In Frankrijk kan het
vriezen
of dooien
de week
Foto
van
Den Uyl heeft het weer aan de
stok met zijn achterban
GaheSkroar
iitiuiiiiiiiwimniiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Rabobank
I
h
I"
mi m
mi iii
Ja e™
ri
Ipw
B
I
■''MS
Engeland gaat gebukt onder stakingen
i
s?
U
inmiHiniiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiHiiiiiiiii
i-
F
I;
üs hjoad to sizzen
275 kantoren in Friesland staan u ten dienste.
Ki)
i
S
Gouden filmpjes
I-
Sparen op de manier die pre-
cies bij uw bedoelingen en
mogelijkheden pastdat
kan bij de Rabobank. Al naar
gelang de opzeggingstermijn
vergoeden wij een rente van V W
4% tot
«WO®
F?
Hwat hat
-
Ir
112e JAARGANG No. 20
VRIIJDAG 9 MAART 1973
Wymbritseradeel.
Engeland
Staal
Turkije
KM'
Probleem
Schokkend
Ook hier
t
Stembus
Zwart good
Kort nieuws
Noodzaak
Sneu
Verrukking
Kater
Kiezersbedrog
Tilanus: niet eerlijk
r;
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Vietnam blijft nog steeds in het nieuws. Zo zijn nu weer afgevaardig
den van Noord-Vietnam en het Zuidvietnamese Bevrjjdingsfront
kwaad weggelopen van een bijeenkomst van de gemengde militaire
bestandscommissie in Saigon, omdat er nog steeds geen schot is ge
komen in de uitwisseling van Vietnamese krijgsgevangenen. Een
Noordvietnamese functionaris liet weten, dat de vrijlating van een
nieuwe groep Amerikaanse krijgsgevangenen door de impasse kan
worden vertraagd.
De belangrijkste hinderpaal ligt volgens Amerikaanse en Zuidviet
namese zegslieden in het aantal gevangenen, dat Zuid-Vietnam zou
moeten vrijlaten. Noord Vietnam en het Bevrjjdingsfront eisen de
vrijlating van 5.000 communisten in ruil voor 1000 Zuidvietnamese
krijgsgevangenen, zo werd gezegd. De Zuidvietnamese regering zon
echter niet verder willen gaan dan de vrijlating van 2000 gevangenen.
Het trouwtrekken zal nog wel even doorgaan vrezen we.
Notaris Feitsma te Bolsward verkoopt bij
Hoekstra (Grootzand) een winkelhuizing
met bovenwoning in huur bij E. Brouwer
a f 5,50 per week.
Reeds eerder schreven we dat het ons
niet zou verbazen als er in het midden
Oosten „prikacties” zouden komen. Wel
nu, de wereld is weer eens in spanning
gehouden door een brutale gijzeling, ge
volgd door moord in een ambassade in
Khartoem.
President Noemeiry van Soedan heeft
deze moord op drie buitenlandse diplo
maten door Palestijnse terroristen ver
oordeeld als een „onaanvaardbare mis
daad” en verklaard dat hij de verant
woordelijken niet zal ontzien.
Hij noemde de aanval op de ambassade
van Saoedi-Arabië een „vorm van agres
sie tegen het Soedanese volk” en stelde
de El Fatah-beweging van Yassir Arafat
verantwoordelijk voor de aanslag.
Noemeiry deed een beroep op alle Ara
bische landen om de actie en de moorden
te veroordelen. „Er is geen enkele held
haftigheid in het gijzelen van een klein
aantal ongewapende mensen terwille van
eisen die onmogelijk in te willigen zijn
en hen daarna als schapen af te slachten
en de lijken 24 uur te laten rotten’, zei
Noemeiry. „Dit is in strijd met de mo
hammedaanse godsdienst”.
Wij zijn het geheel eens met een com
mentaar, die vindt dat het noodzaak
gaat worden een afdoend einde te ma
ken aan het Palestijnse terrorisme.
De eerste onderzoekingen naar de gijze
ling en het vermoorden van diplomaten
in de Soedanese hoofdstad Khartoem
hebben uitgewezen dat de terroristen, in
leeftijd variërend van 19 tot 25 jaar, van
het begin af aan van plan zijn geweest
de Amerikaanse ambassadeur en diens
plaatsvervanger, alsmede de Belgische
zaakgelastigde te doden. Een weerzin
wekkend detail, zoals wij sinds de dagen
van de nazi’s niet meer hebben meege
maakt, is dat de eis om met een vlieg
tuig naar Amerika te vliegen was be
doeld om de gijzelaars bij aankomst voor
De onverwachte vangst van twee grote vissen uit het A.R.-aquarium,
begin vorige week door formateur Burger, heeft het aanzien van de
kabinetsformatie op slag veranderd. Het overlopen van minister
Boersma (Sociale Zaken) en van Eerste kamerlid Prof. De Graay
Fortman (de vader van Bas) naar het kamp van de linkse drie was
een volslagen verrassing. Zjj hadden er met de A.R.-top geen enkel
vooroverleg over gepleegd. Daardoor kwam de klap des te harder
aan, speciaal voor A.R. fractieleider mr. Biesheuvel. Het laatste
woord zal er in de A.R. voorlopig niet over gezegd zijn. De „mannen
broeders” zullen ooit nog wel eens de gelegenheid aangrijpen hun
hart erover te luchten. Het feit dat Biesheuvel en zjjn waarnemer
Aantjes op die dramatische dinsdag nog vredig met Boersma na diens
bekendmaking gedineerd hebben, doet daar niets aan af. We zouden
ons trouwens een gezelliger etentje kunnen voorstellen.
Wij besluiten ditmaal met kort nieuws.
1 Om nog even bij Indonesië te blijven: De
Betere medische zorg kan - hoe vreemd
het klinken moge - ook problemen op
werpen.
Indonesië zal b.v. in het jaar 2000 een
bevolking hebben van 280 miljoen zielen
als de aanwis blijft stijgen in het tempo
van nu; 2.68 percent per jaar.
Gemiddeld om de zes seconden wordt er
een kind geboren in Indonesië; zo heeft
de minister voor coöperaties, Soebroto,
meegedeeld. Van de huidige 119 miljoen
Indonesiërs leven er 78 miljoen op Java,
dat slechts zes percent van het totale
oppervlak van Indonesië uitmaakt. An
dere delen van het land zijn zeer dun
bevolkt. Bijna de helft van de bevol
king, 48 percent, is op geen enkele wij
ze betrokken bij de ontwikkeling. Twee
percent van de bevolking is ouder dan
64 jaar; 46 percent is jonger tot 14 jaar
toe. Jaarlijks moet er werkgelegenheid
worden gevonden voor 1,2 miljoen per
sonen. De werkloosheid is groot en bui
tenlandse investeringen dragen nauwe
lijks bij tot verlichting van dit probleem.
Het moet echter voor hem een teleur
stelling zijn geweest te vernemen, dat de
formateur de portefeuille van Binnen
landse Zaken (inclusief Grondwets-Za-
ken) aan Prof. De Gaay Fortman sr.
had toebedacht. Van Mierlo had zelf
op die post en het vice-premierschap ge
rekend. Nu zal hij waarschijnlijk uitein
delijk genoegen moeten nemen met een
wat vagere portefeuille van minister
voor algemene coördinatie-vraagstukken,
een reeds in het schaduwkabinet Den
Uyl gecreëerde nieuwe functie.
Deze week zou er meer duidelijkheid
moeten komen over deelname van KVP-
ministers aan het kabinet Den Uyl. Be
slissend daarvoor is thans de vraag of
Den Uyl en Burger bereid zijn tot on-
derhandelingen en zich niet laten inti
mideren door dreigementen uit de eigen
achterban. Ook voor hen bestaat er im
mers geen ander alternatief dan de mis
lukking.
gres moeten gebeuren. Zou de toetsing
negatief uitvallen, dan zou daarmee het
optreden van het kabinet Den Uyl „ver
boden” zijn.
Het was duidelijk dat Den Uyl voor
bands weer mee moeite had met het in
toom houden van zijn eigen roerige ach
terban dan met een man als KVP-frac-
tieleider Andriessen. Die had volgens
PPR-fractieleider Bas de Gaay Fortman
bij zijn bezoek aan de formateur hele
maal geen concessies van de linkse drie
geëist, maar zich Juist heel redelijk op
gesteld. Hoe D’66 fractieleider Van Mier
lo tegen de ontwikkelingen aankeek,
bleef verborgen.
De Katholieke Kerk in Engeland heeft
22.500 aandelen in Zuidafrikaanse goud
mijnen verkocht wegens de apartheid in
de goudindustrie. Dit is bekend gewor
den op de algemene synode van de angli
caanse kerk van Engeland, waar gespre
ken werd over de vraag of de angli
caanse kerk niet eveneens haar 70.000
aandelen m de Afrikaanse goudmijnen
zou moeten verkopen.
Eigensin en edelsin is ’t beide om rjocht
to dwaen. Eigensin wol altyd rjocht ha,
edelsin altyd rjocht dwaen.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uttg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TM. 9044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
2e week maart 1923
Het gewest Amsterdam van de PvdA,
het bolwerk van ferventste anti-confes-
sionelen, hervond als eerste de oude
koers en schreef een brief vol veront
rusting aan het partijbestuur. Dat ver
gaderde er maandagavond over. De
briefschrijvers maakten duidelijk dat zij
van het partijbestuur „controle” op de
gangen van Den Uyl en Burger in de
formatie eisten. Het uiteindelijk resul
taat van de formatie zou getoetst moe
ten worden aan de beloften die voor de
verkiezingen aan de kiezers waren ge
daan. Dat zou op een extra-partijraad
of liever nog op een buitengewoon con-
Had Frankrijk overigens ook met sta
kingen te kampen - met als gevolg een
ernstige vliegtuigramp - ook Engeland
weet daar nog steeds van mee te praten,
maar Engelands conservatieve regering
deed opnieuw een beroep op de Britse
vakbonden om met ministers en werk
gevers rond de tafel te gaan zitten.
„Indien wij er niet in slagen een accoord
te bereiken in de kwestie van lonen en
prijzen, zal de gemeenschap daar ernstig
onder lijden,” waarschuwde de minister
van Financiën, Anthony Barber, in het
Lagerhuis.
Barber sprak ter gelegenheid van het in
dienen van zijn begroting voor het ko
mende jaar, maar ondanks zijn beroep
deed hij in deze begroting geen enkele
concessie aan de bonden.
„De regering is ervan overtuigd dat haar
huidige politiek ter bestrijding van de
inflatie de juiste is.” zo verklaarde hij.
De voorzitter van de CHU-Tweede-Ka-
merfractie: drs. A. W. Tilanus, heeft
woensdagavond in een radiouitzending
van de CHU gezegd dat zowel hij als de
heren Andriessen (KVP) en Biesheuvel
(ARP) het volkomen onjuist vinden, dat
kabinetsformateur Burger - ondanks de
bezwaren van de christen-democratische
fractie-leiders - blijft vasthouden aan de
zetelverdeling 106.
Volgens deze verdeelsleutel zouden de
Zeer begrijpelijk was men in het kamp
van PvdA, D’66 en PPR de vorige week
in alle staten van opwinding en verruk
king: Boersma en De Gaay Fortman
laten Biesheuvel vallen, scheuring in de
Christen-Democratische gelederen, Bur
ger drukt keihard door, niemand kan de
opmars van Den Uyl naar het Cats-
huis meer stuiten. De overwinning was
behaald.
In het weekeind begon een kater de kop
uitdrukkelijk gezegd dat hij knutselde
aan een extra-parlementair kabinet, geen
gewoon kabinet dus, maar een kabinet
zonder bindingen/afspraken met de frac
ties? Had mr. Burger niet herhaald dat
ook Links pijn zou moeten lijden, dat
wil zeggen Christen-Democratische in
vloed op programma, samenstelling en
op te steken. Had formateur Burger niet
zetelverdeling van het kabinet zou moe
ten accepteren? Het besef begon te leven,
dat Burger en Den Uyl de Christen-De-
mocraten wel eens een vrij hoge prijs
zouden gaan betalen voor het „gedogen”
van het kabinet Den Uyl in het par
lement.
De wereldproductie van ruw staal heeft
in 1972 rond 629 miljoen ton bedragen.
Rusland, waarvan de productie verleden
jaar voor het eerst groter was dan die
van de Verenigde Staten heeft zich op
de eerste plaats kunnen handhaven. Het
verschil is maar klein, namelijk twee
miljoen ton.
De nieuwe Europese Gemeenschap van
negen leden wordt de grootste staalpro
ducent met 139 miljoen ton. De oude zes
EEG landen produceerden 113 miljoen
ton.
Indonesische communistenleider Moha
med Moenir (48) is in Djakarta ter dood
veroordeeld wegens zijn aandeel in de
coup van 1965, die overigens is mislukt.
Moenir werd in 1968 gearresteerd. Hij
heeft hoger beroep aangetekend. Het
enige wat hij in deze situatie kon doen.
Aflossing van de wacht ook in Tsjecho
Slowakije. Op 22 maart zal door het
Tsjechoslowaakse parlement een nieuwe
president worden gekozen.
De ambtstermijn van president Ludvik
Svoboda, die 7 jaar is, loopt af op 30 I
maart. In 1968 was hij Antonin Novotny j
opgevolgd.
De chefstaf van de Turkse strijdkrach
ten, generaal Faroek Gurler, is van zijn
post ontheven om zich kandidaat te
kunnen stellen voor de presidentsver
kiezingen van 13 maart.
Minister van defensie Mehmet Ismen
heeft zijn functie als senator voor Gur
ler ter beschikking gesteld omdat de
Turkse grondwet eist dat presidentskan
didaten lid van het parlement zijn. Is
men blijft „extra-parlementair” minis
ter.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
FerwU/m Bolsward, Baartteradeel, Hennaardemdeel, Hinddoopm, Wonseroded, Workum m
Een vredige strijd wordt er gevoerd in
Frankrijk nl. die met behulp van de
stembus. Twee zondagen worden daar
aan besteed.
Na de eerste ronde blijkt, dat het ver
lies van de regeringspartijen en de winst
van de Linkse-Unie - vooral van de
socialisten - zo groot is, dat na een pe
riode van gaullistische overheersing,
links en rechts elkaar in evenwicht hou
den. Daardoor zit het stabiele, doch klei
ne Centrum (12,5 procent) op de wip en
heeft de politieke toekomst van Frank
rijk in handen. Daarover zal in de twee
de verkiezingsronde van a.s. zondag be
slist worden.
de hierbij natuurlijk aanwezige televisie
camera’s te doden.
Zelfs de Russen hebben de moord in
Khartoem nu als terrorisme bestempeld.
Maar dit betekent nog lang niet dat de
grote mogendheden die over de nodige
machtsmiddelen beschikken, het ook
snel eens zullen worden over de maat
regelen die nodig zijn om aan de ter
reur een einde te maken. En toch zal
dit moeten gebeuren.
Op paasmaandag bij de Internationale
voetbalwedstrijden o.a. Friesland-Ouds-
land op de Wilhelminabaan te Leeuwar
den. De Friezen wonen met 10. Merk
waardigerwijs droegen beide clubs de
naam „Frisia”.
Verdere uitslagen Nederland-Frankrijk
8—1.
Bolsward IHeerenveen werd echter 0
6 (een „inmaakpartijtje”) aldus een
courantverslag uit die dagen.
„linkse drie” tien ministersposten moe
ten bezetten en KVP, ARP en CHU, sa
men zes.
De heer Tilanus becijferde op grond van
de kamerzetelverdeling tussen de zes
partijen dat een portefeuilleverdeling in
de verhouding 6 (PvdA) 4 (KVP), 2
(ARP), 1 (PPR), 1 (CHU). 1 (D’66) objec
tief gezien het meest juist is. De ver
houding tussen de „linkse drie” en de
christen-democraten komt daarmee op
De CHU-fractieleider zei het „een ver
werpelijke methode” van de formateur
te vinden, geheel buiten de fractieleiders
om personen voor het kabinet-Den Uyl
te vragen.
sta), een klokgevel en verschillende
trechtergevels. Onder de guirlandes (de
gebeeldhouwde versiering langs de
,hals”) die trouwens evenals het boven
stuk gedeeltelijk vernieuwd moesten
worden, bevindt zich een tweetal stenen
met resp. Anno en het jaartal. We zul
len het maar niet noemen, want dit jaar
tal past wel bij de gevel; versiering, die
van elders (Harlingen?) is „geleend” en
komt uit de verzameling van restaura
teur Y. Schakel, maar niet bij het pand
zelf. Trouwens als we in het fotoboek
van Bolsward bladeren en de prachtige
plaat van Springer bekijken, geloven we
eerder, dat hier voorheen een trapgevel
heeft bestaan, dan een halsgevel, maar
dat is een slakje, waarop we geen zout
willen leggen. De gevel is zonder meer
een sieraad voor deze straatwand. Voor
al het bovengedeelte Is bijzonder ge
slaagd. Bolsward heeft het op de voet
kunnen volgen hoe vakbekwame metse
laars en steenzetters hier met de grootst
mogelijke zorg iets moois tot stand heb
ben weten te brengen. Beneden is een
fraaie deur gecreëerd, maar daarnaast
toch wel een concessie gedaan aan mo
dern woongenot, door de grote ramen
welhaast heel de pui in beslag te laten
nemen. Of is dit misschien gebeurd, dat
over verloop van een aantal jaren hier
toch weer een zaak in gevestigd zal
worden? Immers, dat in het hartje van
de binnenstad een winkel tot woonhuis
wordt is op zichzelf een unicum, meestal
gaat het andersom. Een aparte moeilijk
heid gafzhet hellen van het trottoir, maar
ook dit heeft men aardig weten op te
lossen. De heer L. K. Mol heeft deze .ou
de’ gevel, die glimt van de nieuwigheid,
voor ons op de gevoelige plaat vastge
legd. Weer en wind zullen het hunne
doen om de gevel wat te laten bester
ven en hem de kleur te geven die bij
hem past. Weet u nog dat de loods-ga-
rage van Fa. Lootsma naast de Broere-
kerk voorheen zo veel kritiek kreeg om
dat „nieuw” niet paste bij „oud”?
De tijd bleek ook hier de heelmeester,
want niemand valt het daar nu meer op,
dat er destijds een stukje aan de Broe-
rekerk is „aangebereid”. Zo zal het ook
de gevel vergaan. Over luttele jaren is
de nieuwigheid er af en voegt zich dit
pand in de rij van historische monumen
ten, waarop Bolsward met recht trots
mag zijn.
Ditmaal om het op zijn fries te zeggen
een contradictio in termines”, een inner
lijke tegenstrijdigheid van woordgebruik,
want dit kunt u met evenveel recht
nieuw-oud noemen, dan oud-nieuw,
maar oud en nieuw op tegenstellingen
en men kan dus niet beide tegelijk zijn.
Oud Bolswarders die tot de trouwe le
zers van deze rubriek behoren en soms
een dossier aanleggen van alles wat met
Bolsward te maken heeft, zullen zich
wel even achter het oor moeten krabben
om dit geveltje thuis te brengen, of ze
nu wonen in Nieuw Zeeland, in Zuid
Afrika, in de States of in Argentinië. Ze
kunnen wel aan het krabben blijven en
zullen het niet vinden, als zij niet toe
vallig weten, dat het pand naast de si
garenhandel op de hoek Appelmarkt-
Rijkstraat (voorheen De Jong, later Har-
kema, nu Rooda), waarin aanvankelijk
een Jaminwinkel gevestigd zou worden
en waarin voorheen een bakkerij moet
zijn geweest (en zelfs een „voorwerp”
voor de dag kwam, dat veel leek op een
doopvont) een bestemming heeft gekre
gen als woonhuis, echter niet dan nadat
het grondig is gerestaureerd met mede
werking van officiële instanties. Laten
we de hand maar in de boezem steken
en eerlijk bekennen, dat de bouwval,
waar eerst ratten en muizen een toe
vlucht hadden, later katten en katers
warme hapjes vonden, tenslotte de
jeugd een rovershol in creeëerde, niet
tot de meest fraaie bouwsels van Bols
ward kon worden gerekend. Het was
gewoon een aanfluiting, hoe het in een
tijd van milieubewustzijn, oog voor ste-
deschoon enz. mogelijk was, dat dit krot
jarenlang de toch al zo gevoelige om
geving van de stad ontsierde. We mogen
ons dan ook gelukkig prijzen, dat het
uiteindelijk een particulier was (mevr.
Lunter van de Snekerstraat), die zoveel
burgerzin opbracht dit pand in oude stijl
te doen herbouwen. Fa. Franzen heeft
hierbij vakwerk geleverd en architect
Lautenbach eerst een goed ontwerp. Het
is, zoals u ziet een fraaie halsgevel ge
worden, een gevelvorm die aan de Ap
pelmarkt tot nu toe nog ontbrak. Wel
bevinden zich in dit straatje panden met
daklijsten, een fraai trapgeveltje (v/h
kapper Monsma, nu showroom Sj. Har-
v>
II! .1 Hl
