Ierland leven
hoop
Vietnam
en
in
en vrees
GabeSkiw
Gandhi ziet grote toekomst voor Azië
□E
1
i
van
het werk
de Kerken
van
overzee
Gouden filmpjes
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Plaatselijke Friese
vogelnamen
Aktie voor
kom over de brug
giro
7600
3DE
WEES RENTEBEWUST
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
3E
k.l*l*l*|*|*|*l*l*l*l*i*l*i*l*l*l*l*T*
l*l*l*i*l*!*l
*1 *t*i*l*l*J*!*l*i*l*l *1*1*1*-!*! *1*1*1 *1
*j*|*j
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
STICHTING
SPAARBANK „HARLINGEN”
ll 1111111111111111111111111111111111111111111111111
VRIJDAG 8 DECEMBER 1972
111e JAARGANG No. 96
I
Giro 887926
Wymbritseradeel.
Israël
Geest en materie
Rol van Europa
Australië
Centraal overleg
Ierland - Vietnam
AAN DE INWONERS VAN BOLSWARD
Zo slecht nog niet
Frankrijk
2e week december 1922
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
4«/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
üs hjoed to sizzen
S
F
i
i
Advertentieprijs: 20 ct. per mm.
Inges, mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 7,15 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Te Kubaard heeft een koe (rier) van
Osinga, een gemiddeld vetgehalte
In de Chr. School met 4 lokalen te Hei
denschap staan een hoofd en één onder
wijzer voor ruim 100 kinderen. Herhaal
de malen zijn oproepingen gedaan voor
nog 2 onderwijzers, maar zonder resul
taat.
De gemeentesecretaris van Didam ver
mist.
Krite Boalsert spilet 2e Krystdei Der wie
ris fan R. W. Canne.
Gandhi die hoofdredacteur is van het
Aziatisch weekblad Himmat sprak op
een stampvolle bijeenkomst in het West
minster Theatre die door 650 mensen
werd bijgewoond. Hij liet de steeds ver
anderende toestand in- Azië de revue
passeren en sprak de verwachting uit
dat Engeland, Ierland en de hele Europe
se Gemeenschap een belangrijke rol zul
len spelen in de toekomst van dat we
relddeel
„Het is belangrijk dat de Europese Ge
meenschap beseft dat het helen van haat
het bouwen van nieuwe betrekkingen
tussen mensen en het op revolutionaire
wijze veranderen van de motieven van
mensen onderwerpen zijn die de rest van
de wereld echt interesseren”, zei Gandhi.
„Wanneer je alles herleidt tot commer
ciële feiten, wordt de wereld cynisch.
Percentages en statistieken slagen er niet
in het menselijk hart werkelijk te ra
ken. Op een of anderé manier moet Eu
ropa een groot doel uitdragen, veel gro
ter dan het bruto nationaal product.”
Gandhi zei dat het recente overleg tus
sen de Britse regering, werkgevers en
werknemers over de economische toe
stand op veel mensen op de wereld in
druk had gemaakt.
„Indien u in dit land kunt laten zien dat
de werknemers, de regering en de werk
gevers niet bitter verdeeld zijn door
vooroordelen van welke kant ook, maar
dat het hele land samenwerkt als eens
gezinde partners, dan zou dat voor Azië
veel betekenen.”
aangevochten, zwaar gehavend uit de
stembusstrijd te voorschijn zullen ko
men. De enige remedie die voor Pompi
dou zal zeer waarschijnlijk een verbond
met de in Frankrijk snel aan invloed
winnende centrumpartijen zijn.
Debré heeft niet alleen openlijk ver
klaard dit nooit te zullen accepteren, ver
der stelt hij zich dusdanig extreem op,
dat het centrum slechts tot een coajitie
zal willen komen op voorwaarde dat het
hoofd valt van de meest fanatieke volge
ling die de Gaulle ooit gehad heeft.
Twee onderwerpen vragen nog even onze
aandacht. Het conflict Syrië-Israël en de
regeringswisseling in Australië.
Sinds de gevechten aan de Syrisch-Is-
raëlische bestandslijn tien dagen gele
den, hebben de Palestijnse commando’s
geen enkele actie ondernomen vanaf Sy-
risch grondgebied tegen Israël. De con
clusie lijkt gerechtvaardigd dat Syrië on
der militaire druk van Israël hetzelfde
doet als Jordanië en Libanon: de Pales-
tijnen verhinderen hun strijd voort te
zetten.
Niettemin blijven verscheidene kranten
in Beiroet aankondigen dat een nieuw
gewapend conflict tussen Israël en Sy
rië elk ogenblik kan losbarsten. Anderen
wijzen er op dat het aan deze bestands
lijn nog nooit zo rustig is geweest. Pre
sident Assad van Syrië heeft echter wel
redenen om een confrontatie uit de weg
te gaan. Ondanks de militaire verster
kingen die de laatste 48 uur uit de Sov-
jet-Unie zijn aangevoerd, heeft hij geen
enkele kans op een militair succes.
Nog meer klappen van het Israëlische
leger, dat met drie regimenten tegen
over één Syrisch regiment staat, zouden
voor tegenstanders van zijn regime aan
leiding zijn hem ten val te brengen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
ültg. A. J. OSINGA n.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat IS - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
It skoart net to koart,
It jak net to leech,
De hakke net to heech,
Dat is sa’t it moat,
By in trinten faem,
Dat’s sede en foarnaem.
(sa sei:) Simke Kloosterman.
Bolswards Nieuwsblad
1898 miljoen gulden in september toch
het op een na hoogste uitvoerbedrag van
dit jaar. De verhoogde productie van
wol, vlees, suiker en fabrieksgoederen
droeg in belangrijke mate bij tot de stij
ging van de uitvoer. De invoer ten be
drage van 1160 miljoen gulden was be
duidend lager dan in voorgaande maan
den. De daling werd voornamelijk ver
oorzaakt doordat ondermeer de invoer
van olie- en olieproducten sterk terug
liep door een verhoogde productie in
eigen land.
Speciaal voor jonggehuwden hebben wij een zeer aantrekkelijk
aflossingssysteem. Vraagt vrijblijvend inlichtingen.
Tenslotte Australië, waar evenals in ons
land een regeringswisseling plaats vindt.
De gouverneur-generaal van Australië,
Sir Paul Hasluck, heeft dinsdag de leider
van de Labourpartij, de 56-jarige Cough
Whitlam, opdracht gegeven een nieuwe
regering te vormen.
Hij aanvaardde tevens het ontslag van
premier William McMahon, liberaal,
Wiens regering bij de algemeene verkie
zingen van 2 december werd verslagen.
Na Nieuw-Zeeland gaat dus ook Austra
lië zijn conservatief-liberale regering
vervangen door een socialistisch bewind.
In beide gevallen waren de socialisten
lange tijd in de oppositie geweest, in
Australië zelfs 23 jaar. Wat dat betreft
heeft Den Üyl nog wel even de tijd.
De ommezwaai in beide landen is voor
namelijk het gevolg van het verlangen
van de kiezers naar een andere regering,
naar een aflossing van de wacht, zoals
deze week een ochtendblad het noemde.
Een bekend verschijnsel in de politiek,
dat zich overigens alleen kan voltrekken
als de oppositiepartij de kiezers wat te
bieden heeft.
Voor beide landen geldt dat de socialis
ten een gematigde partij vormen. Er zijn
extremistische stromingen geweest, maar
deze hebben geen voet aan de grond ge
kregen.
Ten aanzien van het conflict in Ierland
gaf Gandhi zijn gehoor deze uitdaging:
„Gaat het de geestkracht en wijsheid
van de begaafde mensen van deze ei
landen te boven dit probleem op te los
sen en deze wond te genezen? Indien dit
zou gebeuren, zou het een kernexplosie
van de geest voor de hele wereld bete
kenen.” Het zou zeker zijn uitwerking
op Indochina niet missen, voegde hij er
aan toe.
Terugkerend tot het thema van Azië zei
Gandhi dat hij niet zonder meer aan
nam dat het terugtrekken van Amerika
automatisch zou leiden tot het commu
nistisch worden van Zuid-Vietnam. „De
ze met bloed doordrenkte landen zou
den nog getuige kunnen zijn van de op
komst van leiders met karakter en kracht
die tegen rechts en links zouden kunnen
spreken over een nieuw soort revolutie.
Indien zij naar voren komen, zou er een
onverwachte wending komen in de ideo
logische oorlog in Indochina die natuur
lijk zal doorgaan lang nadat de fysieke
oorlog teneinde is.”
K.
van
3.16 hetgeen als een bijzonderheid kan
gelden.
In de krant van dinsdag j.l. hebt u kun
nen lezen hoe de actie „Kom over de
brug 1972” langzaam aan gestalte heeft
gekregen en op welke manier men thans
wil proberen tot werkelijk grootse daden
te komen.
De aan deze aktie deelnemende kerken
voelen zich met elkaar geroepen tot een
opdracht die samengevat kan worden in
4 onderdelen: verkondiging van het
Evangelie, dienstbetoon aan de mede
mens, bevordering van de gerechtigheid
en vernieuwing van de gemeenschap.
Deze wereldwijde, in feite oecumenische
taak (de aarde voor IEDER bewoonbaar
maken) verbindt allen op deze wereld
die zich christenen noemen. Juist vanuit
die verbondenheid mag en moet elke
kerk anderen laten delen in de mogelijk
heden en moeilijkheden die zij zelf heeft.
Kort samengevat betekent dit in de te
genwoordige situatie: kerken hier helpen
kerken overzee bij de uitvoering van
hun taak op hun plaats. Dit is ook de
rechtvaardiging van de enorme opzet
Als jongens wisten we niet beter of een
heidebarmke was een heidel armke, een
steenbarmke een steenbarmke, een blok-
vink een blokvink ,een blaumüske een
blaumüske en een tomke was ’n duumke
of tomke. Later kwamen we lot de ont
dekking dat het een fratertje, barmsijsje,
koolmees, pimpelmeesje of winterkoning
was.
Dat zijn de officiële Nederlandse namen
Een putter was een distelvink maar men
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hermaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
O
o
o
o
o
o
O
o
In het westelijk blok is Frankrijk altijd
het buitenbeentje; zo opk nu weer.
„De vorming van een Europese defensie
en één politiek Europa is onmogelijk, om
dat zij zou moeten steunen op de V.S. en
dit is een bijzonder riskante om niet te
zeggen verderfelijke zaak.”
Dit is de essentie van een bijzonder ex
treem'artikel, waarin Frankrijks gaullis
tische minister van Defensie, Michel De
bré, met één handgebaar de vorming van
een politiek Europa zelfs in de verre toe
komst van de baan schuift.
Dat Debré er tegen is zijn „nationale
strijdkrachten” beschikbaar te stellen
voor een gemeenschappelijke Amerikaan-
so-Westeuropese defensie-inspanning
was bekend. Maar dat hij er de onmoge
lijkheid van de vorming van een politiek
Europa op baseert, gaat belangrijk ver
der dan de mening van de Franse pre
sident Georges Pompidou.
In politieke kringen in Parijs begint men
dan ook steeds meer de indruk te krijgen,
dat de ultra-gaullist Debré bezig is aan
zijn politieke zelfmoord.
Alles wijst erop, dat de gaullisten wier
politiek op steeds meer terreinen wordt
Deze foto werd gemaakt op 25 nov. toen
nog niet alle bladeren waren gevallen.
Een nieuw stukje Bolsward, dat weini
gen nog van deze zijde zullen hebben
gezien. Het zijn de beide bungalows in de
hoek Wilhelminalaan-Matthias Poort-
vlietlaan, een stukje in het Parkplan dat
in diverse, ingezondens en raadsdiscus-
sies nog al in opspraak is geweest. Op
de achtergrond zien we het Julianapark,
op de voorgrond de berm van de Rijks
weg 43 met slootje. In de grootste wo
ning woont de fam. H. Schilstra. Archi
tectonisch een leuk geval, maar land
schappelijk achten we de linkse bunga
low minder geslaagd. Qua foto is het
leuk gevonden de boom rechts mee te
nemen. Daardoor krijgt de foto veel meer
diepte. Reeds eerder merkten we op dat
de betrokken fotograaf dit vaak
toepast. Misschien herkent u hem als zo
danig uit zijn werk, drs. J. Reinsma, die
we hartelijk dank zeggen voor zijn zen
ding nieuwe foto’s, maar van wie we
ook even geduld vragen.
Vietnam met hardnekkige vredesgeruchten en Ierland met uitbrei
ding van het conflict nn het gehele eiland vormen twee begrippen,
die u in schier elk journaal tegenkomt. Ook China wordt weer meer
malen genoemd. Inplaats van de recente gebeurtenissen te resumeren
sullen we trachten ditmaal wat achtergrond informatie te geven.
Zo zei Rajmohan Gandhi, kleinzoon van Mahatma Gandhi dezer da
gen in een toespraak in Londen dat hij, hoewel hij respect had voor ’t
doel van voorzitter Mao om niet alleen de staat maar ook de indivi
duele Chinezen drastisch te veranderen, niet geloofde dat het moge-
lijk is voor „een ideologie van materialisme de menseltjke natuur te
veranderen”. Hij riep op tot een „ideologie die gebaseerd is op een
revolutionaire toepassing van geloof in God en gehoorzaamheid aan
Hem welke voorzitter Mao of zijn opvolger zou kunnen helpen het
gigantische doel dat hij zich gesteld had te verwezenlijken”.
tekende de totale uitvoer ter waarde van van de hulpverlening van deze aktie, die
rekent op een opbrengst van 50 miljoen
gulden. Deze zijn bestemd voor de finan
ciering van meer dan zevenhonderd pro
jecten in bijna tachtig landen. Projecten
die wat de aard hiervan betreft variëren
van de bouw van een centrum voor
jeugd- en buurtwerk in Brazilië en een
lagere school voor kinderen van vluchte
lingen in India tot de aanschaf van een
vrachtwagen voor het vervoer van voed
sel, medicijnen en bouwmaterialen in
Afrika. Projecten, die stuk voor stuk
op hun noodzakelijkheid en waarde voor
de mensen daarginds zijn bekeken en bij
verwezenlijking die mensen daadwerke
lijk kunnen helpen zichzelf verder te
helpen. En de ervaring heeft al geleerd,
dat met betrekkelijk weinig middelen in
onze (westerse) ogen men in die over
zeese landen veel kan doen, omdat de
verhoudingen daar veel anders zijn dan
hier. Het plaatselijke aktiecomité, waar
in ALLE in Bolsward gevestigde kerk
genootschappen zijn vertegenwoordigd,
heeft in afwijking van de ontvangen
richtlijnen besloten tot een HUIS AAN
HUIS AKTIE in de landelijke aktiepe-
rode van 11-15 december a.s. Het is daar
bij uitgegaan van de veronderstelling,
dat ook de bevolking die niet bij een
kerkgenootschap is aangesloten, zo niet
met alle, maar dan toch met vele doel
stellingen van deze inzameling zal in
stemmen en desgevraagd hier gaarne aan
zal willen bijdragen.
Ongetwijfeld hebt u ergens het aktie-af-
fiche zien hangen van de moeder met
haar kind. Symbolen van het leven en
de toekomst. Symbolen ook van het ge
loof, de hoop en de liefde, de pijlers
waarop mensen, waar ook ter wereld,
steeds weer aan het leven van alledag
beginnen, ook al lijken deze steunpilaren
voor velen nauwelijks meer te ontdekken
Deze aktie geeft u een kans, een grote
kans, om vele mensen in de wereld dat
geloof, die hoop en ook het geloof in de
liefde terug te geven. Deze aktie geeft
u ook een kans te bewijzen, dat de „ge
wone man” veel meer kan dan wel eens
wordt vermoed. Want het aanzien van
deze wereld zal uiteindelijk alleen ver
nieuwd kunnen worden door alle mensen
die zich daadwerkelijk bewust zijn te
behoren tot één grote wereldomvattende
familie.
Op maandag 11 december des avonds
tussen zeven uur en half tien zullen
ruim 100 medewerkers/sters aan deze ak
tie over Bolsward uitzwermen en bij al
le adressen een informatiefolder met
antwoord-envelop afgeven. Deze ant-
woord-envelop zal dan op vrijdag 15 de
cember ook weer des avonds tussen ze
ven uur en half tien worden opgehaald.
Wij willen hierbij het volste vertrouwen
uitspreken, dat de bevolking van onze
stad, dat wil zeggen ALLE VERDIENEN
DE INWONERS, bij deze aktie daadwer
kelijk „over de brug” zal komen voor ’t
bereiken van een resultaat dat Bolsward
waardig is.
Het plaatselijke aktie-comité
„Kom over de brug 1972”
Hoezeer een ideofogie van invloed kan
zijn, de materiële situatie spreekt in de
wereldgeschiedenis geducht een rol mee.
Zo zat het dit jaar de Sovjet wat dat be
treft niet mee. Tekenend is in dit ver
band dat de regering van de Sovjet
unie hoopt dat het volgend jaar kan
worden voorkomen dat er weer een
misoogst komt.
Zij heeft bekendgemaakt dat er onder de
boeren een nationale wedstrijd zal wor
den gehouden wie in 1973 het meeste
graan kan gaan oogsten.
Er zullen daartoe geldprijzen beschik
baar worden gesteld en ook aantrekke
lijke dingen alg auto’s. In 1972 had men
190 miljoen ton graan willen oogsten,
maar men haalde slechts 160 miljoen ton
binnen.
Tot de prijzen behoren 3.753 rode banie
ren, 6.000 „jeugdwimpels”, autobussen,
ambulances, „andere soorten auto’s” en
sommen geld, variërend van 5.000 tot
150.000 roebels, dat is in Nederlands geld
20.000 tot 700.000 gulden.
Al mag Rusland dan wellicht uit nood
geboren de laatste tijd poeslief doen en
naar ontspanning streven, de militaire
macht wordt intussen geducht uitge
bouwd. Hetgeen ook weer reacties wekt.
De ministers van Defensie van 10 West-
europese landen, de z.g. Eurogroep, heb
ben dinsdag tijdens een ééndaagse bij
eenkomst hun instemming betuigd met
het plan om komend jaar ruim vieren
eenhalf miljard gulden meer aan diverse
NATO-verdedigingsprojecten uit te ge
ven.
Het gezamelijke militaire budget zal hier
door rond de 70 miljard gulden gaan be
dragen.
Terzelfder tijd heeft de Westeuropese
Unie dinsdag aan het begin van een drie
daagse conferentie in Parijs, aangedron
gen op een versterking van de defensie-
inspanning, met het oog op de bovenge
noemde toenemende militaire macht van
de Sovjet-Unie.
Tijdens hun bijeenkomst in Brussel heb
ben de NATO-ministers voorts een „in
tentieverklaring” ondertekend, die erop
is gericht te komen tot een grote stan
daardisering van de in gebruik zijnde
wapens.
De snel stijgende bewapeningskosten
vormen één der belangrijkste bronnen
van bezorgdheid in het westelijke bond
genootschap, maar tot op heden is wei
nig vooruitgang geboekt bij de standaar
disering van het wapenarsenaal, hoewel
dit zeer grote besparingen zou kunnen
opleveren.
mag ook putter zeggen. Dat was nog uit
de oude tijd, dat er meer vogels in kooien
gehouden werden en er speciale putters-
kooien waren. We hebben zelf wel zo’n
putterkooi gemaakt. Maar er zijn meer
vogels die men in zo’n kooi het „putten”
kon leren.
Zelf hebben we het een barsijsje geleerd.
De diertjes moesten dan zelf een „wa
gentje” met zaad aantrekken als ze hon
ger hadden en een vingerhoed met water
naar boven halen als ze dorst hadden.
Toen deze beweging defect raakte moes
ten we het barmsijsje na een half jaar
opnieuw leren en dit ging nog moeilijker
dan de eerste keer!
Maar eigenlijk was het een wrede ver
toning, want als er iets haperde dan
kreeg het diertje geen eten of drinken.
En als het vogeltje oud werd moest het
evengoed nog trekken of putten, hoewel
ook bij een vogeltje de ouderdom een
woordje meespreekt.
Tegenwoordig worden meer volières ge
houden waarin de vogels ruimte hebben
en zelfs nog wel tot een liefdeleven en
broeden komen. De tijd van speciale vin-
kenkooitjes en leeuwerikkooien met een
graszode is voorbij. De leeuwerikken zag
men veel bij schippers.
Vroeger waren er veel volksnamen, zoals
grafvogeltje (grêffügeltsje) voor frater
tje. Hoe men aan die naam gekomen is
weten we niet. Doch die plaatselijke
volksnamen moeten niet verloren gaan
en daarom houden we ons nog aanbe
volen voor mededelingen daarover. Ook
jagers en poeliers hadden soms bijzonde
re namen voor verschillende vogels, an
dere dan de officiële Nederlandse namen.
En de vogels die bij de plattelandsbe
volking het meest bekend waren, zoals
de scholekster, de bruine kiekendief en
meer, die hadden op verschillende plaat
sen steeds andere volksnamen.
G. Bosch Greunshiem, Leeuwarden
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
Zo slecht was de economische toestand
in dit land overigens ook nog niet. Ten
slotte een paar cijfers hierover:
Door een record-export overschot van
ruim 738 milj. gulden in sept. is ’t totale
overschot op de Australische handelsba-
lans in het eerste kwartaal van het fi
nanciële jaar 1972/73 gestegen tot 1724
miljoen gulden. Hoewel ruim 100 mil
joen gulden minder dan in augustus, be
-
Hwat haf
