Rentesubsidie
gevaarlijk ge
een
neesmiddel
boereninkomens
voor
Amusementsorkest Andante verraste met
grandioos optreden
Gabe Shroar
9
üs hjoed to sizzen
p
I."1
Zorgvuldig gebruik geboden
oo
s, W'-J
I
De sneeuwklokjes
Zilveren filmpjes
Raadsvergadering
W y mbr itser adeel
Fan stcd en lan
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Dr.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaardcradeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
112e JAARGANG No. 13
DINSDAG 13 FEBRUARI 1973
Betrekkelüke waarde.
heeft niet alleen een wrange bijsmaak,
op
de
12 Begrotingswijziging 1973.
3e week febr. 1948
Met steun op investeringsavontuur
Dorpsbelang Baard 40 jaar.
Hwat hat
It is sa klear
ds.
1
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
50-jarig bestaan Coöp. Zuivelfabriek te
Tzum.
Met rentesubsidie naar gezond land
bouwbedrijf
Prinses Marijke 1 jaar. Zij ontvangt een
zending speelgoed die werd vervaardigd
door herstellende gewonde militairen in
Indië.
Wijlen dienstplichtig korporaal J. van
Dalen, van Munnickhuizenstr. 18 te Bols-
ward posthuum gehuldigd door het toe
kennen van het oorlogsherinneringskruis
met de gesp voor bijzondere krijgsver
richtingen „Nederland mei 1940”.
Advertentie: Te koop: W.t. kl. d. bl. d.
w. mantel, m. 42 met bijp. bl. v. hoed z.
d. bl. japonnen, m. 42 a.zg.a.n.; o. kw en
z. punten. A. Postma Jonkershuizen, on
der Tjerkwerd.
Akkerspitten gevraagd. Schelte a Bols-
wertstraat 25.
De vraag wordt voortdurend gesteld of
het landbouwbeleid wel op de juiste golf
lengte af gestemd is. Wanneer de land
bouw de dupe is van inflatie, terwijl hij
die voortdurend bestreden heeft, zou een
overheidsbeleid gewenst zijn dat zich met
hand en tand tegen het inflatiespook ver
zet. Een goed fiscaal en sociaal beleid
zou de boer zeer welkom zijn. Tot nog toe
levert het overheidsbeleid alleen maar
pijnstillende middelen met een korte dan
wel een langere werkingsduur. Deze re
cepten kunnen voor de boer wel heil
zaam werken, maar men mag er geen
overdreven en verkeerde verwachtingen
van hebben.
Onthulling grafmonument voor
Touwen te Makkum.
Hy yt dat er swit en arbeidet dat er for-
klommet.
Zorgvuldig gebruik van rente
subsidie
avontuur dat boven de f 20.000,- uit moet
lopen. Dit onzekere gebeuren wordt dan
beloond met enkele procenten aan rente
voor leningen die afgesloten moeten
worden. Omdat de subsidieregels zeggen,
dat de boer maar één keer rentesteun
kan ontvangen, zal de slimme boer een
moderniseringsplan indienen dat zo hoog
mogelijk mikt. Dan maakt hij immers
aanspraak op een redelijke rentebuit.
Deze tactiek kan wel tot ondoordachte
en riskante investeringen leiden.
Als het niet goed uitpakt, wordt de boer
geruïneerd en heeft de rentesubsidie een
averechts effect
Trotserend sneeuw en kou
blijven zij ons immer trouw
brachten een boodschap der natuur
al was het weer ook nog zo guur.
Schenken ons, ’t vertrouwen
waarop wij steeds weer kunnen
bouwen.
Mensen blijf ook daarom hopen:
natuur legt zich steeds weer open.
Zij komen weer naar boven
in tuinen en hoven
en onder de oude bomen
staan zij reeds te dromen.
En zijn bij een winterse wind
weer het eerste bloemenkind.
ger as 9.4. Yn hiele Nederlan wie it
trochelkoar 10.3. Fryslan lei mei syn 11,1
dus tusken de beide oare noardlike pro-
vinsjes yn, mar lei aerdich hoppe it lans
gemiddelde. Rekkent men nou, dat der
forline jier al wer mear boud is, dan soe
it wolris wêze kinne, dat de merk fier-
hinne forsjoen is. Yndied steane yn ün-
derskate gemeenten al nije wenten leech,
ek yn Boalsert in pear en soks kostet in
stompe jild.
Ek oangeande tsjerke en politike kar
jowt it büsboekje sifermateriael. Hwat de
tsjerklike forhaldingen oanbilanget wykt
Fryslan noch al óf fan it patroan fan üs
lan as gehiel. Hjir binne in pear sifers
(dy tusken heakjes binne dy fan it hiele
lan). Yn persinten leit it lan der yn
Fryslan sa hinne:
Herfoarmen 30 (23)
Gereformearden 22 (7)
Roomsk Katholiken 8 (39,5)
Gjinien 30,5 (22,5)
It is dus oan de iene kant sa, dat Frys
lan yn haedsaek protestant is (der hearre
ek lytsere groepearringen as Minnisten,
Baptisten, Luthersken, Frij-Evangeeljes-
ken ensf. noch ta) mar oan de oare kant
is it sa dat de „üntsjerkliken” de great-
ste „tsjerklike" foarmaesje” foarmje!
Yn polityk opsicht is de pvda de great-
ste party yn Fryslan yn persinten: 31,4
(24,7), folge troch de arp mei 21,4 (8,6) en
chu 12,5 (6,3), al fine wy it wol hwat nu-
ver, dat dit noch is neffens de twadde
keamerforkiezing fan 28 april 1971, wylst
dochs alle sifers en persintaezjes oer de
léste forkiezing fan 1972 wiidweidich yn
alle kranten stien hawwe. Dit hie dochs
efkes oanpast wurde moatten, hwant der
is noch al hwat forskoud hjir en dér, hoe-
wol hjir by üs safolle net as oars eame
wol.
It fait wol op, dat Fryslan op it kultu-
rele mêd bislist net efteroan komt. De
„dübelkultuer” blykt mei de twataligens
dus gjin rem to wêzen. It docht suver
oer alle boegen bliken. It sprekt dochs
wol fan kulturele aktiviteit hjirre as wy
Korpsen
koaren
muzykskoallen
dounsgroepen
toanielfor.
frouwefor.
musea
Ryk oan kultuer binne wy, mar earm
oan sinten. As ien yn Nederlan gemid
deld f 100,fortsjinnet, fortsjinnet de
Fries mar f 83,de Drint mar f 84,
mar de Grinslanner wer f 93,Fryslan
fortsjinnet it minste dus fan allegearre:
per man f 3229,Drinte f 3257 en Grins
lan f 3603,In frjemd forskynsel! Hoe
dan ek, yn liddige ürkes fait der by dit
boekje hiel hwat to meditearjen. De sa
op it each deade sifers binne de wjer-
slach fan it libben en by it nimmen fan
bislutén troch provinsje, gemeenten as
hwa dan ek, is it in goed ding to witten,
hoe't de saek der hinne leit.
Verechflnt
MNSDAPS en VRIJDAGS
Wtg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TsL >044 Na 18.80 nor 2660 of 2335
(05157)
Fr.
184
212
11
11
210
915
44
129
120
5
2
1
204
7
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Zondagmorgen was er in de „Doele” te
Bolsward een promenade concert dat
werd verzorgd door het amusementsor
kest „Andante”.
„Andante” bracht een gevarieerd pro
gramma. Men kon o.a. beluisteren: Roses
of Picardie, Wiemer Praterleben, Ame
rican Patrol, Granada en tot slot „Sküt-
sjesilen” met vokale medewerking van
de slagwerker S. R. Bijlsma. Hierna be
sloot „Andante” zoals ze begonnen wa
ren n.l. met hun herkenningsmelodie.
Mevr. Fennema praatte de stukken aan
elkaar zodat een prachtige muzikale reis
rond de wereld ontstond.
Jammer was het, dat niet meer Bols-
warders van dit prachtige promenade
concert gebruik maakten.
Het is de bedoeling hier een traditie van
te maken, zodat het jaarlijks terugkeert.
De doelezaal was prachtig versierd
rn.m.v. de heren J. Nauta, A. T. de Vries
en A. Frankena.
Amusementsorkest „Andante” kan terug
zien op een groots optreden, zowel za
terdagavond voor de „Vriendenkring” als
zondagmorgen. Het was groots!!
Langebaanwedstrijd te Bolsward. Uitslag
le prijs Verhoeve f 80,2e prijs Zonne
veld f 50,3e prijs De Groot f 30,4e
prijs Charisius f 10,J. v. d. Berg:
troostprijs (medaille).
Het woord „inflatie” staat ons allen voor ogen. Het is een aanduiding
voor een economische toestand, die als volgt gekenmerkt wordt:
zwemmen in het geld en aldoor om meer roepen, omdat het fel
begeerde betaalmiddel zienderogen in waarde zakt. Op het eerste
gezicht ligt de Nederlander daar niet waker van, want een indexe-
ringsfoefje trekt die waardedaling wel weer bjj. Met lede ogen mag
de boer dat schouwspel aankjjken. Hij zou de kostenstijgingen (die
uit de inflatie voortrollen) wel willen doorberekenen, maar dat lukt
niet. De zweepslagen van deze inflatie komen op het boerenerf ge
nadeloos hard aan. Als de landbouw in onze maatschappij nog be
staansrecht heeft, zal de overheid een klimaat moeten scheppen
waarin de boer kan leven. Dat overheidsbeleid kan zich in aller
lei vormen manifescteren. Sommige tegenstanders van de boer bom
barderen het landbouwbeleid zonder meer tot een vorm van sub
sidie. Deze gedachtengang
maar is pertinent onjuist.
Toen in 1972 het begrip rentesubsidie in
de landbouw geïntroduceerd werd, leek
het erop dat de boer ten onrechte be
voordeel^ zou worden. In feite is het een
stukje beleid dat gericht is op een ge
zondmaking van de landbouwstructuur.
Brussel - daar zitten de grote bonzen van
het landbouwbeleid heeft het sein op
groen gezet voor rentesubsidies. Voor ons
land is deze vorm van steunverlening
nieuw; andere EEG-landen hebben al
jaren met het subsidiebijltje gehakt.
Wat betekent de rentesteun nu precies
voor onze boeren? In het algemeen zit
de gedachte voor om het boerenbedrijf
te moderniseren, opdat de ondernemer
een bevredigend arbeidsinkomen ver
dient. Het zou niet verstandig zijn om al
le bedrijven in de landbouw met ren
tesubsidies op te vijzelen. De boer moet
een nauwkeurig hervormingsplan uit
werken en uitvoeren. Als het bedrijf na
het verloop van een aantal jaren zijn
bestaansrecht waar kan maken, mag de
ondernemer nu bij de overheid aanklop
pen voor rentesteun. Deze steun heeft
betrekking op investeringen waarvoor de
boer leningen afsluit. Hij krijgt een be-
Hoe sympathiek de rentesubsidies ook
voor de boer mogen klinken, men mag
er geen overdreven waarde aan toeken
nen. De toepassing van het beleid is met
zoveel reserves omgeven, dat de feite
lijke werkingskracht van de structuur-
maatregel tot een minimum terugge
bracht wordt. Je zou ook kunnen zeggen,
dat onze boeren in Nederland blij ge
maakt worden met een dode mus. Wat is
namelijk het geval? De subsidie is wegge
legd voor boeren met een arbeidspresta
tie van minder dan of rond de f 20.800,-.
De ondernemer, die zijn bedrijf met hard
werken op een behoorlijk peil gebracht
heeft, mag naar de subsidie fluiten. En
toch zou deze man in zijn algemeenheid
meer rendement uit de rentesubsidie
kunnen halen. Voorts nodigt het beleid
de kleinere ondernemers (met het lage
arbeidsinkomen) uit tot een investerings-
FRYSLaN: MEAR KULTUER
AS JILD EN WURK
Noch ienkear sille wy hwat omblêdzje yn
it nijsgjirrige statistyske büsdoekje, dêr’t
wy it foargeande kears al oer hawn haw
we, hwant learsum binne dy sifers en
grafykjes wis.
Ek dy oangeande de wenningbou jowe se
hiel hwat mateariael. Der waerd noch
net earder safolle boud as yn it léste
forslachjier: 5907 wenten, it jier derfoar
4976 en yn 1954'noch mar 1777 Dat in
40% derf an partikulier boud waerd, is
in gunstich forskynsel, al soe dit noch
wol efkes omheech kinne. Tsjinoer dy
winst fan 5907 stiet lykwols wer in for-
lies fan 1365 (troch bran, ófbraek, it for-
bouwen ta garaezje ensfh.). It tal wen
ten dat foar it hiele noarden klear kaem
wie 15.864. Yn Fryslan wiene dat de
measte yn tal, mar neffens it tal ynwen-
ners net. Wy bouden op de 1000 ynwen-
ners 11.1 huzen, yn Drinte wie dat per
1000 aerdich heger. 13,2, Grinslan kaem
hwat efteroan, der kaem it sifer net he-
10 Onteigening van grond t.b.v. het be
stemmingsplan „de Potten”.
11 Behandeling en vaststelling
begroting 1973.
Gevraagd door het St. Anthony Gasthuis
Guardiaan. Vereisten: gehuwd, zonder in
wonende kinderen, geen andere werk
zaamheden verrichtend, inwonend (2 we
ken vacantie per jaar). Salaris f 1250,
per jaar plus emolumenten.
De rentesubsidies in onze Nederlandse
landbouw hebben een zeer betrekkelijke
waarde. Als de verwachtingen van inge
wijde beleidsmakers uitkomen, zullen dit
jaar ongeveer 4000 boeren aanvragen
voor rentesteun indienen. Stel dat de ge
middelde investering per aanvrager
f 50.000,- bedraagt, dan verwachten 4000
boeren elk 2000 subsidie. Het modemise-
ringsbeleid kost dan in 1973 ongeveer 8
miljoen gulden, terwijl de Nederlandse
land- en tuinbouw normaal al 1 miljoen
gulden per dag- investeert. Het structuur
beleid via rentesteun komt de Neder
landse boer in 1973 acht dagen tegemoet
in zijn investeringsdrift. Als men dan
weet dat het jaar 365 dagen telt, kan er
van een overdadig subsidiebeleid nauwe
lijks gesproken worden.
De eerstvolgende openbare vergadering
van de raad der gemeente Wymbritsera-
deel wordt gehouden op donderdag 22
februari 1973, des namiddags 13.30 uur
in het gemeentehuis, Marktstraat 1 te
Sneek.
Punten van behandeling zijn:
1 Notulen
boekje to keapjen. Om ien ding to
neamen: Ek by it beukeründerwiis leit
Fryslan foaroan. Wy hawwe net allinne
de measte beukerskoallen (350 tsjin resp.
Grinslan en Drinte 327 en 269) mar ek it
greatste tal liedsters en haedliedsters (wy
705, de oaren resp. 650 en 517) en tal
beukers: 21,478 tsjin 18.739 en 14.839.
Nou kin de minske net libje by brea al
linne, mar ek net by kultuer allinne. Der
moat ek hwat yn it beurske, hwant oars
komt der ek neat yn it pantsje. It sil wol
troch it hjirre navenant great tal êlden
fan dagen komme, dat hjir by uZes fan
alle 100 „mannen” der mar 51,5 opnom-
men binne yn it arbeidsproses. Yn Grins
lan binne dat 53 en yn Drinte 54 (yn Ne
derlan as gehiel 55). Ek by de wurkjen-
de froulju leit Fryslan efteroan. Hjirre
binne dat 16 fan fan de 100, yn Grinslên
17 en yn Drinte 17,5. Dizze sifers halde
ek forban mei wurkfoarsjenning en
wurkleasheit. Is dy yn Nederl&n 1.9%, by
üs yn Fryslan 3,6%, yn Grins 4% en yn
Drinte 4,6%, Fryslan makket foar it noar
den dus in gunstige ütsündering, al soe
men oan allerhande publikaesje faeks
tinke, dat de klam wol tige op Grinslan
lein wurdt, as it giet oer eftebleaun
gebiet. Fryslan hat op it lést 0,4% wurk-
leazen minder as Grinslan en mar leafst
2,7% mear as Nederrlan as gehiel.
paald gedeelte van de rentelasten ver
goed.
Het lijkt allemaal zo simpel en hoopge
vend nu de overheid een hand (met sub
sidie) reikt naar de landbouw. Toch zit
ten er veel voetangels en klemmen aan
het systeem. De boer of tuinder moet aan
diverse voorwaarden voldoen om de
steun aan te vragen. Zijn bedrijf moet op
dit ogenblik een arbeidsinkomen ver
schaffen dat lager is dan wel in de buurt
komt van f 20.800,-. Dat zogenaamde pa
ritaire inkomen is de verdienste van» de
gemidelde werknemer in ons land. Als
de boer op de moderniserings toer wil,
dient hij een gedetailleerd bedrijfsplan
op te zetten. Na de uitvoering van het
plan moet het bedrijf in staat zijn een
inkomen per arbeidskracht te verschaf
fen, dat minstens boven het paritair in
komen (het inkomen buiten de land
bouw) ligt. De rentesubsidie geldt alleen
dan wanneer de boer meer dan f 20.000,-
investeert. Daarnaast zijn de investerin
gen met rentesubsidie nauwkeurig om
schreven.
Hoewel de EEG-autoriteiten de deur
opengezet heben voor rentesubsidie in de
landbouw, zijn de afzonderlijke landen
belast met de toepasing en uitvoering
van de Brusselse richtlijnen. In ons
land is deze taak opgedragen aan het zo
genaamde Ontwikelings- en Sanerings-
fonds voor de landbouw, dat zich al ja
ren beweegt op het terrein van de land
bouwhervorming. De rentesubsidies wor-
zeer zorgvuldig afgemeten, want zij moe
ten niet leiden tot een uitbreiding van de
productie. De boer zal de steun vooral
moeten richten op een efficiënte, mo
derne bedrijfsaanpak die tot kostenver
laging en inkomensverbetering leidt. De
beleidmakers heben een levensgrote
angst voor zuivel-, vlees-, groente- en
fruitbergen in Europa. Het is dus niet zo,
dat elke boer aan het loket om de rente
subsidie kan komen vragen. De akker
bouwers en de melkveehouders mogen ’n
aanvrage doen. Voor de fruittelers en
glastuinders wordt het sein ook op groen
gezet. De varkenshouderij is in studie
maar de pluimveehouderij ziet de rente
subsidie aan zich voorbij gaan.
léze, dat Fryslan 78 doarpshuzen hat, ek hwat nijsgjirrigens oerbliuwe om it
Grinslan mar 39 en Drinte 49. Sa ride
der yn üs provinsje 13 bibliobussen, dy’t
op 350 plakken stopje, mear as earne
oars. Ek yn it totale boekebisit spant
Fryslan de kroan. Us bibleteken ta goed
4 miljoen, Grinslan 3,3 miljoen en Drin
te mar 2,3 miljoen,
Giene der yn Grinslan 835 tüzen mins-
ken nei de film, yn Fryslan wiene dat
mar 423 tüzen, wylst yn Grinslan 39 tü
zen nei it biropstoaniel giene en yn Frys
lan mar 28 tüzen. It liket dus, dat Frys
lan hjiryn net meikomme kin, mar it giet
hjir oer de passive kultuergeniet. Sadré
it oer amateurtoaniel giet, dêr’t it folk
seis mear yn bihelle is, lizze de sifers
hiel oars. Giene dêrre yn Grinslan 30
tüzen hinne, yn Fryslan mear as twa kear
safolle. By de konserten sjogge wy it-
selde. By üs buorlju giene 48 nei it bi-
ropskonsert en 26 nei de amateurskon-
serten, by üs 28 nei it birops- en 61 nei
de amateurkonserten, al freegje wy üs
wol óf, hoe’t binammen dy léste sifers
sa eks^kt bikend wêze kinne as der gjin
bilêsting mear bitelle wurdt. Binne de
BUMAtellingen faeks mjitstêf? Yn werk-
likheit kinne de sifers by de amateuris-
tyske kunst noch wolris hiel oars lizze.
Ek ündersteande listke lit düdlik sjen,
dat hwat de kultuer oanbilanget Fryslan
dochs wol in apart plak ynnimt. Sjoch
mar ris nei de folgjende tallen korpsen,
koaren ensfh. yn de trije provinsjes:
Gr.
135
154
6
1
48
270
13
as in klüntsje: yn de ak-
tive kultuerbioefening leit Fryslan fier
oan de top!
Yn dit forban soe ek hiel hwat oer it
ünderwiis to sizzen wêze, mar der moat
2 Ingekomen stukken en mededelingen.
3 Voorschotten op de exploitatie-ver-
goeding over 1973 bijz. basisonderwijs.
4 Idem voorschotten vakonderwijs over
1973.
5 Idem uit te betalen voorschotten
het Kleuteronderwijs.
6 Aanschaffing van meubilair voor
5e leerkracht Hommerts-Jutrijp.
7 Medewerking voor de aanschaffing
van luxaflex en verduisteringsgordij
nen prot. basisschool Woudsend.
Haar openheid is eerlijkheid
haar vrijheid, begeerlijkheid.
Sneeuwklokje, met je witte bloemen:
eenvoud, is de schepper roemen.
J. S.
8 Medewerking voor de aanleg van
centrale verwarming in de prot. ba
sisschool te Abbega.
9 Wijziging van de Salarisverordening
voor het gemeentepersoneel per 1 ja
nuari 1973.
Bolswards Nieuwsblad
van de
X
