groots gebeuren
Foto
van
Gabe SHroar
I
t
Bolletongersdei ook dit jaar
de week
5 Oktober worden de Bolswarder
bloemetjes weer buiten gezet
Zonsondergang
Nieuwe serie werken
vrijgegeven
Gouden filmpjes
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIBililllllll
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
in Friesland
Uw?
IDE
3DE1E
3D
WEEST RENTEBEWUST’
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
41/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
I
<*j*!*>
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
STICHTING
SPAARBANK
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
„HARLINGEN”
IE
Ilin JAARGANG No. 74
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1972
Jongvee
Stille kramen
De gelederen versterkt
Geld in het laadje
Standwerkers
Fokvee
Dierendag
Avondprogramma
Ringrijden
t
Jongdieren
J. S.
Ponyrace’s
us hjoed to sizzen
r
Advertentieprijs: 20 ct. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs 7,15 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Op 1 nov. 1864 zijn in het koor van de
Grote Kerk te Bolsward verkocht door
de toenmalige notaris Ledeboer 11 fraaie
koperen kerkkronen, benevens enige ko
peren.
Armen met blakers, 50 stuks kerklam-
pen en twee grote moderateurlampen,
alsook twee buitenlantaams. Reden: de
kerk werd voortaan met gaslicht ver
licht, n.l. door 222 pitten.
De eindcijfers van de gemeentebegro
ting te Bolsward bedroegen voor 1865
aan inkomsten 42.714,10 aan uitgaven
39.848,77, hetgeen resulteerde in een
batig saldo van 1.865,33.
Vrachtautodienst Voorwaarts, dagelijks
Bolsward-Sneeik. Y. Sieperda, Kerkstr.
12, Bolsward.
Benoemd tot hoofd der Ohr. school te
Witmarsum de heer P. van der Laan te
Wommels.
3e WEEK SEPT 1922
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Gedurende drie dagen, nl. 5, 6 en 7 okt.
wordt, inhakend op de Bolletonigersdei,
weer de Jongdierenshow gehouden in de
voormalige CAF gebouwen. Er is ook
dit jaar een grote deelname. Het betreft
hier allemaal dieren, die dit jaar zijn ge
boren. Verbazingwekkend te zien, hoe
bepaalde dieren zo gauw volwassen kun
nen worden.
Dan nog ’n moment
Is de hemel verkleurd
Nog even een schittering
En dan is het gebeurd
Zacht als een deken
Met een rossige tint
Die je haast nooit
In een collectie vindt
Wolken veranderen
In de nuance van ’t licht
De zon gaat dan onder
Met de avond in ’t zicht
Ver uit het Zenith,
Aan de horizon west,
Kan soms een avond
Op goud zijn getest.
Dan komen vaak wolken,
Drijvend in de blauwe lucht
Langzaam voor de wind,
Als een roodgele zucht.
„Selang er bankjes op ut Bolwerk staan
Blieft te Boalsert ut frijen wel bestaan”
O
o
o
o
o
o
Jild makket alle doarren iepen, mar de
Himelpoarte net!
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
We zullen maar niet aannemen, dat drs.
J. Reinsma de late avond van de 15e
van de eerste maand van dit jaar, toen
hij de Kloosterlaan fotografeerde, vol
romantische gedachten en overpeinzin
gen zijn fotocreatieve wandeling gedu
rende de ganse nacht heeft voortgezet,
feit is evenwel, dat hij (in de vroege
ochtend, bij het krieken van de dage
raad?) op de 16e van de eerste alweer
een stukje Bolsward vastlegde op de
gevoelige plaat, dat appelleert aan onze
romantische gevoelens. Gehuld in de
ochtendnevel ziet u hier fraai weerspie
geld in het ijsloze water van de stads
gracht de bomen op het Bolwerk, het
enige stukje bewaard gebleven verdedi
gingswerk van het oude Bolsward. Wel
licht is het Bolwerk in vroeger jaren
nog hoger geweest en heeft een heuse
muur Bolsward omringd, hoe dan ook,
deze aarden wal vormde voorheen een
beschuttende ring om de oude veste, die
als de poorten waren gesloten zich .vei
lig waande. Toch moet Bolsward meer
dan eens stormenderhand zijn genomen
zelfs door Bloemkamp, dat op bepaalde
tijden meer vechtlustig dan vroom was.
Geen wonder dat ieder graag binnen die
Veilige beslotenheid wilde wonen en er
achter deze hoge wal op de Kampen
eerlang een gribus ontstond van steeg-
Dit liedje vormt weer het uitgangs
punt van de enige roman, die voor zo
ver wij weten geheel in Bolsward speelt:
„It begoun op Bolletongersdei”, het hu
moristisch verhaal van een vaak wel wat
onhandige zuivelstudent, vooral ook over
zijn amoureuze belevenissen. Welnu, dat
is ook romantiek. Wat de foto betreft
wijzen we nog even op het plankier op
de voorgrond. Dit moet zich ongeveer
ter hoogte van de Verenigde Bolswar
der brandstofhandel bevinden. Een boen-
stap misschiep om zakken te spoelen?
Fotografisch een aardige noot in dit ge
heel.
Hedenmiddag werden wij door 's Hee-
ren goedheid verblijd met de geboorte
van een welgeschapen zoon Elias J.
Nawijn. L. Nawljn-Kamstra, Bolsward,
22 sept. 1922.
De jeugd komt weer aan zijn trekken
op de zaterdag volgend op de Bolleton-
gersdei. Het ringrijden en de stoelen
dans worden dit jaar niet gehouden aan
de Brigade Irenelaan, maar op het voor
malige CAB-veld achter Boudewijnflat.
Flatbewoners hebben h^rbij hun eigen
gratis eretribune. Nadere bijzonderhe
den over een en ander worden per ad
vertentie aangekondigd.
De eerste donderdag in oktober, de vijfde ditmaal! Reikhalzend zien
velen al weer naar deze dag uit, wan het is en blijft onmiskenbaar
een dag met veel traditie, veel sfeer, veel spanning. Spanning voor
hen, die meedoen aan één of andere wedstrijd. Welke standwerker,
welke stille kraam, welke jonge dierenvriend, welke ringlijder
strijkt straks met de prijs en wat voor velen veel zwaarder weegt,
met de eer? Welke middenstander strijkt ook met de winst, want
dat menigeen zijn beste bolletongersdeibeentje voor zal zetten is
wel buiten alle kijf. Het welslagen van de jaarlijkse feestdag, de
hekkesluiter van tal van Bolswards bultengebeurens, hangt name
lijk af van de inzet, de bereidheid mee te doen en het enthousiasme
van de Bolswarders zelf! Wat is bijv, een stad in feeststemming
zonder vlaggetooi? Wat is een marktdag zonder aanvoer?
Toen de fa. Van der Plaats in 1913
de zaak overnam die in 1841 door de
heer Volkert van der Plaats werd opge-
rioht, werkten er twee man, thans zijn
er al 16 man aan de arbeid. De fa. heeft
de meest moderne werktuigen, o.a. een
electrische weeginstallatie, die 1400 do
zen thee per uur afweegt. Een aardige
reclame heeft de firma gemaakt bij de
opening van de nieuwe winkel aan ’t
Grootzand door aan iedere koper van
thee een fraaie beschuitbus te offreren.
Binnen enkele dagen waren 1500 bussen
de deur uit.
speelt in de beoordeling een rol mee.
Als een konijn wordt ingeleverd, die
al veertien dagen van zijn baasje op
dezelfde w.c. moet zitten, zodat het
stro is doorweekt en onwelriekend is
kan het baasje niet op een prijs re
kenen.
5. De Marktcommissie heeft aan het
keuren van deze dieren handen vol
werk en roept daarom graag de hulp
in van Bolswardse dierenvrienden die
verstand van twee- en viervoeters
hebben en willen adviseren en helpen
jureren. Graag aanmeldingen aan de
marktcommissie p.a. Stadhuis.
Zeer vermoedelijk krijgt de Bolswardse
jeugd deze dag Vrijaf, zoals dit ook met
Jouster merk in Joure en met de Sne-
ker hardzeildag in Sneek het geval is,
want het is juist leuk, dat de jeugd de
eigen dieren presenteert.
De deur stond even open
Voor een kleurrijk tafereel
Toch is het fantastisch
Dit natuurlijk toneel.
jes en slobjes, een wirwar van wonink
jes en aanbouwseltjes. Er is nu prak
tisch, uitgezonderd dan een paar wo
ninkjes die zich als laatste der Mohika
nen handhaven, geen steen op de an
dere gelaten, in afwachten van wellicht
grootse dingen, die hier staan te gebeu
ren. We kunnen het ons maar moeilijk
voorstellen, dat voorheen tot de tanden
gewapende mannen met ware doodsver
achting deze gracht doorwaadden of
zelfs overzwommen om aan de overkant
de wal en de muur te bestormen en toch
moet dit een feit zijn, wil men de oude
kronieken geloven. Als een burcht rijst
boven ’t bolwerk de hoogbejaarde Mar
tinikerk gebouwd tussen 1446 en ’66,
tijdens het verblijf in Bolsward van de
volksprediker Pater Johannes Brugman,
die in het spreekwoord „praten als
Brugman” nog steeds voortleeft in de
herinnering, de ook volksdichter die en
kele prachtige gezangen naliiet en Bols
wards vroede; vaderen in den jare 1455
hielp bij het samenstellen van het stads
recht. Scheepsvaart is er sinds lang
niet meer in! deze gracht, of het moet
al een kanof zijn. Toch schilderde Ids
Wiersma op éen muur in het assurantie
kantoor van de Maatschappij Achlum
te Franeker eens een gezicht op Bols
ward met nog witte zeilen in deze
gracht (zie ook omslag fotoboek „Bols
ward, bezien en bezongen”). Thans doet
de gracht dienst als (goedkope) afras
tering van het sportfonds enbad, annex
speelweide en af en toe bij het fierljep
pen. Er zijn nog oude foto's bekend met
een dubbele rij zware bomen. In de oor
log zijn ze echter gesneuveld. De bomen
van nu dateren dan ook van na 1945.
Een poging ook de walkant met blad
groen te voorzien is op niets uitgelopen.
Het Hoog Bolwerk is voorzien van een
schelpengruispad, dat vrij vaak moet
worden aangevuld. Fietsen mag men er
niet, al wordt dit clandestien wel ge
daan. Op het Bolwerk staan nog een
paar banken, door de gemeente in flori-
santer dagen geplaatste ter vervanging
van zitplaatsen van eenvoudiger make
lij. Maar mochten ze dan minder luxe
zijn, het is aan deze bankjes, dat destijds
een Bolswards liedje werd gewijd:
De provinciale commissie voor de werk
gelegenheid in Friesland heeft van de
directeur-generaal voor de arbeids
voorziening te Den Haag bericht ont
vangen, dat in het kader van het twee
de werkgelegenheidsprogramma 1972
de o.a. in Friesland thans voor uitvoe
ring is vrijgegeven: restauratie toren
h.h. kerk te Holwerd; restauratie van de
Oldehove; de restauratie toren h.h, kerk
te Hindeloopen.
De jaarlijkse keuring van kalverfok-
klubs gaat dit jaar niet door, daar de
Lustrumkeurtag te Leeuwarden juist op
dezelfde datum valt. Wel jammer, maar
destemeer verwacht de mairktcommis-
sie, die de Bolletogersdei organiseert nu
aainvoer van gebruiksvee en fokvee. Dit
geldt niet alleen voor „bollen”, runde
ren, jongvee, maar ook voor paarden,
fokzeugen, schapen, ooien, rammen enz.
Er is verleden jaar flink handel gedre
ven, dit jaar wellicht nog meer. Dit
handelsvee behoeft niet vooraf te wor
den aangegeven, de bolletongersdei valt
immers op wekelijkse veemarkt, alleen
wanneer men met grote aantallen komt,
is het plezierig dit te weten. Men kan
dan een gedeelte aan de balie reserve
ren en de dieren bij elkaar zetten.
De gelederen van de marktcommissie
zijn inmiddels op alles voorbereid en des
wege versterkt door de installatie als
zodanig van de heer M. de Wagt, in z’n
dagelijkse doen ambtenaar in buitenge
wone dienst en uit hoofde daarvan
marktmeester, een man, die toch al
nauw bij het marktgebeuren betrokken
is en waarvan de commissie veel steun
verwacht, allround organisatie- en con
tactman als hij is.
Kantongerecht Bolsward R. B. te
Schraard heeft te Bolsward met zijn mo
torfiets de maximum snelheid van 15
km overschreden. Eis 10,- of 10 dagen.
De bolletongersdei is wel het enige feest
waarbij geen entree’s worden geheven,
noch bij het één noch bij het ander. Eén
en ander kost echter de organisatoren
wel véél geld. Een gedeelte van de be
nodigde pecunia kwam vorige jaren
binnen via een verlating van een veu
len. De veulens worden echter almaar
duurder en de loten wilde men niet
duurder maken dan een gulden. Maar
dan zouden er wel veel meer loten ver
kocht moeten worden dan verleden jaar.
Om die reden wordt de verloting dit jaar
niet gehouden. Er zou vermoedelijk geld
bij moeten en dat is natuurlijk de bedoe
ling ook weer niet. Wél wordt daarom
op de bezoekers van het evenement en
op de plaatselijke middenstand en het
bedrijfsleven alvast een dringend beroep
gedaan een steentje bij te dragen om
(vergeef ons de foutieve beeldspraak)
het schip van Bolletongersdei varende
te houdien.
Behalve de kleinere huisdieren worden
door de jeugd (in aparte rubrieken)
jongvee en kleinvee geshowd, bv. hon
den, kalveren, veulens enz. Een aparte
rubriek zullen zeker de pony’s vormen
waarvoor een eigen jury is ingesteld.
Dit klein, en jongvee, evenals de pony’s
krijgen een plaats aan de balie op de
Nieuwmarkt. Nadere bijzonderheden
volgen, maar ook voor deze rubrieken
geldt: inschrijfformulier afhalen en in
leveren bij de Marktcommissie. (stad
huis). De marktcommissie heeft dan tij
dig een overzicht van het aantal dieren
dat komt en kan met de voorbereidingen
daar rekening mee houden.
Evenals bij de vorige rubriek worden
hier prijzen in de vorm van waardebon
nen uitgeloofd en krijgen de bekroonde
dieren of kooien een lintje, resp. oran
je, wit, rood.
S
Des middags is er weer het traditionele
ringrijden, de ütsetter op het gebied van
deze folklore, wat betreft het jaar 1972
een laatste krachtmeting van de favo
rieten, die elkaar reeds her en der be
streden, de finale van een fries- en paar.
defestijn, dat altijd „in” is en ook nu
weer honderden naar de Dr. Joost Hal-
bertsmastraat zal lokken. Behalve prij
zen voor de meest gestoken ringen,
wordt het schoonste geheel beoordeeld,
evenals een keus gedaan wordt, die aan
geeft, welke edele viervoeter de jury ’t
beste bovenlandse en beste Friese paard
acht. Het ringrijden zelf kan geschieden
onder de man (onder de vrouw!) met
prijzen resp. groot f 35,f 25,en
f 20,of vanuit ’n aangespannen voer
tuig, bv. sjees, sulky of tilbury. De prij
zen zijn hier voorlopig f 50,f 40,
f 25,en f 20,met dien verstande,
dat de jury vrij mandaat heeft met de
prijzen wat te schuiven. Wanneer het
grootst aantal ringstekers dit vanuit ’t
zadel zou doen en het aantal aange
spannen voertuigen onder de maat zou
Het traditioneel standwerkersconcours
zal ook dit jaar weer als trekpaard voor
de Bolletongersdei fungeren. Onvoorstel
baar, dat marktkooplieden van heinde
en verre, soms zelfs uit de zuidelijke
provincies komen om dit jaarlijkse ge
beuren mee te maken. En dan te beden
ken, dat ze in enkele luttele uren hun
gemaakte kosten moeten terugverdie
nen. Hetgeen overigens dankzij hun
spreekwoordelijke welsprekendheid in
de regel wonderwel slaagt. De stand
werkers zullen weer hun spraakwater
vallen doen klateren op de Marktstraat,
Er wordt dit jaar wel voor gezorgd, dat
ze voldoende ruimte rond hun stand
krijgen om de steeds toenemende scha
re belangstellenden de gelegenheid te
geven iets van hun vaak humoristische
en veelal declamatorische talenten op te
vangen.
Bolletongersdei is dit jaar op 5 oktober
uitgerekend een dag na werelddierendag
Een kniesoor, die er over zal vallen dat
men in Bolsward op de vijfde, inplaats
van op de vierde dag extra zorg be
steedt aan de verhouding mens-dier en
dier-mens. In verband hiermee wordt ’t
daverend succes van verleden jaar ge
prolongeerd, nl. een keuring van klein
vee en huisdieren. Er zijn echter wel ’n
paar organisatorische verbeteringen.
We willen ze even op een rijtje zetten:
1. Ook kinderen van buiten Bolsward
mogen meedoen.
2. Het gaat om het ter markt brengen
op stands langs de Rijksstraat) van
huisdieren in allerelel toonaard als
daar zijn: konijnen, cavia’s (marmot
ten), duiven, pluimvee, muizen,
schildpadden, papagaaien, goudvissen
exotische vogels, poezen, slangen,
apen, en wat voor huis- en lievelings
dieren er maar weer gehouden moe
ten worden.
3. Men kan alléén meedoen, als men bij
het stadhuis te Bolsward een deelne-
mersformulier vraagt of afhaalt. Dit
kan vanaf maandag a.s. In dezelfde
week moet dit formulier weer inge
leverd met naam van de (jeugdige
eigenaar) en het soort dier.
4. De te showen dieren moeten worden
afgeleverd op de Rijksstraat, op de
ochtend van Bolletongersdei. Een ie
der moet zelf zorgen voor een kooi
of hok, graag een beetje beschut te
gen de wind, want sommige dieren
kunnen slecht tegen de tocht. Zou
men zelf geen kooi meenemen, dan
zou men tamme muizen bv. moeten
stoppen in de kooi van een met lint
versierde poes en dan waren de ge
volgen niet te overzien! Trouwens
ook de netheid van het hokje of kooi
Fokke Oosterbaan, hoek Koemarkt
vuurtangen, poken, kolenlepels.
Behalve dat voor het „jongvolk” door
plaatselijke gelegenheden wel het een
en ander versierd zal worden, is er geen
speciaal avondprogramma. Of eigenlijk
is dait er wel en dan zonder weerga.
Circa 4 miljoen mensen zullen er naar
kijken! De E.O. wordt net in de eerste
week van oktober „grote” omroep en de
allereerste keer, dat een avondvullend
programma wondt uitgezonden is uitge
rekend op de Bolletonigersdei en wel ’s
’s avonds na het nieuws van 8 uur. Een
40 minuten durend programma zal dan
in hoofdzaak aan Bolsward zijn gewijd,
nl. de productie „Het geluid der stilte”,
met o.a. een trouwpartij op het stadhuis
een optreden van de Skotsploech, idem
van Oranje, scenes in het schooltje van
Exmorra, aan het Vliet te Witmarsum,
enz. Het wordt een kleurenfilm met veel
folklore en klederdracht, waarin veel
Bolswarders, soms zelfs ongeweten als
figurant optreden. Geloof maar, dat heel
Bolsward die avond aan de beeldbuis
zit gekluisterd, oud-Bolswarders niet
minder.
blijven, dan kan bv. voor de eerste ca
tegorie een extra prijsje worden gege
ven. Dit is ook het geval met ’t schoon
ste geheel, stel het geval, dat twee
deelnemers elkaar niet of nauwelijks
zouden ontlopen.
-
Hwat hat
Vanzelfsprekend vormen ook de z.g.
stille kramen weer een trekpleister. Er
komen zeker vijftig méér dan normaal
op de markt. Besloten is het Markt
plein voor slechts enkele veel ruimte-
vergende stands te reserveren en de
kramen verder uit te bouwen tot de
Snekerpoort, zoals dit ook met de hea-
mieldagen het geval was, hetgeen toen
bijzonder in de smaak is gevallen. De
Rijksstraat zal daartoe ook zoveel mo
gelijk van kramen ontlast worden. Zo
wel voor de standwerkers en de stille
kramen wordt weer een deskundige jury
aangezocht. De uitreiking van de prij
zen vindt plaats in hotel „De Post
hoorn”. De prijzen bestaan uit wisselbe-
kers en luxe voorwerpen. „Die ik voor
geen goud weer wil missen,” verklaar
de verleden jaar iemand, die zelf soort
gelijke voorwerpen verkocht. Wel een
bewijs, hoezeer de eer een dergelijke prijs
te winnen uitgaat boven de stoffelijke
waarde ervan.
4
'ti
