forfryske troch B. Westra. Haedpersoan
fan dizze komyske satire is in fomeam-
de Dütske quiz-lieder, dy’t neffens in
krantbirjocht syn baentsje kwytreitsje
sil omt hy mei syn assistinte boaske wol
Neat op tsjin soe men hast wol sizze
mar yn syn kontrakt mei de Hessische
Rundfunk is in foarskrift opnomd dat
him sa’n boask forbiedt. Hwerom it net
mocht koe gjinien krekt ütlizze „aber es
ist eben so”. Om dit vreemdsoortig ge
geven hat de skriuwer in fantastysk
forhael opboud (82 bledsiden) dat wy
fierders as forslachjower mar rêste litte.
't lene is al briker as ’t oare, nuvere si-
tewaesjes, kluchtige ütfallen, ünfor-
wachts ek wer yninoar sakke as in lek
Advertentieprijs: 18 ct. per mm
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
DER MOAT IT WEI KOMME!
Der sille net folie minsken wêze, dy’t by
it sjen fan in beam fol prachtige appels
of parren, fuortendaliks tinke oan it
feit, dat dizze pracht foar in great diel
tot tankjen is oan de tüzenen lytse woar-
tels, dy’t it wetter en de mineralen üt
de groun süge en dêrtroch blêd, blom en
frucht mooglik meitsje. Mei it bistean
fan üs allegearre is it ek sa dat wy mar
selden mear tinke oan alles, hwat der
dien wurde moat om dat bistean moog-
lik to meitsjen Yn Nederlan hinget der-
voeter. Nu kwam nummer 1306 in aan
merking. Dit lot stond op naam van me
vrouw G. de Boer-Joustra (’n oud-Wom-
melser, gehuwd met een Sneker onder
wijzer) nu bevorderd tot veulenhoudster.
Van de andere belangrijkste prijzen noe
men wij nog de 2e pr. een tweepersoons
wollen deken, Thys van der Weide te
Itens (gewezen Donia voorz.) mag er
met zijn ega onder kruipen. Prijs 3, een
kist met gereedschap belandde bij C.
Westra, Arum. Prijs 4 een transistor ra
dio belandde bij A. Okkema, Wommels.
Diens dorpsgenoot Tiede Vellinga kon 'n
snijmachine 5e pr. mee naar huis ne
men eh slager Tjalling Reitsma 6e
kwam in de pot bloemetjes. Een tinnen
bord 7e was voor H. de Jong, Wommels
en een asbak tenslotte 8e verhuisde naar
de Huijmer. B. Bijma.
by likernöch alles óf fan de eksport nei
oare lannen. As dat net mear rint, sak-
ket de wolfeart hurd en nimt de wurke-
leazens like hurd ta. Foar de agrariërs
is dit in earste libbensfoarwearde. Soene
wy net mear eksporteare kinne, dan
foei de hiele greidbuorkerij as in kaerte-
hüs yn mekoar. Dêrom haw ik mei great
nooht it boek trochlêzen, hwat it Mi-
nistery fan Lanbou dizzer dagen ütjown
hat mei de nijsgirrige titel: „Kijken over
buurmans heg!” It boek is ütjown by
gelegenheit fan it 50-jierrich bistean fan
de Bütenlanske tsjinst fan it Ministery
fan Lanbou en jowt yn koarte sketsen
in idé fan it wurk fan de saneamde lan-
bou-attaché's yn alle fiif wralddielen.
It bigjin fan dit wurk. dat offisieel yn
1921 start is, leit yn Fryslan. Wy kinne
der greatsk op wêze, dat al yn 1902
troch de Fryske Steaten in lanboukon-
sulint oansteld is, dy’t yn Londen de
Fryske lanbou bilangen bihertigje
moast. Wy sleten doe yn in tiiü, dat de
büter op de Londense merk mei falske
bütermerken forkoft waerd en hwert
doe de regearing net ré wie om hwat
to dwaen, pakten de Friezen de kou seis
by de hoamen. Acht jier lang hat dr. J.
J. L. van Rijn op kosten fan de Fryske
Steaten yn Londen wurke, doe seach it
Regear it greate bilang hjirfan yn en
naem dr. van Rijn as rykslanboukon-
sulint seis yn tsjinst. Mear as 10 jier
letter komt er hwat mear biweging.
Doe startte men mei trije man, hwerfan
de nammen de aldere lêzers jit wol bi
kend yn de earen klinke sille. It wiene
Twee kunstenaars van Friese bloede
hebben de afgelopen week resp. hun 70
en 60e verjaardag mogen vieren, n.l.
Tjipke Visser, die op 12 dec. 1876 te
Workum werd geboren en pater M. Mo
lenaar, die op 12 dec. 1886 het levens
licht aanscnouwde te Sneek. De eerste
is beeldhouwer, de laatste dichter en
prozaschrijver.
De vele telefoontjes en vragen bewijzen het: ook in 1971 is onze kerstzang
middag voor velen nog steeds zinvol! Daarom verwachten wij u a.s.
zondagmiddag 19 december om 2.45 uur allen weer in de Martinikerk.
Martini- en Mini-cantorij en St. Franciscuskoor werken weer mee en na
tuurlijk u allen, die door dit samen-zijn en samen-zingen uiting wilt geven
aan uw verlangen naar eensgezindheid en vrede. Mogen wij in deze Kerst
zangmiddag iets ervaren van deze saamhorigheid en mede hierin de inspi
ratie verkrijgen om te werken aan de vrede in onze stad, ons land en onze
wereld!
üs hjoed to sizzen
Maai' de grenzen van de taboe’s liggen
voor de één anders, dan voor de ander.
Tamminga gaf als voorbeeld hoe de
drukker het eerste boek vah Wadman
(Fioele en faem) weigerde te drukken.
Maar stelde de spreker vast, het taboe
mag wel worden doorbroken, maar het
moet dan toch wel een functie hebben.
Als voorbeeld leest hij uit Ulbe van
Houtens: „Sünde fan Haitze Holwerda”
een passage voor. De boer kan niet te
gen de Bildtkers „swylje” en bedenkt
een uitvlucht. Hij moet even wat „yn ’e
wél dwaen”. Maar het was niet waar,
en vervolgt Tamminga, hier doorbreekt
van Houten op een meesterlijke manier
de taboesfeer door er humor in te leg
gen. Want er staat „mar hy siet syn tiid
üt!”
Er kwamen nogal wat berichten binnen
over bonte kraaien, o.a. van de eilan
den. Op Schiermonnikoog moeten zelfs
honderden zijn die daar azen op de bes
jes van de duindoorn en op dode zee
sterren en vissen op het strand. En na
tuurlijk zijn ze op de vuilnisbelt.
Pestvogels moeten er ook nog veel zijn.
Op veel plaatsen zijn groenlingen.
Enkele notekrakers bezoeken ons deze
winter, laatst werd op het strand van
Schiermonnikoog een dood exemplaar
gevonden.
vloekwoord zijn, terwijl een sociaal ta
boe aangeduid kan worden d.m.v. een
schuttingwoord. In de oudheid kon men
er ook wel wat van, maar stromingen
als „Aufklarung, Romantiek en de Vic
toriaanse tijd hadden flinke bouwwer
ken gemaakt, welke vandaag aan de
dag snel afgebroken worden. Vroeger
gaven schrijvers vaak krachttermen
door middel van stippen, of in het Frans.
Soms werden die dan onleesbaar ge
maakt, maar een heleboel lezers deden
van alles om het „verboden” woord toch
te kunnen lezen. Het viel dan meestal
tegen, tenminste wat de betekenis be
treft....
Oan in rottich tou moat men net to
hurd lüke.
mevr. Schuurmansde Boer, maar ook
enkele in het Nederlands schrijvende au
teurs als Max de LangePraamsma,
mevr, van der HauwVeltman. Ook de
Ballade fan Longerhou van Wibren Al
tena ontbrak niet en uitgaven als: Gea-
kunde fan Wünseradiel en het fotoboek
van Bolsward al evenmin.
Het optreden van mevr. Ria Postma
Stolk was geweldig. Ze typeerde het
„leven van de vrouw”, naar aanleiding
van werk van o.a. Baukje Fokkema, Mi
chel van der Plas, Annie M. G. Schmidt.
Ze kon evenwel niet nalaten in haar
laatste sketch de mannen nog even
dwars te zitten.
De heer Swierstra bood haar na het ap
plaus een boeket aan. Ook mevrouw
Tamminga werd nog in de bloemetjes
gezet, maar deze regiefout kon de „bou
quet” van deze geslaagde avond niet be
derven...
balllontsje. Der sit lykwols aerdich ban
neling yn ’t stik en ’t publyk kin der
wakker om laitsje. Echt in stik sünder
pretinsje, mar tige geskikt foar in pear
uren boartlige fleur. Wy wolle de 9 spi-
lers (sters) al efkes nei foaren skouwe.
Quizlieder Godema waerd knap natuer
lijk ütbylde troch Hylke de Jong en de
assistinte dêr’t hy it op forsjoen hie
(Wilma Hamming) kaem ek prima oer
’t fuotljocht, in rol dy’t Feikje Hovinga
hiel goed machtich bliek. De forloofde
fan Wilma, in sekere Arp, hie Jan Boot
sma foar syn rekken nomd, hy wist diz
ze persoan aerdich oannimmelik foar to
stellen. Wilma har freondin Sjoeke
kaem der sa nou en dan ris oan to pas
werjoun troch frou Ymkje de Jong-Vel-
linga, libbensecht. Doe't omke Gabe
earstoan amper leauwe dat dit baeske
yn ’e hüd siet fan Bonne Talsma. In
pluspunt foar Bonne! Ek muoike Fokje
(frou Visser-v. d. WaJ) foune wy in hiel
oannimmelike figuer. ’t Selde jildt fan
de jongfeint Simen ta libben roppen
troch Henk Bos üt Easterein. Foars Pop
ke Stegenga hie seis ek in rol foar syn
rekken nomd en wol dy fan de t.v. re
gisseur Peter Steeman. Popke sil neist
gjin öfstan fan ’e koukes dwaen wolle,
oars die miskien de TROS wol in bod op
him, want t.v. talint hat hij sünder mis.
Leste fan ’e njoggen, frou Sikkes, wurk-
ster fan birop, ek tige goed nei foaren
brocht troch frou Korry Dykstra-Bonne-
ma. Under de spillers sieten in pear de-
bütanten, de measten hiene wolris ear-
der mei ’t tonielbyltsje hakke. It publyk
bliek wakker foldien, der waerd tomin-
sten handtsjeklapt dat it in lust wie. Wy
moatte fierders noch efkes neame as
meidoggers de bitüfte regisseur fan alle
jierren G. Poelsma,, de souffleuse frou Pnhn Obnnnn
Faber-Jaarsma en de grimeur-kapper nnljlj nljl llfjl
Wolthüsen üt Snits, dy’t de Donia’s sa-
hwat as fêste klant hat. Foar musikale
omlisting soargen tige fortsjinstlik, „De j
Goldfingers” üt ’e Lemmer, to Wommels
en omkriten wol bikend. Wy witte net
oft de Donia’s fan doel binne dit blijspul
jitris op to fleren, men soe hast sizze
der komme aenst grif forsiken üt oare
Hwat hat
St I
I
