Franekeradeel wil rapport
over
eigen gemeente
Gymnastiekuitvoeringen
van
„Onda-Dio”
l|HMi
k
Fan stêd
Miel Cools
Zilveren filmpjes
en lan
«Si
t
1
11 le JAARGANG No. 21
DINSDAG 14 MAART 1972
Aankoop en eigendommen te Tzum,
Rondvraag
Bij
Het onderdeel ringen - banken
Wijziging bouwverordening
it
yn
6
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Rapport inzake ontwikkeling
gemeente
Abonnementsprijs 6,40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Opening van een nieuwe rubriek: „Ma-
rijkemuoi oer de Fryske bern”.
Installering plaatselijke prijzencommis-
sie. B. Robben, voorz. H. Brouwer, secr.
Mevr. Nawijn, J. Th. Prins, A. Wierdsma
leden.
Beschikbaar de enterstier Krystmantsje
75 punten. Dekgeld f 25,W. C. van
Popta, Witmarsum.
Afscheid mej. M. Kerkhoven, die 26 jaar
aan het o.l. onderwijs in Arum verbon
den is geweest.
De 70-jarige heer De Graaf te Voorscho
ten heeft het stadhuis van Bolsward in
zilver nagemaakt.
Matthaus uitvoering in de Martinikerk
o.l.v. Jeanne Gerritsen.
3e week maart 1947
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
üïtg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
105157)
ne hinnebuorkerijen, mar dan
great.
Dy gebouwen sille ünderskate fordjip-
pings heech wêze, lyk as nou bg. it Bou.
dewijnflat. Timperatuer, fochtichheits-
graed, fintilaesje en Ijocht kin men oant
op in fraksje automatysk regelje. Dong
en jarre geane daliks nei de suverings-
ynstallaesje of wurde droege. Foer en
wetter knje de bisten automatysk ta-
tsjinne. Fuorjen en mjuksjen Sjocht men
dan allinne noch as kuriositeit bg. op it
histoarysk paviljoen fan in lanbou ten-
toanstelling. De forhalding fan koal'hy-
draten, aeiwitten, fetten, mineralen en
vitaminen wurde troch de komputer
foarskreaun en regele, dy’t derby tige
de op en delgong fan de prizen fan de
grounstoffen, molke en fleis yn it each
haldt en daliks op in oar systeem fan
fuorjen oerskeakelet, as dit ekonomys-
ker is. Yn de greate mingfoerbidriuwen
past men hjoed de dei dit al minofto-
mear ta, mar hwat nijs is it, dat it foar
elk bist, ek sjooen syn molkeopbrinigst,
fetgehalte ensfh. apart birekkene wurdt.
Statistysk wurdt foar elke kou apart
byhalden hoefolle as it gewicht tanimt
(bg. by fette of kalve kij). Al dizze
foatspellingen binne serieus bidoeld, al
moat der wol by sein wurde, alderearst
ornearre foar de USA. Mar hwat dêrre
ütbret Wurdt, waeit hwat langer hwat
hurder nei üs oer. Lykwols hat Mans
holt ek al net oan it profitearjen west,
doe’t er sei dat it ynkommen fan de
boer om it jier 2000 hinne minstens trije
kear sa heech wêze moast en dat by in
wurkwike fan sa’n 30 Oren en mei in
pear moanne fakansje yn it jier? Dat
by in skaelforgreating de pear boeren
dy’t er oerbliuwe gjin koumelkers mear
binne mar direkteuren fan kapitael-
krêftige NV’s sprekt wol hast fansels.
It liket allegearre hwat fantastysk
faeks, hwat it Ford-concern foarspelt
en Mansholt wol, mar tink hjirom: de
wónders binne de wrald noch net üt en
oan de streamforsnelling fan foaroarin-
gen is noch gjin ein kommen. In oare
kear noch hwat kommentaer hjiroer.
toekomst dezelfde eisen worden gesteld
als aan de normale woningen. Verder
waren er nog wat technische wijzigin
gen op het gebied van afvoerbuizen,
-leidingen en -putten.
Mevr. Andela vond het haast niet meer
nodig de wijzigingen aan de raadsleden
toe te zenden. De wijzigingen worden zo
summier omschreven, dat als je geen
bouwverordening hebt, je er niets uit
wijs kunt worden.
Het college van B en W verkeerde in de
veronderstelling, dat ieder raadslid in
het bezit was van een bouwverordening.
De voorzitter zegde toe, er voor te zor
gen, dat ieder raadslid een verordening
zal krijgen. Tot de wijziging werd con
form het voorstel besloten.
Het is weer twee jaar geleden dat het
Nederlandse publiek via de grammo
foonplaat kennis kon maken met de bij
onze Zuiderburen reeds zeer bekende
Vlaamse cabaretier Miel Cools die met
de elpee „Liedjes voor 20 eeuwen” voor
een verrassend debuut zorgde. Kort ge
leden werd zijn, voor Nederland, tweede
elpee uitgebracht onder de titel ..Miel
Cocls zingt Ernst van Altena’
As wy üs (oer)pake en beppe om 1900
hinne sein hiene, dat der in tiid komme
soe, dat der suver gjin hynders mear
wiene, dat de fémerk to Boalsert ien
wurde soe sünder fé 'mar dat de boeren
en boerinnen der noch wol hinne ride
soene, mar dan yn in reau sünder hyn-
der der foar, as wy de foarsizzing dien
hiene dat har bernsbem de üngetiid yn
in pear dagen birêdde soene en in fa
kansje nei Amearika of Israël hiel ge-
woan wurde soe, as wy praet hiene fan
in fémerk mei in dak der boppe, fan
minsken, dy’t op ’e moanne omstappe
kinne en fan in Fryske boerinne dy’t yn
Japan it hurdriden winne soe, wylst wy
dat hjirre de moarns under melken sjen
koene, dan hiene se it grif net leaud.
Gersdroegjen, pakjehea, masjinemelken,
heabiazers en de K.I. hiene har grif ek
ünbigrypelik foarkommen. Én dochs is
yn in goede heale ieu dit alles ta stan
kommen. En noch safolle mear. Dêrom
moatte wy net daliks skodholje as „fu
turologen” dit binne wittenskipsminsken
dy’t op groun fan birekkeningen en
Sinds het verschijnen van de modelbouw-
verordening in 1965 zijn vrij regelmatig
wijzigingen aan de raad gezonden waar
mee werd beoogd min of meer inciden
tele wijzigingen aan te brengen in ar
tikelen die moeilijkheden bleken op te
leveren bij de toepassing. Ook nu moest
er weer het een en ander worden gewij
zigd, echter op het gebied van bijzonde
re woningbouw. Hieraan zullen in de
(Raadsverslag 7 maart)
De voorzitter opende de vergadering
met een hartelijk welkom aan de aanwe
zigen. De raad was in voltallige verga
dering bijeen.
De notulen van de vergadering van 18
januari werden onveranderd vastge
steld.
Bij de behandeling van de ingekomen
stukken wilde mevr. Andela graag een
motivering waarom deze stukken voor
Kennisgeving moeten worden aangeno
men. Zij doelde hierbij vooral op punt
e, een verzoek van B en W van Delf
zijl om adhesie te betuigen aan een
besluit van die raad met betrekking tot
woninghuur. De voorzitter antwoordde
hierop, dat de ver. van Ned. Gemeenten
onlangs een schrijven tot de gemeente
heeft gericht op deze verzoeken niet
meer in te gaan. Een groot deel van de
gemeenten deed dit toch ai niet, zodat
het geheel sterk aan kracht inboet.
Meestal is de vereniging zelf met een
onderzoek op dat punt bezig. Er ont
staat ontzettend heen en weer geschrijf
tussen de gemeenten. B en W onder
schrijven dit standpunt van de VNG.
De ingekomen stukken werden voor ken
nisgeving aangenomen.
Alvorens de behandeling van de agenda
voort te zetten had de voorzitter nog
enige mededelingen.
De toewijzing van de woningen was nog
niet uitdrukkelijk in de raad geweest.
Aan de gemeente waren 20 woningen
toegewezen. Deze worden verdeeld over
de dorpen Achlum en Dongjum.
De juiste cijfers zijn nog niet bekend,
maar globaal kan worden gezegd, dat er
14 in Dongjum en 6 in Achlum komen.
Er zal weer een „Gemeente-stem” ver
schijnen, dit als consequentie van eer
der door de raad gedane uitspraken. De
ze zal representatievee worden dan voor
heen. Het is de bedoeling, dat het blad
eenmaal in de twee maanden gratis
huis aan huis in de gemeente Franeke
radeel zal worden verspreid.
De nieuwe raadsverslaggever is de heer
Zijlstra, die onlangs tot ambtenaar ter
secretarie werd benoemd.
Overeenkomstig het voorstel van B en
W werd besloten tot aankoop van de
woning, Franekerweg 22 te Tzum. De
ondergrond werd van de Ned. Herv. ge
meente gekocht. Tevens werd van de
kerkvoogdij aangekocht een voetpaadje
ten zuiden van het Westelijk Achterom
te Tzum. Een grondpacht van ƒ0,80 per
Jaar op het perceel Havenwal 1 te Tzum
werd afgekocht voor 16,—.
De heer Vrieswijk vestigde de aandacht
op een verkeerstechnisch gevaarlijk ge
parkeerde melkwagen in een flauwe
bocht in de weg van Achlum naar Hit-
zum. De berm is hier al helemaal stuk
gereden. Hij wilde weten, of de fabriek
in Workum gevraagd had om parkeer
gelegenheid en in bevestigend geval
waarom dit dan nog zo lang duurt.
De voorzitter deelde mede, dat de fa
briek inderdaad heeft gevraagd of par
keergelegenheid aangelegd kan worden
en dat hiervoor toestemming is gegeven.
Het wachten is nu op Workum. Het
college is niet van mening, dat de par
keergelegenheid door de gemeente möet
worden betaald.
Mevr. Andela wilde weten, wat het ver
schil is tussen voorgecalculeerde en wer
kelijke huur. De voorzitter antwoordde,
dat hier een veiligheidsmarge in acht
wofdt genomen. Bij het bepalen van de
werkelijke huur kunnen de laatste loon-
en materiaalkosten stijgingen nog wor
den aangebracht.
Ook gewestvorming werd hier een punt
van discussie. Leeuwarden zou een ge
west worden met omliggende gemeen
ten. Ook Dokkum heeft een dergelijke
mogelijkheid. Voor het noordwesten be-
Nog steeds de nasleep van de lange win
ter met gladde wegen e.d.
geleid. Met een dergelijk rapport waar
in gegevens met duidelijke tendens be
schikbaar komen, waaruit kan worden
opgemaakt hoe het woningcontingent
moet worden verdeeld, kan men met een
langere termijnplanning komen. Het ge
voel per moment te moeten besluiten
wordt dan vermeden. Het streekplan
is nog niet in het stadium dat we er wat
aan hebben.
Mevr. Andela dringt wel aan op een
snelle totstandkoming. De voorzitter
antwoordde hierop, dat van de kant van
het ETIF nu nog ruimte is voor het
verrichten van een dergelijk onderzoek.
Later valt dat misschien weer tegen.
Mevr. Andela vraagt of een onderzoek
tesamen met de omringende gemeenten
niet de voorkeur zou verdienen, gezien
de samenhang van de problematiek in
de streek. De voorzitter stemt daar vol
ledig mee in: we zouden moeten koersen
in de richting van een gezamelijk ont
wikkelingsplan voor Franekeradeel, Fra-
neker, Harlingen, Barradeel en moge
lijk Wonseradeel. Dat zou een groot
scheepse aanpak zijn, die beduidend
tijdrovender zal zijn. Wij kunnen daar
nu niet op wachten. Het gemeentebe
stuur heeft thans bij alle mogelijke plan
nen behoefte aan de aanwezigheid van
de bewuste gegevens.
prognoses ynsjoch yn ’e takomst bisyk-
je to krijen, har hjoed de dei bisykje in
byld to foarmjen fan it boerebistean om
it jier 2000 hinne, de tiid dat eigen
bernsbern bigjinne to buorkjen, oan-
nommen, dat de wrald don noch bistiet
en de bern noch buorkje wolle.
Hawar it Ford-concern hat sa’n futuro-
logysk rapport gearstalle litten en Ford
kennende is dat fansels net om de poe-
dele grap, mar is it wis wier wol to
dwaen om in klear ynsjoch to krijen,
hwant dan kin de produksje dér
mar op rjochte wêze, leau dat mar.
En hwat binne nou de konklüzjes? De
boer yn de V.S. sil om 1900 hinne in
uterst fakkundieh man wêze moatte,
dy’t syn bidriuw bistjürt üt in sintrale
regelkeamer wei, grötfol elektroanyske
ynstruminten. In sletten T.V. circuit
(lyk as dat hjoed de dei yn it greate bi-
driuwslibben al foarkomt) haldt him of
syn assistinten op ’e hichte fan alles
hwat der op de pleats bart. It jowt him
b.g. de mooglikheit syn fé yn it each
to halden. De boer fan 2000 hat ek in
eigen komputer om syn bidriuwsproble-
men oan foar to lizzen, mar hy kin ek
radiografysk advys freegje oan it ge-
heugensintrum fan de lene of oare wit-
tenskiplike ynstelling. Dit kin bést sa
wêze hwant hjoed de dei binne der al
komputers dy’t léze kinne en seis it
sprutsen wurd forstean en dy’t selstan-
nich antwurdzje kinne. By it dwaen fan
bistellingen en it jaen fan ynstruksjes
oan de meiwurkers earne oars op it bi
driuw sil hy fansels de byldtelefoan
brüke, yn elk gefal de mobiliofoan.
De stikken lan sille folie greater wurde
moatte. In kavel fan Boalsert oan Snits
siz mar in pear km breed by de rykswei
(dan 6 of 8 baens?) Ians is hiel nor-
mael. De trekkers sille fansels ek folie
greater wurde, minstens 300 pk.
In wurkbreedte fan 12 m. is de smelle
kant dan al it neist en hja sille oer it
lan jakkerje mei in 30 km feart. Hja
wurde elektrysk dreaun troch heech-
weardige batterijen. De bistjürders sitte
yn kabines mei airconditioning en ha
fansels in elektryske forwaermingsplaet
Het was goed bekeken van de gym
nastiekvereniging „Onda-Dio” om haar
uitvoeringen op twee avonden te hou
den. Nu was het gezellig druk in de
Doele aan de nieuwmarkt op de vrij
dagavond en dat was het zelfde op za
terdagavond. Als het op een avond was
geweest dan was de gezelligheid eraf
en het was avervol. Voorzitter N. H.
Brandsma opende de avond en heette
iedereen welkom in het bijzonder de ou
ders, want daar moet je het tenslotte
van hebben.
Het programma voor de pauze werd in
een vlot en afwisselend tempo gebracht
Vooral de kleuters, dit is altijd een lust
om te zien hoe ze hun best doen. Het
Hummer van ringen en banken dat ge
bracht werd door jongens was bijzonder
leuk en goed uitgevoerd.
De dames deden goed hun best op de
evenwichtsbalk. Verder was er nog
kast, lange mat, ringen, brug, vrije oe
feningen en kast-tremplin. Hierna werd
de traditionele verloting gehouden met
ontzettend veel prijzen. Je zou haast
zeggeniedereen ging haast met een
prijs naar huis. De lotnummers werden
getrokken door pater Kallenberg die dit
uitstekend verzorgde.
Na de pauze was het eerste nummer:
hoogrek heren. De heren deden goed
hun best, maar de zaal werkte weer
bijzonder slecht mee. Vooral de jeugd
voor het podium werkt zeer starend. Al
hoewel hier niet alleen de jeugd de
schuld gegeven kan worden.
De dames met hun knotsoefening was
van goede kwaliteit, en goed uitgevoerd.
2 jongens met banken was een specta
culair nummer. Waarvan de jongens uit
de zaal hun waardering kregen.
Hoog brug van de heren was weer zo’n
nummer waar het beslist stil moet zijn,
maar dat was er vrijdagavond in het ge
heel niet bij. Dat doet toch enorm veel
afbreuk aan zo’n nummer.
Tremplin dames werd zeer vlot uitge
voerd. Hier mag aan het strekken wel
wat aandacht worden besteed.
Brug ongelijk van de dames kwam niet
geheel uit de verf. Vooral de afspron
gen daar haperde hier en daar nog al
eens wat aan. De afsprong hoort toch
zeer zeker bij de oefening. Als slot kre
gen we de keurgroep te zien met lange
mat. Dit onderdeel werd goed uitge-
Hier waren mooie sprongen te
staat alleen de mogelijkheid tot vorming
van een gewest in de gemeenten Fra-
neker, Franekeradeel, Harlingen en
Barradeel. Dit zou een klein gewest
worden gezien het aantal inwoners. De
heer Broersma zag ook op dit punt lie
ver een gezamenlijk rapport. Bij de
provincie staan we met elkaar vast
sterker zei hij. Hij vreesde dat het noord
westen anders in het gewest Leeuwar
den zou worden betrokken. Mevr. Ande
la vroeg of dit niet eens binnen de ge
meente kon worden behandeld. De voor
zitter zegde toe hierover een aparte ver
gadering te zullen beleggen.
De heer Edingh zei, dat er in de wo
ningen, die nog gebouwd zouden warden
centrale verwarming zou worden aange
legd. Achteraf blijkt dit niet zo te zijn.
Hij wilde weten waarom niet.
De voorzitter deelde hierop mede, dat
er nog geen gas is in de dorpen. Mocht
dit nog wel komen, dan zullen de wonin
gen zodanig nog worden aangepast.
Wanneer de leidingen eventueel met ra
diatoren tevoren in de woningen zouden
worden aangelegd, zou de bewoner ook
hier huur voor moeten betalen. Hij heeft
er dan geen nut van.
De heer Edingh had de leidingen er lie
ver direct in. Dat zou later breekwerk
kunnen voorkomen.
Na een uitgebreide ge dachten wisseling
over woningen, huurprijzen en aanne-
mersproblemen sloot de voorzitter de
vergadering.
De installatie van de nieuwe burgemees
ter in Bolsward zal plaats vindep op 24
maart door de loco-burgemeester J.
Heeres.
De dochtertjes van de wethouders zullten
mej. Schilte, verloofde van de te instal
leren burgemeester Bruinsma bloemen
aanbieden.
kofjesetapparaet en in koelkast ta har
foldwaen. Tominsten foar safier dizze
trekkers noch in man „oan bard1” ha,
hwant de measten sille al üt de regel
keamer radiografysk bistjürd wurde.
Mei elektroanyske sellen kinne se alles
óftaeste en itwurk yn bipaelde gefallen
seis fine. Oars kinne se bistjürd wurde
mei in yn in foar opnommen komputer-
bantsje, der’t it wurkskema yn oanjown
is, b.g. stekslaen, sleatheakkelje ensfh.
Op de byldskermen yn de regelkeamer
kinne alle hanlingen fan de trekkers
folge wurde en giet it net goed, dan kin
der yngrepen wurde. Is it mankemint sa
fan in distansje net to forhelpen, dan
moat der efkes ien yn de helikopter
stappe, dy’t altyd foar sokke gefallen
ré stiet, lyk as hjoeddedei de brommer.
Ha mar gjin noed dat de groun troch
de enoarme masjinen yninoar parse
wurdt. De alderswierste masjines rinne
op rails en oars is der it it loftkessen
systeem, dan sweve se oer de groun en
reitsje dy net iens. It is trouwens de
fraech oft der noch ploege en eide wur
de moat. Ne alle gedachten is it dan
wol mooglik de groun mei heechfre-
quente lüdsgolven los to meitsjen en to
forkrommeljen. It ynbringen fan it sie
of it ierappelsetten bart troch it ynsjit-
ten derfan ónder hege luchtdruk. Safol
le mooglik wurde sie, kunsdong en che
micaliën (b.g. foar ünkrüdbistriding)
tagelyk yn ien gong oei- it lan brocht,
ekonomysk fansels firwei it foardie-
lichst. It klimaet sil men anno 2000 foar
in great part bihearskje kinne. De stén
fan it grounwetter wurdt automatysk
regele. De atmosfear sil kunstmjittich
fan ekstra koalsür forsjoen wurde, lyk
as dat nou hjir en der al by de glêskul-
tuer bart, om’t de setmoalfoarming der
tige troch stipelearre wurdt.
Hjir en dêr sille enoarme plastic koe
pels komme, inkelde hektares great.
Hjiründer kin dan in gewaechs komme,
dat aparte easken stelt oan Ijocht, focht
en fieding. It fé sil ünderbrocht wurde
yn hotelachtige gebouwen, der’t men
hünderten kij en bargem yn halde kin.
sa likernóch as hjoed de dei de moder-
voerd.
zien.
De avond werd beslaten door pater
Kallenberg welke namens het bestuur
de zuster-verenigingen hartelijk bedank
te voor hun belangstelling en evenzo
de ouders. Hierna werden nog de tradi
tionele cadeautjes uitgereikt. De pater
keek nog even in het programma en
haalde het volgende aan: „Kent u ze,
de drie geboden voor uw gezondheid?”
1. minder eten, 2. minder roken en 3.
DE WUNDERS BINNE DE WRALD
NOCH NET UT!
het voorbereiden van beleidsbeslis
singen op velerlei gebied dient het ge
meentebestuur zich te kunnen baseren
op algemene beleidslijnen met betrek
king tot de ontwikkeling van de ge
meente als geheel en van de afzonder
lijke dorpen. Steeds wordt het gemeen
tebestuur weer geconfronteerd met het
gemis van gegevens ten aanzien van de
te verwachten ontwikkeling.
De heer Straatsma vraagt enige toe
lichting op het voorstel. Mevr. Andela
had een aantal vragen opgesteld, die de
voorzitter ging behandelen. Tevens
kwam hij dan a an het verzoek van de
heer Straatsma tegemoet.
Op de vraag of de gemeente zelf niet
in staat was de gegevens te verzamelen
zei de voorzitter, dat dit gezien de om
vang van de gemeente en het gemeen
telijk apparaat, niet mogelijk is. Het
rangschikken, groeperen en zien van een
totaal beeld wordt steeds meer een we
tenschap, Hiervoor zijn bureaus opge
richt. Zo ook is hef ETIF ten dienste
van de gemeenten in het leven geroe
pen. Oorspronkelijk was intern met het
onderzoek begonnen, maar door erva
ringen daarbij en diverse besprekingen
werden B en W gewoon naar het ETIF
meer bewegen, dus gymnastiek. Ook u.
Als zoiets in een programma staat dan
mag je toch wel aannemen dat de le
den van zo’n vereniging hier ook wel een
beetje rekening mee houden.
Maar dit is geloof ik het geval irlet.
Een klein simpel voorbeeld: De aspirant
dames waren met hun oefening Trem
plin klaar en toen ze weer in de zaal
kwamen stak zeker 90% een sigaret
aan. En dat voor „dames”. De goeden
natuurlijk niet te na gespróken. Hebben
deze dames het programma niet inge
zien?
We moeten nog wel even vertellen dat
de piano werd bespeeld door mej. Els
de Boer. Zij deed dit wel goed, maar
toch een volgende keer kan een beetje
naar het podium zien in het geheel geen
kwaad.
De gymnastiekvereniging „Onda-Dio”
kan terug zien op twee geslaagde avon
den welke een goede belangstelling
mochten hebben. Dit mag natuurlijk
ook wel voor het vele werk dat er is
verzet. De algehele leiding was in uit
stekende handen van de heer S. Huis
man.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
X-.
