Amerika plaatst de wereld
voor
raadsel
Tijdsangh
Gaöe Skroar
I
□EXX3EX3DE
I
f
I
w
Het westen doet in de UNO steeds
minder mee
I
3EJQE3E
O.K.K.K. damclub
Jorword
Fan stêd en lan
Iw
Kerststemming in
Bolsward
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
II
E
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I-
OJÜ’ Xj
c
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
li/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
BONDSSPAARBANK - HARLINGEN
DE EIN VN SICHT
k|#;*j#|*i*j*H*!*l*i*l*!*i*l*i*l*i*l*i*l
VRIJDAG 29 DECEMBER 1972
3OE3E
WEES RENTEBEWUST
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Speciaal voor jonggehuwden hebben wij een zeer aantrekkelijk
aflossingssysteem. Vraagt vrijblijvend inlichtingen.
z
E
jr
II le JAARGANG No. 101
Giro 887926
Wymbritseradeel.
Impasse
Verenigde Naties
Nog weken?
Mannen van het jaar
Hittegolf
Truman
by d’uütgang van het Jaer Onses Heeren MCMLXXII
üs hjoed to sizzen
to
Courantier.
I
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
’t Staat alles in de Vraag in dit myn somber Lied
Maar segt my, heeft een Mensch dan wel het Regt tot Klaager
wanneer hem Leeven en Gezondheyt syn gegund
moet hy niet moedigh dan de Last des Leevens draagen?
Heft dus de hoofden op, en stapt met frissche Moed
de duystre kille Poort van January binnen
Soo lang er Leven is, isser noch altyd Hoop
Soo laat ons dus vol Hoop het Nieuwe Jaer beginnen!
Amerika riskeert veel. Namelijk het verliezen van de sympathie van
een groot deel der wereld. Nadat het vredesschip voor kerstmis bijna
de veilige haven was ingeloodst, is het in Vietnam weer als van ouds.
Erger wellicht nog.
De Verenigde Staten hebben na een korte onderbreking van 36 uur
terwille van kerstmis, de zware luchtaanvallen op heel Noord Viet
nam hervat. Dinsdag rond het middaguur hebben Amerikaanse vlieg
tuigen hevige bombardementen uitgevoerd op met name de Noord-
vietnamese hoofdstad Hanoi en de belangrijke havenstad Haiphong.
Ook de Amerikaanse vlooteenheden voor de kust van Noord-Vietnam
hebben de beschieting van de noordelijke kuststrook hervat.
len van verleden week aanzienlijke scha
de hebben aangericht aan deze doelen.
Onbegrijpelijk dat wat in een reeks van
jaren niemand lukte, Noord Vietnam met
wapengeweld en bombardementen klein
krijgen, opnieuw wordt aangegrepen om
de vrede te forceren. Er zijn wellicht
motieven, die tot nu toe niet openbaar
zijn, anders is het absurd, wat hier ge
beurt, maar zolang de ware reden tot dit
bruut geweld niet doorzichtig wordt, stelt
Amerika de wereld wel voor een raad
sel.
Yn dit ald-jiersnümer soene wy graech
komme wolle mei sifers en kommentaer
oer it ófroune jier, mar de resinte sifers
binne noch net foar hannen. Seis dy fan
Boalsert net hwant dit jier wurdt net
mear in riedsgearkomste halden, hweryn
de boargemaster in versjoch jowt fan
it tal ynkommen en forteine persoanen
en hweryn hy fortelt hoefaek de widze
oer de flier stie en hoefaek de aid Marti-
nytoer liede moast om it stedsfolk mei to
dielen dat der wer in leave deade op it
hóf brocht waerd. Ek witte wy net hoe
faek as in jonge breid stroffele op de
sawnde tré fan it bordes dit jier. Mar
wy ha swak moed, dat dit jier de 10.000
helle wurde kinne. Al jierrenlang sitte
wy der tsjin oan, wy kinne huzen bouwe
Het was juist op de dag dat onze woon
plaats de bevrijdingsroes vierde, toen het
bericht uit de weer voor de dag gehaal
de radio klonk, dat president Roosevelt
was overleden. We horen het een van de
Canadezen, die we op de schouders na
men nog zeggen: „Grand old man! Nu
Protest in de wereld allerwege en dan te
bedenken, dat het weekblad Time pre
sident Nixon en zijn adviseur Henry
Kissinger heeft uitgeroepen tot „mannen
van het jaar 1972”.
Dit „paar apart” kwam volgens het blad
in aanmerking voor de onderscheiding
omdat het „de grootste verschuiving van
politieke krachten sinds het begin van
de koude oorlog” teweeg heeft gebracht
in de wereld.
Dit paar valt volgens het blad te verge
lijken met „Lodewijk XIV en Richelieu,
Metternich en Frans I, kolonel House en
Woodrow Wilson, Harry Hopkins en FDR
(Franklin D. Roosevelt)”.
Om dit laatste buitenlands overzicht van
dit jaar met een „warm bericht” te be
sluiten:
De hittegolf in Australië duurt onver
minderd voort. Op vele plaatsen zijn gro
te bosbranden uitgebroken die slechts
met inzet van het modernste materiaal
kunnen worden bedwongen.
De 27ste zitting van de Assemblée van de
Verenigde Naties is gesloten, nadat 3000
gedelegeerden van 132 landen er 13 we
ken over hadden gedaan resoluties aan te
nemen die niets nieuws bevatten en die
gingen over oude zaken als kolonialisme,
ontwapening, kernproeven enz.
De kleine landen, die geen enkele ver
antwoordelijkheid kunnen dragen en dit
ook niet behoeven te doen, drukten hun
stempel op alle stemmingen. Veelbete
kenend was, dat geen enkel westers land
van betekenis een resolutie aangenomen
kreeg. Op één uitzondering na dan: Ame
rika zag zijn voorstel aangenomen zijn
bijdrage aan de financiering van de UNO
drastisch te beperken.
Statistici hebben al uitgerekend, dat
Amerika slechts 12 procent van alle re
soluties die op deze zitting zijn aangeno
men, heeft gesteund. Dit is typerend voor
de richting, die de UNO is ingeslagen,
aldus concludeerde dezer dagen een och
tendblad. En terecht: Het Westen doet
steeds minder mee. Werkelijke besluiten
die ook worden uitgevoetd, worden in
deze wereldorganisatie niet meer geno
men. De meerderheid geeft alleen lucht
aan zijn anti-westerse emoties. En dit
kost niets.
In Sydney is elk open vuur verboden -
zodat een openlucht kerstviering daar
moest plaatsvinden zonder brandende
kaarsen.
Reeds verleden jaar maakte de heer R.
A. Reijnders deze foto voor ons. Wij heb
ben met plaatsen gewacht totdat „de
boom” er dit jaar zou staan. Helaas, dit
it
se
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
O
o
o
c
c
o
De minske is de mjitstêf fan alle dingen.
Bolswards Nieuwsblad
Inplaats van tot een versnelde oplossing
te komen, lijkt door deze bombardemen
ten de zaak veeleer in een impasse te
komen.
Woordvoerders van Noord Vietnam in
Parijs hebben met nadruk verklaard, dat
aan hervatting van het overleg niet kan
worden gedacht zolang de Amerikaanse
bombardementen op Noord-Vietnam bo
ven de 20ste breedtegraad blijven voort
duren. Hanoi is pas weer bereid te pra
ten als deze aanvallen worden gestopt.
Luchtaanvallen beneden de 20ste breed
tegraad vallen niet onder deze voorwaar
de, daar de Amerikanen ook gedurende
de geheime onderhandelingen in Parijs
in het gebied beneden de 20ste breedte
graad aanvallen hebben uitgevoerd.
gebeurde niet en daarom toch maar dit
plaatje, dat qua foto uniek is. De foto
graaf bereikte n.l. een speciaal effect
door de horizon erg laag te kiezen. Zo
steken de leeuwen op het bordes b.v. af
tegen de lucht en lijkt, voor wie niet
beter zou weten, het stadhuis geheel ge-
issoleerd te staan in een open ruimte.
De bloembak op de voorgrond sugge
reert de nodige diepte (Opgemerkt zij
dat men verleden jaar rond kerstmis de
bakken reeds had geledigd en nu nog
niet). Het enige bezwaar tegen de foto
is, dat deze ietwat te donker is gehou
den. Wel verhoogt dit de sfeer rond
kerst en nieuwjaar, maar bij de krante-
afdruk gaan er helaas veel details ver
loren, die op de originele foto duidelijk
zichtbaar zijn.
't Jaer twee en seeventig is bykans heen gegaen
het gaf ons niet veel Rust, maer veelderley ellenden
wy syn, als eeuwen her, met klamme vrees bevaen
voor ’t wreed en duyster werck van boeven en van benden
’t Olympiaase Feest van vree en broederzin
kwam bloedig aan syn eynd, maer oock op d’ eygen velden
Kwam ’s spreeckwoort „Sport vereent” maer selden tot syn regt
als men door ’t knocken yedre weeck gewonden telde
en de supporterschaer, van vreugd of woed’ besielt
vaeck op de vuyst ging naa ,als wilde dieren brullen
en er was oock veel Mot, hetsy door ’t huys gekraeck
’tsy om de krygsmagt met haer weelderige krullen
Terwyl soo wel in ’t verre land Amerika
als by de Oosterbuur, ’t verkiezingsvier fel brandde
was ’t gepolariseer de orde van de dag
by ’t warrig kies-festyn in onse Laage Landen
De uytkomst bragt ons volck noch dieper in ’t Moeras
wie moest, soo was de vraeg, nu strakx het Land regeeren?
Zal ’t Baerent syn of Joop, of Bas of Frans of Hans?
(wy moogen onse leydslien immers tutoyeeren?)
Inmiddels heeft De Bildt ons meenge Loer gedraayt
De Winter heeft ons Land zelfs heelendal vergeeten
en Herfst en Lente bragten heerlyck zoomerweer
terwyl de Zoomer haest geen Zoomer meer mogt heeten
Soo windhoos als orkaan joegen oover ons Land
der Jaergetyden houvast ging voor ons verlooren
de boel stond op syn Kop, op veelderley manier
en ooveral was Stryd, Krakeel, Gewelt en Tooren
Maer ondertusschen wierd ons Geld steeds minder waerd
wat eens een Daelder was, slonk weldraa tot een Gulden
terwyl sy die het Schip met Geld bestierden, sich
in duystre termen en in dicke Woorden hulden
Couranten bragten nieuws, maer selden was ’t goed nieuws
van hooger Prysen en noch hoogere Tarieven
en yeder had syn wensch, of deed beloften, om
in ’t politiek Tournooy de kiezers te gerieven
Soo gaen wy ’t oud Jaer uyt ent Nieuwe Jaer weer in
wat biedt ’t voor Uytzigt? Alle raamen syn beslaagen
hetsy voor eygen Land, hetsy voor ’t Wereldrond
sal in dit nieuwe Jaer tog noch een Ligtstrael daagen?
We werckers synibenauwt, gaet strakx de Tent soms digt?
Moeten sy strackx welligt in de Wee-Wee gaan loopen?
Dat kost ons noch méér Geld, dan kan men voor syn Knaack
niet eens de waerde van een halve gulden koopen!
Tog vierden wy dit Jaer heyl feestlyck Sinterclaes
de neringdoenden waaren gants niet ontevreeden
op ’t Kerstfeest, wéér een feest van welvaart en van Ligt
schynt het als werd ter Weereld nergens mee geleeden
Uitslagen waren: F. v. d. MeulenF. v. d
Werff 01; B. JongsmaG. de Vries 1—
0; K. TijssenJ. Dijkstra 10; H. de
JongS. Bootsma 0—1; G. HylkemaW
v. d. Zee 10; S. HogerhuisH. Ringnal-
da 10; Jelte DijkstraS. Hogerhuis
01; K. GreydanusM. Wouda 10; K.
GreydanusN. v. d. Zee 10; Tj. Tijssen
K. Greydanus VaVz; J. DijkstraN.
v. d. Zee 01G. TijlkemaM. Wouda
1—0.
Een woordvoerder van het Amerikaanse
ministerie van Defensie, Friedheim, ver
klaarde in Washington dat alle Ameri
kaanse luchtstrijdkrachten in Indo-Chi-
na deelnemen aan de aanvallen op
Noord-Vietnam.
Hij liet doorschemeren, dat de luchtaan
vallen wellicht nog vele weken zullen
doorgaan, waarbij de kans bestaat dat
alle militaire doelen rond Hanoi en Hai
phong vernietigd worden. Friedheim
voegde hier aan toe, dat de luchtaanval-
f l
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, W onseradeel, Workum en
is dan zijn toen nog onbekende opvolger,
Truman, op hoge leeftijd overleden.
Een groot deel van Truman’s buitenland
se politiek heeft in het teken gestaan
van afweer tegen de Sovjet-expansie. In
dit kader, bevorderde hij met alle macht
het Marshallplan, waarmee Amerika Eu
ropa economisch weer op poten zette,
hielp hij Griekenland en Turkije in hun
anti-communistische strijd, hield hij het
been stijf in de Berhjnse crisis en spande
hij zich in voor het sluiten van het NA-
TO-verdrag.
In 1952 wilde Truman geen nieuwe pre-
sidentskandidatuur. De republikein
Dwight D. Eisenhower werd zijn opvol
ger.
I
I
I
by de fleet, mar as wy tagelyk yn de
binnenstêd oan it öfbrekken of tichtspi-
kerjen binne, jowt it in bytsje (al moat
it fansels wól!). Wy leauwe dat de oast
earne oars sit: it hieltyd noch lytser wur-
den fan de hüshaldingen. Mar ienkear
sil ek der in ein oan komme, soe men
sa sizze.
Oer foarlopige lannelike sifers beskikke
wy Wol en it is learsum jin dêroan to
spegeljen, tochten wy sa.
De Nederlanske bifolking wint noch elk
jier oan, mar ek elk jier giet it stadiger.
Wy binne nou meielkoar mei syn 13,4
miljoen, dat is in aerdich hantsjefol op
sa’n lyts pöltsje groun, al soe men dat
sa net sizze as men hjir yn it iepen fjild
stiet en men suver rounom de kime bi-
eagje kin!
Dit jier is de bifolking fan üs lan mei
121.000 oanwoun. Dat is in kwart fan
hwat der yn Fryslan wennet, mear as
12 kear as hwat der yn Boalsert wen
net, mar oan de oare kant ek al net mear
as yn in fikse provinsjestêd yn Hollan.
Dus 121.000, mar it jier derfoar wie dat
noch 150.000 en dêrfoar 162.000. Dat giet
dus hurd nei de bidelte en oer in pear
jier is it stilstan as dizze tindins him
trochset. Fan dit oerskot komme sa’n
100.000 op rekken fan it feit, dat der noch
altyd mear bern komme as der minsken
stjerre. Fierder kamen der ek in 8000
Surinamers by (minister Van Agt wol
dy stream hwat yndamje en 7000 gast
arbeiders üt de lannen om de Middel-
lanske sé hinne. As wy dy sifers sa sjog-
ge soe dat in oar jier ek wolris minder
wêze kinne en it tobekrinnen fan it< oer
skot noch hurder gean.
Derby: it tal lytse poppen dat yn it naen-
tsje lein wurdt, rint ek tobek, stadich
mar wis.
Op elke 1000 minsken waerden der yn
te, hwant dit is mei f 1000,- kolleezje-
jild net to rédden. It tal t.v.-toestellen
hat syn hichte hast. It gyng noch in
bytsje omheech. len op de 4 minsken
(lytse bern en alles meiteld) hat nou yn
üs lan in t.v. As wy dan witte, dat der
yn elk hüs gemiddeld 3,31 minsken wen-
je, kin dus steld wurde, dat suver elk in
t.v. tastel hat (hwant der sille ek noch
wol hwat „swarte” wêze).
Der is faek kapkere oer it feit dat der
net genóch boud waerd. Dit jier lykwols
is it in record /hwat der oan wenten
klear kaem, mat nuver, suver gjinien
krante fielt him nou toppen dêrfoar it
ófgeande kabinetris in fear yn ’e broek
to stekken.
Meielkoar ha wy nou mear as 4 mil
joen wenten. Derby: it tal plakken yn
rêsthuzen, forsoargingsflats en for-
pleechtohuzen rint noch altyd omheech.
Fan de 152.000 nije wenten, dy’t dit jier
klear komme ha 149.000 sintrale for-
waerming. Dat is dus al lang gjin lükse
mear. (Yn 1971 kamen der 136.000 wen
ten klear, yn 1970 mar 117.000 en de bei
de jierren derfoar elk 123.000, it rekord
kin dus ek noch wol bisjen lije!)
Ta bislüt noch hwat oer it lean. Troch
inoar wie it bruto üre lean yn de lan-
bou f 5,67, yn de yndustry f 6,94 en yn de
boufak f 7.55. Yn de boufak waerd ge
middeld 48,3 üre arbeide. It gemiddeld
wylean wie dus 48,3 x f7,55 is f364,66.
As in agrariër der oan takomme wol
moast hy 64,3 üre yn it spier dat is 16
üre langer, dat is in tredde part! Ja, dat
is noch altyd hwat üngelyk fordield yn
wrald. Sa sjoen neat gjin wünder d
der as der in boerearbeider frege wui
der gjin 80 man mear opsetten komm.
lyk as nou krekt 50 jier lyn binnen tw;
dagen barde doe’t in boer f 13,- wyks bea
en frij wenjen. Tiden hawwe tiden.
1970 noch 18,3 bern berne, yn 1971 noch
17,2 en dit jier forwachtet men dit sifer
net heger as 16,1! Fansels kin dit net sa
troch gean, hwant dan soene der mei 15
jier hielendal gjin bern mear komme,
mar in düdlike tindins is it sunder mis.
Dat docht ek bliken üt it folgjende.
Fan dy 16,1 bern (op de 1000 ynwenners)
wiene dat dit jier 6,8 as earste bern, 5,8
as twadde, 2,1 as tredde en 1,4 as fjirde
en mear. Yn 1958 wie dat léste sifer noch
5.6 en dit sprekt suver boekdielen: de
hüshaldingen wurde hurd lytser. Wy sil
le it der net oer ha oee ’t komt, oft it
goed is of forkeard, mar it feit leit dêr
sa ta.
Der steane spitigernoch oare (tryste) si
fers foaroer. It tal minsken dat oan kan
ker stoar (ek op de 1000) roun omheech
fan 1,948 oant 1,96 en dat oan hertsyk-
ten fan 3,792 oant 3.98. Yn totael stoarn<
der dit jier op de 1000 minsken -8,6, for-
line jier 8,4. As der alle jierren minder
bykomme en mear óffalle sil it nammer-
sto hurder gean.
Wy üntliene dizze sifers oan „Het jaar
1972 in cijfers”, in publikaesje fan
Sintrael Buro foar de statistyk, dat
binne wol aerdich bitrouber.
Der steane ek oare sifers yn, dy’t
tinken jowe. Sa sprong it totael oan
kosten foar de soarch foar de sounens
(mei alles hwat der by heart) yn ien jier
foarüt fan (8,4 miljaerd nei 10,3, dus sa’n
25 °/o en dat lycht dêr net om. Leau mar
dat sokke sifers wolris rounfels yn de
foarholle bringe fan hwa’t aenst oer it
nije kabinet gear moat of der in sit yn
nimme. De oerheitskosten rinne hurd
omheech. It tal bern dat fierder leart
gyng yn ien jier omheech fan 352 nei
369 op de 1000, dat fan it tal dat nei de
universiteit giet fan 60 oant de 64. Alle-
gearre prachtich moai, mar it hat fan
sels wol konsekwinsjes foar de skatkis-
Hwat hat
I
