Mini-begroting Wonseradeel geeft
vrij somber beeld
Gabe Shroar
Begrotingen 1970 en 1971 nog niet
goedgekeurd
In '72 moest het snoeimes gehanteerd
Citrusfeiten
Fan
de Martinytoer
Wees eens een
Zilveren filmpjes
andere vrouw
CITRUSFEITEN VAN’ISRAEL’
export winëiiww
DEN HET
W
^■^03
ALLEEN AL VIT ISRAEL.
BEDINGT OECinUS-
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
||||||IIIIII|ll||||||ll!IIIIHI|ll|lllll|IHIlHlll'
---
DE OORSPRONGVAN
NETCITRUSPRUIT
LIGT INCHINA
mPS 100JW TERUG
WERDEN VAM UITJAFFW
SINAASAPPELS
VEfóSCUEEPT
NtT NIDPEHOOSTEN
I
■“«ij
llle JAARGANG No. 3
DINSDAG II JANUARI 1972
Wymbritseradeel.
t
üs hjoed to sizzen
een
Budgettaire positie
Achterstand
Verlanglijstje
Belastingvoorstellen
Uitgaven
zijn
u-
Abonnementsprijs 6.40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De totale raming van de kapitaalslasten
(exclusief de woningbouw) is met een
bedrag van f 694.000.- - toegenomen tot
f 2.428.000,De salarissen en sociale
lasten zijn gestegen met f 245.000,tot
f 2.300.000,-De netto-kosten van so
ciale zorg zijn met f 291.000,toegeno-
Wegens brandstoffenschaarste is de lees
zaal voorlopig 's avonds van 7-9 geslo
ten.
De 7e jannewaris bin ik 87 jier wurden.
Ik ha nou 75 jier op 'e trijepoat mei eare
en netsjes de minsken mei skuonrepe-
raesjes holpen en nou ha ik myn nocht
der öf. De hannel yn tou en learwurk
bliuwt gelyk trochgean. J. C. Bijkersma,
Wommels.
vorengenoemde
meeropbrengst
B. Kroontje 40 jaar organist van de
Herv. kerk te Exmorra en Allingawier.
De (soldaten H. v. d. Zee. O. Stel.'l n.gi-
werf en H. S. Eizema wensen hun ou
ders, familieleden, vrienden en bekenden
een gelukkig 1947. Batavia, dec. 1946.
Boiswards Nieuwsblad begint met de pu
blicatie van Kappie. Als eerste de strip
Kappie en het Neveleiland.
Ijlst heeft een nieuwe burgervader ge
kregen, mr. J. Oppedijk, die aldaar ook
het eerste levenslicht aanschouwde.
Vernieling van de pas geplante boom
pjes langs de Appelmarkt.
Sa 't it nou lik et kin op 1 april to Wom
mels in beukerskoalle iepene wurde.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Te koop zonder bon partijtje droge turf.
Turfkade 16.
2e week jan. 1947
De oude rot Churchill komt terug op z'n
plannen voor de vorming van de Ver
enigde staten van Europa.
Dy’t goud op 'e holle hat, moat gjin
koper yn 't ponkje dwaen.
Boiswards Nieuwsblad
De oudste inwoner van Oosterlittens, de
heer Ulbe Reimers Faber op 91-jarige
leeftijd overleden.
gendommen en 12% der belastbare op
brengst ongebouwde eigendommen in
gaande 1 januari 1972. De thans gelden
de percentages zijn resp. 21 en 10. De
voorgestelde percentages zijn gelijk aan
De
op
f 40.000,per jaar. De minimum-norm
voor rioolheffingen bedraagt per aanslui
ting f 59,-— per jaar, zonder zuivering.
B. en w. stellen voor het thans geheven
recht van f 36,— in 2 fasen tot f 59,
te verhogen. De te verwachten meer-op-
brengst wordt geraamd op f 18.400,
In totaal is dan voor dekking der voor
gestelde objekten beschikbaar: 1. Uit de
post voorzien f 111.626.2. Verhoging
der wegenbelasting f 40.000,3. Ver
hoging rioolrechten -f 18.400,Totaal
f 170.026,(vervolg op pagina 2)
kaem neat fan op 'e hisjel. It waerd
neffens lettere rapporten carder minder
as better. It wie foar 'e gemeente in hjit
hingizer. Men woe oan de iene kant
wol moederaesje ha. mar it moast ek net
oer de hege skuon gean. Sa naem op 17
aug. 1970 de rie wer in pynlik bislüt.
Men seach gjin oare ütwei as op 'fen nij
pachtüntbintng oan to freegjen.
„As de saek der kreas en krüdich foar
stien hie, hie der gjin wolkje oan de
loft west.” Mar de pachtkeamer fan it
Snitser kanton foun it nou moaijernóch
(of leaver nét moaijernóch), de pacht
waerd opseta. B. en w. en rie seagen de
léste jierren har bisit, üteinlik mien-
skipsbisit, mei moedwil yn wearde ef-
terütgean. De pachter gie mei it bislüt
net akkoard en frege heger birop by it
.Hof fan Amhim”. Dit hat nou op 27
desimber ütspraek dien, dat yngeande
forline jier de pachtoerienkomst achte
wurdt üntboun to wezen, in bislüt, dat
komselden fait, mar as léste redmiddel
in sike saek wer soun to meitsjen, ta-
past is. De eare fan de boerestan is wol-
ris op better wize heechhalden en wy
achtsje dit wol hwat in tryst haedstik.
It komt ek foar dat üt klearebare mien-
skipssin frijwillich offers brocht wurde,
dat men hwat üngeriif treast is ta wol-
wêzen fan it algemien. Der soe op gans
fleuriger wiize in Martinytoer oer fol to
skriuwen wêze. Spitich, de wierheit hat
hjirre in skel lüd.
na-calculaties terzake van de exploitatie
van bouwterreinen. De afwikkeling van
de goedkeuring der begroting voor het
jaar 1971 is uiteraard afhankelijk van
de afwikkeling van de begroting voor ’t
jaar 1970.
Uit het vorenstaande blijkt dat de ach
terstand in de administratie thans nog
van dien aard is dat de uitkomsten van
de diensten 1969 en 1970 niet bekend
zijn. Ook omtrent de uitkomsten van
de dienst 1971 is nog niet voldoende be
kend. Hoewel in de begroting voor laatst
genoemd jaar belangrijke kapitaalswer-
ken waren geraamd, mag niet op een
belangrijk batig slot worden gerekend.
De uitgaven voor sociale zorg, met na
me de kosten van verzorging in bejaar
dentehuizen, zijn nl. in 1971 gestegen
met een bedrag dat wordt begroot op
netto f 200.000,Deze verhoogde uit
gaaf ^ordt in de dienst 1971 nog niet
gecompenseerd door verhoging van de
algemene uitkering uit het gemeente
fonds. Voorts dient rekening te worden
gehouden met een uitkering aan bestu
ren dei' bizondere scholen voor kleuter
onderwijs ten bedrag van ruim f 100.000.
In de eoncept-begroting 1972 is dan ook
In de concept-begroting is een raming
opgenomen van f 30.000,wegens op
brengst van de verkoop van plastlc-zak-
ken voor de reinigingsdienst. Dit bedrag
is gelijk aan de raming voor aankoop-
kosten. Gelet op de kostenstijging lijkt
b. en w. een verhoging van de vergoe
dingen verantwoord. Opgemerkt wordt
dat het rijk een norm hanteert van f 31
per zelfstandige huishouding.
Voorts denken b. en w. aan een ver
hoging van de wegenbelasting tot 24%
der belastbare opbrengst gebouwde ei-
In jier of tolve-trettjin lyn kocht it ge-
meentebistjür ü.o. in pleats mei lan to
Wytmarsum. Der siet in pachter op en
dy bleau sitten. Dit wie hiel normael en
neat bysünders. De pleats stie oan de
büten'kant fan it doarp, der sahwat tsj’in
oan, yn elk gefal sa njonkenlytsen yn de
biboude küm. It soe in pronkje, in sie-
raed wêze kinne, pleats sawol as lan,
toanbyld fan de leafde en soarch hwer-
mei groun en fruchten forsoarge wurde,
it bisitekaertsje fan „de lytse bouhoe-
ke”, dêr’t Wytmarsum it sintrum fan
ütmakket. It foei b. en w. al gau hwat
óf. Neffens har waerd ien en oar net
goed bihertige. Der waerd ai gau oer
grute. In warskóging joech neat. It
waerd in hwat tryst bislüt, doe’t yn
1961 op oanstean fan de agraryske kom-
misje üt de ried pachitüntbining frege
waerd. Soks docht men net sa gau. It
wie hwat pynlik. mar men seach gjin
oare ütwei. Op 20 july 1961 waerd der
utgeande fan de pachtkeamer in ünder-
syk ynsteld. De deskundigen giene net
oer iis fan ien nacht. Pas op 5 sept, fan
datselde jier kaem de slotkonklüzje. Nou
stjürt in pachtkeamer in boer net sa-
mar fan de pleats en sa waerd op groun
fan artikel 55 lid 3 de pachter noch in
kans jown. Foar 1 maert 1962 moast hy
oan bipaelde easken foldwaen, de sti-
kels to liif, de slatmodder opromje, de
groede ütroegje, de dammen ophelpe.
It wie allegearre goed bidoeld, mar der
bouw van de citrusgewassen.
De Jaffa-grapefruit werd door verde-
lingstechnieken tot een kwalitertspro-
dukt, dat gretig afnemers vond over de
gehele wereld. Alleen al uit Israël wor
den jaarlijks citursvruchten geëxpor
teerd tot een waarde van ruim
100.000.000 dollars.
In Israël vinden meer dan 60.000 men
sen hun bestaan in de citruscultuur.
Ook ons land is een goede afnemer van
deze sappige vrucht, de jaffa-grapefruit,
vooral geliefd als calorie-arm ontbijtge-
recht. rijk aan vitamine C.
en worden dan nagekeken. Wat is er in
deze moderne tijd tegen om uw haar eens
wat pep te geven met een nieuwe tint.
Neem inplaats van een nieuw pruikje
eens polykleurshampoo. Het hoeft heus
niet altijd een volkomen nieuwe tint te
zijn, die u aan uw haardos geeft. Je kunt
je eigen kleur eens accentueren en merkt
dan dat het haar gewoon r eer pep heeft
en bovendien nog extra fijn gaat glan
zen.
Lopen er wat grijze haartjes door uw
dos? Ook dan kan een behandeling met
polykleurshampoo wonderen doen.
Wees een andere vrouw en tracteer
zelf op een glanzend nieuw kapsel.
Gevraagd wegens dienstplicht, een flin
ke actieve bakkersknecht. G. Visser,
Groot zand 31, Bolsward.
Advertentieprijs: 20 ct. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
verwezenlijking ook niet binnen aan
vaardbare bedragen mogelijk is, zodat
wordt voorgesteld deze post af te voe
ten. Dit geeft een helaas noodzakelijke
besparing aan jaarlijkse lasten van to
taal f 128.000.-. Voorts achten b. en w.
't noodzakelijk de volgende opjekten op
te voeren:
a. Tertiaire weg naar Makkum: (voor
bereidingskosten). (Jaarlijkse rentelast
f 1.238,—).
b. Voorbereidingskosten van sanerings
plannen (kommenplannen) id. f 20.000)
c. Voorbereidingskosten aanleg begraaf
plaatsen (idem f 20.000,De totale
lasten zullen jaarlijks bedragen f 169.230
waarvan dekking moet worden gezocht.
Naar men zegt, is de bekende wereld
reiziger Marco Polo een der eerste wes
terlingen geweest die kennis nam van
de Citrusvrucht, tijdens zijn reis naar
China. Reizigers en zeelieden brachten
de vrucht en de pitten al eeuwen gele
den naar de streken rond de Middelland
se Zee,
In dit subtropische gebied bleek de
vrucht uitstekend te gedijen. Reeds 100
jaar geleden begon men in het toenma
lige Palestina mët de systematische ver-
dy't seis in dwersbalke binne. Minsken
dy’t net meigeand binne, mar leafst
dwers tsjin de tried yngeane. Lytse
doarpspotentaten. dy’t oaren it libben
sur meitsje, dy’t oan elk it lak hawwe
en har eigen wegen geane, dy’t har net
bikroadzje oer it wolwêzen fan in oar,
dy’t gjin each ha of ha wolle foar de bi-
langen fan de mienskip, minsken, dy ’t
aimeast nocht oan ünnocht hawwe en in
oar graech dwers sitte. Minsken, dy’t
har net mei hert en stel ynsette foar
doarp of tsjerke, mar krekt oarsom elk
graech de foet dwers sette. Sokke mins
ken wurdt letter gjin earestiente foar
oprjochte as foar in Lammert Scheltes
yn Peinjum, dy’t net allinne it doarp
droech mar ek fan it doarp droegen
waerd.
As it neamde boek noch net skreaun
west hie, hie de skriuwster allicht stof-
fe fine kinnen yn it oars sa eptige Wyt
marsum. Hwat hjirre forline tongersdei
tojoun üt ’e doeken dien waerd wie it
léste (of faeks wol it op ien nei léste)
haedstik fan in tryste trageedzje, dy’t -
dit moat ta eare fan it kolleezje fan b.
en w. sein wurde - troch de jierren hin-
ne buten de iepenbierheit halden is, mar
nou wol oan it Ijocht komme moast.
Hwant yn safier der al oer praet waerd
yn it doarp kaem de ynformaesje net
fan it gemeentebistjür mar fan de per-
soan yn kwestje seis. De feiten binne
dizze:
Hwat hat
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
minimum-normen
wordt geraamd
onderwijs bedraagt f
aanvulling subsidies f 6.840,Zodat
voor andere doeleinden nog slechts be
schikbaar is f 111.626.
Verleden jaar bedroeg dit f 329.000,
De verslechtering van de budgettaire po
sitie vindt voornamelijk in twee onderde
len van het gemeentelijk uitgave.ipakket
t.w. de onderwijsuitgaven en de kosten
van sociale zorg, De bepaald teleurstel
lende omstandigheid dat de stichtings-
kosten van schoolgebouwen niet
ten volle worden gedekt door rijksuit-
keringen, manifesteert zich thans ook in
de gemeente Wonseradeel. In de con-
ceptbegroting 1972 zijn de kapitaals'Ias-
ten van 3 nieuwe scholen en de uitbrei
ding van één school opgenomen.
De niet door rijksuitkeningen gedekte
bedragen zijn alsvolgt: a openbare kleu
terschool Arum f 12.523,—, b. kleuter
en lagere school te Makkum f 63.444,-
c. uitbreiding bijzondere school Tjerk-
werd f 10.394,d. bijzondere school te
Exmorra f 5.145,Totaal f 91.506,
De toename van de netto-kosten van so
ciale zorg, bedraagt f 290.532. De
toename, welke uit de algemene midde
len der gemeente zal moeten worden ge
dekt bedraagt hier 20% van, nl. een
bedrag van f 58.107,Voorts wordt in
de aanbiedingsbrief gememoreerd de ho
gere last van de rondweg om Makkum,
welke f 71.100,bedraagt.
Op het ..verlanglijstje van 1971” ston
den: uitbreiding recreatie-terrein Mak-
kumerwaard (gedeeltelijk) f (f 40.000,-)
Aanschaf nieuwe brandspuit voor ’t res
sort Makkum f 14.000,Subsidie in
de kosten van een zwembad met toebe
horen voor het noorden der gemeente
(f 75.000, Onderhoud wateriossingen
(f 15.000, -). Parkeerplaats Makkum
(Buren) (f 8.000, Gymnastiekvoor-
zieningen in Tjerkwerd en Parrega
(f 20.000.De tussen haakjes ge
plaatste bedragen zijn de jaarlijkse las
ten (totaal tot f 172.000,—).
Naar de mening van b. en w. kan het
eerste objekt worden verlaagd tot
f 25.000,’t Onderhoud waterlossingen
zouden b. en w. willen verlagen, tot
f 10.000, -. Aangezien de parkeerplaats
te Makkum op eenvoudiger wijze ge
gedeeltelijk is uitgevoerd, kan deze post
worden verlaagd tot f 4.000.
Na onderzoek is gebleken dat de gym-
nastiekvoorzieningen voor het geraam
de bedrag niet zijn te realiseren en de
Wanneer men zo eens rondkijkt bij
dagelijkse gang naar de supermarkt, het
postkantoor en drogist, valt het op hoe
weinig zorg sommige vrouwen aan hun
haar besteden. Altijd hetzelfde eentoni
ge knoetje in de nek, de staartjes opzij
of het bloemkoolpermanentje van de
kapper, dat na drie weken futloos om
laag hangt.
Ja, bepaalde vrouwen proberen iets,
kleuren hun haar in een woest rode bint
Bij vergelijking van de budgettaire po
sitie, moet helaas geconstateerd worden
dat deze is verslechterd. Dit ondanks de
vermeerdering van middelen, welke
werd bewerkstelligd door de verruiming
van het plaateelijk belastinggebied.
De post onvoorzien vertoont volgens de
primitieve begroting een saldo van
f264.396, Gereserveerd wordt ’n ver
plichte raming van f 1,50 per inwoner.
Ook voor de stijging van de kosten van
sociale zorg moet worden gereserveerd
De raming der netto-uitgaven in 1972,
bedraagt f 1.138.825,-. In principe hier
van ontvangen 80% is f 911.060,De
reservering voor kapitaalslasten van het
14.000,— en de
„DE DWERSBALKE”
„De dwersbalke”, sa neamde mefrou
Lootsma to Boalsert har mei in earste
prïis bikroande roman. Dy „dwersbalke”
kin in persoan wêze en in saek. Om mei
dit léste to bigjinnen. Elk fynt yn syn
libben wolris in dwersbalke op syn wei,
in ding dat him pleaget, dat him dwers
sit, in omstannichheit, dy’t makket, dat
er in oar paed gean moat as er seis
graech wol. Mar der binne ek minsken,
het uitgangspunt ingenomen dat de vo
rige diensten geen batige sloten zullen
hebben. Zoals reeds eerder werd opge
merkt is de uitkomst van de dienst 1969
nog niet bekend. De beschikbare cijfers
zijn nog dermate incompleet dat nood
gedwongen in de begroting 1972 de re-
keningcijfers van 1968 moeten worden
vermeld.
Zoals reeds werd opgemerkt kunnen in
de primitieve begroting geen kapitaals-
objekten, waarvoor niet in de vaste fi
nanciering is voorzien, worden geraamd.
Een groot aantal kapitaalsobjekten tot
de uitvoering waarvan door de raad in
het verleden is besloten moeten daarom
buiten de begroting voor 1972 worden
gelaten.
Herhaalde oproep: Genieentegasfabriek
te Bolsward vraagt klerk. Jaarsalaris
f 1620f 2120 voor ongehuwden, f 1740
f 2240 voor gehuwden.
Raadslid U. Hiemstra van Wonseradeel (steeds jarig met Prinses
Beatrix en daarom de begrotingsvergadering tot zijn gerief versteld
van 31 januari tot 7 februari) brak een lans voor het maken van
minibegroting ter informatie van de burgers. Ongevraagd
maar graag gedaan vindt hij hier een proeve daarvan, waarvan de
cijfers daarvan, ontleend aan de ons verstrekte aanbiedingsbrief bij
de begroting 1972.
De aanbieding van deze begroting geschiedde twee maanden later
dan vorig jaar. De oorzaak hiervan is voor een groot deel gelegen
in de omstandigheid dat de afdeling financiën der secretarie nog
zeer veel arbeid heeft moeten - en nog zal moeten - verrichten aan
de diensten 1969, 1970 en 1971. De begrotingen voor de jaren 1970
en ’71 zijn nog niet door Gedeputeerde Staten dezer provincie goed
gekeurd.. Op genoemde secretarie-afdeling heeft personeelswisseling
plaats gehad en kampt men thans met ziekte van personeel. Verder
achten b. en w. het noodzakelijk dat de ramingen op de posten,
waarvan het beheer in handen is van de dienst van gemeentewerken
werden gebaseerd op een uitgewerkte begroting van deze dienst.
De opstelling van deze begroting heeft vertragend gewwkt op de
gereedkoming van de ontwerp-begrotingen.
men tot f 1.139.000. Bij aanvaarding
meer van de voor-s-tellen van b. en w. aan
gaande de subsidies zullen deze zijn ge
stegen met f 37.405,— tot f 155.851,—.
De grootste stijging, n.l. f 29.165,—, be
treft de muziekschool.
Geconstateerd moet worden dat de ad
ministratieve dienst ontoereikend was
om de werkzaamheden verband houden
de met de uitzonderlijke grote uitbrei
ding van. de woningbouw op te vangen.
Voorts hebben gewijzigde omstandighe
den, met name de centrale financiering,
er toe geleid dat aanpassing van de be
groting gedurende het dienstjaar veel-
vuldiger dient plaats te vinden. Het op
nemen van kapitaalswerken, waarvan de
vaste financiering niet is verzekerd, in
de primitieve begroting is niet meer tra
gelijk. Voor nieuwe objekten is naast ’n
aanvraag om financieringsmiddelen
steeds een afzonderlijke begrotingswijzi
ging nodig.
Zoals reeds in de inleiding werd opge
merkt zijn de begrotingên voor de jaren
1970 en 1971 nog niet door Gedeputeer
de Staten dezer provincie goedgekeurd.
De primitieve begroting 1970 werd nog
niet goedgekeurd omdat daarin enige
kapitaalsobjekten zijn opgènomen waar
voor de vaste financiering niet was ver
zekerd. Voorts is door Gedeputeerde Sta
ten aangedrongen op het verrichten van
