Oud-badmeester H. Postema (be
giftigd met erepenning) opende
sportfondsenbad
nieuwe
Gabe Skroar
n
4 I
Totstandkoming bad had lange
Al
uw
geldzaken
geschiedenis
bondsspaarbank
bolsward
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiif
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Zilveren filmpjes
Hwat hat
Fan stêd en lan
Wy
I
WOENSDAG 3 MEI 1972
111e JAARGANG No. 33
Giro 887926
Gasten
Grontmij
Dêr’t de hearen ride stout de moude.
(vervolg op pagina 2)
De jeugd treed aan om het nieuwe bad in bezit te nemen.
Fluitsignaal
tikuliere fabriken it eigendom fan mar
Advertentieprijs: 20 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs 6,40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
HAVER KEART DY MOLKE
ALLEGEARRE
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
<05157)
1.069
113
177
31
17
134
62
Nadat de nieuwe bedrijfsleider, de heer
Postma de heer Postema naar zijn ver-
Een bekend type uit het Bolswardse
stadsleven weggenomen, nl. de heer Sy-
bren Hanenburg in de volksmond beter
bekend als „omke”.
In het Bolswardse kraamcentrum had
ondanks het gezegde alle begin is moei
lijk” als eerste geboorte plaats die van
de tweeling Marijke Silvia Rinia.
Intrede ds. Hijlkema als predikant bij de
Doopsgezinde gemeente te Bolsward.
Met ingang van 1 mei komt de steen
van de bon.
De heer S. P. Postma, Markt 19, te
Makkum heeft de schilderszaak overge
dragen aan de heer P. Terpstra.
le week mei 1947
Het toch wel wat gure weer kon niet verhinderen, dat er zaterdag
morgen tijdens de opening van het Sportfondsenbad grote belang
stelling bestond. Het was een historisch moment toen burgemeester
J. M. A. Mulder vanuit de cabine zijn openingstoespraak hield en
oud badmeester Postema met een fluitsignaal het bad opende. Het
had anders wat meer spectaculair zullen zijn, maar dit lieten de
weersomstandigheden helaas niet toe. Hoe dan ook, de oud bad
meester op deze wijze te eren voor wat hij gedurende 1923 - 1962
voor zwemmend Bolsward heeft gedaan vond algemene waardering
en het besluit hem de erepenning- van de stad Bolsward toe te
kennen een welhaast ovationeel applaus.
heven plaats had geleid klonk het fluit
signaal en was de opening van het bad
een feit. Een grote groep leerlingen
stond te popelen om het bad in te dui
ken, maar ze moesten nog even geduld
hebben. Er was n.l. nog een verrassing.
Burgemeester Mulder deelde mee. hoe
B en W de heer Postema de erepenning
van de stad Bolsward hadden toeg'ekend
Nadat deze hem was overhandigd, wer
den hem door de instrüctrices bloemen
aangeboden. 'Het was aanvankelijk de
bedoeling geweest deze bloemen door de
kinderen uit het water te laten vissen
en zo tot één boeket samen te stellen,
maar dit bleek wegens de kou niet mo
gelijk.
30 jaar geleden vèstigde zich op Wou-
bert Zathe veehouder B. S. Jansen. Ge
durende al die tijd heeft hij dezelfde ar
beider, nl. de heer B. Ouderkerken ge
had.
De Multyshop is geen Multystrop ge
worden. Het eindsaldo f 698,50 is over
gedragen aan de PFC.
Historisch moment. De heer H. Postema
blaast voor het laatst op zijn fluit, hef!
signaal, dat het nieuwe zwembad is ge-
I opend.
seagen wy de léste jierren yn üs om-
kriten foarm en stal krijen: it giet alle-
gearre nei greatere ienheden ta. En dat
giet noch altyd troch. It hat der in soad
fan, dat oer forrin fan jierren de fabri
ken har yn inkelde „blokken” konsin-
trearre ha sille.
Hwat docht men nou mei al dy miljoe
nen liters molke? Dat is net rounom it-
selde. Yn Dütslan giet de greatste hap
nei it féfoer (29%), fohge troch konsum-
sje (25%) en molkpoeijerfabrikaezje (22
Yn Frankryk lelt it efkes oars: 27
giet yn it féfoer, 24% wurdt molk-
poeijer fan makke, 20% tsiis (yn West
Dütslan mar 15%) en 18% is foar de
konsumpsje. Yn Italië giet hast de helte
(47%) yn ’e tsiis, is 35% foar konsum
psje ornearre en giet 15% yn it féfoer.
Yn üs eigen lan giet in tredde part (33
oan tsiis, 25% oan konsumpsje en
18% yn ’e molkpoeijer. Mar de kondins
springt der by üs fier üt. Hat Italië dit
hielendal net, België en Frankryk elk
mar 2% en Dütslan 5%, yn üs lan is it
altyd noch 3 kear sa heech (15%), wylst
der by üs yn forhalding mar in bytsje
(4%) yn it féfoer giet.
Nljsgjinrich is faeks de fraech, hwer’t
dy 25% molke foar konsumpsje bidarret.
Hawar, jo kinne jou eigen smaek der
oan spegelje! De forhalding lei foar for-
line jier sa:
molke
süpe
yoghurt
süpenbrij
molkenbrij (b.g. rys)
puddingfla
sükerlarje molke
spant yn it tal bidiriuwen de kroan:
6.700, mar dy ha trochinoar dan ek mar
in oanfier fan 1,1 miljoen kilo yn it
jier! Bihalven yn dit lan sill ik Fran
kryk (gemiddeld 6,1 miljoen kilo) en ek
Dütslan (14,3 miljoen kilo) noch fiks
oan it sanearen moatte.
Yn üs eigen lan is dy sanearing al drok
oan de gong. Wiene dei’ yn 1950 noch
580 büterfabriken, 10 jier letter wietie
dat noch 499 en wer 10 jier letter noch
290. De gemiddelde oanfier (yn miljoe
nen kilo’s it jier) liet noch in hiel oare
üntjowing sjen, resp. fan 8 via 12,1 nei
26,7. Yn de léste 10 jier waerd it tal fa
briken hast ta de helte werombrocht,
mar fordübele de oanfier mear as dit.
Der is mar ien konklüzje mooglik: ek
per bidriuw, gyng de molke leveransje
gans omheech: mear kij, mear molke
per kou en (al spillet dat mar in lytse
rol) minder molke foar eigen gebrük.
Op 1 jannewaris fan forline jier wiene
der yn üs lan noch 290 suvelfabriken
(sünt al wer ynkoart). De heechste sco
re makke Oerisel mei 49 op ’e foet folge
troch Fryslan mei 47. Minder as 30 hie-
ne Drinte (22), Noard Hollan (20),
Dimboarch (12), Utrecht (11), Grinslan
(10) en Sélan (mar 4). Fan dy 290 fa
briken wiene der 215 koöperatyf, mar
fan dy léste wiene 35 wol it eigendom
fan koöperaesjes. Der binne rammers
ek „ynterne konsintraesjes”. Sa makken
yn üs lan de 215 35 koöperaesjes of
eigendommen fan koöperaes&es forline
Wy hélde üs noch efkes by de EEG-lan-
nen sünder Ingelan ensfh.
Yn de seis „aide” partnerlannen binne
net minder as hast 12.000 molke-üntfan-
gende bidriu,wen, meastal büter- of
tsiisfabriken, eventueel ek kondins-, mar
yn Frankryk en Italië ek gans opslach-
of wikselbidriuwen. Yn Lüksemboarch
binne op de 60.000 kij mar 4 fan sokke
bidriuwen, mar dy krije deis dan ek- in
oanfier fan gcimddalid 44 miljoen kilo, jier die! üt fan mar 108 ündernimmingen
Der kin üs lan mei 290 untfangbidriu- en wiene der noch oerbliuwende 40 par-
wen mei in gemiddeld fan 26.7 miljoen
kilo it noch net iens tsjin halde. Italië 23 ündernimmingen. Ek dit forskynsel
Nederlandse Gemeenten wordt ontvan
gen.
19 maart 1963. Het bestuur van de
zwemschool dient een programma van
eisen in. Grontmij. krijgt opdracht een
schetsplan te maken.
10 okt. 1963. Schetsplan is gereed. Om
trent subsidiëring wordt een bespreking
gevoerd met Plancommissie, D.A.C.W.
Grontmij, burgemeester en wethouders,
bestuur zwemschool en directeur ge
meentewerken. Begroting
735.650,- grondkosten.
10 febr. 1965 Plannen worden in 5-voud
ingezonden, met gunstige adviezen van
diverse instanties, bij Plancommissie.
30 maart 1965. Plannen besproken met
heer Apperlo van de provinciale plan
commissie. Vindt plannen mooi maar
duur.
27 juni 1966. Provinciale Plancommissie
retourneert alle bescheiden die zijn inge
diend. Er zijn nieuwe eisen op het ge
bied van bad- en zweminrichtingen.
Hiérbij het plan aanpassen.
8 dec. 1966. Plan ingediend bij Curema
voor 65% subsidie van het Rijk. Tevens
ingediend bij plancommissie. Tevens in
gediend bij D. A. C. W.
10 okt. 1968. Om kwart over 5 ..happe
ning” voor stadhuis, georganiseerd door
de „B.O.O.G.” Dr. J. Halbertsmaprijs
wordt uitgereikt. 4000 kinderen zingen
hun zwembadlied en tonen hun spandoe
ken. Toenmalige Commissaris der Ko
ningin zegt dat provinciaal bestuur allé
medewerking zal verlenen.
4 maart 1969. Secretaris plancommissie
vraagt plannen aan te passen aan de
eisen, die sinds 1966 aanmerkelijk zijn
gewijzigd. Nieuwe plannen 2 maanden
later opnieuw ingediend.
15 sept. 1969. Telefonische mededeling
Plancommissie. Subsidie toegekend. 7
uur ’s avonds bevolking voor stadhuis
bijeen en mededeling gedaan.
17 okt. 1969. Definitieve subsidietoezeg
ging van 500.000,-. Begroting geaccep
teerd tot ƒ.1.497.612,-.
11 dec. 1969. Gedachten ontwikkeld te
vens instructiebad te bouwen. Dit be
sproken met Grontmij., burgemeester en
wethouders en zwembadbestuur.
17 dec. 1970. Openbare bijeenkomst in
L.T.S. voor financiële actie t.b.v. zwem
bad. Oprichting actie-comité Zwembad.
Besluit tot uitbreiding met' instructie-
bad.
-
20 maart 1970. Slotavond actie-comité
zwembad in de Doele. Totale opbrengst
van alle acties samen bijna 2 ton.
14 mei 1970. Aanbesteding in het stad
huis. Laagste inschrijver N. V. Haitsma
te Harlingen. Werk wordt op 17 juni
1970 gegund aan N. V. Haitsma.
29 juni 1970. Aannemer met werk be
gonnen.
25 mei 1970. Eerste contact met Sport
fondsen.
24 nov. 1970. Raad besluit in principe
tot overeenkomst met Sportfondsen.
9 dec. 1970 Advies van Sportfondsen om
apart kleedgebouw te bouwen en in
structiebad gehele jaar open.
15 aug. 1971. Het overdekt instructie
bad wordt ingebruik genomen en ver
werkt sindsdien tot aan vandaag ge
middeld 3000 bezoekers per week, ge
specificeerd als volgt:
1200 schoolkinderen, 250 in yercTiigings-
verband, 900 particuliere lessen, 650 vrij
zwemmen.
Déze cijfers van ruim 8 maanden erva
ring met het instructiebad geven u allen
een duidelijk beiwijs, dat alle moeite en
financiële steun aan een goede zaak
zijn besteed en dat het de moeite waard
is om op de laatste dag van mijn data-
reeks, n.l. 29 april 1972 samen feest te
vieren ter ere van deze officiële opening.
Een vraag iiï Bolsward was de laatste
weken hoe deze opening zal geschieden
en door wie.
Gezien de voorgeschiedenis van dit nieu
we bad, en waar hier- sprake is van de
afsluiting van een oude zwemperiode in
Bolsward en van een nieuw begin, was
het college van burgemeester en wet
houders samen met de Raad van Beheer
van het nieuwe sportfondsenbad eenpa
rig van mening, dat deze eer toekomt
aan de man, die gedurende een lange
reeks van jaren zijn beste krachten
heeft gegeven aan de bevordering van
de zwemsport in Bolsward. Mag ik daar
om de bedrijfsleider van ons nieuwe bad
vragen deze persoon naar voren te lei
den, opdat hij voor het laatst zijn bad-
meestersfluitje kan hanteren en daar
mee het nieuwe bad via zijn fluitsignaal
te openen.!
üs hjoed to sizzen
gezinsbank zonder winstdoel
Volgens tellingen blijkt dat in 1946 on
geveer 64000 runderen en 490.000 var
kens illegaal zijn verdwenen.
radeel, Hennaarderadeel en Workum,
burgemeester De Wilde van Alkmaar,
die destijds als gedeputeerde veel voor
het bad had betekend en de oud secr.
van de plannommissie, de heer M. Ap
perlo. Ook de heer Commissaris der Ko
ningin, mr. Hedzer Rijpstra was met zijn
echtgenote aanwezig. Ze kregen koffie
aangeboden door meisjes in Fries
costuum (leden van de skotsploech).
Toen de muziekkorpsen Oranje en de
Schutterij hun mars door de stad had
den gedaan werd tot de opening over
gegaan. Vooraf hield burgemeester Mul
der een rede, waarin een historisch
overzicht, die we ook als documentatie
voor later (we denken b.v, aan de gou
den filmpjesschrijver van 2022!) gaarne
in zijn geheel overnemen. Burgemeester
Mulder - die eens gezegd heeft: Als het
bad er maar komt, ben ik niet tever
geefs burgemeester geweest - sprak als
volgt:
Mijnheer de Commissaris, mevr. Rijp
stra, dames en heren,
Op deze voor Bolsward zo feestelijke dag
mag ik allen van harte welkom heten,
nu eindelijk ons zwembad is gereali
seerd. Zo velen van u hebben een daad
werkelijk aandeel gehad in de voorberei
ding, de subsidiëring, of in de uitvoering,
dat we blij zijn u bij deze Opening te mo
gen begroeten. Juist, omdat het zo velen
zijn, is het onmogelijk allen met name
te noemen, maar weest u allen over
tuigd van onze gevoelens van grote dank
baarheid voor alle steun, die wij hebben
ondervonden. Het is daarom fijn, dat u
juist vandaag aanwezig kunt zijn.
Dit zwembad heeft een merkwaardige
vóórgeschiedenis. Er zijn wel een 40-tal
markante punten over de geschiedenis
te noemen, te veel om nu allemaal op
te sommen. Toch wil ik u enkele niet
onthouden.
In de loop van 1960 stelt de toenmalige
burgemeester van Bolsward, mr. Geu-
kers aan het zwemschoolbestuur de
vraag of het oude bad niet vervangen
moet worden door een nieuw bad. Ant
woord is negatief, omdat men voorkeur
heeft voor het vrij zwemmen in de Sne-
kervaart.
Begin 1962. Het bestuur van de zwem
school Bolsward besluit het zwembad
aan de Snekervaart, wat 40 jaar
heeft gefunctioneerd, te sluiten wegens
verregaande verontreiniging van het
open water.
27 aug. 1962. Na overleg met het be
stuur van de zwemschool vragen burge
meester en wethouders advies aan de
commissie voor bad- en zwemgelegen-
heden van de Vereniging van Nederland
se Gemeenten omtrent het stichten van
een zwembad in Bolsward.
11 okt. 1962. De in september 1962 aan-
gekondigde actie voor ledenwerving voor
een nieuw zwembad wordt gehouden.
Actie brengt ruim 4.000,- op.
1 maart 1963. Het in augustus 1962 ge
vraagde advies van de Vereniging van
Bolswarils Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
rjemme 23
(set efter elk sifer noch 6 nullen en jo
ha de tallen yn kilo's). Wy sjogge dus,
dat de gewoane wite (dreage, standari-
searre of swiete) molke it noch fier
wint. Mar de yoghurt, foar de oarloch
by de measten noch isi ünbikend pro-
dukt, stiet royael op it twadde plak. It
skynt noch lekkerder to wêzen as de
fla. Dan wurdt der hast 2 x safol'le süpe
dronken as sükelarjeniolke. De brij is
hwat op retour liket üs ta. Der wurdt
noch mar in 5% losse molke forkoft. It
giet hast allegearre yn flessen en sünt
de léste tiid, binammen mei de opkomst
fan de supermerken yn kunststof en
karton. In produkt dat de léste jierren
ek tige opkommen is, is de kofjemolke.
It soe yn boppesteande rychje aerdich
heech komme, mdr dan moat men wol
bitinke, dat net alles yn 'e kofje komt,
mar de hüsfrou hwat langer hwat mear
leart de kofjemolke yn it rémeitsjen
fan flaubiten en „shakes” to brüken. Ek
giet in part yn ’e eksport. Mei büter en
tsiis is dat fanseis ek it getal. Wy meit-
sje folie mear as wy seis op kinne. Yn
1970 waerd bg. 121 miljoen kilo büter
makke. Yn ynlansk förbrük wie 37 mil
joen kilo en der gyng 142 miljoen kilo
oer de grins, dus folie mear as der dat
jiers makke waerd. De hiele foarrie
rekke op!
Yn itselde jier waerd der 272 miljoen
kilo tsiis makke en ek noch 6 miljoen
kilo boeretsiis. Wy ieten 107 miljoen ki
lo op en der gyng 173 kilo oer de grins.
Ja, de kou ha wy hiel hwat oan to
tank jen.
naar het zwembadterrein gekomen. O.a.
zagen we burgem. mr. J. A. Geukers
Vele burgers en speciale gasten waren van Helmond, de B en W’s van Wonse-
De scheidende badmeester temidden van
charmant gezelschap. V.l.n.r.: mevr. A.
de Lang-Bootsma; mevr. C. Faber-Dijk-
stra; de heer H. Postema; mej. G.
Hengst, mevr. H. Hiemstra-v. d. Klei.
Zichtbaar ontroerd luistert de heer Pos- Bolsward. Naast de burgemeester de
tema naar de mededeling, dat hij is be- heer Postma, de nieuwe bedrijfsleider
giftigd niet de erepenning van de stad van het bad.
ff?
••y-z
