Racisme: rode draad door dagelijks
wereldgebeuren
De foto
de week
van
Gaoe Skroar
I
t?
Misgreep van secretaris-generaal
der Arabische Liga
t
Gouden filmpjes
Cruise
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
WEEST
RENTEBEWUST!
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
41/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
3E
3C
A
Ll*1*1*
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
STICHTING
SPAARBANK
t
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
„HARLINGEN”
‘tl'.
llle JAARGANG No. 66
VRIJDAG 25 AUGUSTUS 1972
I
Breda
Aluin
Topcon f eren tie
Kerken
Turken
Sport
Rebellen
4e week augustus 1922
r
üs hjoed to sizzen
^X^-^X*****^
Advertentieprijs: 20 ct. per mm,
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 7,15 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
De laatste patiënten uit Heeremastate
te Joure overgebracht naar het nieuwe
Sanatorium te Appelscha.
Ds. Banning, Ned. Herv. predikant van
Sneek, die in Arum moest preken, liet
verstek gaan. De talrijk opgekomen
schare moest noodgedwongen ongesticht
huiswaarts keren.
De heer en mevr, ten Cate-Beekhuis ge
ven met blijdschap kennis van de voor
spoedige geboort van hun zoon Laurens
Othmar ten Cate. Bolsward, 30 augus
tus 1922.
Kraamvisites worden bij voorkeur afge
wacht disdagmiddag 26 september tus
sen half drie en half vijf.
Bunzingplaag. Vooral kuikens en jonge
kippen moeten het ontgelden. De oor
zaak wordt gezocht in het feit, dat de
honden een paar jaar moeten warden
opgesloten of gemuilkorfd, wegens heer
sende hondsdolheid.
Gedurende de kermis is het sluitingsuur
te Bolsward gesteld op 2 uur.
Is Amins doen en laten wel het meest
in het oog springende voorbeeld van
rassendiscriminatie, eveneens met het
rassenvraagstuk in breder verband heeft
de heenzending van Rhodesië uit Mün
chen te maken. Het bleek niet samen
te kunnen gaan het „spel der verbroe-
ta, die buiten
waarde bezit.
De Afrikaanse
blijkbaar over
nu de Russen met hun Baltic Shipping
Company een programma hebben opge
zet, dat met name voor ons Nederlan
ders intei-essant is omdat Rotterdam
Om met een meer algemeen bericht te
eindigen:
De secretaris-generaal van de Arabische
Liga heeft alle Arabische staatshoofden,
koningen en niet-koningen een voorstel
toegezonden om op korte termijn een
topconferentie te houden.
Egypte heeft het voorstel dat vergezeld
gaat van een degelijk rapport over de
crisis in het Midden-Oosten ondersteund.
Makmoed Riad, die tot januari Van dit
jaar Egyptische minister van Buiten
landse Zaken was en nadien benoemd
werd tot secretaris-generaal van de Li
ga, had voor het indienen van zijn voor
stel geen ongelukkiger moment kunnen
kiezen.
In juni 1971 maakte de -mislukte aan
slag op koning Hassan II van Marokko
een einde aan het laatste restje opti
misme dat er nog was ten aanzien van
de topconferentie, die toen in voorbe
reiding was. De rol die de Libische re
volutionairen hadden gespeeld bij de
moordaanslag op de koning tijdens zijn
verjaardagspartijtje maakte het onmo
gelijk dat kolonel Gadaffi en Hassan
aan één tafel zouden komen te zitten en
dan nog wel in Marokko.
En nog steeds is Rabat aan de beurt
om als ontvangende hoofdstad te fun
geren. Ditmaal is een tweede aanslag
op de koning samengevallen met de uit
nodiging om de staatshoofden bijeen te
brengen en de controverse tussen Libië
en Marokko is in principe nog steeds
dezelfde.
dingen. Maar de anarchistische groepen
die sentimenten perfect weten te ge
bruiken, zijn gelukkig niet in hun opzet
geslaagd.
Door het optreden van de Nederlandse
regering hebben de gebeurtenissen geen
ernstige wending genomen”, aldus de
Turkse minister.
naar
niek
Utrecht.
Zij zullen daar medisch worden onder
zocht. Daarna zal de regering bezien of
zij in aanmerking komen voor individue
le gratie.
Het zou ons niet verbazen dat dit laat
ste gebaar tegenover deze rasechte ras
eisten weer rassen zou oproepen,
althans bij een deelvan ons volk. Reeds
eerder heeft ons kabinet er door op zijn
toch al niet zo sterke grondvesten ge
schud, maar dit kan nu geen kwaad
meer, het gaat toch heen.
voor de reizen begin, en eindpunt is. Op
de foto: Het eerste Russische cruise
schip wordt feestelijk ingehaald ia Rot
terdam.
Deze maal weer eens een school. We
zien uw reactie al voor ons. De één zal
zeggen: Een school in Bolsward? Waar
in vredesnaam mag deze dan wel staan
Ik meen Bolsward goed te kennen, maar
deze school kam ik met de beste wil ter
wereld niet thuis brengen. Een ander
zal uitroepen: „Must es kike, ons ouwe
Ulo!” Inderdaad, dit is een voormalige
uloschool, nl. de rooms katholieke, die
een beetje achteraf staat, nl. min of
meer op het plein van de vroegere jon
gens- en meisjesschool nu gewoon Ba
sisschool genoemd. Maar de basis daar
vroeger ook al gelegd, nog eer deze
naam gangbaar was, werd hier voordat
de nieuwe school in de hoek Gysbert Ja-
picxlaan-A. H. v. d. Venstraat werd ge-
o
O
o
Uitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
„IZEREN KOU” - ALLINGAWIER
Open dag met 40 oude ambachten
Zaterdag 26 augustus van 9.30 - 6 u.
’s avonds Boerebruiloft met Tetman
de Vries. Voorverk. kaarten VVV te
L’warden, Sneek, Bolsward, Makkum
en Workum.
Der wurdt gans skrept om ’t ierdske
slyk, mar earlik wurdt men net gau
ryk.
Hwat hat
Bolswards Nieuwsblad
Wymbritseradeel.
Gadaffi trad alle Arabische beleefdheids
vormen met voeten door openlijk te
sympathiseren met de rebellen. Hij heeft
zich daarbij ijselijk vergalopeerd want in
dit geval was het een van zijn aarts
vijanden, die de staatsgreep heeft ge-
enseeneerd, namelijk generaal Oefkir.
Wanneer we de verkiezing van Nixon en de jongste ontwikkelingen
in Vietnam en in Ierland, die in de dagbladpers al genoeg de aan
dacht krijgen ditmaal laten rusten, loopt als een rode draad door
het wereldnieuws van de afgelopen week de rassemvaan, zowel de
uitbarstingen als de bestrijding daarvan. En het is heus niet alleen
de conferentietafel waar het racisme de aandacht krijgt, tot in de
gelederen van twee uitersten als sport en kerk stuiten we op een
rassenconflikt of het aan de kaak stellen er van. Trouwens: zouden
Vietnam en Ierland er wel geheel los van zijn te zien? Het is een
trieste zaak, dat alom juist dit probleem vandaag aan de dag cen
traal staat en dit niet alleen bij de zich superieur voelende blanken,
maar ook bij de gekleurde rassen zelf.
Wat dit laatste betreft is er een duide
lijke controverse zwart-bruin in Afri
ka. De pikzwarte president Amin van
Oeganda laat zich kennelijk leiden door
een rassenwaan als hij de bruine Indiërs
zijn land uitwijst. Ook al heeft hij de
uitwijzing van 23.000 Aziaten die het
Oegandese staatsburgerschap bezitten
(voorlopig?) op een zacht pitje gezet,
het van puur rascisme getuigende uit-
wijzingsbevel tegen de bijna 60.000 Azia
ten met een Engels paspoort blijft on
verkort gehandhaafd.
Het gaat trouwens niet alleen om ras
cisme maar ook om roof. De meeste
Aziaten zijn leden van de middenstand,
wier enig bezit bestaat uit winkels met
voorraden. Zij zijn op korte termijn ge
dwongen te trachten deze bezittingen
aan de man te brengen en de gevolgen
staan bij voorbaat vast. De verkoop zal
tegen een appel en een ei moeten ge
schieden en dan nog in Oegandese valu-
Oeganda geen enkele
Ook de kerken doen om in hun stijl
te blijven ten opzichte van het rassen
vraagstuk een duit in het zakje.
Met drie stemmen tegen en twee ont
houdingen heeft de Wereldraad van Ker
ken in Utrecht besloten zijn aandelen in
firma’s met investeringen in Zuidelijk
Afrika te verkopen.
De wereldraad zal ook geen gelden meer
deponeren bij banken die op directe wij
ze zaken doen met landen in Zuidelijk
Afrika.
De ledenkerken van de wereldraad is
gevraagd via aandeelfhoudensacties en
verkoop van hun effecten de concerns
te bewegen hun investeringen uit Zuide
lijk Afrika terug te trekken.
De wereldraad heeft verder de emigra
tie van blanken naar Zuidelijk Afrika
veroordeeld.
Ook in eigen land heeft men de afge
lopen dagen een uitbarsting kunnen zien
van rassenhaat, n.l. in de Rotterdamse
gastarbeidersbuurten, al probeert de
Turkse minister van Arbeid, AM Riza
Uzuner de toch voor ons wel belangrij
ke zaak wat af te zwakken. Hij heeft
in een radioboodschap naar aanleiding
van de rellen in Rotterdam de 600.000
Turkse arbeiders in West-Europa opge
roepen de regels en wetten van de lan
den waarin zij wonen te respecteren.
Volgens minister Uzuner probeerden
„anarchisten” de relletjes buiten alle
proporties op te blazen.
„De gebeurtenissen in Rotterdam zijn
het gevolg van dagelijks voorkomende
dering” tussen Rhodesië en de andere
Afrikaanse landen.
Vier dagen voor het begin van het 20ste
„grootste sportfeest voor de jeugd van
de wereld” besloot het congres van het
Internationaal Olympisch Comité de 47
leden sterke Rhodesische afvaardiging
waarbij acht niet-blanken - van deel
neming uit te sluiten.
De stemmenverhouding was 36 voor, 31
tegen en 3 onthoudingen.
Inplaats zich sportief te meten en zich
te verbroederen trachtte men elkaar
met boycotten van de spelen een hak te
zetten. Trouwens verbroederen de spelen
anno 1972 nog wel? Of is het veeleer
een oppeppen van de nationale eer en
een afzetten tegen elkaar?
Deze zou volgens een onthulling van ko
ning Hassan zelfs met het plan hebben
rondgelopen om een vliegtuig neer te
schieten dat Gadaffi van Tripoli naar
Mauretanië vervoerde, een plan waar
van de koning hem zou hebben weer
houden.
Of het waar is wat de koning allemaal
zegt over Oefkir is een andere vraag,
vindt de Telegraaf.
Er blijven volgens dit ochtendblad hard
nekkige geruchten gaan dat de generaal
niet achter de aanslag zat en geen zelf
moord pleegde, maar is doodgeschoten.
In elk geval is het koning Hassan ge
lukt met zijn lezing van het geval Ga
daffi danig voor schut te zetten. Daar
tegen verweert deze zich nu door te
zeggen dat de laatste Marokkaanse aan
slag de uitdrukking was van een natio
nale volksbeweging tegen de vorst die
eens Marokko de voet dwars zette.
De mogelijkheid aan een cruise deel te
nemen is aanmerkelijk groter geworden
Het nieuwe gebouw voor Chr. Nat.
Volksonderwijs aan de' Van Munnick-
huijzenstraat zal op 4 sept. aanst. wor
den geopend.
opend (u weet wel, de school met dat
St. Fransdscusbeeld er voor), met meer
of minder succes verder uitgebouwd.
Nu is nog slechts de herinnering, zoals
aan de bouw op de memoriesteen hal
verwege, waar wij vandaag aan de dag
nog kunnen lezen
MARIASCHOOL
gebouwd anno 1910
W. J. A. Derks, o.f.m.
F. J. Bekkers, o.f.m.
Pastoors der beide
RK Parochies alhier.
Van deze school ingesloten door de ach
terzijde van de St. Fransiscuskerk, met
het toneel van de Doele slechts op en
kele meters afstand en het hofje van ’t
St. Anthoniegasthuis, kunnen we u even
min iets vertellen, dan we dit destijds
konden van de school aan het Skilwyk,
maar onze lezers en lezeressen hebben
er voortreffelijk op gereageerd. Ook
hier ontvangen we graag jeugdherinne
ringen van oud-leerliiigen. Wie weet bv.
nog van de opening van de school? Nu
is alles vergane glorie. De school is se
dertdien voor diverse doeleinden ge
bruikt. Er is zelfs wel eens een pluim-
veetentobnstelling in ondergebracht ge
weest. De grote schuifdeuren wijzen
ook ai in de richting van een gebruik,
dat weinig meer met het geven van on
derwijs te maken heeft, de school is nl.
opslagruimte voor aannemersbedrijf
iHuitema.
Er is weinig dat zo spoedig verandert
dan de eisen gesteld aan een bejaarden
tehuis en een school, waaruit moge blij
ken, dat zowel aan de jeugd als aan de
ouderdom in ons land veel aandacht
wordt geschonken. Eigenlijk moest dit
een aanwijzing zijn dergelijke gebouwen
maar niet zo hecht en sterk te maken.
Het moet later toch weer anders en mo
derner. Een school bouwen voor vijftig
jaar is eigenlijk onzin. Men zit er later
maar mee. Ware niet de oude openbare
school aan de Witherenstraat afgebro
ken, zo zou je Bolsward met enige over
drijving een openluchtmuseum van oude
scholen kunnen noemen: De oude school
aan het Skilwyk, de Jegrofabriek (voor
heen Rehoboth), het v.m. RK werklie
dengebouw, de schooi aan de Kerk
straat (vroeger openbare lagere school,
nu machinefabriek), de vroegere Fran
se school (nu muziekschool), de eerde-
dere bewaarschool (nu openbare lees
zaal), idem naaischool (eveneens nu
leeszaal), RK landbouwschool aan de
Gasthuiissingel (nu BB gebouw), idem
aan de Snekerstraat (nu dependance
van de RHLTS, de Rijks Hogere Tech
nologische school, zelf voorheen Rijks
Zuivelschool) en de oude zuivelschool
(nu PIM fabriek), een rijke schakering,
waarbij we er best nog eentje vergeten
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
I
I
ft
kunnen hebben. En het proces gaat
door. Straks komt de rooms katholieke
basisschool vrij en verhuist de openbare
basisschool aan het Plein 1455 naar
Eekwerd. De CVO-ulo, thans mavo, ver
huisde al eerder Ja, er zou over de
geschiedenis van het onderwijs te Bols
ward een boek te schrijven zijn.
Om nu nog even naar de foto terug te
keren: Met zijn vier klassen keurig op
een rijtje, is de school volgens een vrij
strak plan gebauwd. Wel vermoeden we,
dat er hier en daar later wat schoor
stenen zijn bijgebouwd, zoals bv. het wat
wankel geval boven de dakgoot vooraan
op de hoek. De drie kapellen, ook al
keurig verdeeld, zullen wel geen andere
dienst gedaan hebben dan het geven van
wat lichtschepping, al vormen ze in het
anders wel wat eentonige dak een wel
kome onderbreking. Helaas is van deze
eens met leien gedekte kapellen er geen
enkele meer ongeschonden. De ruiten
zijn blijkbaar doelwit geweest van de
een of andere steentjespikkerij. De wit
te lijntjes langs de ruiten hier en daar
hopelijk op de krantenafdruk waar
neembaar, en het witte vlekje in het 2 e
raam spreken ook hun eigen taal. Elk
raamkozijn is verdeeld in 3 x 8 en 3 x 4
ruiten, 36 in totaal, d.w.z. in de 8 ra
men totaal 8 x 36 288. Dit betekent
evenzoveel, d.i. dus 288 kansen om met
voetballen een „ongelukje” te krijgen.
Dat dit vele malen is gebeurd bewijzen
nu de witte randjes: allemaal wit op
gedroogde stopverf, die nog niet is over
geschilderd. Op de originele foto tellen
we er minstens een 100, terwijl we bij
een bezoek ter plaatse al weer een 10-
tal gebroken ruiten aantroffeci. Wat een
tragedie! Wat een beteuterde gezichten!
Wat een standjes! Het kan haast niet
anders of ook onder onze lezers zullen
er zijn, die moeten toegeven hier ook
wel eens een dergelijk „ongelukje” te
hebben gehad. Het witte vlekje wil na
tuurlijk zeggen, dat hier een gebroken
ruit is met een stuk karton er voor
Deze foto is gemaakt door de heer T.
Siemonsma, A. Altstraat 13, Bolsward.
Rechts op de achtergrond ziet u de da
ken van de bejaardenwoningesi van het
Klein Gasthuis langs het Hoog Bolwerk.
Nu we toch via de kerken die in Utrecht
vergaderen en via de rellen in Rotter
dam in ons eigen landje zijn terecht ge
komen, past in dit kader ook nog het
bericht dat de Duitse oorlogsmisdadi
gers Fischer en Aus der Fünten van de
strafgevangenis van Breda overgebracht
de psychiatrische observatiekli-
van het gevangeniswezen in
heerser Amin beschikt
weinig verstand, want
hoewel hij door zijn landgenoten wordt
toegejuicht brengt hij zijn land onvoor
zienbare nadelen toe. Als een land met
één klap van zijn middenstand wordt
beroofd, dan wordt het de ruggegraat
gebroken, te meer omdat er geen spra
ke van is dat voor hun taak berekende
opvolgers gereedstaan. De Aziaten be
heersten trouwens niet alleen de mid
denstand maar hadden zich ook op de
intellectuele beroepen geworpen, zij
vormden het grootste deel van onder
wijzers, handelaren, advocaten en artsen.
Voorzover er in Oeganda ziekenhuizen
en hotels zijn, werden deze door Aziaten
geleid.
De zonde van Amin zal zichzelf wel
straffen.
