Bolsward heeft sluitende (ontwerp)
begroting
Gate SKroar
Subsidies wel, belastingen niet
verhoogd
Zilveren filmpjes
Fan stêd en lan
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
llllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllll
■i
-
DINSDAG 23 JANUARI 1973
112e JAARGANG No. 7
Zinker
Naar 90 °/o
Algemeen
Fin. consequenties
Eekwerd II
Openbare werken
(Voor vervolg zie pagina 2)
Geen belastingverhoging
Stratenplan- en bruggenbouw
üs hjoed to sizzen
Budgetaire ruimte
Stichting
Wy ploeije en eidzje en struije
It sied yn ’t réë lan;
Oft it waekse sil en dije,
Regionaal belang
Ha wy net yn üs han.
4e week januari 1948
Niet alles in eens
IT LANBOUSKIP HINNE (III)
dat
Prinses Beatrix 10 jaar.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ui tg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adrest
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 Of 2335
(05157),
Nederland krijgt van de 2436 miljoen
dollar Marshallhulp 60% cadeau.
Ans van Dijk, de beruchte medewerkster
van de SD te Amsterdam ter dood ver
oordeeld en terechtgesteld.
Plannen voor de bouw van een indus-
trieflat te Bolsward.
Zurich heeft een geslaagde actie gehou
den voor een nieuwe klok. De klok is
reeds besteld.
Het wil ons voorkomen dat onze gemeen
te vooralsnog niet in staat zal zijn de
lasten van een dergelijke investering te
kunnen opvangen. In overleg met de be
treffende adviesorganen hebben wij be
sloten uw raad binnenkort voorstellen te
doen tot de aanleg van een riolering van
af de plaats van de zuiveringsinstallatie
naar de Gysbert Japicxbrug. Voorts zul
len plannen worden ontwikkeld de rio
lering van Noord II via het Industrieter
rein door te trekken naar de Harlinger-
straat terwijl tevens een zinker zal moe
ten worden gelegd naar het bestemmings
plan Eekwerd. De lasten van een derge
lijke investering zullen kunnen worden
opgevangen uit de opbrengst van de ver
hoogde rioolrechten.
Hiervoor is opgemerkt dat investerin
gen zullen moeten worden gedaan in het
belang van zowel de inwoners van onze
forline
fiskale
frije reservearring yn 1973 ta de helte
werombringe wol, dit omt de skatkiste
de boaijum sjen lit. De selsstannige ?f-
trek is yngeande dit jier ynlutsen. Dit
haldt yn, dat der foar de selsstannigen
fan de taseine toelichting neat op ’e his-
pel komt. Nei alle moaije biloften, dêr’t
praktysk alle politike partijen by de
lêsthalden forkiezingen mei skerme ha,
neamt de foarsitter fan it Lanbouskip dit
in alderüngelokkichst risseltaet. De ien-
nichste mooglikheit om op koarte termyn
noch hwat to dwaen foar de lanbou is it
üngedien meitsjen fan de ynfestearings-
óftrek. De hear Knottnerus bijoech him
efkes op it politike mêd, doe’t hy de
hoop ütspriek, dat der mar gau in regear
komme mochte, dat dit alteast dwaen
woe.
Op it stuit dat wy dit skriuwe liket dat
der noch net op. Ruppert docht (of faeks
ynmiddels al die) alle war en bisocht it
oer alle bügen, mar hieltyd briek it him
wer by de hannen omt óf, lit stean dat
der in regear üt ’e bus kaem dat rêst op
partijen dy’t yn dit stik fan saken syn-
ünthjit neikaem.
Der binne fansels ek gunstiger wizigin-
gen kommen as it nije skivetaryf foar de
ynkomstebilêsting, de aparte bilêsting
foar de wurkjende frou, it net jilden fan
de aksynsforheging fan dieseloalje foar
lanboutrekkers en de kompensaesje foar
in wiziging yn it 14% BTW-taryf.
Ek oer de nije weardearring foar lanskip
en milieu, dy’t tige forban haldt mei it
Volkshuisvesting en ruimtelijke or
dening
De vaststelling van het bestemmingsplan
Eekwerd II zal spoedig bij uw raad aan
hangig worden gemaakt. De hiervoor be
nodigde gronden zijn aangekocht en
pachtvrij. Ten aanzien van de in het
plan te realiseren woningbouw zal met
de woningstichting overleg moeten wor
den gepleegd.
Omtrent de stadssanering en reconstruc
tie hopen wij u in de loop van het jaar
nadere voorstellen te kunnen doen.
Het ligt in onze bedoeling op korte ter
mijn een commissie te vormen uit ver
tegenwoordigers van alle instanties die
bij deze materie zijn betrokken. De be
sprekingen terzake zijn inmiddels afge
rond. Wij zijn van mening dat het karak
ter van onze binnenstad moet worden
bewaard. Teneinde te voorkomen dat
door verschillende van inzicht de plan
nen steeds zullen moeten worden gewij
zigd en aangepast menen wij dat een
commissie van deskundigen noodzake
lijk is.
Daarnaast is het met het oog op de res
tauratie en reconstructie noodzakelijk
dat een stichting wordt gevormd die zich
de restauratie en reconstructie van te
bewaren panden ten doel stelt. Deze
stichting zal zeker bij het overleg met de
commissie van deskundigen moeten wor
den betrokken in de commissie moeten
zijn vertegenwoordigd.
Daarnaast zal een vereniging van be
langstellenden, die in de stichting zal
zijn vertegenwoordigd, goede diensten
kunnen bewijzen.
Bovendien zal dan de bevolking van onze
stad nauwer bij de te realiseren plannen
kunnen worden betrokken.
Gelukkig behoeven wij u thans geen
voorstellen te doen de plaatselijke be
lastingen voor het sluitend maken van
de begroting te verhogen. Wel vinden wij
het verheugend dat uw raad tot nu toe
steeds als dat noodzakelijk bleek, bereid
was in het belang van onze gemeente,
de daarvoor in aanmerking komende be
lastingtarieven aan te passen, teneinde
te .voorkomen dat vanwege een niet slui
tende begroting bepaalde voorzieningen
niet zouden kunnen worden gerealiseerd.
Wel is hierbij duidelijk komen vast te
staan dat alleen na uitvoerige toelichting
en discussie u tot besluitvorming is ge
komen, waardoor gelukkig is voorkomen
dat onze gemeente zich zou moeten voe
gen bij de lijst van gemeenten met een
De raadsleden van de gemeente Bolsward ontvingen dezer dagen de
ontwerp gemeente-bedrjjfsbegrotingen 1973. Het verheugt ons dat
wjj u reeds op dit tijdstip de begroting voor het jaar 1973 kunnen
aanbieden, aldus Ben W in hun aanbiedingsbrief, die dan vervolgen:
Bü de aanbieding van de begroting 1972 hebben wij u meegedeeld er(
naar te willen streven nog voor de aanvang van het dienstjaar 1973
de begroting aan te bieden, doch dit bleek niet haalbaar. De achter
stand die in de financiële administratie heeft bestaan is thans vrijwel
weggewerkt en wij mogen verwachten dat zonder tegenslagen de
volgende begrotingen tijdig vóór de aanvang van het dienstjaar kun
nen worden behandeld.
Het lijkt ons dienstig om u naast de toelichting die op de verschillen
de posten van de begroting is gegeven hierna een algemene toelich
ting te geven omtrent een aantal zaken. Uit deze algemene toelich
ting citeren wij:
Ten aanzien van de woningbouw menen
wij te moeten opmerken dat de realise
ring van woningbouw in het bestem
mingsplan Eekwerd I in een sneller tem
po is gerealiseerd dan kon en mocht wor
den verwacht.
Helaas is ook geconstateerd dat de bouw
prijzen zodanig zijn gestegen dat vooral
voor de laagst bezoldigden de huren van
nieuwe woningen onbetaalbaar zijn ge
worden. Gelukkig kunnen toekenning
van een doorstromingsbijdrage of huur
subsidie enig soulaas bieden.
Het beeld van de begroting 1973 is ge
lukkig aanmerkelijk beter dan dat van
het vorige begrotingsjaar. Deze verbete
ring is niet alleen een gevolg van het
feit dat de financiële verhouding tussen
het rijk en de gemeenten ten aanzien
van de uitkeringen sociale zorg is verbe
terd, doch ook de verhoging van een
aantal plaatselijke belastingen, waartoe
u in 1972 besloot, geeft meer financiële
armslag. Hoewel de post voor „onvoor
ziene uitgaven” een raming aangeeft
van f 71.504,98 is er naar onze meping
nog geen reden tot juichen. In onze ge
meente zullen zowel voor de leefbaar
heid van de eigen inwoners als die van
de regio de komende jaren nog een
groot aantal investeringen moeten wor
den gedaan, die enorme financiële con
sequenties zullen hebben. Een strak fi
nancieel beleid zal dan ook in de toe
komst noodzakelijk, blijven, welk beleid
alleen mogelijk zal zijn in een goed sa
menspel tussen uw raad en ons college.
Wij menen er daarom ook goed aan te
doen uw raad over de problemen waar
mee ons college en daarmede uw raad
zullen worden geconfronteerd nader toe
te lichten.
De folgjende bern skriuwe oan Marijke
muoi (Fryske praethoeke yn de Boalser-
ter krante): Betty Draeijer, Tsjerkwert;
Hein, Sybren en Anna Wynia, Itens; Ja
coba Boersma, Exmörra; Richtsje Can-
rinus, Skuzum; Hylke Speerstra, Yms-
walde; Akky Draeisma, Piaem; Geartsje
de Witte, Wüns; Siepy Laagland, Boal-
sert; Joukje Hiemstra, Kübaerd; Grad-
dy Brattinga, Blauhüs; Pytsje Aukema,
Peinjum; Appy en Froukje Smink, Fer-
walde; Teatske de Vries, Blauhüs; Piter,
Feikje en Bet Frankena, Winsum; Auk-
je Tippersma, Wommels; Aukje Koster,
Tsjerkwert; Jikje en Joukje Bosch, Hich-
tum; Akke en Klaske de Boer, Gaest en
Wytske T. van Scheltinga, Blauhüs.
Het streven van ons is er steeds op ge
richt geweest op het moment dat de
zuiveringsinstallatie in gebruik zal kun
nen worden gesteld, budgettair een zoda
nige ruimte op de gemeentebegroting te
hebben dat een groot deel van het riole-
ringsplan kan worden uitgevoerd, opdat
een optimaal gebruik van de installatie
kan worden gemaakt. Wij hebben u hier
omtrent dikwijls geïnformeerd. Teneinde
dit resultaat te kunnen bereiken hebben
wij u voorgesteld de heffing van riool
rechten etappegewijs te verhogen. De op-
,brengst van rioolrechten boven f 20,- per
perceel is op ons voorstel in 1972 niet
voor de algemene dienst gebruikt maar
toegevoegd aan de reserve. Ook voor
1973 wordt u voorgesteld de hogere op
brengst voor dit doel te reserveren.
Tenslotte zullen de rioolrechten in 1974
nogmaals moeten worden verhoogd tot
het bedrag van de van rijkswege voor
geschreven normen, waardoor wederom
ruimte op de begroting zal worden ge
schapen voor de verdere aanleg van de
rioleringen.
Het rioleringsplan voor de gehele ge
meente is door het adviesbureau van Ir.
Dr. Kuipers gereed gemaakt en hebben
wij in grote lijnen met u onlangs be
sproken.
Te uwer informatie hebben wij het ge
hele plan thans ter inzage gelegd. De to
tale kosten van dit plan zullen f 3.625.200
bedragen.
Vanwege het feit dat de rioolwaterzui
vering een provinciale taak is geworden
zal onze gemeente terzake geen bemoeie
nissen meer hebben. Uit de toelichting
bij de provinciale begroting voor 1973
is ons gebleken dat de provincie het plan
voor de bouw van een rioolwaterzuive
ringsinstallatie heeft overgenomen en
tracht in de loop van 1973 met de bouw
van deze installatie te beginnen, zodat
deze midden 1975 in gebruik zal kunnen
worden gesteld. Realisering van een zui
veringsinstallatie heeft alleen zin als ook
de bestaande rioleringen op de installa
tie zullen kunnen worden aangesloten
en een zo groot mogelijk aantal woningen
op de installatie zal kunnen lozen.
Bovendien zal dan zijn bereikt dat, de
bestaande industrieën meegerekend, 83
procent van de capaciteit van de zuive
ringsinstallatie zal zijn benut.
(De installatie zal aanvankelijk een ca
paciteit hebben van 40.000 inwoner equi
valenten.) Teneinde een groter deel van
de capaciteit van de zuiveringsinstallatie
te kunnen benutten zal het noodzakelijk
zijn dat een zinker wordt gelegd vanaf ’t
Plein 1455 naar het Laag Bolwerk.
Gezien echter de financiële consequen
ties van deze investeringen en de bud
gettaire positie van de gemeente menen
wij dat uitvoering van deze werken al
leen in het kader van de werkverrui
ming mogelijk zal kunnen zijn. De plan
nen voor deze werken zijn voor uitvoe
ring gereed gemaakt en een aanvraag
om subsidie is ingediend.
Indien tot aanleg van riolering en ver
betering van straten kan worden over
gegaan zal er tevens op moeten worden
gerekend dat zowel de Gasthuisbrug als
de Snekerpoortsbrug zullen moeten wor
den vervangen. Ook voor deze beide pro
jecten is een subsidie-aanvraag inge
diend.
De uitvoering van het stratenplan en
bruggenbouw zal naar raming een in
vestering vergen van f 2.500.000,-.
Ons college ziet geen mogelijkheden hier
voor dekkingsmiddelen aan te wijzen.
Tot nu toe was het vanwege de geringe
arbeidsreserve in onze gemeente vrijwel
onmogelijk in het kader van de werk
verruiming voor subsidie in aanmerking
te komen. Wij menen echter dat er aan
wijzingen zijn dat het terzake gevoerde
beleid zal worden gewijzigd waardoor er
wellicht mogelijkheden tot het verlenen
,van subsidie voor de genoemde projec
ten zullen ontstaan.
Ir. Knottnerus, it noch efkes ha
oer de fiskale aspekten.
Ek op fiskael gebiet kaem der
jier noch al hwat foroaring. De
aldedeireserve is in goede saek, ek al
giet de wetlike regeling safier net as it
foarstel fan de kommisje Van Soest.
Noch slimmer is it, dat men de bilêsting-
proef nommen. Doel wie de finansie-
ringsmooglikheden yn de lênbou to for-
romjen. Noch krekt foar de jierwiksel
waerd de earste erfpachtoerienkomst te-
kene. Lyk as safaek naem Fryslan hjirre
de foarstap. It barde op 28 desimber yn
Kollum. It earste skiep is dus oer de
daem, mar al to heech binne de for-
wachtings net spand. In forromming fan
it proefgebiet buten de grinzen fan de
ruilforkaveling. soe wol winsklik wêze.
Yn 1972 is noch in nij ynstremint tafoe-
ge oan it bilied fan de bidriuwsüntwik-
keling. De rinte.subsydzj es, hweroer yn
Brussel lang rieplachte is binne yn üs
lên op 15 novimber mooglik wurden. It
soe in goed ding wêze, as ek de tünbou
en de bargehalderij dêr fan profitearje
koene.
Ta bislüt heakke Ir. Knottnerus yn syn
nijjiersrede noch efkes yn op in radio-
diskusje oer it bisteansrjocht fan it mi-
nistearje fan Lanbou. It leit noch al yn
’e reden dat hy der waerm foar pleite it
ministearje bistean to litten. Dit achte
hy net allinne yn it bilang fan de Neder-
lanske lanbou, mar ek en binammen
foar it lanboubilied op Europeesk en yn-
ternasjonael niveau.
Hjirmei slute wy dan dizze rige fan trije
artikels oer it lanbouskip óf. De agra-
ryske sektor hat dêrmei dan wol wer syn
gerak krige. In oare kear wer ris in hiel
oar Onderwerp. Hwat dit wurdt bliuxft
noch efkes in forrassing.
Otn van te watertanden! Als we dan
thuis geen winters plaatje kunnen ma
ken, moeten we maar even een kijkje
nemen in het buitenland. Al is ook de
sneeuw daar schaars, winter is het daar
wel!
Hwat hat
gemeente als die van de regio. De aanleg
van de rioolwaterzuiveringsinstallatie zal
naar onze mening niet alleen van belang
zijn voor onze gemeente maar ook voor
de regio.
De vervuiling van het boezemwater
neemt zodanige vormen aan dat met de
aanleg niet meer kan worden gewacht.
Wij spreken hierbij dan ook de hoop uit
dat de hiervoor genoemde plannen spoe
dig in uitvoering kunnen worden geno
men en onze gemeente daarmee een bij
drage zal hebben geleverd ter verbete
ring van het milieu voor Bolsward en
omgeving.
Ten aanzien van openbare werken me
nen wij dat de aanleg van de riolering
boven alle andere werken voorrang zal
moeten hebben, hoewel wij zeker zullen
trachten het extra-onderhoud van stra
ten, waarmede een aanvang is gemaakt,
te vervolgen.
niet sluitende begroting. Wat betreft de
financiering van kapitaalswerken zijn de
gemeenten ook voor het jaar 1973 we
derom aangewezen op de centrale finan
ciering. In 1972 werden voor een aan
tal investeringen en voor consolidatie
een 8-tal leningen tot een totaalbedrag
van f 1.757.500,- aan onze gemeente toe
gewezen. Mede door de vlotte verkoop
van bouwterreinen is de kapitaalbehoefte
op 1 januari 1973 op begrotingsbasis aan
merkelijk gunstiger dan bij de aanvang
van het begrotingsjaar 1972. Daar de
toewijzing van financieringsmiddelen in
1973 ruimer zal zijn dan de afgelopen ja
ren hebben wij de hoop dat voor de uit
te voeren werken in 1973 ook financie
ringsmiddelen zullen worden toegewe
zen.
Naast deze algemene opmerkingen wil
len wij ten aanzien van een aantal za
ken hierna nader een uiteenzetting ge
ven.
De verbinding met de oude binnenstad
zal dan zijn gelegd. Hierna zullen riole
ringen dienen te worden gelegd langs ’t
Laag Bolwerk vanaf het gemeentelijk
gasbedrijf tot de Blauwpoortsbrug en
langs de kaden vanaf de Blauwpoorts
brug tot de Snekerpoortsbrug, alsmede
vanaf de Florencestraat tot de Sneeeker-
poortsbrug, waarbij dan tevens een zin
ker dient te worden gelegd bij de Gast
huisbrug. Aanleg van deze riolering zal
tot gevolg hebben dat ruim 90 ’/o van de
capaciteit van de zuiveringsinstallatie is
benut, doch zal ook tot gevolg hebben dat
de bestratingen van de hiervoor genoem
de trace’s zullen moeten worden verbe
terd. Het steeds toenemende verkeer
blijkt te zwaar te zijn voor de thans aan
wezige verharding en fundering, waarom
vervanging noodzakelijk is.
De heer Kr. Boelens geïnstalleerd tot
schoolhoofd te Hidaard.
plattelan sei de sprekker noch it ien en
oar. It petear oer de ynrjochting fan de
oanspraek op „de romte” hat tige yn it
nijs west. Lanboubilangen strike net al-
tyd mei dy fan de milieuprofeten, hoe
raer dat ek klinke mei. Der wurde wol-
ris tsj instellingen oproppen ynpleats fan
dy üt ’e wrald to helpen. Saken as stank-
oerlêst om mar hwat to neamen, moatte
oplost wurde, dat is sa klear as in klünt-
sje. Tt Lanbouskip is dêrom ek foar wet-
jowing op it gebiet fan it milieu, mar
wol dan oan de oare kant mear rjocht-
sekerheit as bg. de Hinderwet dy jowt.
Der sille grif mear oanspraken dien wur
de op in wichtich stik fan de romte, dy’t
oant nou ta foar agrarysk doel brükt
wurdt. De nije Lanynrjochtingswet moat
dan ek yn nau oerliz mei it bidriuwslib-
ben ta stan komme. Fanselssprekkend
sil de hjoeddeiske Ruilforkavelingswet
der yn opgean. De protesten tsjin in
ruilforkaveling komme soms pas goed op
gong as it projekt al yn ütfiering is, mar
as ienkear in bislüt nommen is, moat der
op loyale meiwurking rekkene wurde
kinne.
Yn 1972 waerd der op ruilforkavelings-
mêd in hiele hael dien. Yn njoggen ge-
bieten waerd in ruilforkaveling yn stim-
ming brocht. Allinne it lytste gebiet
(Hooghalen mei goed 1800 ha) waerd
ófstimd. De oare acht gebieten hwerün-
der Wünseradiel-Noard, kamen der troch.
Meielkoar in lape fan goed 50.000 ha.
Mei de grounbank is lang om let in
OM
De oare kear ha wy al oankundige
wy yn dit tredde en tagelyk léste arti
kel oer de dochs wol wichtige rede fan
soene
Bolswards Nieu wshlai
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
