afscheid
nam
van
Romanprizen K.F.F.B. foar mefr
d. Werf
Lootsma
en
v
BaöeSkroap
„Tj. d. J
„De Martinytoer
r J
■h
1181
95
99
Fan de Martinytoer
Zilveren filmpjes
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll
iSw
Hwat hat
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
1
I lie JAARG ANG No. 1
DINSDAG 4 JANUARI 1972
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
üs hjoed to sizzen
Jong pnblyk
Attraksjes
Boekje oer it forset
Adviesprijs
Komanpriisfraech
Mefrou Spaanderman bïtocht
21,57
Adviesprijs
Bernebibel foar Beatrix
Wurk oan ’e winkel
NIJ JIER LEIT FOAR VS
IN
Advertentieprijs: 20 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tanet
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs 6.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De heer L. Rooda benoemd tot stadstim
merman.
De raad van Bolsward besluit een nieuw
jaarsgroet te zenden naar „de jongens
in Indië”.
Wiere wurden: Hynders, dy’t de hjou-
wer fortsjinje, krije dy ornaris net.
Hardrijderij voor paren te Oosterlittens.
Ie prijs: f 12,G. Dijkstra Oosterlittens
en mevr. Tj. Jouwsma-Runia, Winsum.
Voor de Regionale omroep sprak ds. G.
J. A. Bouma over het onderwerp „Ver-
hooging van de pacht”.
De heugelijke gebeurtenis te Soestdijk
wordt half febr. verwacht.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
105157)
le w eek januari 1947
Der wiene ek lokwinsken en blidere mei-
dielingen. Sa wie der krekt birjocht fan
Drakensteyn kaem, dat Prinses Beatrix
en Prins Claus noch wol graech in ber
nebibel Bliid Boadskip ha woene. Noch
krekt op tiid, hwant der binne noch mar
in pear. Lyk as men faeks wol wit krige
keninginsie Juliana destiids it earste ek-
semplear
een open discussie ging
weg. Hij stond voor zijn
„steech bodzjen”, de trouw en de des
kundigheid, waarmee hij dit blad steeds
heeft gediend. We hopen dat hij nog lan
ge jaren in goede gezondheid een ge
trouw lezer mag blijven. Redactie B.N.
Ek in oare ütjefte krige stipe fan de
provinsje, it boekje „Skraei earesalüt”,
in bondel bikroande forhalen en gedich
ten, dêr’t it earste éksemplaer fan oan-
bean waerd oan Deputearre P. v. d.
Mark.
sjen, leit al fier efter üs. Nou is it de
lanbouboekhalding, dy’t de balans op-
makket. De buorkerij is in bidriuw wur
den en easket in moderne bidriuwsad-
ministraesje. Hwa’t seis mar hwat pielt
mei it biteljen fan de fourage, de tim
merman en de smid üt it molkpüdtsje
en hwat der oer bliuwt, de iene kear
hwat mear. de oare kear hwat minder,
de frou jowt as hüshaldjild, komt op
einsluten bidragen üt, hy sil giin inkeld
ynsjoch hawwe yn de gong fan saken.
En dit is nou krekt net allinne in goed
ding, mar it jowt ek mear haldfêst en
sil op en dür liede ta better risseltaet.
Lokkich is der op dit mêd goede foar-
jochting, itsij yn de eigen lanboublêdden,
itsij ek troch de foarljochtingstsjinst,
binne der de stansorganisaesjes, advys-
buro’s en konsulintskippen. len fan de
earsten, dy’t mei in visy op it nije jier
kaem wie ditkear de hear Vogelsang fan
it Snltser konsulintskip foar de féhal-
derij. Hy bigjint daliks al mei to sizzen,
dat foarütsjen net maklik is, binammen
hjoed de dei net. Yn üs ünrêstige tiid,
dêr’t it wol en wé fan de boer fakentiids
mear ütmakke wurdt troch bislissingen
en omstannichheden buten üs lansgrin-
zen, as oan de konferinsjetafel op it ei
gen ministearje, stiet men kear op kear
foar forrassingen en seit de maityd net
hoe’t it yn 'e hjeist wéze sil, noch de
simmer, hwat de winter bringt. Ynter-
nasjonale ófspraken en de wikseling fan
konjunktuer meij dan fan greate ynfloed
wêze, ek it waer spilet in rol mei, it is
noch altyd in aide sizwize, dat yn in rei-
nige rite de kij mei fiif bekken bigjinne
it in soasiale roman neame kinne.
dertusken is diit net it iennichste
k, dat de KFFB oer Gaesterlan üt-
nme lit. Yn de rin fan dit jier komt
’e hannel it debut fan J. de Roest un
de titel „Hwa moat ik leaf ha”, dêr’t
Boalserter amateur-kunstskilder J.
en dêr ’t de earste eksemplaren al
:h de skriuwer fan forkoft waerden.
rders is it to’nearsten noch preemje-
1,52
3,70
1,89
1,25
Bolswards Nieuwsblad
It Frysk Seiskip to Arum spile Oerdwer-
se twirren fan J. P. Wiersma.
Gans nije boeken yn tarieding
Hwa’t fan nioalje fryske folksboeken en hwa’t by it lézen yn ’e ei
gen tael fan rju forskaet haldt, kin yn de rin fan dit jier by de
KFFB wol oan syn trekken konune. Wol gauris is der de léste tiid
sein: Dér rnoasten wer ris boeken komme fan skriuwers as A. A.
ran der Werf, mefrou Lootsma, Abe Brouwer, Paulus Akkerman,
dat binne pas echte folksboeken. Nou hawar, de lezers wurde op har
winken bitsjinne, hwat de prizen fan de romanpriisfraech binne dit
jier gien nei mefr. G. LootsmaSmidstra to Boalsert, foar har ro-
manhanskrift „De dwersbalke” en nei A. A. van der Werf üt Alde-
mardum foar syn roman „Yn ’e lytse loege”, in nije Gaesterlanske
roman fan dizze fruchtbere skriuwer. len en oar waerd forline wike
woansdei to Ljouwert op de jiergearkomste fan de KFFB üt ’e doe
ken dien.
moat men se wol mei de stoaimlantearne
sykje. yn sokke gefallen fan oerkapasi-
teit kin men mar better it jongfé foar
in goede priis fan de han dwaen. faeks
noch it béste as nochteren keal. Fanseis
moat men dit ek wer net fier trochfiere
en ütforkeap halde fan goed fokmate-
riael. Der moat altyd romte bliuwe foar
forfanging en eventueel oanfoljen fan
it eigen bislach.
It greidelün is noch altyd de grounslach
fan de bidriuwen om de Aid Martinytoer.
It mingde bidriuw fynt men pas oan de
ranne fain de „lytse bouhoeke”. Mar op
dyselde greide wurdt langer folie mear
fé halden as yn it forline. Dat stekt fan-
sels wol syn easken. Twa dingen binne
hjirby wichtich. It bidongjen en de óf-
wettering. In tredde punt is it gers seis.
Is dit hwat de gearstalling oanbilanget
pürmin, dan kin men better it Ian mar
freze en op nij ynsledzje. Dit jowt fa-
kentiids better risseltaet as troch bi
dongjen en goede wetterbihearsking, it
op tiid meanen esfh stadichoan forbetter-
jen fan de seadde. In oar punt is fan-
sels it doelm jit tick brüken fan de grei
de. Omweidzjen is noch altyd in goed
ding. Noch altyd giet der ek tofolle for-
lem oan foerwearde troch it forkeard
winnen en biwarjen fan it winterfoer.
En dochs binne der’ wol goede methoa-
den, dy’t in bulte risiko’s weinimme. It
is goed al dizze dingen efkes yn jin om-
gean to litten, nou’t it nije jier him oan-
kundige hat. Wy hoopje, dat it ek foar
jou jllde mei: Folie lok en seine yn it
nije jier.
Yn mannich boerehüskeamer hinget sünt
in deimannich al wer in nije kalinder.
len fan de Lanboukoöperaesje, fan de
eigen organisaesje, fan de foerkeap-
man of fan de boerelienbank, nou de
Raiffeisen. It nije jier is al wer inkelde
dagen aid, mar it hat alle sin en bisykje
efkes yn de takomst to Skógjen, it wer-
omsjen is al yn alderhande trant yn
tvXVrift en krante dien. De tiid dat oan
de ein fan it jier de boer him ófsündere
yn de opkeamer-de kachel der apart
foar can - om de jierrekken op to meit-
Yn syn iepeningstaspraek moast foar-
sitter G. v. d. Woude ek nou wer in pear
forstoame meiwurkers fan de KFFB bi-
tinke. Dit wiene mefr. G. Spaanderman
-Wielinga. de skriuwster fan seis KFFB
-romans (It Goudene Uleboerd, Juwie-
len fearren, As de Sémearmin sjongt,
Kinke, It loeder fan Clancarthy, Moard
yn toga), de hear M. S. E. Visser, dy’t
wol skreaun hat oer de slach by Warns
en in boek publisearre oer Minne Simens
en as korrespondint, dy’t sa tragysk om
kommen is, mefr. Van Rijs-De Wilde fan
Harich.
nije boek is in boereroman. Haedthema
is in generaesjekonflikt. Boer Jelle Si-
derius wol him by it aide halde en net
mei de tyd mei gean. Troch skea en
skande moat er wits wurde: In spannen
de famyljeroman, dêr’t ek de leafdespe-
rikelen fan de dochters in greate rol yn
spylje. Mefr. Lootsma waerd üt namme
fan it gemeentebistjür fan Boalsert lok-
winske troch boargemaster J. M. A.
Mulder, dy’t de geste die üt namme fan
it stêdsbistjür f 250,oan to bieden, or-
nearre foar it meitsjen fan in omslach,
sa mooglik troch in Boalserter k unst -
ner.
Ek Gaesterlan kaem net mei lege han-
nen, doe’t it hearde dat ditkear in yn-
wenner fan de eigen gemeente in boek
oer dizze gemeente skreaun hie. Nou
hat de hear Van der Werf wol mear oer
Gaesterlan skreaun, tink mar oan de
trilogy Troch de nacht fan soarch en
smerten (By de wal del, Yn ’e berm
Ians, Op ’en paed), mar doe wenne hy
yn ’t Polder of yn Kampen. Ut namme
fan de Gaesterlanske mienskip spriek
syn aid learmaster en doarpsgenoat,
master H. Twerda, dy’t mei boargemas
ter H. L. Sixma Baron van Heemstra
meikommen wie. Ek hjirre wiene blom
men en ia slüf mei ynhald. De hear Van
der Werf syn hanskrift, dat de twadde
priis krige f 2300,spilet yn de ear-
moedige tiid fan it bigjin fan dizze ieu
en is foar in part situearre yn de Maren
(tusken Himmelom en Bakhuzen). Men leden.
DEZE WEEK:
er wie hiel hwat jong publyk yn de
■al en dat makke de gearkomste krekt
i hüsl'ik en gesellich. In koperensemble
.n de Pedagogyske Akademy fan Snlts
geliede it mienskiplik sjongen. Inkelde
3m (weründer Johan Oppewal, Kou-
im) liezen eigenmakke opsteltsjes foar
;r bibelske Onderwerpen. Dêr sil letter
1 boekje fan makke wurde is it doel,
k wie der in utstalling fan berneteke-
ingen. Der waerden bi'halven in great
il treastprizen ü.o. in autoped weijoun
>an Petra Veldstra fan Dokkum) en in
'ts (oan Sjoukje de Hoop fan Heech)
ern hoi pen ek mei it ütjefteplan yn
iflid to bringen. Dat is noch al hwat.
e KFFB hopet yn 1972 to kommen mei
romans, 6 berneboeken, 2 bondels koar-
forhalen (ü.o. fan de nestor fan de
ryske skriuwers, Hoatse de Jong) en
dichtbondels. It earste eksemplaer fan
Lans it paed fan ’s voyageurs waerd
oanbean oan mefr. Faber. Dit boek fan
har forstoame man Hein Faber, kaem
posthume üt. Yn forban mei dit boek
waerd in film oer de voyageurs (kano-
farders op Kanadeeske rivieren) toand.
In oar jongereinboek. Siderius, de Gra-
naet, waerd popularisearre troch it foar-
lêzen dér üt troch de skriuwer Abe
Brouwer seis.
Medewerkers aan ons blad komen en
gaan. Soms blijven ze kort, is het even
een opgaan, blinken en verzinken. Soms
blijven ze lang. Soms zelfs lijkt een me
dewerker schier onafscheidelijk aan een
krant verbonden. Zo was het met Tj. d.
J., de zozeer gewaardeerde medewerker
en schrijver van de wekelijkse rubriek
Fan de Martinytoer. Altijd ondertekende
hij met deze letters. Maar ingewijden,
en dat waren er velen, wisten dat dit
niemand minder was dan Tjebbe de
Jong voorheen directeur van de rk land
bouwschool, statenlid voor de kvp, lid
van talrijke commissies, voogd van het
Sint Antoïiiegasthuis om maar enkele
functies te noemen. Enkelen menen nog
steeds dat de nog in de volksmond voort
levende naam „De Jongsblad” aan hem
is ontleend. Ook komt het nog wel eens
voor, dat men de hoofdredacteur van
het blad met hem door de spraak ma
kende gemeente wordt verwisseld, maar
die gevallen zijn toch vrij zeldzaam.
Voor het overgrote deel van ons lezers
publiek, vooral voor dat van uit de om
geving en de oud-Bolswarders was hij
„master De Jong”. Nu acht hij de tijd
gekomen het wat kalmer aan te doen.
Reeds eerder had hij de wens te kennen
gegeven maar met de rubriek te stop
pen, maar hij liet zich overreden. Hij
leek onvervangbaar. Immers als gebo
ren en getogen Bolswarder kende hij de
stad van haver tot gort. Als landbouw
deskundige wist hij soms heet van de
naald belangrijk agrarisch nieuws door
te geven en wat meer zegt van persoon
lijk en vaak raak geformuleerd com
mentaar te voorzien. Hij schuwde noch
de actualiteit, noch het doorhameren op
reeds eerder gesignaleerde misstanden,
die maar niet tot een oplossing kwa
men. Hij gaf zijn commentaar niet al
leen deskundig en met gezag, maar ook
rustig betogend, al was hij Fries genoeg
om af een toe emtioneel uit de slof te
schieten. Eens toen hij fulmineerde te
gen een rechter, die het Fries wel ver
stond maar het niet wenste te verstaan,
bracht hem dit samen met Fedde Schu-
rer voor de rechtbank. De, Kneppelfreed
was het gevolg. Tjebbe de Jong nam
gaen blad voor de mond, zei waar het
op stond, had af en toe een profetische
Greate bilangstelltog bistiet der altyd
foar de ütslach fan de jierlikse roman
priisfraech. De earste priis (f 2500,
waerd, sa dielde de hear J. W. Zante-
ma as foarsitter fan de jury mei, dit
jier takend oan mefrou G. Lootsma-
Smidstra to Boalsert, dy’t al twa kear
earder in boek foar de KFFB skreau
(De ienlike wei en Romsicht). Ek dit
to fretten. Hawar, as hwat dit oanbi
langet it waer yn 1972 him likegoed
haldt as yn it ófroune jier mei it hinne-
bruije.
It krêftfoer mei dan oan de prizige kant
wêze. by de molkepriis fan hjoeddedei
kin it altyd üt binammen de nijmelkkij
har gerak fan datoangeande to jaen.
Mar ek dit moat net yn it wylde wei en
yn it ünfoege. Hoefolle krêftfoer der
jown wurde moat hinget gear mei twa
dingen, mei de molke, dy’t de kou jowt
(of dy’t jo fan him forwachtsje) en mei
de kwaliteit fan it eigen (by)fuorjen. It
makket noch al hwat forskil as bést
woun hea fuorre wurdt, of boskhea, dat
noch al hwat omtoarke hat, droege gêrs
of kuil. De foarljochtingstsjinst hat as
risseltaet fan syn ü’ndersikingen, dat bi
nammen heechproduktive bisten faken-
tiids to krap fuorre wurde.
Dit jowt minder molke en is dus yin de
ponge to fomimmen, in sunigens dus,
dy’t yn dit gefal de wiisheit bidraecht.
Ek de féprizen binne heech en mannich-
ien freget him óf, of dêr net mear jong
fé oanhalden wurde moat as foarhinne.
Ek dizze fraech is net in absolüt ant-
wurd op to jaen. It iene gefal seit it
oare net. Om in pear dingen to neamen:
Der moat genóch romte wêze yn skuor-
re en büthüs, dêr moat genóch fretten
wêze. Dêr moat ek genóch mankrêft en
tiid wêze. Dêr binne bidriuwen, dy wurk-
je op topkapasiteit en kinne der neat
mear byhawwe, sil it net to’n koste gean
fan hwat oars of faeks wol to’n koste
fan de boer seis. Oare bidriuwen ha dy
romte oan tiid en mankrêft noch wol, al
Bihalven it feit dat skriuwers har eigen
boeken forkoften (yn isi heal üre tiid
foar likernóch f 800,wiene der op de
tige goed bisochte gearkomste yn de
kongresseal fan de Provinsiale Bibleteek
noch tal fan oare attraksjes. Sa makke
de boargemaster fan Gaesterlan de bei -
tedatum fan de pop Beltske bikend (16
maert), dy’t dermei eigendom waerd fan
de Ftyske skriuwster G. Sikkema-Veen-
stra, hwae’ns „Ofskie” nou it earste
boek wêze sil, dat by de KFFB ütkom-
me sil. Mefr. Vasi der Werf-Blom (fan
komóf in Hylpster) hie in prachtige sé-
manskop binaeid, dy’t woun waerd troch
de skriuwster mefr. T. Straatsma-Wier
sma to Gietsjerk. De klok waerd woun
troch skipper Bergsma fan Krimpen aan
de IJssel, dy’t de moams al bitiid fan
Rotterdam kommen wie om syn priis op
te heljen. Der wie ek wer in ledewinak-
sje. It heeohste tal hie de hear C. Boon
stra üt Zaandam. Mei tal fan oaren kri
ge hy hjir moaije prizen foar. Meielkoar
krige de KFFB yn 1971 goed 300 nije
Ut it jieroersjoch fan skriuwer-skathal-
der die wol bliken, dat de KFFB yn it
ófroune jier net stil sitten hat. Dêr bin
ne mear as 26.000 fryske boeken de doar
ütgien, meielkoar foar sa’n f 130.000,
Bihalven de boeken yn it algemien abon-
nemint, dy’t dus alle ledén krigen, wie
ne- en jongereinlektuer üt to jaen, al soe
fotoboek Boalsert bisjoen en bisongen
en net to forjdtten bemeboeken. Dy lés
te- <'«>-.-en net «wóch s'ee*’
yn, mar dochs giet de KFFB troch ber-
ne- en jongerinlektuer üt to jaen, al soe
it allinne mar wêze om net in hiaet to
krijen. Lykwols levere dit ünderdiel in
tokoart fan sa’n f 13.000,dêr’t wer
foaroer stiet, dat de provinsje hjirre in
subsydzje yn it ütsicht steld hat.
blik, had ook oog voor persoonlijke fei-
tien, schreef vanuit de volheid van zijn
gemoed menig in memoriam of uitte z’n
onverholen vreugde voor belangrijke ini
tiatieven, leefde mee wanneer het zeld
zame jubilea betrof. Hij zocht niet de
show, maar had grote bewondering voor
de stille „wrotters”, voor hen, die onop
vallend, maar met de Inzet van hun ge
hele persoon zich inzetten voor het wel
zijn van de stad. Zo iemand was ook
Tjebbe de Jong zelf, zo iemand is hij
nog. Bolsward heeft veel aan hem te
danken. Ingewijden weten dat hij een
vechtjas was, als de nood aan de man
kwam en een man uit één stuk. Dat
markante vindt men ook in zijn schrijf
trant. Deze was allerminst gezapig,
maar vaak origineel. Het Fries wist hij
„linich” te hanteren. Ongewild heeft z’n
rubriek montjemaat velen geruisloos de
memmetael leren lezen. In de Martiny-
toerschrijver herkende men zoiets als de
stem des volks, wellicht beter gezegd,
het geweten des volks. Het was de ru
briek, waarnaar vaak het eerst werd
gegrepen, het was ook de rubriek die
gespreksstof gaf op menige boerenvisi
te. „Master sei it mar wer moai.”
Vooral toen de heer Jong nog actief
landbouw leraar was, nog voorzitter van
zijn statenfractie, nestor van de Friese
volksvertegenwoordiging, lid van talrijke
commissies en comitees droeg hij vaak
het nieuws aan uit de eerste hand.
Maar hij deed meer dan dat, hij ver
taalde het tot begrijpelijke en voor ie
der verstaanbare taal, hij actualiseerde
het, door kernachtige beeldspraak en 't
aanhalen van markante voorbeelden uit
de directe omgeving. Hij werd zo met
een ook vaak de pleitbezorger, de
raadsman van velen. Hij wist een onge
organiseerde fanclub rond zich heen.
Soms wekte zijn bewering ook tegen-
Kooistra-
prijs
0.98
2,98
1,69
1,10
1,59
0,85
0,79
3,98
0,98
0,98
1,25
17,17
Kooistra-
prijs
Dus f 4,40 verdient u alleen al aan de
ze 11 aanbiedingen. En op al deze ar
tikelen nog extra Kooistra-zegels
Zie verder voor MEER guldens
voordeel onze advertentie
KOOISTRA’S SUPERMARKTEN
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
De Herv. Jongedochtersvereniging te
Spannum u ?.t T ar.
spraak, maar
hij niet uit de
mening. Practisch zonder doorhalingen
kwam zijn copie op papier. Geen regel
te lang-, geen regel te kort. Prompt op
tijd bracht hij de copie met wisse tred,
men kom. er bijna de klok op gelijk zet
ten. Zijn rubriek gaf mede cachet aan
ons blad. Zijn rubriek was ook de. meest
geciteerde in andere bladen. Er zijn nog
gezinnen, waarin zijn wekelijks betoog
bij wijze van meditatie wordt voorgele
zen. Er zijn tafella’s waarin zijn uitge- j
knipte rubriek wordt bewaard. Sedert
de heer de Jong deel uitmaakte (met de
heer J. Visser en ds. J. Vink) van het
driemanschap, dat na de oorlog de re
dactie vormde, bleef hij als enige van
hen trouw op zijn post. Hij leek onaf
scheidelijk met de krant, ook wél een i
beetje „zijn” krant verbonden, slechts
zelden even onderbroken door vacantie
of ziekte. Nu is het dan toch zo ver i
gekomen dat het punctum werd gezet. I
Ditmaal heeft de Martinytoen-ubriek j
geen 'ondertekening. Hoewel het de re
dactie bekend was, dat vroeg of laat ’t j
bericht zou komen, dat het einde van de
medewerking een feit zou worden, over
rompelde dit bericht toch nog dermate,
dat nog geen opvolger was gevonden.
In afwachting tot een definitieve oplos
sing, zal een Ad interumschrijver de ru
briek vullen, want deze rubriek hoort
bij de krant en deze laten vervallen zou
gelijk staan met het snijden in eigen
vlees. Dat een opvolger geen navolger
kan zijn zult u begrijpen. Er was een ei
gen stijl, de nieuwe medewerker zal ook
zijn eigen stijl (nog) moeten vinden. In
tussen willen we als redactie, ook me
de namens de directie en last but not
least namens duizenden trouwe lezers in
ons land en ver daarbuiten de heer Tj.
de Jong hartelijk dank zeggen voor zijn
2 kuipjes „Crox” halvarine
500 gr. Koffie Roodmerk
250 gram roomboter
1 kilo suiker
Literblik „Unox” erwtensoep 1,95
Heel gesneden witbrood 1,
Groot pak Brinta 0,92
3 kilo wasmiddel 4,95
Hele liter Cassis 1,22
Grote fles limonade siroop 1,39
2 literflessen Sinas 1,78
