Israël wijst plan Hoessein af
de week
De foto
van
Kabinet zal
nog meer moeten
bezuinigen
Gahe Skiw
Rumoer rond geheime afspraken
Hier en daar lichte ontspanning
internationale knelpunten
i-U
in
I
Een zwaar-gewiclit
heffer in de water -
Verkoping panden
te Workum
Gouden filmpjes
iiiiinniiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
sport
I
111e JAARGANG No. 22
VRIJDAG 17 MAART 1972
Russische „hulp”
Hoesseins bakzeil
Pasjes
Speldeprik
Ierland
Heffingen
„Vreedzaam verlies”
per
Hwat hat
Gastarbeiders
Nog meer bezuinigen
üs hjoed to sizzen
(vervolg ftp pagina 2) lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllülllllii
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Dy’t net in sint mear yn ’e büse hat,
fleane de roeken mei fuort.
Abonnementsprijs 6,40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Aanbesteding maken muziektent in het
Park te Bolsward. Gegund, aan E. Sta-
tema voor 3690. Het verfwerk gegund
aan Gebr. Nota voor f 158.
Te koop nette tweelingkinderwagen. Te
zien en te bevragen bij D. H. Dijkstra,
Veehouder te Wommels.
Om nog even in het midden oosten te
blijven: De Egyptische luchtmacht ver
liest gemiddeld tien vliegtuigen per
maand bij ongelukken of als gevolg van
vergissingen die piloten tijdens de op
leiding begaan. In 1971 zou Egypte zo
meer dan honderd toestellen hebben
verloren. Dit meldt het Israëlische dag
blad „Haaretz”
De Egyptische verliezen als gevolg van
onvoldoende onderhoud of verkeerde be-
Extra fijne Runderlappen, 80 et.
pond. W. Zijlstra, slager.
Bolswardsche Courant. Adv. prijs 10 ct
per regel. Abonnement franco per post
62% cent per drie maanden.
3e week maart 1922
in de weg
vreedzame
1. Woning-winkelhuis Begine 8: geb.
8499,Ingehouden. 2. Huis, Houtmo-
lenstreekje 4: geb. ƒ14.251,Koper
de heer A. de Jager voor de heer J.
Bosma, Süd 18.810,3. Gemeente
Workum. Garage, Emmabuert 6: geb.
4444,Koper de heer A. J. Walta
voor 4450,4. Gemeente Workum:
Huis, Algeraburren 5: geb. ƒ13.666,
Koper de heer R. B. de Witte voor de
heer R. H. Rekko: 13.670,—.
handeling zouden vier maal zo hoog zijn
als het gemiddelde bij westerse lucht
machten. Op grond van deze gegevens
meent Haaretz dat de Russische leve
ranties aan Egypte alleen dienen ter
vervanging van de verloren gegane toe
stellen.
vrijdagnacht om 1 uur.
Een woordvoerder van de „provinsio-
nafls” liet weten dat de wapenstilstand
is afgekondigd om de Britse regering
in staat te stellen het politieke initiatief
dat zij zouden willen nemen om een ein
de te maken aan de gewelddaden in
Noord-Ierland, nader uit te werken.
Hij drong in dit verband aan op - blij
vende - terugkeer naar hun kazernes
van de Britse troepen in Ulster, de toe
zegging van de Britse regering dat haar
troepen uiteindelijk uit Noord-Ierland
teruggetrokken zullen worden, de af
schaffing van het Noord-Ierse parle
ment en amnestie voor alle politieke ge
vangenen in Ulster.
De Russische marine zal de bergings-
operaties ter vrijmaking van de havens
van Chittagong en Chalna in Bangla
Desj overnemen van de Verenigde Na
ties en daarmee zijn aanwezigheid in de
strategische Golf van Bengalen uitbrei
den.
Eenheden van de Russisbhe marine zijn
reeds op weg naar de havens, waar tij
dens de oorlog tussen Pakistan en India
in december mijnen zijn gelegd en sche
pen tot zinken werden gebracht.
De omvang van de Russische vlooteen-
heden en de datum van het begin van
de bergingswerkzaamheden zijn nog niet
bekend.
Moeizaam
De ministers vn landbouw van de zes
EEG-landen zijn er nog steeds niet in
geslaagd een compromis te vinden in de
kwestie van de landbouwprijzen voor het
seizoen 1972/1973.
Sinds maandagmiddag vergaderen zij
oVer een „pakket” waarin niet alleen
pry^en, maar ook maatregelen tot ver
betering van de agrarische structuur in
de EEG zijn ppgenomen.
Woensdagavond waren de ministers het
vrijwel eens over het principe dat even
tuele nieuwe monetaire strubbelingen
geen invloed zullen hebben op de prijzen.
Minister Boersma (Sociale Zaken) heeft
vorige week in de Tweede Kamer-com-
mdssie voor sociale zaken meegedeeld
dat de werving van buitenlandse gast
arbeiders voor Nederland sterk vermin
dert. In 1971 zijn nog achttien duizend
buitenlandse werknemers naar ons land
gekomen. Vorig jaar was het aantal
werkloze buitenlandse werknemers nog
zevenhonderd, het is nu opgelopen tot
2400. Volgens de minister wordt de wer
ving nog wel voortgezet omdat er, on
danks de werkloosheid, altijd nog werk
zaamheden zijn, waarvoor geen Neder
landse arbeidskrachten te vinden zijn.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
f05157)
De Nederlandse minister van landbouw,
ir. P. J. Lardinois, heeft geëist, dat, wat
er ook gebeurt, een datum moet worden
afgesproken, waarop de heffingen aan
de grenzen tussen de verschillende EEG-
landen (er bestaan op het ogenblik in
feite vier EEG-landbouwmarkten) wor-
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
Het kabinet-Biesheuvel zal voor de ko
mende rijksbegroting 2 miljard tot 2,5
miljard moeten bezuinigen alleen al om
het beleid dat nu wordt gevoerd, vol
gend jaar te kunnen voortzetten, aldus
voorspelde woensdagmorgen de Tel.
Ontspanning, ook in Ierland? Misschien
zijn er de eerste tekenen.
De „provinsionals”, de militante vleu
gel van het verboden Ierse Republikein
se leger, hebben vrijdag hun eenheden
jn Noord-Ierland bevolen een bestand
van 72 uur in acht te nemen, ingaande
den opgeheven.
De eigenlijke Euromarkt voor land
bouwproducten, de trots van de EEG,
moet aldus de minister weer worden
hersteld.
De heffingen, die zijn ingesteld om de
prijsverschillen, ontstaan door de re
en devaluaties gedurende de laatste
maanden, op te heffen, kosten de Neder
landse schatkist op het ogenblik 10
miljoen per maand.
De afgelopen week is er niet een geweest van hoog oplaaiende
nieuwe conflicten en uitbarstingen. Het was de week van de status
quo en hier en daar zelfs die van bemiddelingspogingen in inter
nationale knelpunten en een lichte ontspanning hier en daar.
Dat neemt niet weg dat de situatie hier en daar explosief blijft.
Ierland beleefde een bom-pauze, Hoessein wierp een balletje op (om
eigen onmacht te verhullen?), in Berljjn is een run op paaspasjes,
in Bangla Desj beginnen de Russen aan herstel van de haven.
Waren er dus geen militaire conflicten, diplomatiek ging het niet
alles van een leien dakje. Zelfs de EEG loopt nog niet op rolletjes.
Israël heeft in een officiële verklaring
het voorstel van koning Hoessein van
Jordanië, tot oprichting van een semi-
autonome staat voor de Palestijnen op
de westelijke oever van de Jordaan, ver
worpen.
In een eerste verklaring liet de Israëli
sche premier, mevrouw Golda Meir, we
ten „dat Hoessein’s plan de zaak van de
vrede ontkent en obstakels
legt naar een uiteindelijke
oplossing”.
De premier ontkende ook,
De wettelijke tijd zal ingaande 26 maart
met 1 uur worden vervroegd.
dat Israël
de hand heeft gehad in het tot stand
komen van de Jordaanse voorstellen.
Dit was begin deze week door verschei
dene Arabische diplomaten beweerd. Ook
Israëlische kranten hadden begin deze
maand melding gemaakt van geheime
Israëlisch-Jordaanse onderhandelingen,
die door de Amerikanen zouden zijn ge
arrangeerd.
Mevrouw Meir verklaarde echter op
nieuw dat Israël bereid is „om zonder
voorafgaande voorwaarden” met Jorda
nië te onderhandelen over een vredes
regeling.
Het dagelijks bestuur van de KVP heeft
begin deze week nogal ontzet gereageerd
op de mededeling van premie Biesheuvel.
„Het dagelijks bestuur betreurt de af
spraken als strijdig met de openheid,
welke overigens tijdens de formatie te
recht is betracht en dringt er met klem
op aan dat de afspraken alsnog worden
gepubliceerd”, aldus de KVP. De oppo
sitieleider Den Uyl (PvdA) heeft zijn
verontwaardiging uitgesproken over de
geheimzinnig doenerij. Hij zou proberen
om deze week in de kamer premier
Biesheuvel op het matje te roepen. De
regeringspartijen hebben begin deze
week vergaderd. Zij zouden overwegen
om het lijstje afspraken zo snel moge
lijk te publiceren, ook al om te voorko
men dat de oppositie in het parlement
het nodige misbaar kan maken.
Binnen de regeringspartijen is overigens
wel kritiek óp premier Biesheuvel. Hij
liet zich bij de formatie „Open Barend”
noemen en zei in de regeringsverkla
ring dat hij veel lof had voor ,,de open
baarheid en openheid gedurende de in
formatie en formatie”.
Premier Biesheuvel gaf het bestaan van
archiect Wierda de volgende mening.
„Ik acht dit plan op medisch-hygiëni-
sche gronden zeer geslaagd, ’t Lijkt mij
in dit opzicht grondig bestudeerd; er is
een goed gebruik gemaakt van het zon
licht, de groepering der ruimten is voor
de eisen die men heden stellen moet
juist; het biedt zeer voldoende uitbrei
dingsmogelijkheden met het oog op
eventuele oprichting van een of meer
consultatiebureaux, kortom ik geloof
dat van de betrekkelijk geringe geldmid
delen een zeer juist gebruik is gemaakt.
Ik hoop van harte dat u erin slaagt
Bolsward te verrijken met een inrichting
die ik als een zegen voor de plaats be
schouw”.
Al de vorenbedoelde adviezen werden
met het plan opnieuw door b. en w. of
ficieel aan de Friese Schoonheidscom
missie ter beoordeling voorgelegd. Deze
gaf echter geen krimp, maar schreef
in haar antwoord o.a. het volgende. „Zij
vreest dat de uitvoering van het ont
werp de welstand der omgeving in ern
stige mate zal benadelen en kan daarom
de verantwoordelijkheid voor de tot
standkoming van het bouwwerk, zoals
de ontwerper zich dat had gedacht, niet
op zich nemen. De enige uitweg is h.i.
dat de zaak aan het oordeel van een
commissie van arbitrage wordt onder
worpen, op de wijze zoals dit in de brief
van 26 februari werd aangegeven. Wij
bevelen deze oplossing nog eens met
aandrang bij uw college aan”.
In arren moede werd dit ook in tweede
instantie gehandhaafde voorstel toen
maar door b. en w. overgenomen onder
beding, dat de uitspraak vooraf door
beide partijen zou worden aanvaard.
De plaatselijke Vereniging Het Groene
Kruis trad uiteindelijk als winnares uit
het strijdperk te voorschijn. Met enkele
kleine detailafwijzingen is het gebouw er
gekomen zoals het in opzet was gepro
jecteerd. Nadien is nimmer vernomen,
dat het „den welstand der omgeving in
ernstige mate heeft benadeeld”. Integen
deel. Hoewel uiteraard door de schoon
heidscommissie destijds anders bedoeld:
het gebouw heeft de gezondheidswel-
stand van de bewoners van Bolsward en
wijde omgeving terdege bevorderd.
Op de foto, gemaakt door de heer J. B.
Elsinga, die ook het resumee van de
bouwgeschiedenis schreef, komt de
toch de voor die tijd wel wat revoluti
onaire stapelbouw goed uit. Als wijkge-
bouw functioneert het gebouw nog
steeds. De betekenis als badhuis loopt
achteruit, in dit geval door op zichzelf
gunstige omstandigheid: hoe langer hoe
meer woningen krijgen zelf een badge
legenheid.
De foto is genomen vanaf de Gasthuis
singel. Links (waar de jongetjes staan)
de straat die leidt naar het Hid Hero-
plantsoen en gemakshalve ook maar zo
heet (hoewel, dat wel aanleiding geeft
tot vergissingen. De tuin geheel links
is van J. J. v. d. Wei, volgens de tele
foongids Makel taxat en bel cons, dat
voluit natuurlijk betekent makelaar, ta
xateur en belasting consulent.
Na enkele jaren zal het weer mogelijk
zijn in Berlijn paasbezoekjes af te leg
gen. Zowel in Oost- als in West-Berlijn
heerst grote drukte bij de politiebureaus
en kantoren, waar pasjes kunnen worden
gehaald voor de eerste bezoeken sedert
Binksteren 1966 van Westberlijners aan
het oostelijk stadsdeel en de Duitse De
mocratische Republiek met Pasen. In
West-Berlijn lagen bij de kantoren
350.000 aanvraagformulieren klaar. On
geveer 600.000 Westberlijners hebben
verwanten in het oostelijk stadsdeel en
de DDR, maar ook zij die daar geen fa
milie hebben, kunnen om culturele, gods
dienstige en toeristische redenen toe
stemming krijgen.
De ogenschijnlijke winterslaap in de
watersportbedrijven heeft plaats ge
maakt voor een drukke bedrijvigheid.
Het watersportseizoen staat voor de
deur.
Toen wij bij tal van werven een kijkje
Politiek Den Haag is wat in opschudding geraakt over het uitlekken
van geheime afspraken, die gemaakt zijn tussen de regeringspar
tijen bij de formatie van het kabinet Biesheuvel. Deze week zouden
verscheidene fracties in de Tweede Kamer om opheldering vragen.
Vermoedens over afspraken bestonden al enige tijd, maar vorige
week moest premier Biesheuvel uiteindelijk toegeven dat er inder
daad geheime „werkafspraken” tot stand zijn gekomen buiten het
officiële regeerakkoord om. De afspraken zijn gemaakt tussen de
toenmalige fractieleiders, die de besprekingen over de nieuwe rege
ring hebben gevoerd. Het zijn Biesheuvel zelf, Udink, Geertsema
Drees en Veringa. Op Veringa na - die zich uit gezondheidsoverwe
gingen uit de praktische politiek terug heeft getrokken - zijn allt
in het nieuwe kabinet opgenomen. Hun opvolgers - Andriesse»
(KVP), Aantjes (ARP), Berger (DS’70), Mellema (CHU) en Wiegel
(VVD) - hebben notulen over de afspraken gevonden in de papieren
van de diverse fracties.
namen ontdekten wij zowaar een voor
Nederland volkomen nieuwe methode
van vervoer van boten. Een jachtwerf
in Loosdrecht schafte daarvoor een mo
derne hydraulische truck aan, die spe
ciaal is ingericht voor het heffen en
verplaatsen van jachten tot een gewicht
van 1500 kg en daarmee de vroeger no
dige mankrachten grotendeels vervangt.
Het 6.30' meter lange, 800 kg wegende
S.E.B. „Prim’vent” kajuit-zeiljachtje,
dat op de foto in de takels wordt gesla
gen, is voor deze truck een licht geval.
Zweedse oudersverenigingen, geheel-
onthoudersbewegingen en kleine actie
groepen, zijn van plan een campagne te
starten om Nederlandse producten, voor
al tulpenbollen, te boycotten. Dit uit pro
test tegen wat men noemt de lakse hou
ding van de Nederlandse autoriteiten
ten opzichte van de uit Nederland
plaatsvindende narcoticasmoikkel naar
Zweden.
Vraag: waar en wasmeer verrees in
Bolsward het eerste flatgebouw? Ant
woord: aan de Gasthuissingel en wel in
het begin der dertiger jaren. Iedere
„geaarde” Bolswarder zal op deze foto
het Groene Kruisgebouw herkennen of
het „badhuis”, waaraan menigeen weke
lijks een bezoek bracht om het stof en
zweet van zich af te spoelen via een
douche of kuipbad.
Wat slechts weinigen zich nog zullen
herinneren is, dat achter de schermen
de totstandkoming van de primeur van
deze bouwstijl destijds heel wat gekra
keel heeft veroorzaakt.
Want wat was het geval. De plaatselij
ke vereniging Het Groene Kruis gevoel
de behoefte aan een bescheiden gebouw
tje en had, geholpen door enkele milde
schenkingen, het benodigde geld daar
voor beschikbaar. In het jaar 1927 droeg
het bestuur aan architect C. J. Wierda
te Heerenveen het maken van een ont
werp op. Na enige voorontwerpen en
nadat de eisen van het programma ge
leidelijk enigszins gewijzigd waren, werd
een plan (een gebouw met een platte
dakconstructie), gedateerd september
1928, door het bestuur voor uitvoering
aanvaard. Een lid van de Friese Schoon
heidscommissie, door ’n architect offi
cieus over het plan geraadpleegd, gaf
echter in overweging een gebouw met
een kap te ontwerpen. Van nu drie ge
diende ontwerpen, twee met een plat- en
een met een schilddak, werd door de
schoonheidscommissie slechts dat met ’n
kap goedgekeurd. De architect en het
bestuur gaven echter aan een ontwerp
met een plat dak de voorkeur. Hun me
ning werd om advies voorgelegd aan
prof. Schoenmaker, docent in de utili-
teitsarchitectuur, die na enkele door hem
voorgestelde en door de architect over
genomen wijzigingen, aan het plan met
de platte dakconstructie de voorkeur
bleek te geven.
Niet echter de schoonheidscommissie die
van mening was „dat dit plan weliswaar
beter is dan het vorige, maar haar be
zwaar, dat de hoofdvorm van het ge
bouw „gezocht” is en niet past in de
omgeving waar ’t zal worden geplaatst,
is allerminst weggenomen”. Dit argu
ment leek echter op zijn minst sterk
aanvechtbaar, want het gebouw zou
verrijzen in een nieuwe wijk waar tot
dusverre nog niet gebouwd was!
Het Groene Kruisbestuur kreeg bericht,
dat het plan bij officiële indiening zou
worden afgewezen, doch dat arbitrage
door deskundigen van de Bond van Ne
derlandse Architecten op kosten van de
vereniging zou worden toegestaan. Het
bestuur weigerde echter deze suggestie,
waaronder de eerdergenoemde prof.
Schoenmaker. Deze nu legden hun (po
sitieve) mening over het oorspronkelijke
flatbouwplan voor een practische oplos
sing van het probleem voor aan Dr. J.
H. Tuntler, de inspecteur voor de volks
gezondheid. Deze gaf over het plan van
geheime afspraken toe, na afloop van
het wekelijkse kabinetsberaad, vorige
week vrijdag. Hij vertelde dat het lijstje
was ontstaan toen nog eens de notulen
werden doorgenomen van de gesprekken
met prof. Steenkamp en een aantal
dingen nog niet geheel bleken te zijn
afgerond.
De premier wilde vorige week niet ver
der ingaan op de inhoud van de afspra
ken. Volgens hem is dit meer de taak
van de huidige fractieleiders. Deze heb
ben overigens laten weten dat zij zich
niet gebonden achten aan deze afspra
ken, die hun voorgangers hebben ge
maakt.
f'4 ',w
’.fj’z .x*zzx<
