Graanmarkt geeft te denken
Slaagt formateur Abma (S.G.P.)?
lilt stemt
Rn Ti i M
Goede internationale afspraken
meer
dan ooit gewenst
Crocussen in volle bloei!
J
Kievitsei
Verstrooide geest
Ruim halve ton voor
monumenten
restauratie
Friese kinderboeken
IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Raadsvergadering
Baarderadeel
Prinses Margriet
opent Prinsessehof
Prov. subsidie voor
Alarmsysteem voor
bejaarden
prins bemhardhoeve zuidlareh
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiii
Êf!
112e JAARGANG No. 24
VRIJDAG 23 MAART 1973
Wymbritseradeel.
4 Wijziging
Tarwebalans slaat over naar tekort
perceel
eens opgeheven
JAWA
üs hjoed to sizzen
O
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Papieren graanovereenkomst gedijt
niet
Met z’n allen keken wij de laatste jaren
zorgelijk naar de graanoverschotten, die
’s werelds graanschuren deden uitpuilen.
Er wordt graan verbouwd bij het leven.
De topproductie van tarwe in 1968/1969
loog er niet om. In dat jaar verbouwden
de tarweboeren liefst 326 miljoen ton
tarwe op een grondareaal ter grootte van
225 miljoen ha. In de oude EEG van de
zes wist men ook van wanten, want de
gemiddelde productie per hectare ging
torenhoog uit boven het wereldgemid
delde. De .tarweproductie in de gemeen
schap was in 1968/1969 32*/i miljoen ton,
en dat op ruim 10 miljoen ha. Sinds het
toptarwejaar is de wereldproductie af
genomen. Het tarweareaal is flink ge
daald, terwijl de opbrengst per hectare
daarentegen gestegen is.
Tarwe is ongetwijfeld een van de sleu-
telproducten in het consumptiepakket.
Voor een groot gedeelte komt het graan
in be- of verwerkte staat op tafel. Het
bekendste voorbeeld is het brood. Daar
naast is de tarwe een belangrijke grond
stof voor de veehouderij. De zogenaam
de voergranen kunnen in ons land, waar
de intensieve vee- en vleesproductie op
hoog peil staat, niet gemist worden. De
vakman spreekt over zachte tarwe als
veevoergrondstof.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Dat ging de koningin te ver. Ze keerde
voor de vijfde maal tussentijds uit haar
vakantieverblijf terug naar Nederland
en benoemde toen de heer Abma van de
SGP tot formateur. De heer Abma voert
thans besprekingen met de heer Breuker
(R.K.) waarbij eerst alle aspecten van de
80-jarige oorlog nog eens worden door
gepraat, 'om nergens misverstand over
te laten bestaan. Ook de kwestie van het
gezantschap van het Vatikaan zal stellig
niet onbesproken blijven. De heer Beu
ker van zijn kant wil thans eindelijk het
Daarna is Drees jr. van DS ’70 nog een
tijdje formateur, maar die wilde hele
maal alleen regeren, omdat hij het toch
allemaal beter wist dan alle anderen.
de inkoop van bepaalde hoeveelheden
boven een vastgestelde minimumprijs.
Tot nu toe is er weinig van de mooie
voornemens utgekomen, omdat de Vere
nigde Staten zich verzet hebben tegen ’n
graanovereenkomst, die de Amerikaanse
tarweboeren het meest zou treffen. De
Verenigde Staten hebben nog steeds een
meedogenloze kritiek op de landbouwpo
litiek van de EEG, omdat de uitvoer van
Amerikaanse landbouwproducten door
het gemeenschappelijke beleid geremd
wordt. De devaluatie van de dollar kan
dit euvel niet oplossen. Ondanks deze
tegenstellingen tussen de Verenigde Sta
ten en de EEG - twee landbouwmachten
en twee tarweproducenten - zal de in
ternationale graansituatie alleen maar
gediend zijn met goede duideijke af
spraken op internationaal niveau. Der
gelijke wereldse overeenkomsten komen
niet alleen de tarweboeren in de export
landen ten goede, maar ook de importe
rende landen. Het maakt zelfs weinig of
.geen verschil of de consument dan wel
de veehouder er mee gebaat is, want bei
den staan of vallen met de beschikking
over granen en dan voorts nog granen te
gen aanvaardbare prijzen.
processie-verbod wel
zien.
Mocht die formatie-Abma stranden, dan
zal een beroep moeten worden gedaan
op de secretaris-generaal Waldheim van
de Verenigde Naties om Nederland on
der internationaal beheer te plaatsen.
Dan krijgen we tenmiste ook ontwikke
lingshulp.
Gedeputeerde staten van Friesland heb
ben ten behoeve van de restauratie van
26 monumenten in Friesland een bedrag
van f 54.465,beschikbaar gesteld.
Het betreft hier de hervormde kerk en
toren te Beers, het orgel van de hervorm
de kerk te Drachten, de walmuren aan
de Froonacker te Franeker, twee pan
den aan de Groenmarkt (2-3) te Frane
ker, de panden Schritsen 7 en Zuider-
haven 69 te Harlingen, het pand Buren-
laan 13 te Hollum, Learewei 20 te Irn-
sum, Amelandstraat 12, Bagijnestraat 52
Snakkerburen/Bonkewei 3, 18 en 50-52,
Doelestraat 6, Snakkerburen 1 te Leeu
warden, Paesens L 32, Dubbelstraat 124
te Sloten, de Hein Buisman Stichting,
Hendrik de Kejjzer Stichting en Stich
ting Stadsherstel Hindeloopen, vijf pan
den aan de vijver en zeven panden aan
de Vijverstraat te Harlingen.
Mient in learjonge,
dat er al in master is,
dan sil er licht noait
in echte master wurde.
De heer Hollander (links) reikt het eitje
over aan loco-burgemeester W. Wielsma.
Abonnementsprijs t7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
5de internationale beurs
voor woninginrichting
16-25maart73
uitvoe-
i N.W.
heer Jongeling en de Rooms Katholieke
Partij Nederland van de heer Klaas Beu
ker, al dan niet met een extra ministers-
zetel voor Hendrik Koekoek van de Boe
renpartij. Zoals u wellicht nog niet weet
was er begin dit jaar een informateur,
’n zekere Ruppert, die in februari plaats
maakte voor een formateur, uit de krin
gen van de gewone burger(ij). Daarna
kwam eind maart Piet Steenkamp, die
we nog van vroeger kenden. Ook Piet
was een taaie volhouder, maar begin ju
ni moest hij er toch eindelijk het bijltje
bij neer gooien en toen werd van Riel
van de VVD fomateur. Even later leek
het er toen op dat Nederland een echt
kolonelsbewind zou krijgen, dat snel aan
alle problemen een einde zou weten te
maken, maar de coup van Van Riel mis
lukte omdat men het in de legertop niet
eens kon worden over de zetelverdeling
in het nieuwe kabinet.
De gedachten over graanovereenkomsten
zijn niet nieuw. De internationale graan-
regeling die uit 1967 dateert, is enkele
jaren geleden omgezet in de huidige in
ternationale tarweovereenkomst (ITO)
die in 1974 afloopt. De oorspronkelijke
opzet van de internationale tarweover
eenkomst was een vrij strak systeem van
minimum- en maximumprijzen. Het be
trof de toezegging van exporterende lan
den om bepaalde hoeveelheden tarwe
niet boven een vastgestelde maximum
prijs te verkopen aan importerende lan
den. Deze laatsten verplichtten zich tot
teek krijgt een subsidie van f 6790,- voor
het uitgeven van de boeken „It geheim
fan de Buffelkop” van S. M. van der
Galiën (1014 jaar) en „Dribbelkontsje”
van Th. Mollinga (89 jaar).
Een subsidieverzoek van de Koperatieve
Utjowerij ten behoeve van twee kinder
boekjes is door gedeputeerde staten af
gewezen, omdat het hier boekjes betreft
in de experimentele spelling waarvoor
een afspraak geldt, dat deze alleen op
scholen zullen worden uitgeprobeerd,
overeenkomstig een statenbesluit van 14
november 1969. De door gedeputeerde
staten ingestelde adviescommissie „Bi-
foardering Frysk Taelgebrük” had posi
tief geadviseerd ten aanzien van de bei
de kinderboekjes, maar gedeputeerde
staten achtten het niet juist dat de pro
vincie door het verlenen van financiële
steun voor het uitgeven van boekjes in
de experimentele spelling gaat bevorde
ren, dat leesboekjes in de proefspelling
in de handel komen. Dit zou in strijd zijn
met voornoemd statenbesluit.
De uitputtingsslag die in Den Haag kabinetsformatiewordt genoemd verhindert niet
dat het leven door gaat. Aan het statige Lange Voorhout stonden dichte bedden
crocussen in veie kleuren de afgelopen dagen in volle bloei. Honderden buitenlan
ders schoten er hun filmcamera op leeg en ook menig Hagenaar nam er de tjjd
voor om deze vroge lente-schoonheid in te drinken. Bjj de eerste zonnige dagen
stroomden de terrasjes vol en vanuit hel restaurant in de Tweede Kamer kon je
neerzien op de drommen mensen die zich in lange rijen voor de bioscoopkasse ver
drongen om een kaartje voor „Turks fruit” te bemachtigen, ’s Middags waren daar
vooral veel bejaarde echtparen bjj met 65+ kaarten (voor de reductie) en gieche
lende schoolmeisjes van 14, 15 jaar die van de filmkeuring eigenlijk nog niet naar
binnen mochten, maar van de juffrouw aan de kassa wel. Bloot slaat kennelijk niet
alleen dood, maar trekt ook oud en jong. Enfin, de sexuele revolutie woedt in volle
hevigheid. Niemand blijft gespaard en in Scheveningen gaan de winkeltjes aan de
boulevard weer open. Langzaam ontwaken we uit onze winterslaap.
Men heeft jarenlang tegen tarwebergen
opgekeken. De vele ridders die de strijd
aanbonden tegen agrarische overschot
ten hadden het niet moeilijk. Het bewijs
materiaal lag voor het grijpen. Er was
immers een enorme tarweberg. De laat
ste twee jaren verstomde de kritiek, want
de wereldconsumptie van tarwe steeg
tot zo’n 300 miljoen ton per jaar, terwijl
de tarweproductie in 1972 het niet ver
der dan dit peil kon brengen. Tot over
maat van ramp doet het wispelturige
klimaat een schepje erop. In Rusland en
China zit het weer tegen en de tarwe
productie is al gedaald met maar liefst
25 Om het graantekort op te vullen
wordt de wereldvoorraad aangesproken.
De belangrijkste tarwe exporterende
landen (Amerika, Argentinië, Canada,
Australië en de EEG) sluiten leverings
contracten af met de Oostlanden. Er
komt schot in het handelsverkeer: graan-
leveringen, meer transport, belangstel
ling voor meer scheepsruimte enzovoorts.
De tarwe wordt duur betaald. Dat kost
Rusland en China goud. Het toenemende
deviezenverkeer brengt de kapitaalmarkt
ook al in beweging.
Het veel bezongen thema graanover
schotten heeft plaats gemaakt voor de
zorgelijke tarwesituatie op de wereld
markt. De eindvoorraden van de zeven
voornaamste producerende en uitvoe
rende landen zijn in snel tempo gedaald
van 66 miljoen ton in 1969/1970 tot am
per 30 miljoen ton op dit ogenblik. Dat
geeft te denken, want deze voorraad is
nauwelijks in staat de consumptiebe-
hoefte van één a twee maanden op te
vangen. Voor de graanimporterende lan
den is de tarwe duur geworden. Dat mag
men dan goeddeels op rekening van
Rusland en China schrijven.
Die landen houden het dan op klimato
logische tegenvallers en laten de land-
bouw-economie en de landbouwpolitieke
aanpak buiten het gesprek. Het blijft in
onze westerse ogen een teken aan de
wand als Rusland zijn landbouwminister
aan de dijk zet om plaats te ruimen voor
een energieke nieuwkomer aan het groe
ne front.
De Nederlandse veehouderij ziet haar
grondstoffen in prijs stijgen. De verede-
lingslandbouw, die toch al op de tocht
Een schijnbaar onbetekenende storing in de vier jaargetijden kan
onze wereld binnen de kortste tjjd op zjjn kop zetten. Slechte graan
oogsten in de Chinese en Russische binnenlanden jagen de wereld
handel de stuipen op het lüf. Een kering van de zeestroom langs de
Zuidamerikaanse kust slaat een lek in ’s werelds grondstoffenkanalen.
De natuurverschijnselen raken op drift en de gemoederen in onze
wereld zijn hevig geschokt. Graanoverschotten zijn plotseling veran
derd in tekorten. Vervangende grondstoffen, die dit euvel in de vee
voederindustrie gedeeltelijk kunnen opvangen, laten het ook al af
weten. Het gevaar van graan- en voedseltekorten komt in volle om
vang op ons af. In een ijltempo zoekt men naar oplossingen en het
vraagstuk van een graanwereldovereenkomst is weer interessant ge
worden.
10.000 m2 woon-ideeën
kompleet opgebouwde D'73 bungalow
veel nieuws: meubelen, keukens,
sanitair, verwarming, zonwering, enz.
DAGELIJKS: 14-22, ZATERDAGS 10-22, ZONDAGS 12-18 UUR
staat, moet de voergranen duurder in
kopen. Andere grondstoffen voor vee
voeders heben zich ook al in de prijs-
lift aangemeld. De gedaalde sojaoogst in
de Verenigde Staten kan de vraag van
de veevoederindustrie naar sojaschroot
niet meer bijbenen. De productie van vis
meel schiet al evenzeer tekort, omdat
het visbestand door een gekeerde zee-
stroming langs de Amerikaanse kust uit
gedund is.
Het wereldbeeld voor granen heeft een
ander aanzien dan een jaar geleden. De
consumerende landen van harde en zach
te tarwe voelen het aan den lijve. Het
wordt nog meer bedenkelijk als men de
wereldvoedselsituatie erbij trekt. De di
recteur van de Wereldvoedselorganisatie,
onze landgenoot dr. A. Boerma, heeft
daarover al zijn zorgen laten horen. De
tarwevoorraden in de wereld zijn mond
jesmaat. De vraag is zelfs of deze voor
raden nieuwe productietegenvallers kun
nen opvangen. De Russiche winter met
vorst zonder sneeuw maakt de verwach
tingen voor de nieuwe graanoogsten ook
al niet hoog gespannen. Voor menig wel
denkend mens kan de overstap vanuit
deze wankele en wispelturige graansi
tuatie naar een wereldgraanovereen-
komst niet groot zijn. Het is te hopen,
dat er ook in politieke kringen van deze
weldenkende figuren voorkomen.
In de wereldwijde overeenkomsten zul
len goede afspraken gemaakt moeten
Woensdagmiddag tegen vijven vond er
een kleine plechtigheid plaats in het
stadhuis van Bolsward.
Maandagavond j.l. werd een kievitsei
gevonden op het grondgebied van Bols
ward door dhr. S. Hollander (41) wonen
de Gysb. Japicxlaan 7 en van beroep le-
vensverzekeringsinspecteur. Naar later
bleek was dit het eerste dat dit jaar in
Bolsward werd gevonden. Het tere klei
nood werd aangeboden aan loco-burge
meester W. Wielsma in aanwezigheid van
gemeente-secretaris W. Ziengs. De heer
Hollander kreeg een oorkonde en het
fotoboek van Bolsward. Het eitje werd
tussen Bolsward en Schettens gevonden.
Alleenwonende oude mensen die een on
gelukje overkomt in huis lopen meer dan
anderen gevaar dat dit te lang onopge
merkt blijft. Met alle gevolgen van dien.
Een beenbreuk is op zich niet ernstig,
als hulp uitblijft kan het fataal zijn,
vooral voor bejaarden.
In Zweden heeft men nu iets uitgevon
den om dit soort tragische gebeurtenissen
te voorkomen. De uitvinding is te dan
ken aan twee artsen uit Uppsala en een
ingenieur uit Stockholm en bestaat uit
een kleine box die wordt verbonden met
de voordeur, de deur van de koelkast en
het lichtknopje van het toilet. Als ge
durende acht uur geen van deze drie
worden gebruikt, treedt buiten het huis
of de flat een alarm in werking. Hier
mee wordt bereikt, dat ongelukken in
huis binnen enkele uren worden gesig
naleerd. Ook bij sterfgevallen kan het
apparaat goede diensten bewijzen en
voorkomen dat het lichaam lange tijd
onopgemerkt blijft.
De uitvinding wordt op het ogenblik ge
bruikt in twee Zweedse steden, Kiruna
en Jönkköping. De gezondheidsdiensten
van beide steden hebben als proef hon
derd alarmsystemen laten installeren in
woningen van bejaarden.
De volgende openbare raadsvergadering
van de gemeente Baarderadeel zal wor
den gehouden op maandag 26 maart 1973
des avonds om 19.30 uur ten gemeente-
huize te Mantgum.
De agenda luidt als volgt:
1 Opening.
2 Notulen vergadering van 26 februari
1973.
3 Ir.gekomen stukken en mededelingen.
worden tussen productie- (tevens export)
landen enerzijds en importerende (te
vens consumerende) landen anderzijds.
Het houden van voorraden, uit een oog
punt van noodzakelijke voorziening, zou
een gemeenschapelijke zaak moeten zijn.
De wereldgraanovereenkomst zou dan in
de eerste plaats moeten voorzien in een
spreiding en een financiering van ver
antwoorde voorraden voor gemeenschap
pelijke rekening van de landen, die het
graanaccoord ondertekenen. Denkbaar
is bijvoorbeeld de situatie, dat de grote
graanexporterende landen gezamenlijk
50 miljoen ton tarwe als ijzeren voor
raad opslaan. Dat komt voor internatio
nale rekening. Als men de voorraadvor-
ming in het verleden als uitgangspunt
zou nemen, dan ziet de tarweopslag er
als volgt uit: de Verenigde Staten en Ca-
nade ieder 20 miljoen ton (elk 40’/o), en
Australië en de EEG ieder 5 miljoen ton
(elk 5 Het is redelijk, dat de opslag
vergoeding voor rekening komt van de
landen, die aan de internationale over
eenkomst deelnemen. In ons land is de
voo:rkeur voor een dergelijke wereld-
overeenkomst niet onder stoelen of ban
ken gestoken. De voorzitter van het Land
bouwschap heeft er verschillende keren
op gewezen, dat internationale afspra
ken nodig zijn. Het gaat daarbij om de
landen die voorraden aanhouden, om de
vergoeding voor de opslag, om de voor
waarden waaronder voorraden ter be
schikking gesteld worden en tenslotte om
de prijzen waarvoor opgeslagen granen
op de mart komen.
Gedeputeerde staten van Friesland heb
ben uit de begrotingspost „Bevordering
Fries taalgebruik” een aantal subsidies
verleend voor uit te geven kinderboeken
in de Friese taal.
De Stichting „Us Frysk Berneboek” krijgt
een subsidie van f 1000,- voor het uit
geven van het uit het Duits vertaalde
leesboekje „Jan Klassen komt” (eerste
lagere school en kleuters). Aan de Ut
jowerij Fryslan te Grouw is een subsi
die van f 4000,- toegekend voor het uit
geven van het boek „Hjersttriedden” van
S. Vledder-v. d. Knoop (4e klas lagere
school). De Kristlik Fryske Fclksbible-
We vertellen dit soort futiliteiten even
om de onjuiste indruk te voorkomen, dat
de mensen in Den Haag over niets an
ders zouden of praten dan over de ka
binetsformatie. Voor Groningers, Lim
burgers en Zeeuwen zijn Hagenaars im
mers politiekerige mensen, die zich im
mer met paraphjie en bolhoed verplaat
sen van het Binnenhof naar het Plein en
van het Plein naar het Kurhaus, te voet
of in een koetsje. Dit grappige beeld is
er trouwens nog niet zo lang geleden nog
eens 15 afleveringen lang in gehamerd
door de beeldbuis-vertoning van „De
kleine Zielen”, dat meesterwerk van de
meest Haagse Hagenaar Louis Couperus.
Welnu, we kunnen de verzekering geven
dat er nog maar één koets in Den Haag
rijd - en dan nog maar eens per jaar: de
gouden koets op Prinsjesdag.
Over Prinsjesdag gesproken: we moeten
ons echt zorgen gaan maken over de
vraag of tegen die tijd formateur Abma
van de Staatkundig Gereformeerde Par-
tijd erin geslaagd zal zijn een extra-par-
lementair kabinet te formeren met het
Gereformeerd Politiek Verbond van de
Ter gelegenheid van de officiële opening
van het gemeentelijk museum „Prin-
cessehof” door Hare Koninklijke Hoog
heid Prinses Margriet op 30 mei a.s., zal
de Prinses reeds de middag te voren,
vergezeld door mr. Pieter van Vollenho
ven, in de provincie Friesland aankomen
en een bezoek brengen aan de Praktijk
school van de Veehouderij en het Weide-
bedrijf te Oenkerk.
Voorts zal Prinses Margriet op 30 mei in
de ochtend een bezoek brengen aan
Franeker (o.a. aan de Psychiatrische In
richting), terwijl mr. Van Vollenhoven
deze dag naar Terschelling gaat.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
rechtsposisitieregelingen
gemeentepersoneel.
5 Verhoging subsidie Vereniging „Het
Groene Kruis in Baarderadeel en de
dorpen Bayum en Welsrijp in Hen
naarderadeel”.
6 Granderen geldleningen.
7 Onbewoonbaar verklaring
Spannumerdyk 2 te Winsum.
8 Beschikbaarstelling krediet i
ring bestemmingsplan Bozum
1972.
9 Straatnaamgeving te Hijlaard.
10 Verkoop ambtswoning hoofd openba
re lagere school te Mantgum.
11 Verhoging slachthuisrechten Nood-
slachtplaats Oldeboorn.
12 Verkoop bouwterrein te Winsum.
13 Begrotingswijzigingen.
14 Rondvraag.
15 Sluiting.
In het Ghetto van een stenen woestenij
tussen beton en asfaltwegen
was hij opgegroeid
niet tot bloei kunnen komend
machteloos de consumptie-maatschappij
dwarsbomend
dromend van A new way of living
die andere wereld vond hij in Drugs
daar ging alles naar wens
langzaam maar zeker bereikte hij de
grens
totdat op een morgen
hij werd weggebracht
naar het huis der verstrooide geesten
met zijn zeventien jaren
liep hij verdoold rond te waren
haat woede en wrok
afschuwelijke nachtmerries
geestelijke verminking niet uitgesloten
op de keper beschouwd
viel het hem niet kwalijk te nemen
dat hij niet kon bloeien
in een flat van vijftien hoog
afgesneden van de natuur
met op iedere lip een buur
eeuwige kritiek
goed om gek te worden
’t is mooi geweest
hij werd een verstrooide geest.
Hwat hat
