de brug” wat beoogt
over
dat eigenlijk?
6ahe Skroar
„Kom
Eendrachtig samenwerken in belang
van de (verre) naaste
jS
4¥2 rente
Zilveren filmpjes
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiin
bondsspaarbank
bolsward
Fan stêd
|iljj
Nog steeds
op dagelijks
opvraagbaar
spaargeld
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat haf
I k
'z-
- -
111e JAARGANG No. 95
DINSDAG 5 DECEMBER 1972
Wymbritseradeel.
Laatste fase
Solidariteit
Eerste actie
le
le week december 1947
Prinses Irene als kabouter geïnstalleerd.
De ijsklub Burgwerd e.o. in het zilver.
2e
Toetreding Rooms-Katholieke Kerk
üs hjoed to sizzen
Publiciteit
Projectenpakket
Formule
„Moatte jim
sei
Advertentieprijs: 20 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 7,15 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De formule, waaronder deze actie ge
voerd wordt, is tweeledig:
assistentie aan het werk (in de meest
brede zin van het woord) van de
kerken overzee, waarmee de Neder
landse kerken zich sedert kortere of
langere tijd verbonden weten. Om
dat het dus duidelijk om de bevor
dering van het werk der kerken
gaat, zijn hier in Nederland geen
andere organisaties uitgenodigd.
het gaat om een „schep er boven op”,
dat wil zeggen alle bestaande werk,
alle bestaande collecten gaan ge
woon door.
Ondertussen voltrekt zich tot 15 decem
ber een veelzijdige publiciteit, waaraan
De raad van Hennaarderadeel herdacht
de in Indonesië gesneuvelde 2e luitenant
Ferdinand Taconis Salverda.
Het Esso pompstation te Zurich weer in
gebruik.
Radiópraetsje fan E. S de Jong oer „It
Fryske Krystfeesten”.
Het wilsterflappen mag nog tot 15 dec.
Dan is het voor dit jaar weer afgelopen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uiig. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 18 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Leaver fan de stoarmwyn slein,
as formoale fan de rein.
Bols wards Nieuwsblad
In de wjjk Santo André, een voorstad van Sao Paulo, werken Rooms
Katholieken en Gereformeerden samen in een centrum voor jeugd-
en buurtwerk. In deze wijk wonen ongeveer een 40.000 mensen on
der uiterst moeilijke omstandigheden. De meesten komen van het
platteland in het noorden van Brazilië. Zij komen naar de stad in de
verwachting werkgelegenheid te vinden, een verwachting waarin zjj
vaak worden teleurgesteld. Het buurtcentrum tracht samen met de
mensen oplossingen te vinden voor de vele moeilijkheden. Er is o.a.
nodig een semi-internaat, waarin plm. 240 kinderen overdag ’n goede
opvang krijgen. Sociaal medisch werk, zowel poliklinisch als pre
ventief, moet worden verricht. Vrouwen en mannen moeten een
training ontvangen, opdat ze meer mogelijkheden hebben om werk
te vinden.
Dit alles vraagt veel geld. Een f 300.000.- van „Kom over de Brug”.
De eerste actie „Kom over de Brug” ein
digde op 22 maart 1968. Gemikt werd
toen op 140 projecten voor een totaalbe
drag van ruim 20 miljoen gulden, maar
de werkelijke opbrengst was 28,7 miljoen
gulden, zodat nog aanvullend 64 projec
ten gehonoreerd konden worden.
Het drama van de Birmaanse vluchtelingen begon in 1962. Onder
hen bevonden zich ongeveer 900.000 mensen van Indiase afkomst. In
1964 ging India met de repatriëring van deze mensen helpen. In 5
jaar tijd keerden een 200.000 mensen naar India terug. De vluchtelin
genstroom gaat nog steeds door en verwacht wordt, dat ongeveer to
taal 800.000 „repatrianten”, practisch zonder persoonlijke eigendom
men, opgevangen moeten worden. Het sociaal centrum „Beatitudes”
in Madavaran beoogt deze vluchtelingen, via allerlei activiteiten, we
der in het Indiase leven op te nemen. Een dezer activiteiten is onder
wijs aan kinderen, maar door de slechte behuizing in primitieve
bouwsels wordt dit onderwijs zeer bemoeilijkt. Voor een onderdeel
van deze schoolverbetering, n.l. de bouw van een tiental leslokalen
voor de lagere school wordt van „Kom over de Brug” een bedrag van
f 100.000,- gevraagd.
we graag ons steentje bijdragen.
De jeugd, die op eigen wijze vanuit ons
jeugdsecretariaat aangesproken wordt, is
met allerlei eigen activiteiten bezig. Een
filmfestival in een 9-tal plaatsen behoort
tevens tot ons pakket.
De actie zelf wordt niet - als sommige
andere acties - via de televisie gevoerd.
De basis van de actie is het bezoek van
de kerkleden aan huis.
De fase, waarin wij nu treden, is die
van de openbaarheid. Honderden actie-
comitees zijn reeds lange tijd bezig met
alle voorbereidend werk.
De actie zelf is eenvoudig, op maandag
avond 11 december worden alle wonin
gen van geregistreerde leden van de
deelnemende kerken in het gehele land
bezocht ter overhandiging van het geef-
en informatie-materiaal. Op vrijdag
avond 15 december gebeurt hetzelfde, nu
voor het afhalen van de gift. Men be
hoeft niet contant te geven; bij het ma
teriaal is een toezeggingskaart gevoegd,
waarop men in en op elke gewenste ter
mijn kan toezeggen. Voor deze 2 avonden
zijn 250.000 a 280.000 mannen en vrou
wen nodig, die elk 15 a 20 adressen be
werken.
De grond voor het beroep op de Neder
landse kerken ligt in het Evangelie. Van
uit dat Evangelie wordt een nuchter be
roep gedaan op de solidariteit van de
Nederlandse christenen met hun broeders
en zusters overzee. De vraag is niet ge
ring: gevraagd wordt 1 °/o van het be
steedbaar jaar-inkomen, populair gezegd
een half weekloon, of over het jaarsala
ris gerekend van elke gulden één cent,
of wat op hetzelfde neerkomt van elke
f 100,- één gulden, of van elke f 1000,-
een tientje. Leg nu alvast wat aan de
kant. Het kan zelfs zinvol zijn zich in
het Sint Nicolaas-consumptie-tijdperk
alvast wat te beperken, dit ten behoeve
van de naaste, die wij behoren lief te
hebben als onszelf.
Vóór de eerste actie was ook contact met
de Rooms-Katholieke Kerk opgenomen.
Tot een officiële uitnodiging is het toen
niet gekomen, omdat men liet weten dat
de Rooms-Katholieke Kerk organisato
risch nog niet zo ver was dat men met
de 10 organiserende Protestantse kerken
tesamen één actie kon voeren.
Bij de opening van het Pastoraal Concilie
op 1 april 1968 in Noordwijkerhout feli
citeerde Kardinaal Alfrink de Protestant
se kerken met het behaalde resultaat en
hij voegde daar aan toe: „maar de vol
gende keer willen wij ook er bij zijn”.
Gevolg van deze spontane verklaring zijn
een aantal aanvankelijk informele, later
formele gesprekken geweest, die op 18
februari 1971 resulteerden in de officië
le brief van de Bischoppenconferentie
van Nederland, waarin deelneming in
een tweede „Kom over de Brug”-actie
werd toegezegd.
Ondertussen was de vraag of de tweede
actie wel met de Rooms-Katholieken sa
men gevoerd moest worden, in verschil
lende Protestantse Synodes aan de or
de geweest, met bevestigend resultaat.
Aangetekend moet worden dat de Gere
formeerde Bond binnen de Nederlandse
Hervormde Kerk in deze gang van zaken
aanleiding heeft gezien nu niet mee te
doen.
Van de 776 beschadigde boerderijen in
Zeeland zijn 183 hersteld, 47 worden
herbouwd.
Verechijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseraded, Workum en
van Kerken van Indonesië het uiteinde
lijke pakket samen te stellen.
Omstreeks februari jongstleden sloot de
indieningstermijn.
Het nu samengestelde pakket is te onder
scheiden in 4 rubrieken:
a. voortgang van de verkondiging: 218
projecten f 17.291.000,-
b. uitbreiding van het dienstbetoon: 337
projecten f 21.383.000,-
c. bevordering van de gerechtigheid: 38
projecten f 2.502.500,-.
d. vernieuwing van de gemeenschap: 151
projecten f 9.134.500,-.
Geografisch gezien zijn de 7.44 projecten
uit 77 landen afkomstig. De besteding
van de gelden gaat geheel via de be
staande kanalen van de Nederlandse
kerken, die met het werk in de ontwik
kelingslanden vertrouwd zijn.
gezinsbank zonder winstdoel
IN FORSIN MEI
SINTEKLAES-JOUN
Winliks wie ’t hast tradysje, om Sinte-
klaesfreed nei Ljouwert, foar de jonge-
rein fan Heechterp. En Boate en Feite
wiene hast fêste klanten. Dizkear foei
Sinteklaes-freed op ’e 29ste novimber. It
waeide in stoarm üt it noard-westen, en
it sniejage. „Jim gean dochs yn ’e goe-
dichheit sa net nei Ljouwert?” „Jim kin
mei fyts en al wol fan ’e dyk ófwaeije”,
sei Feite syn mem. „Lit se mar gewur-
de mem”, sei Piter Sjoerdsma, „dy’t net
oars wol, moat ik mar fiele”. Feite syn
beide susters seine har miening ek noch.
„Miene jim nou wier, dat in faem ek sa
sleau is om mei sok needwaer nei Ljou
wert to gean?” frege Rinkje.
„Dat miene se al”, sei Aechje, hja tinke
alle herten by harsels!” „Nou famkes,
wolle jim mei, by üs efterop, dan hawwe
wy hwat mear swierichheit en waeije
wy sa gau net fan ’e dyk óf!” sei Boate.
„Hjir wol ik net iens in antwurd op
jaen”, sei Rinkje.
„Jim kinne beide üt in rom gat blaze, al
lebeide fêste forkearing! Mar wy earme
swalkers”. „Ik biklaei jim tige”, sei Aech.
Mei dy wurden setten de beide feinten
óf, hja woene nei Ljouwert, en
mooglik klearre it oerdei wol op. It kin
meiwierje en tsjinwierje Ulespegel wie
altyd bliid as ’t min waer wie, hwant
dan krije wy moai waer, sei er. Sa
tochten Feite en Boate ek.
Doe’t hja op Hatsum efkes oanstieken,
sei Feite? „Ik wit net, ik haw in gefoel
dat dit in misse set wurdt fan Wopke!”
„Hoe ha’k it nou mei dy, litst nou de
moedfearren hingje? Noch efkes troch-
sette - op ’e strjitwei kin wy üs mar
driuwe litte, aenst hawwe wy al lijte fan
’e aid wite.”
„Wy sille ek wol werom moatte tink?”,
ünnearre Feite.
„Dan kin it wol moai waer wêze,” tocht
tich jier, is ’t jongste der óf”, fjurre Af.
„En komt hja hjir snein”?
„Dat bliuwt in forrassing suske, nou myn
plicht ropt my nei de Legeaën. Ik win-
skje jim goe-joun. Ik sil dêr ris pin-
fiskje of dêr ek in knap feintsje foar dy
yn ’e Legeaën is suske!”
„Rin hinne ju”.
„Dat is to fier, ik fyts hinne, goeije!”
„Oars altyd sinteklaesjoun yn ’e buor-
ren”, sei mem, dy’t glimkjend nei har
greate bern heard hie. Hwant Afke wie
de jongste fan ’e fiif.
Trije jonges wiene al twa fan troud, en
Wytske, it aldste fanke tsjinne by in
boer. Af tsjinne by de büterdirekteur,
mar wie jouns thüs.
Sa oertocht mem de libbensrin fan har
fiif bern. En under dat tinken fan mem
fytste Boate it Süd-easten yn. Krekt wie
der makade op ’e diken kommen mar hy
achte dy biswieren licht. Sa kaem er yn
’t doarp, dêr’t Eke wenne. Efkes stie de
feint yn bistan, hwat sydstrjitte wie ’t
nou ek wer? It wie ek allegear like
tsjuster. P.E.B. wie noch net yn ’e Le
geaën, nammers to Heechterp wie’t ek
noch mar in healjier. Wie’t dizze strjitte
net? Of moast er ien fierder wêze? Né,
hy miende wol dat it dizze sydstrjitte
wie. Dat koe net misse, en dan de tredde
doar. De fyts tsjin ’e muorre oan.
„Folluk!”
In jongfaem kaem yn ’e gong. It wie
tsjuster yn ’e gong, mar hwat lette it?
Earst in oankrüperke, soks koe skoan
sünder Ijocht. De jas kaem üt en doe nei
de keamer. Der by it lampeijocht kaem
de Ontknoping!
Boate seach by it Ijocht fan ’e keamer-
lampe dat er by de forkearde faem wie,
dit wie Klaske, Feite syn faem. Op it-
stelde stuit dat Boate dit murk, seach
Klaske it ek en hja laken beide. Doe sei
Boate tsjin Klaske har alden dy’t er
freegjend by sleten: „Minsken, hjir is in
lyts bisbigryp. Ik miende dat ik yn dit
strjitsje wêze moast, mar it docht nou
bliken, ik bin forkeard!”
En Klaske lake en sei: „Dit is Eke har
feint. Ik bring dy wol efkes toplak”.
Doe laken de aldelju ek en har heit sei:
„It wurdt tiid dat wy hjir elektrysk
Ijocht krije. Boate fütske mei dizze golle
minsken en ünthjitte harren nochris oan
to kommen.
„Mar dan as myn freon hjir ek is”, sei
er.
„Nou dat is aerdich”, sei Klaske har
mem. ,Sinteklaes by de forkearde doar!”
„En”, sei hja, „Sinteklaes mei ek wol in
kop ha as in almenak.”
Klas brocht Boate efkes toplak. „En”,
sei hja, „fortelst it ek”?
„Allinne oan Eke en Feite, mar dy prate
der net fan fuort”, sei er laitsjend.
Hjoed, fiiftich jier forlyn, mei elts it wol
witte, dat Sinteklaes him doe by’t ts.jus-
Vaak hoort u deze dagen van de „Kom over de Brug”-actie of leest u
er van. Wat behelst deze actie eigenlijk?
„Kom over de Brug” is juridisch een Stichting, opgericht door de
kerken, die aan deze actie deelnemen. Het doel van de Stichting is
de verwerving van gelden ten behoeve van projecten en programma’s
van de kerken, met name*in de ontwikkelingslanden.
„Kom over de Brug” Is een tjjdeljjke samenbundeling van alle or
ganisaties van de deelnemende kerken, werkzaam op het terrein van
het missionaire en het diakonale leven der kerk.
„Kom over de Brug” treedt niet in de plaats van welke bestaande
organisatie dan ook; het vervangt geen enkele bestaande collecte,
maar is slechts een éénmalige concentratie ter realisatie van een
„schep bovenop” alle bestaande werk.
„Kom over de brug” tenslotte heeft géén eigen organisatie naar de
ontwikkelingslanden toe; het heeft geen eigen projecten-pakket, maar
heeft zijn projectenpakket uitsluitend door de participerende Neder
landse kerken ontvangen.
fytsten de maten nei de Wetterpoart-
stêd. It waer like skoan, „dat hawwe
wy altyd”, sei Boate, „it oare is aventür”.
By „Knor” sochten hja in plakje foar de
fytsen.
„Nou dit is alhiel mal hwat in fytsen”,
sei Feite. „Der binne mear dy’t nei
Snits tein binne”, sei Boate.
Doe’t hja de Easterdyk lans kuijerjen,
die soks wol bliken. It wie allegear
minsken.
„Nou hwat haw ik sein?” swetste Boate.
„Ja, as alles meirint, wurdt it in hiele
optocht”, glimke Feite.
Op ’e hoeke Skieppeplein-Greatsan by
„Leeuwenburg” moeten hja twa fammen
en kuijeren in slach it Greatsan om.
Boate sines hjitte Eke Walstra en Feite
roun by Klaske Mienstra. Hja wennen
allebeide yn ’e Legeaën, Sybrandabuor-
ren. Hja stieken yn ’e Trije Friezen efkes
oan. It wie suver in bijekoer, sa fol. De
fammen moasten noch in pear presint-
tsjes keapje op ’e Easterdyk. Goed fiif
ure setten hja nei Knor, dêr’t Eke en
Klas har fytsen ek stean hiene. Doe gyng
it nei de Legeaën. Healwei sawnen wie’t
doe’t hja yn Sybrandabuorren wiene. Al
lebeide moasten hja in sydstrjitte yn.
Feite yn it earste, dêr’t Klas har alder-
hüs wie, har heit wie sintrefugist op ’e
büterfabryk. Eke har heit wurke ek yn
’e fabryk, dy wie yn ’e bütermakkerij.
Nei in tige roerend ófskie ünthjitte Boa
te oan syn famke dat er Sinteklaesjoun,
tongersdei-to-joun wer kaem. Hja moe
ten elkoar op ’e ein fan ’e buorren, en
Boate die ütliz fan syn plannen.
„Dy blinder”, sei Feite, „dyn aekje rint
my flot genóch fan ’e helling.
Dit treft net sa bjuster, Klas en ik ha
it steld op sneintojoun.”
„Dan moast dizkear allinne reizgje, mar
dat rêd him ek wol”.
„It moat him rédde”, sei Boate, en astü
dan mei Klas ófpraetst op snein oer in
wiké wer, dan bin wy wer op streek, en
kin togearre reizgje”.
Sa waerd it program opmakke, en ón
der al dat petear wiene hja de Bargekop
al foarby, en Easterein kaem yn ’t fesier.
Sa’n ure fytsen draeiden hja yn ’e twein-
tiger jierren de han net foar om. En sa
makke Boate him Sinteklaesjoun ré, foar
de reis nei de Legeaën.
„Wurdt dat nou moade?” frege Afke,
Boate syn suster, dy’t krekt sechtsjin
jier wie.
„Ja famke”, sei er, „ik praet der oars net
oer mei bern, mar dou hast in fin mear
as in bears. Ja famke, dat wurdt nou
gebrük en astü achtsjin biste, dan is’t
wer om ’e twa wiken.”
„It liket, as wie it tinken”, sei Af.
„Dat is it ek, suske.”
Boate en Af koene altyd tige bést. Hja
laken en pleagen elkoar, mar dat gyng
büten it hert om.
„It wurdt ek tiid foar dy. Ien en twein- ter in kear raer forsint hat!
Het is geen probleem projecten voor in
totaal meerdere honderden miljoenen
guldens door de kerken overzee te laten
indienen. Het is wél een probleem hoe
een formule te vinden om zo veel moge
lijk aspecten tot zijn recht te laten ko
men en toch ergens een grens te trek
ken.
Allereerst is bepaald dat projecten van
overzee slechts via en door de deelne
mende Nederlandse kerken bij „Kom
over de Brug” ingediend konden worden.
„Kom over de brug” is dus geen zelf
standige projecten-verzamelende organi
satie; het projectenpakket is door de ker
ken overzee bij de Nederlandse kerken
aangereikt.
Het totale bedrag van reeds bij de Ne
derlandse organisaties voorliggende,
maar door geldgebrek onuitvoerbare, en
van nieuw ingediende projecten over
trof ver alle mogelijkheden. Daarom
moesten de Nederlandse kerken aller
eerst een selectie uitvoeren. Ter illustra
tie: alléén de Rooms-Katholieke legden
ruim 80 miljoen gulden aan projecten
voor, terwijl alléén de Protestantse ker
ken van Indonesië een pakket van meer
dere tientallen miljoenen guldens indien
den. In het laatste geval leidde dit tot
een speciale reis van 2 vertegenwoordi
gers van de Nederlandse Protestantse
kerken naar Djakarta om met de raad
Boate. „Dou bist hwat pessimistysk” sei
er tsjin syn maet.
Mar it Ijochte net op, it bleau de hiele
freed striemin waer. Men seach hast gjin
kop op ’e Nijstêd, dêr’t it oars Sinte-
klaesfreed pürdrok wie. De iennichsten
dy’t er in goeden oan hiene wiene de
herbergen, dy sieten fol. Hja hiene de
fytsen by de Jong stean op ’e hoeke. Hja
hiene efkes yn ’t Gouden Wagentsje sit-
ten, ek sa fol as in aei, men koe jin
kwaelik omdraeije!
„Dit is hjoed in mislearre reis,” sei Fei
te. En Boate, mei al syn optimisme
moast soks grif tajaen. Hwat net is kin
noch komme, hie er fan ’e moarn sein.
Mar it waer wie noch minder wurden.
„In dünker foarütsicht sei de man, en
doe hie er in swarte baerch by de sturt”,
sei Feite, „mar it liket foar üs ek dün
ker. Gjin faem dy’t har mei dit waer op
paed jowt!”
Nei’t hja de oerdeis fjouwer üre by De
Jong noch efkes pleistere hiene, foar de
aide lju en de susters in presintsje kocht
hiene, sei Feite: „Hwat seist?”
„Ja, de thüsreis moat mar oangean”, sei
syn freon. En sa stutsen hja yn ’e noard
westerstoarm op.
By de Ryp roun it efkes mei oan ’e hoe
ke fan „Michelsberch” ta.
„Witst hwat wy dwaen moatte?” sei Boa
te, „wy moatte tiisdei nei Snits, Sinte-
klaes-tiisdei, twa dagen foar’t de goede
man komt, dy reis docht fêst fortuten!”
„Fral as’t sok waer is”, glimke Feite.
To Baeijum by Ids Boschma, dêr’t hja
efkes oangyngen foar de léste 'sprint, die
Boate syn plan üt ’e doeken! En wer
waerden beide it iens. Ljouwert hie’t
raer sitte litten, mar de houn dy’t jin
biten hat, moat jin ek wër genêze.
En it waer liet him de tiisdei de tredde
desimber knap oansjen!
Rinskje en Aechje seine:
wer op ’e flitter om in faem?”
,Ja famkes”, sei Boate, „wy binne yn dat
stik fan saken noch al sinnich. Der wie
ne to Ljouwert in heap fammen, mar net
ien sa kreas as jimme en minder wolle
wy it net mei dwaen!”
„Swetse is ek in fak”, snuorre Aechje.
„Né bern,” sei Feite, „wy wolle nei Snits
om in nije hoed elk, dy oare is hwat flan-
trich wurden.”
„Fan ’e léste reis tink!” keatste Rinkje.
„Net lekskógje, famke”, sei Feite. „Hat
Sinteklaes jim net goed bidield?”
„Hwat goed is moat goed bliuwe,”
mem, „jim hawwe jim bést halden!”
„Spitich dat it by sokke famkes net wur-
dearre wurdt!” sei Feite, mar doe moast
hy sjen dat hy fuort kaem, oars hie er
in feech krige mei de skütelkwast! Foar
hüs skillen de feinten en róppen: „Wy
nimme in taeiman foar jim mei!”
„En foar jim seis in sükerwii?f” ropt
Rinkje.
Mei de wyn yn ’e rêch en in fleurig sin
r w
L 1
W. ï/-
