Minister Biesheuvel
de West
naar
Babe Sluw
Beelden
uit mijn kinderjaren
1
Prof.
C. P. M. Romme, minister
van
staat
i i
4."
I llllllllUlllllllllllllllllllllilllll'Ui’i'iiiniij
Ver.
es»
jaarwisseling
donderdag 30 dec.
Zilveren filmpjes
BIJZONDERE
VERSCHIJNING
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
lichting
deradeel
Bij de
jaarwisseling
Willy Boskovsky
Jaarvergadering
voor Bedrijfsvoor-
Hennaar-
llöe JAARGANG No. 99
DINSDAG 28 DECEMBER 1971
Wymbritseradeek
Hwat haf
Kerstreces
Dagje ouder, korter dagje
van 60
Abortus
NETTENWERK
Romme 75 jaar
Prof. Mr. C. P. Romme is deze week 75
Biesheuvel naar de West
XXXVI.
sSSSVSSSSSSSWWSXVXSWWWS
De beroepsvissers
VKVXXXXXVW
in verband met de
4e week december 1946
L
aVvv
Abonnementsprijs ƒ6,40 p. kwartaal
(by vooruitbetaling)
Giro 887926
In verband met de jaarwisse
ling, verschijnt de krant van
31 december een dag eerder en
wel opt
3e week december 1946
Advertentieprijs: 20 ct. per m.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Premier Biesheuvel vertelde vorige week
vrfldag na afloop van het kabinetsbe-
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
<05157)
Administratie
Bolswards Nieuwsblad
zal de
worden
Men spreekt tegenwoordig veel q-ver mi
lieuvervuiling en watervervuiling maar
velen weten niet dat ook hier in de om
geving van Bolsward de watervervui
ling een groep mensen, beroepsvissers
geheel heeft uitgeschakeld. Het vissen
is een zeer oud beroep, want reeds in de
Bijbel warden wij verschillende malen
met dit beroep geconfronteerd. Ook de
meeste van ons houden wel van vissen,
allen hebben wel eens met een hengel
aan de kant gestaan en velen hebben de
ze „Sport” nog als hobby. Maai' in onze
jongenstijd was er steeds een groepje
beroepsvissers die met de visvangst hun
boterham trachtten te verdienen, voor
namelijk met het vangen van paling.
Rondom de stad zag men overal in de
vaarten de z.g. dichtzettings. De vaar
ten werden hiermee ’s nachts dichtjgezet
met een keernet, want de paling is een
vis die steeds trekt, dat wil zeggen, over
grote afstanden van de ene kant naar de
andere trekt en zwemt.
De vissers nu, proberen de paling te
VISSER B. FABER BEZIG MET ZIJN Foto welwillend afgestaan door de heer
S. Bootsma, dr. O. Postmastraat.
Ik wil u nu eens iets vertellen
Van een heel erg oud beroep.
Dat ook in ons eigen stadje
Had, een zeer markante groep,
’t Is de groep van stoere mannen
Die met netten en een boot,
Visten steeds in ’t koude water
Voor hun dagelijks stukje brood.
Wie veilig wil gaan varen.
Ga nooit zonder „kompas”
Iedereen heeft dee’z nodig
Of men komt in ’t moeras.
Voor velen bracht het droefheid,
Een niet te peilen smart.
Weer and’ren hadden voorspoed
En blijdschap in hun hart.
Daarom - voorzorg - gaan nemen,
Zo. wanneer er iets komt,
Iemand hulp kan verlenen,
Die zich daartoe verband.
Set net mear tüch op as ’t skip drage
kin.
Bolswards Nieuwsblad
God blijft allen omringen
Ook in ’t komend jaar!
Met uw liefde en zegen
En spaar ons voor elkaar.
Workum, L. de Haan
Mariënacker.
ook Johs. Hollander nog lopen met zijn
netje of pannetje vis om dit aan de bur
gers van Bolsward af te leveren.
Men viste ook wel met z.g. dobbers, dit
waren blokjes hout met aan een kant
een lijn waaraan een steen was gebon
den en aan de andere kant een lijn met
een haak of hoek zo men hier zegt. Aan
de hoek werd dan een klein witvisje ge
stoken en de dobbers werden ’s avomis
in de grote vaarten uitgelegd en ’s mor
gens heel vroeg, voordat de scheepvaart
begon, weer opgehaald, liefst met een
dikke paling er aan. Voor deze manier
van vissen moest men een aparte ver
gunning hebben van het domeinkantoor
van Sneek, dit kostte toendertijd 3 gul
den en dan mocht men in die omgeving
zijn geluk beproeven. De vaarwaters
rondom onze gemeente werden verpacht
aan de meest biedenden, voor een bedrag
dat varieerde van 10 tot 60 gulden kreeg
men dan het bedoelde stuk toegewezen.
Men viste ook wel met een z.g. „totebel”
dit was een net dat men op de bodem
liet zakken en dan met een speciale
kruisboog kon ophalen, men viste daar
mee op kleine visjes die men met het
vissen met dobbers en voor het snoeken
moest gebruiken.
Een van de oudste vissers die ik heb ge
kend was visser Sjoerd Draaisma, hij
woonde bij de grote kerk in het straatje
dat naar de Kampen gaat en had zijn
boten en netten meest gedeponeerd aan
het hoge bolwerk, later is hij verhuisd
naar de Harlingerstraat, het laatste huis
rechts waar ook zijn zoon Anne langen
tijd heeft gewoond voor hij naar de klei
ne Hoogstraat is gegaan. Bij de gleibak-
kerij thans wasserij Florence woonde B.
Visser ook een zeer oude gediende en ook
woonde daar visser Pee Nota en in het
zelfde huis later zijn zoon Piet Nota, bij
velen nog wel bekend. De heer H. Buik-
stra een der laatste der momkanen
woont nog in deze buurt in het huis van
de vroegere hellingbaas.
Bij de voormalige pannenfabrieik woonde
visser A. Draaisma. die meest zijn net
ten had staan aan de Leeuwardervaart
en ook de kloostervaart was een goed
„bitersplak”.
Ook woonden aan de noordkant nog de
vissers van Velsen en Johs.Draaisma.
Verder woonde Joh. Hollander in de
kerkstraat bij het weeshuis en J. Wie-
linga met zijn broer W. Wielinga eerst
ook in de Kerkstraat en later in de klei
ne Hoogstraat. Dan was er nog een vis
ser B. Faber; de visser A. Draaisma die
ik reeds eerder heb genoemd woonde
eerst ais brugwachter op de eerste Tille,
Hollanderzet waar hij bij en naast de
brug zijn keernet had en zijn fuiken.
Ziezo, nu heb ik ze allemaal wel ge
noemd, deze groep nijvere mannen wa
ren bekende figuren in ons stadsbeeld
en nu is deze tak van bedrijvigheid ge
heel onmogelijk gemaakt en verdwenen
door de vervuiling van het water wat
nergens zo erg is als hier, rondom Bols
ward. De fabrieken hebben dit op hun
geweten. Gelukkig zijn er nog- plaatsen
waar wel vis word gevangen en de lief
hebbers van gerookte paling en van zou
te of zure haringen, schelvis, schol of
makreel kunnen op de Snekerstraat te
recht. Tot schrijfs. A dc J.
Berichten en advertenties voor
dit nummer moeten vóór
woensdagmorgen 10 uur binnen
zijn.
Zo is nu eenmaal het leven.
’t Brengt rouw en vreugde mee.
Ook kan het geweldig stormen
Op de wijde levens zee.
raad dat hij eind januari een bezoek zal
brengen aan Suriname en de Nederland
se Antillen.
Hij wil oriënterende gesprekken voeren
met regeerders en politici. Het is tra
ditie geworden dat een nieuwe Neder
landse minister-president na enige tijd
naar de West reist om eens kennis te
maken. Premier Biesheuvel zal, zo ver
telde hij, van de gelegenheid gebruik
maken om ook over het onafhankelijk
heidsstreven te praten.
De Tweede Kamer is nu met kerstreces.
In de tweede helft van januari
behandeling van de begroting
voortgezet.
b) idem zonder vaste werkkracht, c)
idem, in grotere aanpas, met 50 koeien.
Een zeer leerzaam en verhelderend over
zicht met veel gedetailleerd cijfermate
riaal. Het is ondoenlijk om in een ver
slag, dat binnen de perken blijft de ge
stelde cijfers geheel over te nemen. Ge
deeltelijke overname beginnen we ook
niet aan, dit zou wazigheid en onduide
lijkheid van deze op zichzelf in haar to
taliteit klare statistiek met zich mee
brengen en daar is geen enkele belang-
stelende lezer mee gediend. Spr. ver
mocht met bewijzen te staven dat een
grotere aanpas (c) het meest effectief
was. d.w.z. de beste bedrijfsresultaten
waarborgde, of deze aanpas voor elke
veehouder te realiseren zal zijn blijft ech
ter de vraag.
De heer De Boer leverde met zijn lezing
een prima werkstuk, dat zeker op de
aanwezigen indruk maakte. Uit het lé
ven gegrepen, ek üt myn hert gegrepen
liet de voorz. zich ontvailiien. Er volgde
nog een geanimeerde gedachtenwisse-
linig, in hoofdzaak over de mogelijkhe
den tot aanpassing, zoals spr. deze had
gepropageerd en geadviseerd. Voorzitter
Klijnstra bood de Sneker bedrijfsexport
als blijk van waardering voor diens voor
lichting, een surprise aan. Hij betrok in
zijn dankwoord eveneens de activiteit
van de heer Posthumus, waarover allen
vol lof konden zijn en inderdaad waren.
„Haldt nou mar op” repliceerde de be
trokkene. De klok had inmiddels 12 ge
slagen. „Uit dy froulju mar efkes mei
de jirpels wachtsje, dit is hjir folie be-
langriker” vond Klijnstra. Hij durfde
echter de wachttijd ook weer niet te
lang te maken en aldus tegen half één
„aliegear wol thus en in smaeklik miel”.
Buiten klonk een aarzelend zonnetje
door ’t wolkengrijs. Een metereologische
illustratie van het. op de jaarvergade
ring getekende bedrijfsbeeld, anno '71.
werk op de grammofoonplaat toege
voegd. Met de LP „Galaconcert in We
nen” die uit bekende Strauss-composi-
Rijks- en gemeenteambtenaren
jaar en ouder mogen - als hun directe
chefs ermeer akkoord gaan - een half
uur minder per dag werken.
Minister Geertsema van Binnenlandse
Zaken heeft dit meegedeeid aan de mi
nisters en aan de gemeentebesturen. De
regeling geldt niet voor militairen of
voor onderwijzend personeel.
De bekorting van de dagelijkse werktijd
kan worden verkregen door verlenging
van de middagpauze of door de werktijd
s middags een half uur eerder te beëin
digen. Volgens minister Geertsema
neemt de belastbaarheid van de gemid
delde mens af naarmate hij ouder wordt.
jaar geworden. Hij is door de koningin
benoemd tot Minister van Staat. Een ere
titel, die als een beloning moet worden
gezien voor het vele werk dat deze po
liticus na de oorlog voor Nederland ver
richt heeft. Prof. Romme was tot 1961
fractievoorzitter van de KVP in de 2e
Kamer. Hij was de grote man op de ach
tergrond, die heel wat regeringen over
eind heeft gehouden. Ook na zijn af
scheid in de Tweede Kamer (om gezond
heidsredenen) bleef Prof. Romme regel
matig op de achtergrond adviseren over
moeilijke politieke problemen. Tot deze
week is hij lid van de Raad van State
geweest. In verband met zijn hoge leef
tijd heeft hij daar nu afscheid van ge
nomen.
De ministerraad heeft vorige week nog
geen overeenstemming kunnen bereiken
over het nieuwe wetsontwerp op de
abortus. Dit ontwerp wijkt af van de af
spraken, die tijdens de formatie zijn ge
maakt. Minister Van Agt (Justitie)
heeft voorgesteld om niet een heel des
kundigenteam in te schakelen bij het of
een abortus moet worden toegepast,
maar hiervoor in de plaats minimaal 2
artsen. Het kabinet zal in januari het
voorstel opnieuw bespreken.
In hotel Seerden te Wommels kwamen
woensdagmorgen een kleine 40 veehou
ders bijeen, leden van bovengenoemde
vereniging, die haar algemene jaarlijkse
ledenvergadering hield. Voorz. Feite
Klijnstra uit Kubaard gaf in zijn ope
ningswoord een vrij uitvoerige en gede
tailleerde beschouwing over de heden
daagse situatie in de agrarische sector.
Samenvatting: wel enkele lichtpunten
maar 'nog lang geen onbewolkte lucht.
De heer Posthumus, voorlichtingsambte
naar leverde een verslag dat alle aan
wezigen wel moest aanspreken. Hij ging
de activiteiten der vereniging in 1971
haast als een reisgids na. Er wordt ge
woonlijk per seizoen een keer of vier
vergaderd, bij toerbeurt in verschillende
dorpen, ’t bezoek was vrij stabiel, om en
bij de 40. Verder tracht men iets op te
strijken van buitenaf. Hiervoor dienden
de excursies, waarvan die van vorige
nazomer veel deelname en ook waarde
ring opbraeht. Spr. gaf een beschrijving
van ’t bestuursbezoek aan een bedrijf te
Milligen, sober van opzet, een manifes
tatie „hwert it mei ta kin” de financi
ële resultaten van genoemd bedrijf ble
ken erg mee te vallen. De penningmees
ter der vereniging, boer Feenstra te
Wommels, mocht niet mopperen, in kas
bevind zich nog een behoorlijk batig sal
do. „In bytsje minder as forliné jier, mar
dat is net sa slim” aldus zijn éigen com
mentaar. De kascommissieleden (Nauta
en Fokkema) verklaarden alles in goede
orde te hebben bevonden. Een pluimpje
voor Feenstra. In ’t bestuur trad enige
O
Baarderadeeltocht en Hennaarderadeel
tocht verreden. Jac. Wijnia van Edens
kwam bij de laatste tocht als eerste
In het pand Dijkstraat 10, waar voor
heen de meubelzaak van Praamsma
was gevestigd heeft de heer L. J. de
Haan thans een showroom ingericht
voor electro-sanitair, gas, radio enz.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Bijna is 't jaar verstreken,
’t Oude wegstervend jaar.
Nog maar enkele dagen
En ’t nieuwe staat weer klaar
vangen in de z.g. fuiken, een stel netten
waar de vis in zwemt maar niet weer
uit kan komen. Met het keernet dat van
oever tot oever wordt gespannen, wordt
de paling de weg af gesneden en van lie
verlee beland men in de fuiken die de
visserman ’s morgens in de vroegte leeg
haalt.
De visser die zo’n keernet in de vaart
heeft staan moet natuurlijk daarbij
’s nachts de wacht houden, de schepen
en boten mogen niet worden belemmerd
in hun doorgang en daarom heeft de
visser in het midden van het keernet een
gedeelte, het z.g. middennet dat hij kan
laten strijken of zinken om de scheep
vaart door te laten, een lamp of lantaarn
moet de schipper verwittigen dat hij een
dichtzet nadert, een stoot op de hoorn
is dan meestal voldoende om dë visser
uit zijn slaapje of droom te helpen en
het net te doen strijken.
De schipper kon dan doorvaren en met
een „goeden avond” als groet gaat de
schipper verder en de visser weer in zijn
hol. Dat hol was in de meeste gevallen
het bootje van de visser die hierop een
huif had gezet en een paar deurtjes er
voor, in dat primitieve kajuitje had hij
dan meest een petroleumstel met een
keteltje koffie voor de warmte en voor
een warme slok. Ook waren er wel van
deze vissers die een hokje op de wal
hadden staan en vandaar uit het keer
net bedienden en ook enkele woonden bij
hun netten in een woonark zoals de heer
de Haas uit Tjerkwerd, die kon uit zijn
woning de passerende schepen doorla
ten. De meest geschikte tijd voor deze
palingvangerij was de herfst, als de mo
lens begonnen te malen en met het over
tollige water de paling deed trekken,
dan was de beste tijd aangebroken. Ik
heb mij laten vertellen dat er dan wel
eens een topvangst werd gedaan van
honderd pond in de zes fuiken die bij de
dichtzetting waren geplaatst, maar er
waren ook andere dagen.
De paling werd meest verkocht aan de
paling-grossiers van Heeg, deze kwamen
dan met hun motorboten regelmatig
langs de vissers om hun van de buit te
ontlasten; in de motorboot werd de pa
ling dan gewogen en bekeken, verkocht
en overgeladen. Er waren toendertijd
twee die regelmatig door Bolsward gin
gen, namelijk de boot van Lankhorst en
die van Netten. Ook in de stad werd wel
wat paling verkocht door Wielinga die
een, winkel had in de Kerkstraat en A.
Draaisma die eerst aan de Harlinger
straat een winkel had en later aan de
kleine Hoogstraat, ook Wielinga heeft
daar nog een tijd gewoond, maar ik zie
Op de le krystdei waerd troch de
Fryske Krite opfierd „Der moat in ein
oan komme fan F. v. d. Bij. It earste
bldriuw gyng, it twadde wie minder,
it léste wie hielendal neat.
-
De datum van de Elfstedentocht en wed
strijd is thans vastgesteld op 28 dec.
Slechts op enkele plaatsen moet het
ijs nog wat sterker worden.
De ook in Nederland zeer bekende vio-
list-dirigent van de Wiener Philharmo- I ties bestaat, bewijst deze nu zestigjari-
aan, direct gevolgd door Jan Oosterha- niker Willy Boskovsky heeft aan zijn i ge violist opnieuw over bijzondere muzi-
ven en Wierd Wijnia. rijk gevarieerde repertoire een opvallend kale kwaliteiten te beschikken.
Het jaar 1946 spoed ten einde. In col
lectieve zin genomen moet het jaar
1946 het jaar der teleurstelling heeten.
Dit geldt zowel in nationaal als in in
ternationaal opzicht.
wijziging in. De heer P. Bakker uit Bo-
zum wenste niet meer in aanmerking te
komen. Voor hem werd gekozen Pier
Bonsma sr. „Dy is der cars altyd, fan-
moarn tafallich net" merkte de voorz.
op. Men verwachtte dat Bonsma zijn be
noeming wel zou aanvaarden. Bakker
kreeg een spontaan dankwoord mee,
voor alles wat hij in een bestuursperiode
van vijf jaar voor de vereniging had ge
presteerd „in goeie krêft”.
Na de koffiepauze volgde een interes
sante lezing van de heer Jelle A. de Boer
bedrijfstakdeskundige te Sneek. Hij be
handelde het onderwerp: Welke moge
lijkheden tot bedrijfsontwikkeling?
't Betoog concentreerde zich vooral om
de vraag of voortzetting van het bedrijf
in zijn huidige vorm, wenselijk is, moet
dit worden aangepast, zo ja, welke in
vloed heeft practische aanpassing dan
op het bedrijfsresultaat? De heer De
Boer begon met een algemeen beeld, zo
als dit zich momenteel voordoet en mo
gelijk in de toekomst zal ontwikkelen.
De bedrijfsbeheerder wordt geconfron
teerd met een chronische kostenstijging,
vooral de loonfactor speelt in deze een
primaire rol. Het inkomen verkregen uit
arbeid van de boer, zakte de laatste ja-
ren, deze daling zal zich, gezien de loon-'
ontwikkelingen, vermoedelijk voortzet
ten en 't is steeds moeilijker de kosten
stijging op te vangen. Wel mag gezegd
dat de perspectieven, globaal genomen,
iets gunstiger zijn, de veeprijzen b.v. ge
ven moed. Men mocht ook profiteren
voor de boeren zeer gunstige zomer '71,
voor wat betreft de oogst.
Spr. ontleedde vervolgens een statistiek
door hem opgesteld, ontleend aan de
bedrijfseconomische boekhoudingen en
de begroting over een periode van drie
jaar. 't Betrof hier een klei-bedrijf van
circa 30 h.a., beheerd door een boer van
middelbare leeftijd (anoniem). Indeling
als volgt: a) bedrijf met vaste arbeider,
Zo vlak voor de feestelijke kerstdagen is er nog enig leven ontstaan
in de politieke partijenbrouwerij. Oorzaak hiervan was een wat on
gelukkige uitlating van PvdA-bestuurder Marcel van Dam (de Vara-
onbudsnian), die op een bijeenkomst in Utrecht vertelde dat hij de
KVP eigenlijk helemaal niet zo’n onaardige partij vond. Het bestuur
van de Party van de Arbeid kwam haastig bijeen want er zijn nog
altijd heel wat socialisten die de KVP nog niet willen vergeven wat
er in de nacht van Schmelzer (de val van het Kabinet Cais) is,ge
beurd. Het PvdA-bestuur verklaarde dan ook begin deze week dat
het op dit moment helemaal niets voelt voor avances in de richting
van de KVP. Het wil alleen samenwerking als de KVP tegemoet
komt aan de eis, dat vooraf bindende afspraken worden gemaakt,
over een vooruitstrevend regeringsprogramma. De PvdA blijft nu
verder werken aan versterking van de progressieve samenwerking
met D’66 en PPR, vetelde een socialistische woordvoerder.
-
n
