D.O.K.A.: Door Onderlinge Samenwerking Krachtiger Actie! 6abe SKroar s Voor wie is vrijdag a.s. het verrassingspakket Echte circussfeer circus Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll in Toni Boltini’s Fan stêd en lan STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel. 'I llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Hwat hat DINSDAG 31 OKTOBER 1972 111e JAARGANG No. 85 K l Ontwikkeling gaat snel Geschiedenis En toch IN Middenstand actief D.O.K.A. I t Advertentieprijs: 20 et. per mm. Ingez mededelingen dubbel tarief Contractprijs op aanvraag Onlangs werd het viaduct bij de Marnezijl met al zijn toevoer- en afvoerwegen (Eén kruispunt opgeheven, er een serie voor in de plaats gekregen, zei een pes simist) geheel in gebruik genomen, dezer dagen werd de weg Bolsward-Sneek vierbaans (al wordt voorlopig nog maar de helft gebruikt), dit jaar wordt er hard gewerkt aan de totstandkoming van de weg Leeuwarden-Bolsward, terwijl die van Bolsward naar Workum reeds zijn definitief tracee kreeg. Met andere woorden Bolsward staat op het punt om te komen liggen aan een knooppunt van moderne wegen. Vooral als we bedenken, dat Bolsward de eerste stad in Fries land is, die men vanuit Holland bereikt (en omgekeerd de laatste pleisterplaats als men vanuit het achterland de sprong over de Afsluitdijk wal doen) kan het niet anders of deze ontwikkeling zal Bolsward ten goede komen. Wie nog eens de oude binnenweggetjes fietst van Longerhouw naar Schraard of van Schettens naar Witmarsum, van Schraard naar Wons en van Wons naar Cornwerd, kan zich amper meer voorstellen, dat dit een 80 a 40 jaar geleden de hoofdverbindin gen met Bolsward vormden De ontwikkeling gaat in dit opzicht snel. Er is op verkeerstechnisch gebied de laatste halve eeuw meer veranderd dan vele eeuwen aaneen daarvoor. En nog is het einde niet. We achten het nu een anecdotische bijzonderheid, slechts goed om er om te glimlachen, maar toen de Rijksweg 43 in aanbouw kwam, was er een comité van respectabele mannen, die het bijzonder goed met Bolsward meenden, dat, er van uitgaande dat het een ramp voor Bolsward zou zijn, als het tracee van deze rijksweg langs Bols ward zou komen en niet door Bolsward, er voor vocht dit laatste te bewerkstel ligen. Immers, zo redeneerde men, alle ver keer zou Bolsward voorbijvliegen en de eigen middenstand zou de dupe worden! Kom daar nu eens om! Sneek heeft het geweten, wat het betekent, dat het snel verkeer door de stad geleid wordt! Het heeft de image van de stad geen goed gedaan. Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS tlitg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward Administratie- en Redactie-adrest Marktstraat 13 - Postbus 5 Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335 (05157). Uit nood geboren, maar zoals het zich allerminst laat aanzien een doodgeboren kindje is de jongste loot van deze stam, de D.O.K.A., Door Onderlinge samen werking Krachtige Aktie. Het is een nieuw systeem, waarbij de plaatselijke middenstand voldoende hand krijgt om As immen in nij hüs bouwe wol, moat er earst de spikers telde! Dy’t aide gatten stapje wol, moat in burte san ha. Abonnementsprijs f 7,15 p. kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 Hwat de ezels net witte, sil de fok- sen har wol sizze. Men sjocht oan ’e fearren wol, hwat fü- gel it is. In blom dy’t faek forplante wurdt, dijt net. Bolswards Nieuwsblad een vuist te kunnen maken. Reeds een veertig zaken hebben zich aangesloten en er heerst bij het enthousiaste bestuur een voortreffelijk samenhorigheidsge voel. Doel: Bolsward als koopcentrum nog meer aantrekkelijk maken als het al is. Het is een systeem van unieke klantenbinding, dat elders in den lande met groot succes werkt, maar in de noordelijke provincies nog niet is toe gepast, zodat Bolsward nu de primeur krijgt.. Een leefgemeenschap kan nog zo aan trekkelijk zijn wat betreft onderwijs voorziening, bejaardenaceomodatie, re validatiecentrum, sportveldencomplexen, zwembad, industrievestiging en wat dies meer zij, als een stad als Bolsward niet kan bogen op een actieve middenstand, gaat er veel van de attractie als woon kern verloren. Nu wil het geval dat die plaatsen, die met hun middenstand als in één concentratie krachtig naar bui ten optreden, zoals bijv. Dokkum, een grote pré hebben op plaatsen, waar die samenbundeling niet wordt gevonden en iedere zaak op eigen houtje bezig is aan zijn promotion. Het geheel is altijd nog meer dan de som der delen, een touw of kabel sterker dan de draadjes apart. Zo ook wat betreft de middenstand. Waar - uit de aard der zaak op vrij willige basis - een samenbundeling van krachten is, waar men als een eenheid naar buiten optreedt, daar krijgt de stad een „gezicht,” daar wordt deze herkenbaar, vertrouwd, daar voelt men zich thuis, daar is het prettig winkelen, daar voelt men de saamhorigheid, daar is men wars van versnippering en ver splintering, daar wordt een krachtig geluid gehoord, daar worden spijkers met koppen geslagen. En toch zou het naïef zijn gedacht te menen, dat nu Bolsward aan een ver keersknooppunt komt te liggen, dit voor de stad van generlei betekenis zou zijn, omdat het verkeer toch voorbij raast. Niets is minder waar. Al wie niet persé in Bolsward behoeft te zijn, moet men de gelegenheid geven er inderdaad aan voorbij te gaan. Aan de andere kant is het zo, dat beter nog dan dit nu het geval was, Bolsward van alle zijden straks vlot en probleemloos zal zijn te bereiken. Grote gebeurtenissen werpen in de regel hun schaduwen vooruit. Het is in dit verband heus geen toeval, dat zich juist nu in Bolsward een groot wa renhuis heeft gevestigd, dat hotel De Wijnberg bezig is met een grote uit breiding, dat er als de voortekenen zich niet bedriegen er in februari een motel wordt geopend en dat er zich volgens mededeling van b. en w. een grote in dustrie heeft gemeld om zich te vesti gen op een nieuw te creëren industrie terrein. Bolsward bereid zich voor op wat komen gaat en wil niet komen met mosterd na de maaltijd, noch de put dempen, nadat het kalf is verdronken. üs hjoed to sizzen 1 LEZER OAN IT WURD Wy silile dér gjin gewoante fan meit- sje, hjiirre yn diizze rubryk lezers oan it wurd to litten, mar diskear meit- sje wy in ütsündering. Nei oaniieding fan ien fan de léste artikels krigen wy in sympathyk skriuwen fan juf fer M. D. Visser, eartiids to Hichtum, hjoeddedeii „De koperen klopper”, ds. Dijkstrawei 1 to Hitsum, post Frentsjer. Hja skriuwt üs: „Mei great plezier haw ik yn de rubryk „Fan stêd en lan” it artikel lézen oer .Boerinne of boerinne óf?” It docht my deugd, dat der noch safolle boerinnen binne, dy’t de beage oanhal- de wol'le, ek as se al hwat alder wurde. Seis by in lytser ynkomen is dat noch altyd de greatste helte. Nou, dat kin ik my hiel goed yntinke. Graech wol ik dat ris efkes uterje. Seis haw ik fan myn bernejierren óf meiholpen op de buorkerij. Ik koe doe noch ünder de kij trochsjen as ik op de tuolle siiet. Nou bin ik 79 jier en forline jier binne wy, troch it forstjerren fan üs broer fan de pleats ófgien en forhu- ze. Dat wie in swier stik en hoewol wy net ünwennich binne, sil der foar altyd in le echte oerbliuwe. It libben op in pleats is sa ünforgelykber moai. Wy hiene de romte mei it moaije gea om üs hinne fan wide greiden, oan de kime bi- grinzge troch pleatsen, hjir en dér ek fan tsjerken mei har tuorkes it beam- guod üt en hwat hüskes dêromhinne. En as de maitiid kaem lei dér de gouden glans oerhinne fan it giel fan de hyn- steblommen. Ek yn de winter,- as alles oerdutsen wie mei in sniekleed: de fjil- dlen, de hiemen en de tsjerken, wie it as ien great skilderij fan ünforjitlike pracht. Zaterdag j.l. gaf Toni Boltini’s circus twee voorstellingen in Bolsward. De ma- tineevoorstelling werd matig bezocht. ’s Avonds echter speelde men bijna voor een volle tent, wat voor Bolsward toch wel bijzonder genoemd mag worden. Even zagen we vreemd op toen het plaatselijik muziekkorps „Schutterij” de piste opmarcheerde. Toch klonk het wel, marsmuziek in een circus. Hierna pre senteerden alle artisten zich in een défi lé aan het publiek. In een vaardig tem po werd toen begonnen met het pro gramma 1972. Als spreekstalmeester fungeerde niemand minder dan de pop zanger van weleer, Johnny Lion, welke op zeer vlotte wijze de diverse num mers aankondigde. Het publiek heeft bijzonder genoten van wat een circus bieden kan. Alles was er aanwezig, muzikale clowns, acrobatiek, een weinig trapezewerk, bijzonder staal tjes van durf op het slappe koord, roof dieren-, olifanten, apen en paardendires- siuur. Hen der hoogtepunten was onge twijfeld het optreden van de fakir Mr. Kjell Swing, welke vuurspuwde en zijn armen en wangen doorboorde met de gens. Zijn act werd besloten met liggend in glasscherven waarop één der olifan ten rustig zijn zware lichaam op ter rus te gaf. Bloedend uit zijn rug en onder oorverdovend applaus verliet hij de pis te. Een ander hoogtepunt was het optre den van de Martov v Troupe, de pyra- midebouwers. Een van hen, torste zijn 5 metgezellen, een gewicht van 400 kg. Tot slot de hogeschooMiressuur van de Arabische hengsten. Voor acht van die prachtige mooie paarden was de piste wel iets aan de kleine kant. Ook had o.i. had de volume van het eircusorkest wel iets minder gekund, de spreekstalmees ter was soms maar moeilijk verstaan baar. De DOKA-winkels zullen te herkennen zijn aan stickers op het raam en de DOKA-vlag. Mee doen zaken op het ge bied van woninginrichting, textiei, con fectie, kappers, bloemenhandel, loodgie ters, electra, sportartikelen, hobbyzaken, kappers, boekhandel, fotograaf, drogis terij, enz. Bij ankoop van iedere gulden wordt een DOKA-zegel gegeven. Een volle kaart (140 zegels) geeft bij de Amro bank of in iedere DOKA-winkel recht op f 2.50 of f 2.50 korting. Men behoeft dus niet bij éénzelfde zaak spe ciale bonnetjes of zegeltjes te verza melen of deze te kopen. Ze worden door de DOKA-zaken gratis verstrekt. Maar er is méér. Als men de zegelvel- len, die men inlevert vóórziet van naam ena dres (overigens niet verplicht, ook zonder dat krijgt u uw rtjksdaalder) doet u tevens mee aan allerlei verras- singsactiviteiten. Zo zal de allereerste, die een volle kaart inllevert (de actie start a.s. vrijdag) dus in dit geval bij de Amro bank, waar de winkeliers hun zegeltjes kopen en later de door hen ingenomen kaarten weer inleveren) ont vangt alvast een verrassingspakket. Donderdagavond presenteert de EO een kleurenreportage gewijd aan de „dag der oude ambachten” in Allingawier. Boven de houtzagers in actie. Beneden regisseur Franz Arnold in gesprek met de „landloper” Lemstra, gefilmd door cameraman. Er staan nog veel meer activiteiten op stapel, maar deze verklappen we nog niet. Let in ieder geval op de medede lingen in ons blad van a.s. vrijdag, want dan start de actie. De actie die de hele middenstand van Bolsward op den duur tot een éénheid hoopt te smeden. U tot voordeel, de stad tot heil. Wylst ik ünder in kou siet to melken, stiene de manlju efter' de kou, dêr’t ik de nachts in keal fan fongen hie. Se seine: „Dy stiet yn it tarieden en keal- lét hjoed ek wol!” Ik siet my to forhal- den en to tongriemen fan wille en let ter noch helte rnear, doe’t se ta har for- heardens yn it keallehok in keal om stappen seagen. Hwat haw ik har der wol mei pleage. Us hynders koene üs oan de stap en as ik sei: „Wolte jimme ek hwat hawwe?” gyngen de kappen omheech en wrinzgen se sa lüd as se koene. De hynders hiene myn hert. It binne sökke, eale bisten. Ja, hynders, kij, skiep, bangen, keallen, hinnen en einen, de houn, die kat en hokfoar bisten der ek op in pleats binne, Wurde op it lést jin freonen, wier is it. En dan de üngetiiid. Dat wie hast de moaiste tiid fan it jier. It is nou alles oars, mar eartiids holpen wy fansels mei: Op ’e masjtae, tiemdriuwe, op de sleepharke en ek wol mei it hanswyljen. En as wy efkes lins hiene, sleten wy in skoftsje noflik yn in reak. Hawar, ik soe der wol in boek oer skriuwe kinne. Mar dat wie dan de sinnekant fan it lib ben. Dat der ek in skaedkant is, witte wy fansels ek wol. Yn it foarste plak moat der op in pleats oanskrept wurde en dér moat men net tsjin oansjen, hwant it ferget hiel hwat fan in boerin ne om de hüshalding to dwaen en tage- lyk mei to helpen yn it bidriuw, sadat de lea jin jouns wolris kreaket. Men moat hiel hwat energy opbringe dit dei oan dei to folbringen. Boerinne wêze is in bannich libben en freget de hiele minske. Ik ha mysels wolris êffrege: „Hwerom dochstou dat en hwerom is it dy sa leaf? Ik wit perfoarst, dat it hjoeddei net mear de „status” is oan boerinne wêze to wollen op in pleats, to- minsten net foar elkenien. In soargeleas libbem is it ek net, hwant der binne in soad soargen en tsjinslaggen. Men kin net fan tofoaren de balans opmeitsje en tinke: „Sa komt it!” O né, hünderten kearen komt it oars as men omearre hie. Om mar inkelde dingen to neamen: Dan wer de molkepriis omleech, dan in wiete simmer mei suterich waer en in mislearre üngetiiid en to min hea as ge- folch, dan it keaiforsmiten, of krekt dy béste kou, dy’t it oer bitrapet, kealle- sykte, deade keallen en lammen, foar- hinne ek de tongblier en it milltf jür, en noch safolle óffallers mear. Mar hwat is it dan, dat men sa fêst oan it bidriuw sit en oan ’e pleats? Ik leau fan de sfear, dy’t der ammet om en troch it boerellibben. Dy is net to omskriuwen en dy moat men seis bilibbe ha om bigripe to kiinnen. Party minsken sille it har net yntinke kinne, gewoan omdat hja it net Bolsward heeft in dit opzicht reeds ge schiedenis gemaakt. Steeds werd er ge zocht naar nieuwe wegen. Steeds waren er weer nieuwe initiatieven. Steeds was het helaas ook een vallen en opstaan. Misschien door te weinig initiatief, door teveel opereren op eigen front, te wei nig zich willen of kunnen invoegen in een groter geheel. Want zo ergens is op het gebied van marketing, planning, reclame, presentatie en walt niet al, sprake van schaalvergroting. Ook in Bolsward groeit het in dit opzicht naar nieuwere vormen, naar een zakelijker aanpak, naar geïnspireerde activiteiten, naar een zoeken van een klantenser vice die nauwelijks is te evenaren. In het verleden, nl. in de eerste na-oor- logse jaren was daar de B.B.G., de Bols- wardSe Belangen Gemeenschap met de latere wethouder en loco burgemeester J. Visser als stuwende kracht. Deze ge meenschap vocht op vele fronten, was meer dan een winkeliersvereniging, stond ook op de bres voor industrie vestiging, de economische verheffing, de onderwijsvoorziening enz. Wellicht juist omdat wat te veel hooi op de vork werd genomen en omdat men te idealistisch was ingesteld, verzandde het streven en werd de organisatie al spoedig ste riel om tenslotte te worden bijgezet in de rij van eerdere pogingen in deze richting, die ter ziele waren gegaan. Een nieuwe stunt was de roep „U vindt het in Bolsward!” die veelbelovend aan geheven reeds verstomde, voor dat die gemeengoed was geworden. De W.A.C. (bestaat nog steeds) vormde een nieu we poging. Er zijn veel, ook wel vrucht dragende, initiatieven genomen. Een elk zal zich de roemruchte Sint Nicolaas- acties herinneren, waarbij de spanning in Bolsward welhaast op het kookpunt kwam en de WAC-actie op ieders lip pen was. Eilaas werd de WAC lamgeslagen, toen met de nieuwe loterijwet er geen sys teem meer was, waar voldoende baten vrij kwamen voor de te voeren acties. Het oude élan verbleekte, dit tot leed wezen van de belanghebbenden en tot verdriet van de stad zelf. Bij de laatste Boilletongersdei, toen er duizenden men sen naar Bolsward stroomden, heeft de middenstand in gezamelijk optreden ’n kans gemist, hoewel er individueel wel en vaak op originele Wijze werd inge haakt op dleze „nationale feestdag”. En dan dé bisten, dy’t men forsoargje moast, hwat in wielde, mar soms ek: hwat in noed en hwat in soarch, dei yn, dei üt en soms ek by nacht en üntiid. Mar hwat dochs moai jin eame foar yn to setten, alle dagen wer oan. As der in baerch bigje moast, de spanning oer de ófnin en as alles goed biteard wie der om dé trije uren hinne om dy hiele lytse bichjes drinke to Hitten, elk om syn bar en de wekker op it êfnimmen set. Op in kear helle ik ris in lyts bichje üt it bar- gehok, dat foar dea lei. Yn in kistke mei in waerme kruk kaem er wer by. Salang er lyts bleau krige er it fleske, mar doe’t er biigoun oan to winnen, liet ik him op ’e skerte drinke ündler in kou. It wie in aerdichheit en op it lést koe er it seis wol fine. Ik naem him ek wolris mei yn ’e hüs nei üs mem yn ’e keamer. Dan fleach er mei üs lytste om it hurdst de gong troch en sljurke soms mei faes- je oer de glêdde flier. Wy laken üs su- ver slop om it blstke, sa’n wille joech dat dan. Sa hie ik ek ris in swart skiep mei fjouwer swarte larnkes. Se kamen to koart by de mem en moasten opwou- tere wurde. Alle stappen rounen se my eftemei en ek dy naem ik wolris mei yn ’e hüs. Us mem hie dan in stikje brea foar it alid skiep en dan gyng de hiele saek boiartsjendé- en springendewei wer de doar üt, in byld om nea wer to for- jitten! Lytse kealtsjes haw ik langer as fyftich jier oanien great brocht, alle jierren mear as tweintich. Se koene my allegearre en as ik simmerdei mei de koer troch it lan kuijere, kamen se by my, namen myn firugers of han efkes yn ’e bek om to sobjen of maltjirgen om my hinne. Soms gyngen se yn galop foar my üt nei de ein fan ’e finne en kamen dan wer as wylden werom. Soks is dochs sa moai, ik hie it foar gjin jild misse wollen. En dan de kij! As se maittids ütlitten waerden, hwat in feest om dat to sjen. En as wy winterdei jouns ófljochten en alle kij rêstich leine to wjerkógjen en to stinnen, gjin frediger byld soe ik bi- tinke kinne. As wy dan it büthüs lans kamen, wie it faek dat in kou efkes de kop omdraeide en jin efkes mei syn guodlike eagen oanseach. Kin men in goedmoediger bist as in kou? En dan it keallefangen, hwat moai wurk wie dat. Soms wie it ek wolris net sa maklik mar as it dan wer goed ófroun, wié de blidens om bihalden libben nammersto greater. Ik ha der ris in moaije grap bilibbe. Midden yn ’e nacht fong ik lykme al- linne in moai koukeal. Doe’t ik it hwat droechwreaun hie mei in toppe strie, haw ik him nei it keallehok sleept. De oare moarns wie der neat meair to sjen. meimakke ha. It is mooglik ek de for- antwurdelikheit dei oan dei foar alles hwat op jin rekkent, de selsstannigens, dy’t fan jin frege wurdt. Men moat ommers tinke en hannelje, bistjüre en foarütsjen. Ik leau, dat elk minske, dat libje wol ek graech forantwurdelikheit drage wol. En dat wurdt fan in boerin ne, dy’t meilibbet yn it bidlniuw foar hündert presint frege. Der sit in mach- tich stik opfiedkunde yn iit libjen op in pleats, sa weardefol en sa ünforjitlik moai, dat hwat langer men der yn sit, hwat muoiliker it ófskie is. Dêrom is üt foar boerinnen, dy’t echt boerinne binne in swier stik en faeks foar in boer noch slimmer om op to halden. Ik hearde fan in aid boer, dy’t sei: „Ik fal leaver dea efter myn kij del, dan dat ik op ’e strjit sbiennen libje moat!” Nou, der kin ik yn_ komme. Dus dêrom wolile de Mderen trochgean, noch mear as de midden- moait, mar dy sit dan miskien ek noch net sa fêstspikere op 'e pleats. Fansels sille de greatere bidiriuwen en it ynkom- men wolris in wurdtsje meisprekke, mar fan in bisilissende ynfloed is dat neffens my net. It wenjen yn ’t frije na- tür, it ófwikseljende wurk, it seis de leije hawwe ek wol miskien, mar hoe dan ek, as it kin wolle de measten op ’e pleats bliuwe, jins libben lang. Gjin frije dagen, gjin fakansje, it beurske soms hiel plat, it jowt altegearre neat, as it kin wol eik graech boer bliuwe. De léste jierren wie it wer net al to bést en bi.goun it suver wer op ’e tritiger jierren to lykjen. Elk, dy’t langer mei- roun hat, wit dér fan mei to praten. Ik wit fan in aid boer, dy’t mei tniljende hannen elk poststik iepen makke, hwant elke dei wie der wol in oanmoanning om jild, foerrekends, ensfh. mar jild wie der net mear. Yn sa’n gefal kin it boerelib- ben üneinich swier. wêze en as der dan gjin fo,roaring komt, strüpt de boer der ünder. Tragysk, djip tragysk as dit in boer op jierren oerkomt. Dan soe men sizze: Sa’n ien hat der nou wol genóch fan, mar sjoch, as er de kans kriget, om op ’e nij to bigjinnen, tsjien tsjin ien, dat er op ’e nij de leije nimt. Ek de boe rinne, hwant as it goed is, ha boer en boerinne beide in boeresiel yn har en dan giet der neat boppe it boerelibben! Sa is it en net oars. al kin in büten- steander him diat soms net bigripe!” Oant safier juffer Meinte Visser, 79 jier aid, libbenswlis en mei in rike er- faring. Tige tank! Hokker jonge boe rinne, siz mar fan ünder de 30 jowt ek ris har bitinken? Dan soe men der üt ófliede kinne oft der yn in heale ieu ek hwat foroare is fan datoangeande! Hwa nimt de foarstap?

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1972 | | pagina 1