Kerken keren zich tegen slachting
Vietnam
m
de week
De foto
van
Hoe liggen de mogelijkheden bij
de komende verkiezingen
Arrogantie van Russen in Egypte
werd hun val
Politieke patstelling in Nederlandse
politiek
I
Gouden filmpjes
*i*i*la
I H
*|*i*|*l>
B -f
ff
«Kil
3DE
3E
s
WEEST RENTEBEWUST!
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
41/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
H1TOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
STICHTING
SPAARBANK
„HARLINGEN”
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1972
111e JAARGANG No. 64
Tenslotte
Toeval
Teleurgesteld
Aanslag
Russen
Verzoening
Afhaken
EEG belangrijk voor Australië
ft
3e week augustus 1927
wor-
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 7,15 p. kwartaal
(btj vooruitbetaling)
Giro 887928
Het is een gevaarlijke en hachelijke zaak als een kerk of een com
binatie van kerken een politieke uitspraak doet. Het is nog veel ge
vaarlijker en veel meer hachelijk het niet te doen. In dit licht moet
men ook de kopregel boven dit buitenlands overzicht zien.
Veroordeling van Amerikaanse bombardementen op dijken in Noord
Vietnam en een oproep aan president Nixon alle Amerikaanse troe
pen nog dit jaar terug te trekken, zijn nl. de voornaamste punten
van een centraal rapport dat het centraal Comité van de Wereld
raad van Kerken ontving van de commissie van Kerken en Inter
nationale Zaken van de raad. Het komt pas aan het einde van de
tiendaagse vergadering te Utrecht in stemming. „Men heeft gezegd
dat er een bloedbad zal ontstaan als de VS hun troepen terugtrek
ken, maar welk bloedbad kan erger zijn dan wat er op het ogenblik
plaatsvindt?” vraagt de commissie in het rapport. „Men heeft ge
zegd dat het terugtrekken van de Amerikaanse troepen in een
chaos zal resulteren. Maar hier is een gebied dat geregeerd wordt
door een corrupt regiem, wiens oude cultuur tot stof wordt geredu
ceerd, wiens economische infra-structuur systematisch wordt ver
nietigd en wiens bevolking voor eenderde dakloos is. Is dit soms
al geen chaos?”
Degelijk middagmaal aangeboden.
Kleinzand 6, Bolsward.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
„De Russen wilden of konden niets doen
om de bezette Arabische gebieden op een
vreedzame wijze terug te krijgen, maar
ze gaven ook niet de wapens om het op
een militaire wijze op te lossen. Wat
voor nut heeft dan een dergelijke bond
genoot,” zo vroegen vele Egyptenaren
zich af.
Toen geleidelijk „het jaar van de beslis
sing” (1971) eindigde werd de pressie
van studenten en politici op Sadat om
„Egypte te bevrijden van de Russische
dominantie” ook geleidelijk groter. De
grootste druk oefende het leger uit.
De ergernis ten opzichte van de Russen
kwam tot een climax toen na het be
zoek van de Amerikaanse president Ri
chard Nixon aan Moskou in mei de Rus
sen besloten om het wat kalmer aan te
doen met het leveren van wapens.
o
o
c
o
o
o
o
oorlog-geen vrede” met Israël verweten
zij tevens de Russen.
Na het schrijven van bovenstaande
komt, taoïg het bericht binnen over de
aanslag op de Marokkaanse vorst, ko-
De macht van Amerika moge dan soms
lijken weg te schrompelen, op een an
der moment is die toch weer groter en
verstrekkender dan men zou denken.
Zo is het zeventien jaar geleden dat de
Russen enige invloed kregen in het ge
bied rond de Middellandse Zee en spe
ciaal in Egypte. Geleidelijk aan steeg
deze invloed, maar door het uitwijzen
van de Sovjet-Unie uit Egypte is daar
dan plotseling een einde aan gekomen.
Het besluit van president Anwar Sadat,
dat hij op 18 juli van dit jaar nam, be
tekende de grootse terugval van de Rus
sen in een gebied waar zij in 1955 door
de verkoop van wapens aan wijlen Ga
mal Nasser voet aan de grond hadden
gekregen. De wereld was door'de Rus
sische penetratie in een gebied, dat tra
ditioneel tot het westerse kamp behoor
de, opgeschrikt. De Russen waren ver
volgens in staat een invloed te verwer
ven die gelijk was aan of mogelijk nog
groter dan ooit de Verenigde Staten
hadden gehad.
De wereld was zeer verbaasd over het
besluit van Sadat om de Russen naai’
huis te sturen, omdat hij niet zonder de
economische en militaire hulp van de
Russen zou kunnen.
Steeds meer waren de Egyptenaren ge
ïrriteerd geraakt door de arrogahte hou
rfing van de Russen. Dat zij nog steeds
verkeerden in de situatie van „geen
se regering de gebeurtenissen heel wat
hoger op te nemen. In een officieuze
verklaring aan Hurriyet, het grootste
dagblad in het Midden-Oosten, liet het
ministerie weten, dat „dergelijke acties
tegen gastarbeiders in de hele wereld
een bedenkelijke en beschamende zaak”
zijn.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeet, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Opening nieuw BOAZ kantoor aan het
.Schild wijk
Bolsward won de Freulepartij. ,Het par
tuur bestond uit Sjoerd Kramer, 13 ja-
ren, Leendert Kramer 14 jaren en Cor
nells de Way, 14 jaren. Ze ontvingen
een gouden horloge, benevens een ere
krans.
De heer Tj. de Jong, voorheen te Bols
ward, thans onderwijzer aan de R.K.-
school te Bakhuizen, slaagde voor de
hoofdacte.
Om nog verder van huis te gaan. De
Australische vice-premier Douglas An
thony heeft bij zijn terugkeer van een
wereldreis meegedeeld, dat de met En
geland uitgebreide EEG een beslissende
rol in het internationale handelsverkeer
zal gaan spelen. Na gesprekken met
verscheidene EEG-partners was hij tot
Het verdere verloop van het inflatie-
proces in de komende maanden zal ook
van extra groot belang zijn. Blijven de
prijzen en de werkeloosheid stijgen, dan
speelt dat electoraal gezien DS ’70 in
de kaart. Zouden echter dit najaar de
prijzen zich stabiliseren en de werkloos
heid afnemen, dan is dit voor DS ’70
electoraal nadelig. Het zijn immers
vooral deze onderwerpen (lonen, prij
zen, werkloosheid) waarin de partij van
Berger, de Brauw en Drees zich zo vast
gebeten heeft. Het kan verder voor
DS '70 electoraal voordelig zijn indien
confessionelen en liberalen er dit najaar
niet in slagen om op basis van vrijwil
ligheid een sociaal contract met het be
drijfsleven af te sluiten. De kans dat
dit niet lukt is levensgroot aanwezig.
Al met al: het sociaal-financieel-econo-
misch klimaat eind november zal voor
DS '70 van doorslaggevende betekenis
zijn.
Trekt enerzijds de verwijdering tussen
de Russen' en Egypte de aandacht, an
derzijds is dit de verzoeningspoging tus
sen China en Japan.
De regerende liberaal-democratische
partij van Japan (LPD) heeft aan pre
mier Kakuei Tanaka, blanco volmacht
gegeven om naar eigen goeddunken be
slissingen te nemen tijdens de besprekin
gen, die hij van 20 tot 30 september in
Peking zal voeren met de Chinese pre
mier Tsjoe En-lai. Naar verluidt zullen
Tanaka en Tsjoe besluiten de staat van
oorlog, die formeel nog tussen beide
landen bestaat te beëindigen, zal de
Volksrepubliek China afstand doen van
haar aanspraken op Japanse herstel
betalingen (Naar schatting heeft Ja
pan China tijdens de oorlog voor 50 mil
jard dollar (ruim 150 miljard gulden)
materiële schade toegebracht), Japan
het eerder met Nationalistisch China
(Taiwan) gesloten vredesverdrag nietig
verklaren en zal er een nieuw vredes
verdrag met de Volksrepubliek China
worden gesloten. Ook zal tot het aan
knopen van diplomatieke betrekkingen
kunnen worden besloten.
Het afhaken van DS ’70 deed echter 8
zetels verloren gaan: de meerderheid
van 82 werd een minderheid van 74. Van
die 74 zetels bezetten de drie christen
democratische frakties er 58 (KVP: 35,
AR: 13, CHU: 10) en de VVD 16. Bij
de komende verkiezingen zullen de chrïs
telijke partijen stellig verder afbrokke
len. Hun gezamenlijk verlies kan op 6
of 7 zetels geschat worden, misschien
zelfs nog meer.Dat verlies hoeft niet
eens zo zeer politieke oorzaken te heb
ben, maar ligt al bij voorbaat opgeslo
ten in het nog steeds verder gaande
proces van deconffèsionalisering. Dit
gegeven heeft allerlei consequenties.
Zo zou voor een eventueel herstel na de
verkiezingen van het thans uiteengeval-
de conclusie gekomen dat Australië
binnen de EEG compensatie kan vinden
voor het verdwijnen van traditionele,
handelsbetrekkingen met Groqt-Brittan-
nlë. De vice-premier toonde zich ver
heugd over de voortgezette dialoog tus
sen Australië en de Europese Gemeen
schap. Gver hetzelfde onderwerp heeft
minister van buitenlandse zaken Nigel
Bowen verklaard, dat de toetreding van
Engeland tot de EEG niet tot gevolg
hoeft te hebben dat de banden met
Groot Brittannië -verzwakken. De Au
stralische politiek is gericht op het ont
wikkelen van een nauwe en harmoni
sche samenwerking met de Europese Ge
meenschap en dus ook met Groot Brit-
tannië.
len vijf-partijen-kabinet, er sprake moe
ten zijn van een winst van 6 of 7 zetels
door VVD en DS ’70 gezamenlijk, ten
compensatie van het confessionele ver
lies. Dit alles in geval de prognose
juist is. We hebben daarover onze twij
fels.
Op de wip
Wij zien vooralsnog de VVD zo’n
krachttoer niet verrichten. Wellicht ech
ter komt DS ’70 een heel eind. Voor de
ze partij hangt veel af van de manier
waarop Berger, de Brauw en Drees zich
door de komende verkiezingscampagne
slaan - een campagne waarin de demo
cratisch- socialisten zich èn tegen de
confessionelen èn tegen de liberalen èn
tegen de PvdA-D ’66 moeten verweren.
Inflatie
niing Hassan n. Toen hij per vliegtuig
na een conferentie in Frankrijk naar
Rabat terugkeerde, werd de Boeing als
„welkom” onder vuur genomen en be
schadigd. De kotning bleef ongedeerd,
maar verscheidene personen op het
vliegveld werden gewond of zelfs ge
dood. De schietpartij was te zien als een
inleiding op een staatsgreep, die echter
is mislukt.
Tenslotte zijn het niet alleen de buiten
landse landen die in ons overzicht ver
schijnen, in het buitenland zelf is Ne
derlands naam op aller lippen en worden
er vele redactionele kolommen gevuld.
Helaas niet ten goede. De rassenhaat
tegen de Turken met name in Rotter
dam werd plots wereldnieuws.
Uit angst om de Nederlandse regering of
de bevolking met felle verklaringen te
verstoren, reageerde de Turkse minis
ter van Buitenlandse Zaken zelf even
wel uiterst koel op de aanvallen op zijn
landgenoten in Rotterdam.
„Via onze ambassadeur in Den Haag en
met diplomatieke stappen bij de Neder
landse ambassadeur hier in Ankara,
hebben wij alles gedaan om de veilig
heid van onze landgenoten en hun ei
gendommen te verzekeren,” aldus de
verklaring.
In werkelijkheid echter blijkt de Turk-
Men zou het toeval kunnen noemen, ’n
samenloop van omstandigheden, of wat
dan ook, feit is dat juist na deze uit
spraak Henry Kissinger naar Saigon is
gereisd voor besprekingen met de Zuid-
vietnamese president Van Thieu over de
jongste resultaten van het geheime vre
desoverleg in Parijs.
De volkomen onverwachte reis van
Kissinger heeft tot speculaties geleid dat
de Noord Vietnamese onderhandelaars in
Parijs Kissinger een nieuw vredesvoor
stel hebben gedaan en dat president Ni
xon zijn adviseur daarna opdracht heeft
gegeven om persoonlijk met de Zuid-
vietnamese president te onderhandelen.
Op het moment, dat we dit overzicht
schrijven (woensdagmorgen) is hier
over nog geen verder nieuws. De wereld
houdt de adem in. Eindelijk resultaat?
Of alweer een strohalm?
o
o
o
o
o
I
I
bus gaan en een zekere lauwheid komt
over de grotere partijen, dan kunnen er
ineens verschuivingen optreden ten
gunste van deze kleintjes en het algeme
ne beeld van de politieke kaart ’'an
Nederland nog onoverzichtelijker
den.
„Dit worden de belangrijkste verkiezingen van na de oorlog”. Deze
kreet is al menigmaal in het verleden door partijen en politici ge
slaakt, maar ditmaal is het een ware bewering. Ook al zou de stem-
busslag van 29 november a.s. - mogelijk al 22 november - niet eens
zulke geweldige politieke aardverschuivingen opleveren, ook minder
grote veranderingen kunnen toch onoverzienbare gevolgen opleveren
voor de regeerbaarheid van Nederland. Hoe is immers de situatie?
De vijf oude regeringspartijen KVP, AR, CHU, WD, en DS ’70 ver
wierven bij de verkiezingen in april 1971 samen 82 zetels. Dat was
voldoende voor wat men noemt „een werkbare meerderheid”. Het
kabinet Biesheuvel kon op voldoende steun in het parlement reke
nen, ook als er in het kamp van de regeringspartijen eens wat zie
ken of absenteïsten zouden zijn.
De rekening van de gemeente Bolsward
bood aan ontvangsten f 1.280.358,50%
en aan uitgaven f 1.272.194,68, dit re
sulteerde in een batig saldo van
f 8.163,82%.
Haken en ogen
Vangen WD en DS ’70 het confessio
nele verlies niet op, dan is een herstel
van het oude vijf-partijen-kabinet uitge
sloten en rest er niets anders dan een
herstel van de oude rooms-rode coali
tie. Ook daar zitten echter de nodige ha
ken en ogen aan. Weliswaar zouden de
confessionelen samen met PvdA en D
'66 bij voorbaat verzekerd zijn van een
grote parlementaire meerderheid van
over de 100 zetels, de vraag is of die
samenwerking na de verkiezingen nog
wel door links (PvdA-D ’66) gewild
wordt. Tot dusver immers zit de PvdA
vast aan een congresuitspraak waarin
staat, dat so’n samenwerking met de
confessionelen al vóór de verkiezingen
bezegeld moet zijn. We zien het komend
PvdA-congres die uitspraak nog niet
inslikken. Integendeel, deze eis zal nog
wel extra onderlijnd worden.
Geen afspraakjes
Het is echter een grote vraag of KVP,
AR en CHU er ditmaal voor zullen voe
len om vóór de verkiezingen bindende
afspraken met de (huidige) linkse op
positie te maken. Dat hebben de con
fessionelen in het verleden nog nooit
gedaan, ook niet t.a.v. de VVD. Het zou
een politiek nieuw feit van de eerste
orde zijn, indien dat deze keer anders
gaat. Komen er geen afspraken vooraf
dan is de kans op een politieke pat
stelling na de verkiezingen levensgroot.
Ook links zal immers ondanks de te
verwachten winst zeker geen meerder
heid bij de aanstaande verkiezingen
verwerven.
Patstelling
PvdA-fractieleider Den Uyl zou dan bij
een formatie-opdracht een links min-
derhjeidskabinetje kunnen construeren,
dat echter geen lang leven beschoren
zou zijn en binnen een half jaar op
nieuw verkiezingen zou moeten uitschrij
ven. Hetzelfde geldt t.a.v. een confessi
oneel minderheidskabinet, al dan niet
aangevuld met VVD en DS ’70.
Het is dit toekomstbeeld dat zelfs bij
niet al te grote verschuivingen bij de
aanstaande verkiezingen op ons afkomt:
een politieke patstelling die alleen in de
huidige specifiek Nederlandse partijpo
litieke situatie denkbaar is. Arme kie-
ze die daarvoor nu opnieuw naar de
stembus moet.
Onberekenbaar
Onberekenbaar bij dat alles is de factor
in hoeverre de bevolking daadwerkelijk
aan de verkiezingen deelneemt. Als
kleine strijdbare groeperingen (SGP,
GPV enz.) trouw aan hun beginsel als
ze zijn tot de laatste man naar de stem-
Ook Bolsward kent zijn hofjes, de iet
wat besloten ruimten van bejaarden
centra, veelal door een poortgebouw
bereikbaar, vaak knus en gezellig be
schut tegen stormgeraas, kortom een
wereldje op zichzelf. Het Klein Gast
huis (onder het poortje door bij de
Gijsbert Japicxbrug) is er zo eentje en
vroeger had je het Convent met een
echte lantaarn op het binnenpleintje.
Het Doopsgezind Rusthuis heeft wel
geen echt binnenhaf, maar het geheel
gebauwd rond een grasveld, dat aan de
ander kant wordt afgesloten door de
kerk en de kosterswoning, is toch wel
in dezelfde geest en dit geldt ook voor
de tuin van het St. Antonygasthuis.
Maar het meest echte „hof” vindt men
wellicht aan de Broerestrat. Het ge
bouw daar heeft er zijn naaan aan ont
leend Hendrik Nanneshof. Het heeft al
een oude geschiedenis, die we niet zul
len ophalen. Maar ook in de jongste tijd
is er nog al veel aan veranderd. In een
generatie is het gebouw door een aan
tal ingrijpende verbouwingen geworden
tot een voor kort vrij modern bejaar
dentehuis. Maar de tijd gaat snel, dat
nu al weer wórdt beweerd, dat het niet
meer aan de eisen voldoet en vervangen
dient te worden.
Of aangepast, zo leest u elders in dit
blad, maar helaas in beide gevallen on
gesubsidieerd, hetgeen wel een zwaar
hangijzer zal worden voor het gemeen
tebestuur.
Wat u hier ziet Is de achterzijde van
het hofje, waar u recht op aan loopt,
als u onder het poortje in de Broere-
straat loopt. Het steentje in de muur
vermeldt, dat deze vleugel werd ge
bauwd in 1912. Het is ook geheel op
getrokken in de stijl van die dagen. Al
leen de bovenste dakkapel Is van een
andere allure en duidelijk nieuwer.
Als we het goed hebben is deze ge
bouwd in een tijd, dat het huis had te
kampen met een chronisch plaatsruim-
tegebrek. Wij menen dat familie Dek
ker er in woont (vroeger naast de fiets
handel Oppedijk in de Kerkstraat).
Links is het eigenlijke rusthuis, rechts
vindt u bejaardenwoninkjes van echt
paren, die zich zelf nog wel kunnen
redden, maar die, mocht er door ziekte
of nog erger behoefte zijn aan hulp,
deze kunnen krijgen uit het Huis.
Achter de fotograaf (dus op de foto
niet te zien) zijn de meer administra
tieve dienstruimtes, waarboven destijds
ruimte was voor een bescheiden zieken
huis. De aanduiding Stadsziekenhuis
stond er zelfs bij aangegeven.
Rechts boven het poortje ziet u een
brandtrap, angebracht uit veiligheids
overwegingen. We zullen maar hopen,
dat deze nooit en te nimmer gebruikt
behoeft te worden.
O, ja, wat op de foto zo niet is te zien:
op het klinkerpaadje rondom het hofje
zijn even speels als origineel leuke mo-
zaïken gelegd. Toch wel een echt stuk
je Bolsward, waar velen heel gelukkig
hun oude dag slijten. Traplopen behoeft
geen bezwaar te zijn, er is een lift met
zelfbediening.
De foto werd gemaakt door de heer A.
J. Vallinga, KI avert at 6. Goed gedaan,
dit stukje stad vast te leggen.
