NixonGeen bleke woorden
stamelen
Stokpaardje VVD niet haalbaar
Gade Shroar
Oost en West ontmoeten elkaar op
het scherp van de snede
KVP wil kleine partijtjes weg uit
de kamer
Uit het
Foto
poëzie-album
Gouden filmpjes
van de week
Herleefde belang
stelling voor oude
handwerken
Wie zijn zaken goed beheert,
En geregeld adverteert,
Zorgt dat zijn zaak marcheert,
Bereikt het doel, dat hij begeert.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIII
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
'i
1®
j
1
Hie JAARGANG No. 36
VRIJDAG 12 MEI 1972
WymbritseradeeL
D. Stap
Botje de Jong
Napoleon Bonaparte
De consequentie
Kritiek
Reisleiders-koppelbazen
Planeet er bij
Rusland
De wedloop
Die pers toch
Geheime papieren
i
Moskou-bezoek
D’66
Kleine partijen
us hjoed to sizzen
3
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
F rij hwat skane ’t boarst omheech, kas
en spine hol en leech.
Abonnementsprijs 6,40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Indien de agressoren met hun invasie
zouden slagen en het aangevallen land
zouden veroveren, zouden in andere de
len van de wereld, waar gevaren drei
gen, andere landen worden aangemoe-
digd om hetzelfde te dioen. Indien de
communisten militair in Vietnam win
nen, wordt het oorlogsgevaar in de we
reld enorm vergroot. Maar indien de
communistische agressie in Vietnam
faalt, zal dit andere dengelijke voorne
mens weerhouden en wordt de wereld
vrede bevorderd. Nooit zullen wij, aldus
de president verder, een van onze vrien
den aan communistische agressie over
leveren. Wij zullen standvastig zijn.
In café De Drie Kronen geplaatst le kl.
Wagenaar-biljart.
Café De Harmonie te Parrega door H.
Bakker overgedragen aan E, H. v. Mee
keren.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 t Postbus 5
Tel. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Het is niet uitsluitend op de televisie,
dat we detective-histories meemaken
Geen van beiden acht oorlog wenselijk;
zij vrezen elkander. Maar ook geen van
beiden zal ervoor terugschrikken, indien
oorlog onvermijdelijk mocht blijken.
Men zal moeite hebben om te Moskou
iets te bereiken, dat niet helemaal niets
is. De enige troost hierbij is, dat beiden
zich zullen inspannen om althans dit te
verwezenlijken. Het lot van de toekomst
is in de 'waagschaal. Deze maand is kri
tiek voor de wereldvrede. Het zal er nu
om gaan, of er werkelijk „ontspanning”
tussen oost en west mogelijk is. Dat
komt meer op Nixon aan dan op Willy
Brandt, hoe goed deze het ook bedoelt.
De eigenlijke partijen, op wie het aan
komt, komen thaiis in contact.
tot ook de regering met een eigen voor
stel komt.
Op grond van uitvoerige berekeningen
meent men vast te kunnen stollen, dat
er een tiende planeet bestaat, driemaal
zo groot als Satumus, 9600 miljoen km
van de zon is verwijderd en 464 jaar no
dig heeft om éénmaal om de zon te trek
ken, maar dit dan doet isi de tegenge
stelde richting van de bekende 9 plane
ten. Een foto zou een afdoend overtui-
gingsstuk zijn, maar op die afstand van
de zon is de llichtreflex van de planeet
te gering voor een foto. Momenteel be
vindt planeet X zich in het sterrebeeld
Cassiopeia, dat zo ontzaglijk veel ster
ren telt, dat de opsporing dubbelmoeilijk
wordt. De ontdekker, Brady, hoopt, dat
de reeds zo ver gevorderde telefotogra-
fie deze donkere kolos (28 maal zo groot
als de aarde) nog wei eens op de plaat
zal krijgen. Afstand 9600 miljoen km.
Daarbij vergeleken is een maanreis
maar een miilimetertje. Hoe verder de
Het is een Franse gebeurtenis, dat een
nazaat van de grote keizer Napoleon
Bonaparte op uitnodiging van de Franse
marine een officieel bezoek aan St. He
lena brengt. Louis Napoleon Bonaparte,
zoals hij voluit heet, is Frans handelsat-
taché te Johannesburg in Zuid-Afrika.
De Zwitserse pers onthult, dat in 1971
vele duizenden gastarbeiders clandestien
het land waren binnengesmokkeld, voor
al uit Turkije. De meest gebruikte truc
hierbij is, dat in het thuisland reisleiders
van een reisbureau clubs aanwerven en
deze in het gastland als koppelbazen
aan de industrie verkopen.
over geheime en toch veroverde staats
stukken. In het werelijke leven, waar
men zo iets heden niet meer zou ver
wachten, zien we ze ook. Kort geleden
raakte Amerika in rep en roer, toen de
Amerikaan Ellsberg zich van de belang
rijke geheime documenten uit het her
metisch gesloten Pentagon bleek te heb
ben meester gemaakt, kort er op ge
volgd door een tweede, de Amerikaan
Anderson, met hetzelfde kunststuk.
Thans heeft West-Duitsland pijn door ’n
dergelijk schandaal. Uit de geheime be
sprekingen van o.a. Brandt, Scheel en
anderen met de Russen Gromyko, Kosy
gin en anderen kwamen de notulen In
handen van de pers. Dat de Duitsers er
mee druk bezig zijn is wel het zachtste,
dat men er in deze dagen van kan zeg
gen.
naar als maar meer hele kleine groepe
ringen, die bij elk debat aan het woord
moeten komen en daardoor elke redelij
ke discussie onmogelijk maken.
wetenschap komt hoe groter is het heel
al; en nog is het einde niet. De werke
lijkheid is groter dan wij.
Weinig letters heb ik nodig
Om u mijnen wensch te bien
Meer dan vijf zijn overbodig
Dat zal ik u laten zien
’t Kleine woord geluk, alleen
Is het enigst dat ik meen.
Cubaard, 30 nov. 1906
Zacht als een roosje bloei uw leven
Nimmer van rampen en zorgen omgeven
Neen! vreugde en voorspoed
Zij immer uw lot
Voor onheil of kommer
Behoede u God
Cubaard, 25 dec. 1899
Het treffen van Oost en west te Mos
kou in deze maand, als Nixon z’n kracht
toer doet, brengt twee partijen bijeen,
die beide op scherp staan. De Russische
leiders zijn bekwaam, maar spijkerhard
en houden een vast doel koel en onwrik
baar in het oog. De zwakkere, die met
hen spreekt, delft het onderspit. En als
zij zich geweldig bewapenen, is een van
hun doeleinden hierbij om gepantserde
woorden te kunnen spreken. President
Nixon weet dit alles natuurlijk heel goed
Hij is erop gewapend en heeft in zijn
jongste rede met opzet duidelijk gezegd,
dat hij niet naar Moskou gaat om bleke
woorden te stamelen, maar om als presi
dent van het machtigste land van het
westen met de kotos van het oosten de
vraag onder ogen te zien, of samenle
ving zonder oorlog mogelijk is.
op
60
le week mei 1922
*M4«««44M**M4**4**M*4*
Ride mei in moaije wein, en de ponge
plak yn ’t ein.
4-
cm
op
Bolswards Nieuwsblad
Blijkens officiële berichten zijn thans in
de Sovjet Unie achtmaal zoveel oorlogs
schepen in aanbouw als in de Verenig
de Staten. Hoewel de jongste begroting
een tekort becijfert van 25% miljard
dollar heeft president Nixon zich ge
noodzaakt gezien om de defensiebegro
ting van ruim 20 miljard dollar met nog
6,3 miljard dollar te verhogen. Amerika
is allengs juist op het gebied van de
zwaarste wapenen bedenkelijk achter ge
raakt. In 1965 bijv, had Amerika van
de sterkste atoomprojectielen er 934,
Rusland 224, thans is de verhouding:
Amerika 1054, Rusland 1510.
Op het jaarlijkse congres van D’66, af
gelopen weekeinde gehouden, heeft de
partijleiding nogal wat verzet ontmoet
over de huidige samenwerking met de
PvdA. Een aantal democraten meent
dat D’66 het risico loopt ten onder te
gaan in het grote geheel van de samen
werking. De partijleiding kon overigens
voorkomen dat moties werden aangeno
men waarin op het losser worden van
de samenwerking wordt aangedrongen.
Fractievoorzitter van Mierlo van D’66
drong opnieuw aan op verdere samen
werking met andere partijen om voor
de volgende verkiezingen met een re
geerakkoord te kunnen komen. Hij wil
hierbij afzien van formele onderhande-
lingen omdat deze „toch geen kans ma
ken.”
Hwat hat
Premier Biesheuvel heeft ontkend dat de regering in moeilijkheden
is gekomen door een onverwacht groot begrotingstekort van meer
dan drie miljard gulden. De minister-president vertelde eind vorige
week na ’t wekelijkse kabinetsberaad, dat, als er verder niets wordt
gedaan, ’t tekort 2,2 miljard zal zijn. Het kabinet beraadt zich deze
weken over de maatregelen, die voor het nieuwe begrotingsjaar
moeten worden genomen om te voorkomen (dat dit tekort alsnog
groter wordt. De premier liet doorschemeren dat de z.g. inflatie
correctie (een vermindering van de loon, en inkomstenbelasting)
wel eens niet door zou kunnen gaan. Het schijnt dat ook de libera
len nu hebben ingezien dat hun stokpaardje financieel niet haal
baar is.
Het voetpad Exmorra-AUingawier zal
door de aanleg van de weg worden op
geheven.
In zijn laatste redevoering, mede met het oog op de komepde Rus
landreis, heeft president Nixon in duidelijke woorden zijn standpunt
vastgesteld en wereldkundig gemaakt. Na vermeld te hebben, dat
de Amerikaanse troepen, die in 1969 in Vietnam 549.000 man tel
den, thans tot 69.000 man waren teruggebracht en vóór 1 juli niet
meer dan 49.000 zullen bedragen, zei Nixon, dat deze troepenver
mindering niet tot strekking had of mocht hebben om Zuid-Vietnam
in de steek te laten, des te minder nu het te lijden heeft onder een
ongehoord grote agressie. Nixon wees met kracht als lasterlijk de
beschuldiging terug, dat Amerika ginds agressie pleegde; integen
deel, Noord-Vietnam, dat 12 van zijn 13 divisies buitenslands heeft
staan en delen van Laos, Cambodja en Zuid-Vietnam bezet,
pleegt duidelijk agressie en wij Amerikanen, aldus de president,
helpen de aangevallenen tegen deze agressie.
Vanuit Rusland klinken harde antwoor
den. President Podgomy, die wel eens
sprak over Amerikaanse imperialisten,
had het nu over de Amerikaanse agres
sie in Vietnam en de Arabinche wereld
en verzekerde dat Rusland zowel Noord
Vietnam als de Arabische volken krach
tig zou steunen bij de afweer van Ame
rikaanse agressie. Rusland brengt dit
ook in praktijk. Het zijn overal Russi
sche wapenen, die de agressie helpen en
de Amerikanen, die vallen, sneuvelen
door Russische kogels. Het is een on
hebbelijkheid van de Russen om hen, die
het niet met hen eens zijn, voor agres
sors uit te maken en duidelijke agres
sies van hun vrienden met mooie pro
pagandistische namen te versieren, als
zijn het dan bevrijdingsoorlogen of iets
dergelijks. Hun propaganda werkt hier
mee in de hele wereld en zweept er an-
ti-Amerikaanse demonstraties mee op.
Om in Bolsward (nog steeds) wat bij
zonders te ontdekken behoeft men niet
altijd echt te zoeken. Men kan ook vol
staan met goed te kijken, bij voorbeeld
ter hoogte van lederhuis Hengst op de
hoek Broerestraat-Kleine Dijlakker.
Daar kimt u dan hetzelfde zien als wat
op deze foto staat. En daarbij gaat het
dan om de gevels van een 3-tal huizen
vlak voorbij de St. Franciscuskerk aan
de Grote Dijlakker, wiens ranke toren
spits daarachter hoog de lucht insteekt.
Oud en nieuw ontmoeten hier elkaar.
Boven moderne, aan de eisen des tijds
aangepaste zakenpanden prijken reeds
eeuwenoude gevels, waarvan u een be
schrijving kunt verwachten is het nog
te verschijnen boekwerk Nederlandse
Monumenten, deel Friesland.
In 1930 evenwel verscheen de „voorlo
pige lijst der Nederlandse Monumenten
van geschiedenis en kunst”, deel 9, be
trekking hebbende op onze provincie. In
het hoofdstuk over Bolsward vinden we
ih de rubriek trapgevels een korte be
schrijving van het pand Grote Dijlakker
17 (thans no. 13, kledinghuis Ketelaar)
gevel 1649, in 1889 gerestaureerd, met
gebeeldhouwde friezen en geprofileerde
(versierde) vensteromlijstingen. Sieran-
kers. In de rubriek halsgevels komt het
pand Grote Dijlakker (ongenummerd)
ter sprake (thans no. 15, bakkerswinkel
Wijnia, tevens depot Jamin)rechte
halsgevel (1729) met gebeeldhouwde
vleugelstukken. In de top een cartouche
(d.i. een schild met sierlijke rand), om
lijst door festoenen (guirlandes). Onder
de vensters gebeeldhouwde draperiën
(geplooide doeken) waarvan een met:
1729. Steen met alliantiewapen. Sieran-
kers. In de opsomming missen we (zeer
vermoedelijk ook voorlopig) een beschrij
ving van de gevel van het pand thans
Grote Dijlakker 12 (slagerij Lammers).
Deze zal ook uit de 17e of 18e eeuw da
teren en zou als volgt kunnen worden
omschreven: ingezwenkte halsgevel met
aanzetkrullen en driehoekig fronton (bo
venstuk). Sierankers. Enkele andere ge
vels van de op de foto voorkomende pan
den zijn geen monumenten in de beteke
nis die men daaraan geeft maar mis
staan in het rijtje beslist niet. Gedoeld
wordt hier op het geveltje tussen de win
kels van de heer Ketelaar en de heer
Wijnia (no. 14 mej. Elzinga) met een
speelse daklijst en de brede gevel van
het woonhuis van de heer Lammers (no.
17), waarvan het witte front rijk ver
sierd is met kleurige bloem en vogelmo-
tieven die echter niet oorspronkelijk zijn
maar recent aangebracht. Het een met
ander nog een kostelijk stukje Bolsward,
voor wie er oog voor heeft.
Dat had althans de heer J. B. Elzinga,
Joh. Prooststraat, die deze foto voor ons
maakte.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
De KVP (op één na de grootste partij)
heeft een initiatiefwet ingediend om
een rem te zetten op het ontstaan van
te veel kleine partijen in de Tweede Ka
mer. Gevolg van het voorstel zal zijn
dat in de toekomst een partij minstens
drie zetels moet halen, wil zij in het
parlement komen. Het voorstel zal dit
jaar nog worden behandeld. Het is niet
onwaarschijnlijk dat het zal worden aan
genomen. Het nadeel van zo’n regeling
is dat kleine partijen - soms - het begin
kunnen zijn van nieuwe politieke stro
mingen. Maar de ervaringen van de
laatste jaren hebben geleerd dat nieu
we richtingen ook vrij snel nogal groot
kunnen worden (D’66, DS’70). Het voor
deel van zo’n regeling is dat het een
rem zet op een dreigende ontwikkeling
De premier deelde ook mee dat het ka
binet extra heeft vergaderd over de
abortuswetgeving. Begin deze week was
er nog geen eensluidende mening over
binnen de regering. De liberalen en DS
’70 willen wel een wat grotere vrijheid
en de arts buiten de sfeer van de straf
wet houden, de christelijke partijen wil
len daarentegen in de eerste plaats het
recht van het ongeboren leven te be
schermen. Het schijnt dat een compro
mis in de maak is, waarbij abortus uit
principe wordt verboden, maar waarin
toch een groot aantal uitzonderingen
voorkomen, die abortus rechtvaardigen.
Het kabinet heeft al eens een wetsont
werp gemaakt, maar dit is door de Raad
van State geweigerd omdat het ont
werp niet werkzaam zou zijn. Twee so
cialistische kamerleden hebben boven
dien een initiatiefwet ingediend, waarin
de nadruk wordt gelegd op het beslis
singsrecht van de vrouw. Deze initiatief
wet zal op behandeling moeten wachten
Opening nieuwe Sigarenwinkel. Tevens
schrijfbehoeften. N. Stienstra, Broere-
straat.
Kantongerecht Bolsward. L. N. te Cu
baard moet voorkomen wegens rijden op
een fiets zonder bel. Eis f 3,of 3 da
gen.
G. A. Syperda, Specialiteit in gevulde
gemberkoeken.
De „Weefkring It Skipperke”, (presi
dente mevrouw P. M. de Boer-Schade)
achtte het belangrijk dat er in wijdere
kringen bekendheid zou worden gegeven
aan de doelstelling dezer jonge Vereni
ging in Frieslands Zuidwesthoek. Mten
mag het toch als een verheugend feit
beschouwen dat er bij de moderne mens
van het jaar 1972 weer belangstelling
groeit voor de beoefening van handen
arbeid uit ver vervlogen jaren. Spinnen
en weven waren in vroegere eeuwen
toch in elk goed geordend gezin de da
gelijkse bezigheden van de vrouw!
In de oorlogsjaren werden de oude spin
newielen weer te voorschijn gehaald en
verschillende personen, ook wel onder
duikers, hielden er zich onledig mee.
Op het platteland beschikten velen wel
over schapenwol en men kon er warme
kousen en sokken, truien en andere duur
zame en warme kledingstukken van ma-
ken. Zodra echter de oorlog en de krap-
I te van kleding en dergelijke artikelen
weer voorbij was verhuisden deze „hul
pen in nood” weer zo spoedig mogelijk
naar de rommelzolders.
Bij de dames in de Zuidwesthoek is de
belangstelling voor de weefkunst in de
laatste paar jaar sterk gegroeid sinds in
1970 door de Culturele Raad Workum ’n
weefcursus werd georganiseerd, waarbij
mevrouw Reid-de Jong van Workum als
leidster optrad. De resultaten ervan wa
ren vrij verrassend, men kon zelfs een
kleine tentoonstelling van de ongeveer
75 vervaardigde werkstukken showen
en daar kwamen o.a. dames van de cur
suscommissie van de afdeling Gaaster-
land van de Bond van Plattelandsvrou
wen een kijkje nemen.
Inmiddels is men te Workum reeds ge
start met een derde basiscursus met
daarnaast een vervolgcursus
schachts tafelgetouwtjes van
weefbreedte. Deze getouwtjes zijn
huurkoopbasis door de dames zelf aan
geschaft.
Goede samenwerking en doorlopend con
tact met elkaar, ook na de geslaagde
cursussen bleek aldus noodzakelijk en zo
kwamen deze dames-pioniers tot het be
sluit om een weefkring te vormen voor
de Zuidwesthoek van Friesland. En toen
dat besluit feit was geworden trad de
nieuwe organisatie al direct handelend
Op door zich te wenden tot het bestuur
van het Anjerfonds Friesland met een
verzoek om subsidie voor het aanschaf
fen van weefgetouwen.
En men boekte succes, want een bedrag
van f 500,— werd haar toegekend en
zo kon men een 4-tal weefgetouwtjes
aanschaffen. Men wil deze getouwtjes
nu uitlenen aan mensen, die al kunnen
weven, maar zelf geen getouw hebben,
of uitlenen tegen een redelijke vergoe
ding aan verenigingen, die ook een weef
cursus voor gevorderden willen organi
seren. Graag zou men nog een viertal
getouwtjes willen aanschaffen, dit in
verband met het lesgeld. Het bestuur
stelde zich voor 3 a 4 keer per jaar
contactavonden of -middagen te beleg
gen, waarbij dan telkens van plaats zou
worden verwisseld en eens per maand,
ook al weer in verschillende plaatsen,
een middag of avond waar men weefwol
of weefgarens kan aanschaffen en of be
stellen, zoveel mogelijk tegen kostprijs.
De ons getoonde werkstukken getuig
den zowel van kunstzin als goede
smaak! Op deze uiterst gezellige pers
conferentie werd ook uit de doeken ge
daan waarom men de naam „It Skipper
ke” had aangenomen. Een skipperke is
een uit vroegere tijd stammende klein
doch simpel spinnewiel, dat wegens haar
kleine afmetingen veel aan boord van
vracht- en beurtschepen werd gebruikt.
Verder werd nog vastgesteld dat er op
donderdag 13 april aanstaande te Kou-
dum in „De Klink” een eerste contact-
avond zal worden gegeven. De dames-
lezeressen, die interesse hebben om iets
meer over deze weefkunst te horen kun
nen alle mogelijke inlichtingen krijgen
bij mevr, de Boer-Schade, Wilhelmina-
straat 50, Balk, mevr. Reid-de Jong,
Hylperdyk 4, Workum, mevr. F. D.
Kemker-Hoekstra (secr.), Sud 80, Wor
kum, mevr. B. Jensma-Lodewijk, van
Swinderenstr. 11, Balk en mevr. M. A.
Schram-de Vries, Schans 37, Staveren.
De Franse journalist Marcilly zegt in ’t
Franse blad France Dimanche dat de
als hoffelijk bekend staande Franse pers
toch wat zuiniger moet zijn met het
lichtvaardig verbreiden van geruchten.
Ten bewijze voert hij aan, dat de Franse
bladen van koningin Elisabeth II van
Engeland 92 zwangerschappen hebben
vermeld, waaronder 9 miskramen, haar
73 maal het besluit toeschreven van
prins Philip te scheiden, dat ze 63 maal
op het punt stond afstand van de rege
ring te doen en 32 maal een zenuwin-
storting kreeg; tenslotte zou ze niet
minder dan 151 maal lord Snowdon van
het hof hebben verwijderd'. Geen wonder
verzucht Marcilly, dat de koningin wel
eens behoefte heeft aan vacantie.
l
