Europa
naar een nieuwe crisis
De foto
de week
van
Gate Skroar
m ilieuvervu iling9
van
,Red de aarde
De milieutuin
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIII
A
Gouden filmpjes
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
„De Polle”
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
3E
3E3E3E3E3E3E
WEEST
RENTEBEWUST
I
Hwat hat
3E3ÖÖE3Ö
3EH3E
r
*i.*l*L*i*l*l*l*L*i*!*i*f*i*i*i*H
I
STICHTING
SPAARBANK
„HARLINGEN”
L
111e JAARGANG No. 44
VRIJDAG 9 JUNI 1972
Wymbritseradeel,
Partners
Nog meer beroering
Een zelfbewuster India
West Irian
Milieuconferentie
Tenslotte
Japan: begeerde partner
Israël
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
41/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
I1YP0THEEKGELDEN BESCHIKBAAR
üs hjoed to sizzen
w
BOLSWARD UW KOOPSTAD
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Foarkeapje gjin sjerpboltsjes dy’t mei
jittik bigetten bintne!
Abonnementsprijs 6,40 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
2e week juni 1922
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
De Werkgroep Milieubeheer
Bolsward
Veler ogen zijn deze dagen ook gericht
op Stockholm. Hier heeft de secretaris
generaal van de UNO, dr. Kurt Wald
heim, maandag in zijn openingsrede
voor de milieuconferentie in Stockholm,
een beroep gedaan op de regeringen van
de wereld om hun politieke menings
verschillen te laten varen teneinde zich
gezamenlijk te kunnen wijden aan de
veel belangrijker zaak, n.l. om de aarde
te redden van milieuvervuiling en van
uitputting.
Hij sloot zich aan bij de woorden van de
Zweedse premier Olof Palme die de mo
derne oorlogsvoering het voornaamste
gevaar voor het leefmilieu noemde.
Waldheim oefende felle kritiek uit op
het gebruik van chemische en 'biologi
sche wapens, zonder daarbij de oorlog
in Vietnam met name te noemen, en op
de voortzetting van bovengrondse kern
proeven, die niet alleen een bedreiging
van de atmosfeer, maar ook een gevaar
voor aardbevingen opleveren.
In Israël is het 5 jaar na de korte maar
hevige oorlog nog steeds geen vrede.
Een recente geweldsexplosie bewees dat.
De heer B. F. Wartna 50 jaar lid van de
St. Vincentius vereniging. Sedert 1906
was hij president. Hij werd benoemd tot
ridder in de orde van Oranje Nassau.
Mej. Postumus te Witmarsum, 25 jaar
hoofd van de bewaarschool.
Lichtlopend en goedkoop, wringmachi
nes, linnenmangels. Fa. D. H. v. d. Meu-
len, Bolsward.
Klerk gevraagd aan de Gem. gas- en
electriciteitsbedrijven te Bolsward. Jaar
salaris f 1200,
Japan kwam recent in het nieuws, toen
er geruchten de ronde deden over het
feit dat Japan West Irian, het voormali
ge Nederlands Nieuw Guinea, zou willen
kopen.
„West-Irian is geen dier of iets dat kan
worden verkocht”, aldus verklaarde de
voormalige Indonesische vice-president
dr. Mohammed Hatta en daarmee was
hij de eerste, die bevestigde dat er waar
heid schuilt in de berichten. Indonesië
zou met Japanse zakenlieden hebben on
derhandeld om West-Irian te verkopen
of te verpachten. De onderhandelingen
over West-Irian zouden hebben plaats
gevonden tijdens het niet-officiële be
zoek dat de Indonesische president Soe-
harto vorige maand aan Tokio bracht.
Het was niet geraadpleegd of ingelicht
voordat de VS, zijn bondgenoot, juist
die stappen ten opzichte van China on
dernam waarvan de Amerikanen Japan
sinds de oorlog hebben weerhouden. De
Japanners hebben een uitstekend geheu
gen en dit zal niet worden vergeten. Het
zal hen echter niet verhinderen om te
beseffen dat de Sino-Amerikaanse ont
spanning hen tot een begeerde partner
heeft gemaakt. De Sovjetunie heeft To
kio laten weten dat zij bereid is tot de
lang uitgestelde regeling van de gevol
gen van de tweede wereldoorlog te ko
men en een verdrag van samenwerking
voor de toekomst te sluiten.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
(Jitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
O
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
moeite gespaard om de verwachte hon
derdduizenden bezoekers de instructie
ve voorlichting en het vermaak te bie
den, die sedert de opening van de Expo
nu zes jaar geleden - zo in de smaak
blijken te vallen.
O
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
l*l*ï*l*
aflezen op een aan weerszijden van de
brug bevestigd bordje. Wil men echter
weten wat men, vergezeld van dier of
voertuig, moet betalen om over de brug
te passeren, dan dient men het „bewijs
omtrent de heffing van bruggeld en
recht van reed over het „Hollanderzet”
onder Bolsward, d.d. 13 november 1867!,
met de pen in keurig „schoonschrift”
geschreven, te raadplegen. Dit is inte
ressant genoeg om hier in zijn geheel
te laten volgen.
Burgemeester en Wethouders van Bols
ward; In aanmerking nemende dat de
voor particulier gebruik dienende brug,
genaamd het „Hollanderzet”, bij acte
van den 9 april 1867 van de onderhoud-
pligtige in eigendom en onderhoud is
overgenomen, en ten koste dezer ge
meente in een flapbrug is veranderd;
Overwegende dat de verpligting tot on
derhoud is overgenomen van de natie-
melden onderhoudpligtige percelen, die
daarover vrije reed en drift hebben, zijn
de van het St. Anthony Gasthuis als ei
genaar van de percelen gemeente Bols
ward Sectie B no. 1003, 744, 745, 739 en
742, en de kinderen van H. J. Zijsling,
als eigenaar van de percelen gemeen
te Bolsward Sectie B no. 738, en’ge
meente Tjerkwerd Sectie A no. 84, 85,
87 en 88, en den heer H. van der Werf
Sinds jaren resideert de familie Huitema
op een boerderij, gelegen naast een op
haalbrug aan de Workumertrekvaart on
der Bolsward, officieel „Hollanderzet”
geheten, maar bij een eens veel gelopen
„ommetje” beter bekend als de „eerste
Tille”. Als men deze brug bereikt had,
ging men rechtsaf via de „reed” weer
langs de grote weg terug naar Bols
ward.
Het is thans de heer J. A. Huitema, die
met en voor zijn jong gezin hier een
bestaan vindt op een greidebedrijf van
plm. 15 ha met 30 melkkoeien. Met het
eigendomsrecht van al hetgeen men hier
aantreft is het overigens een wat ge
compliceerde zaak. De brug en het
woonhuis zijn van de gemeente Bols
ward, de eigenlijke boerderij met opstal
len, inventaris en levende have is van
de familie Huitema, het land wordt van
diverse eigenaren, o.a.: het St. Anthony-
Gasthuis gehuurd.
Als officieel aangestelde brugwachter
moet de heer Huitema ook de brug in
zijn bedrijfsactiviteiten en opbrengsten
laten delen. Hij mag bruggeld vragen,
zowel van de passanten over als door
de brug, tegen ook officieel (door de
gemeente Bolsward) vastgestelde, maar
overigens bescheiden, tarieven.
De passerende schippers kunnen deze
en ons te helpen wieden. Indien dit
niet gebeurt, zullen de kleine heesters
door het onkruid overgroeid worden en
afsterven. We hopen dat éénmaal wieden
voldoende is. Door middel van laagblij-
vende klaver, welke na het wieden ge
zaaid zal worden, hopen we de grond
voor zonlicht af te kunnen sluiten. Een
grote grasvegetatie is dan niet meer
mogelijk. Verdere voordelen van klaver
zijn als volgt te omschrijve’n. De klaver
laat zich deze herfst gemakkelijk ver
wijderen tijdens het aanbrengen van de
onderbeplanting. De bodem wordt mooi
los en klaver is in staat lucht-stikstof
om te zetten in één van de belangrijk
ste voedingsstoffen voor de planten,
heesters en bomen, die door enkele me
deburgers van Bolsward geheel belange
loos zijn geplant. Doet u zaterdagmor
gen 10 juni ook mee?
Dêr’t it wiif goed hüshaldt, dêr waekst
spek oan ’e balke.
Een ander land in het verre oosten dat
de aandacht trekt is Japan.
Het Japan dat ministerpresident Sato
zal overdragen aan zijn opvolger is nog
lang niet de sterkste mogendheid in de
wereld. Toch groeit Japans vermogen
om de gebeurtenissen in de wereld te
beïnvloeden in belangrijke mate. Dit is
deels het gevolg van ononderbroken bin
nenlandse expansie en hoofdzakelijk van
de veranderingen in het machtseven
wicht in de wereld.
Dit laatste is vooral het werk van Nixon,
Kissinger, Mao en Tsjoe. Japen was ge
kwetst toen Nixon plotseling met zijn
nieuwe Chinapolitiek voor de dag kwam.
Prompt kwam de reactie in de vorm van
een resolutie.
Israël behoudt zich het recht voor op
te treden tegen „guerrillabewegingen en
hun medeplichtigen” en het heeft een
beroep op de wereld gedaan er voor te
zorgen dat het luchtverkeer veilig wordt.
Het Israëlische parlement nam deze
resolutie aan over de aanslag die drie
Japanse terroristen op het vliegveld van
Tel Aviv hebben gedaan. In de resolutie
zegt de Israëlische regering, dat zij het
recht heeft tegen guerrillabewegingen
en hun medeplichtigen in actie te ko
men.
Burgemeester en Wethouders van
Bolsward,
H. M. Ament, burgemeester
S. W. Fennema, secretaris
Ged. Staten hebben het subsidieverzoek
voor de nieuwe RK landbouwwinter-
school te Witmarsum afgewezen wegens
ongeschiktheid van de plaats.
Tenslotte een wat meer positief bericht,
n.l. over de permanente voortzetting van
de Expo ’67 in Montreal (Quebec). De
ze belooft ook dit seizoen weer een at
tractie van de eerste orde te worden.
Onder de naam „Man and his World
1972” zullen tussen 15 juni en 4 spetem-
ber ten minste 21 landen internationale
kleur aan de tentoonstelling geven.
Hieronder zijn er vijf, die na een perio
de van afwezigheid sinds 1967 terugke
ren en voor het eerst neemt de Volksre
publiek China thans deel. Er treden di
verse verschuivingen in de bezetting
van de paviljoenen op; zo wordt dit
jaar het voormalige Nederlandse bouw
werk in gebruik genomen door de V.S.
Bij de hernieuwde presentatie van „Man
and his World” dit jaar, zijn kosten noch
Zoals men kan zien zijn alle grotere
planten nu in de tuin gezet. De meeste
zijn aangeslagen. Het is nu te verwach
ten, dat de heesters en bomen over een
jaar of zes zo dicht tegen elkaar zijn
gegroeid, dat het zonlicht de grond niet
meer kan bereiken. Onkruid en grassen
krijgen dan te weinig licht om uitbundig
te groeien. Het onderhoud kan dan tot
een minimum worden beperkt. Op het
ogenblik is de situatie nog lang niet
tot dit punt gekomen. In de komende
jaren zullen nog heel wat mensenhanden
sturend moeten optreden.
Het ligt in de bedoeling de lage strui
ken, planten en bloemen deze herfst aan
te brengen. De kans is dan groter dat
ze zullen aanslaan. In de loop van het
volgend jaar zal de grond hiermee dus
geheel dicht moeten groeien.
Wanneer we nu door de tuin lopen zien
we het onkruid beangstigend snel uit de
grond schieten. Dit is helaas niet vol
gens de planning. Zaterdagmorgen be
staat voor iedereen de gelegenheid om
met een schoffel in de tuin te komen
We weten niet of deze dictatoriale hou
ding van Pompidou een teken van sterk
te of zwakte is. Frappant is wel dat men
juist nu klanken hoort die de Vice-ad-
miraal Philippe de Gaulle, zoon van de
generaal, aan het hoofd van de Franse
staat willen hebben. Dit geluid komt
vooral van het centrum der vrije repu
blikeinen, die Frankrijk overstromen
met pamfletten waarin de nieuwe De
Gaulle wordt opgeroepen de teugels in
handen te nemen.
„Wegens de snelle verslechtering van
de economische, politieke en sociale toe
stand sinds het vertrek van generaal
De Gaulle vraagt het centrum der vrije
republikeinen vice-admiraal Philippe de
Gaulle het lot van Frankrijk in handen
te nemen,” aldus het pamflet.
Het zou niet de eerste keer in de Fran
se geschiedenis zijn dat een naam een
magische klank blijkt tc hebben. Pom
pidouDe Gaulle, het kan spannend
worden en.... triest.
De Timmermans patroonsvereniging
Wonseradeel heeft alle georganiseerde
timmerknechten uitgesloten.
Bolswarils Nieuwsblad
Wellicht is het goed het oog eens ver
der oostwaarts te wenden.
De laatste twee jaar heeft India’s status
een verandering ondergaan. In het oog
van de wereld is liét land sterk en sta
biel. Dit betekent een radicale verande
ring. Drie jaar geleden waren China,
Japan, Maleisië en Singapore hét on
derwerp als de buitenwereld over Azië
sprak. Nog minder dan een jaar geleden
stond de wereldpers vol met verhalen
over de prestaties en kracht van China
toen commentators naar aanleiding van
Nixons bezoek naar Peking ijlden. Maar
het feit dat Peking achter Yahya Khan
bleef staan in weerwil van het gebeuren
in Oost-Pakistan heeft China’s progres
sieve image geschaad. En toen dit land
buiten staat bleek om Islamabad te
hulp te snellen tijdens de Indo-Pakistan
oorlog, wekte dit twijfel ten aanzien van
de betrouwbaarheid en kracht van het
regime aldaar.
Images kunnen bedriegelijk zijn. Toch
vertegenwoordigt India’s verbeterde
image echte verandering. Militair suc
ces, nationale eenheid; moedig en bezield
leiderschap en politieke stabiliteit wa
ren of zijn een realiteit.
Europa zou Japan graag als partner
willen hebben als tegenwicht tegen de
druk van de Sovjetunie en Amerika.
Landen als India beseffen steeds meer
dat Japan de toestand in Azië kan be
ïnvloeden. Minister-president Tsjoe
heeft weliswaar gezegd'dat de Chinezen
klaar staan een „aanval” van de V.S.
de Sovjetunie, Japan en India af te slaan
maar hij en Mao zouden een accoord
tussen Japan en de Sovjetunie met lede
ogen zien. En in de VS protesteren veel
stemmen tegen de maatregelen die Ja
pan afstoten.
Deze toename van Japans belang valt
samen met de verbreding van de kloof
tussen Rusland en China en met de bin
nenlandse verzwakking van Amerika.
Japan heeft niet te kampen, zoals Ame
rika, met een tegenstelling tussen blank
en zwart. De jeugd van Japan heeft zich
niet zo gekeerd tegen de nationale, ge
vestigde waarden als dat het geval is
in Amerika. En ook heeft Japan niets
moeten doorstaan dat vergeleken kan
worden met Amerika’s betrokkenheid
bij Vietnam.
Politici binne krekt as skippen,
as se yn ’e mist farre, jowe se it measte
lüd.
Salang as der libben is, is der gefaer.
Uit Frankrijk triest nieuws ditmaal. Mogen we verontruste pers
commentaren geloven dan stuurt de Franse president Georges Pom
pidou Europa naar een nieuwe crisis.
Tijdens de EEG-ministerraad in Luxemburg bleek dat er tussen
Frankrijk en de overige EEG-landen een ernstig conflict bestaat
over de politieke toekomst van Europa.
De Europese topconferentie van oktober in Parijs zal wellicht wor
den afgelast. President Pompidou had vorige week al gedreigd de
Europese topconferentie in oktober niet bijeen te roepen, als er voor
de Fransen geen resultaat te verwachten zou zijn. Nu blijkt dat de
Franse president de Belgische bewindslieden als het ware een ulti
matum voorgelegt: óf de EEG neemt de Franse ideeën met betrek
king tot de politieke samenwerking van Europa over, óf er komt
in plaats van de Europese top een Europese crisis.
De Belgische minister was zeer verontwaardigd over de pretenties
van Pompidou die doet voorkomen alsof hij degene is die uitmaakt
of er al dan niet een Europese top wordt gehouden.
Van deze tariefregeling wordt sinds lan
ge tijd al geen gebruik meer gemaakt.
Afgezien van het feit, dat de vermelde
bedragen nu „een lachertje” zijn, de
halve cent is ondertussen ook uit het
Nederlandse muntstelsel verdwenen.
Thans ontvangt de heer Huitema echter
van collega’s jaarlijks een bepaalde ver
goeding van reed en brug.
Het aantal schepen dat de brug pas
seert is nogal variabel. In de winter
maanden is het stil, ook al door het sterk
afgenomen vrachtvervoer per schip,
maar in de zomermaanden is het met de
toeristische vaartuigen vaak druk. Een
aantal van 40 a 50 per dag is dan geen
zeldzaamheid. Niet alleen door de boer
derij, ook door de brug heeft de familie
Hnitema een „gebonden” leven. Men
moet altijd present zijn. Alleen zo tus
sen 12 en 1 uur des middags blijft de
brug dicht, want men wil dan toch wel
ongestoord kunnen eten. En dat mag
men deze actieve familie op deze Bols-
wardse voorpost tenminste wel van har
te gunnen.
Van deze brug maakte de heer J. B.
Elzinga, Joh. Prooststraat bovenstaande
foto, terwijl hij zoals gewoonlijk ook.de
„gegevens” leverde. Met deze foto zijn
we wel blij, want ook dit is Bolsward.
Het kanaal bij de „eerste Tille” heeft in
de ad interum periode tussen het slui
ten van het oude en de opening van het
nieuwe zwembad ook lange jaren ge
functioneerd als openlucht-zwembad.
Dat men het er zonder badmeester en
zonder gezuiverd water moest doen,
nam men maar op de koop toe. Nu dit
vrijwel is afgelopen is het goed ook dit
stukje Bolsward vast te leggen. De heer
Elzinga heeft er zoals gewoonlijk een
goede foto van gemaakt, n.l. door zelf
wat een lage positie te kiezen, waar
door de brug op de voorgrond komt en
het boerderijtje er als het ware achter
wegzakt. Ook hier heeft de fotograaf,
zoals vrijwel altijd bij zijn foto’s, het
plaatje gestoffeerd door één kind, dat
(toevallig?) de brug per autoped pas
seert.
als eigenaar der percelen gemeente
Tjerkwerd Sci A no. 86 en 115; Overwe
gende dat ook wegens andere landerijen
van dit gemeentelijk eigendom kan wor
den gebruik gemaakt, doch voor dit
particulier genot eene billijke vergoe
ding moet worden verleend; Is besloten;
Te vergunnen zooals geschiedt bij deze,
dat de overtogt over deze brug ook aan
anderen wordt toegelaten, die geene
vrije reed en drift hebben, mits er aan
den brugwachter voor dit genot betaald
wordt:
Voor een koe of paard „05; voor ,een
veulen, vaars of varken „02%; voor
een kalf of schaap „01%; voor een
rij- of voertuig met twee wielen en een
paard „08; voor een rij- of voertuig
met vier wielen en een paard „10; voor
een rij- of voertuig- met twee paarden
„15.
En zal ten blijke daarvan deze beschik
king aan den brugwachter worden uit
gereikt, teneinde zich daarnaar te kun
nen gedragen.
Gedaan te Bolsward, den 13 november
1867.
