Rijks Hogere Landbouw-Techno
logische school voert
een nieuw
type onderwijs
m
Gabe Shroar
bondsspaarbank
bolsward
a
ïiiis
getrouwd
Praal met iemand
jaar
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Oude orgels in
Friesland
Zilveren filmpjes
Fan stêd en lan
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
"411*
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hwat hat
over je problemen
I
DINSDAG 15 MEI 1973
112e JAARGANG No. 39
Verdere studie
Wie kunnen worden toegelaten?
Aanvang cursus; aanmelding
Nadere informatie
De opleiding
dig
üs hjoed to sizzen
Leerprogramma en cursusduur
GJIN STêD ÏN FRYSLaN
bk
Advertentieprijs: 21 ct. per tam.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
3E WEEK MEI 1948
Praat met iemand over uw proble
men
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157).
De vergoeding voor leden stembureaus
worden op voorstel van de heer Bijvoets
gebracht van f 4,- op f 7,50 per zitting.
De heer F. B. v. d. Meer merkt in de
rondvraag op, dat de vaarwaters rond
Bolsward aan diepte te wensen overlaten.
Niets meer aan de orde zijnde wordt de
vergadering nog juist voor het krieken
van de dageraad met hamerslag gesloten.
De burgemeesters van Bolsward en Hen-
naarderadeel roepen gezagsgetrouwe on
derdanen op zich aan te melden voor de
Nationale reserve.
Benoemd tot straatmaker te Bolsward
met 7 van de 13 stemmen, de heer F. Mo
lenaar.
50-Jarig huwelijk echtpaar Bootsma-
Osinga te Burgwerd.
De wethouderswedde te Bolsward blijft
gehandhaafd op f 700,-.
Stedelijk muziekcorps organiseerde con
cours in het Julianapark.
Intrede ds. B. Fokkema als Herv. predi
kant te Exmorra.
Witmarsum won de jong Nederland-par-
tij.
De levensmiddelenindustrie
Enkele feiten en karakteristieken
(Maatschappelijk Werk: voorheen en nu
in Bolsward/Blauwhuis, Hennaarderadeel
Wonseradeel)
Het algemeen maatschappelijk werk om
vat een hulpverlening waarbij elk gezin,
oudere of jongere een beroep kan doen
diverse technologische aspecten van de
bedrijfsvoering en in de specifieke ma-
nagement-problematiek van de verschil
lende bedrijfsafdelingen.
Deze deskundige hulp wordt vanwege
rijk en gemeenten gesubsidieerd en kan
derhalve onafhankelijk en gratis worden
verleend.
Voorheen kwamen deze maatschappelijke
werkers vanuit andere steden en/of in
stellingen, voorzover het de stad Bols
ward en de plaats Blauwhuis betrof, ter
wijl Hennaarderadeel tot nu toe deze
hulpverelening nog moest missen.
In hopen lju hawwe in hekel oan macht-
hawwers, allinne omt se seis gjin macht-
hawwers binne.
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
gezinsbank zonder winstdoel
•i
I
Bolswards Nieuwsbla
drankenindustrie, de cacao- en chocolade
industrie, distilleerderijen en stokerijen,
de graan-, meel- en meelverwerkende in
dustrie, de groente- en fruitverwerkende
industrie, de suiker- en suikerverwer
kende industrie, de vis- en visconserven-
industrie, de vlees- en vleeswarenindu
strie, de zuivelindustrie.
Een ander opvallend cijfer: alle bedrijven
die zich bezig houden met de productie
en verwerking van voedings- en genot
middelen, nemen thans 30 °/o van onze
totale industriële omzet voor hun reke
ning, dat beloopt zo’n 23*/2 miljard gul
den.
De verwachtingen voor de toekomst zijn
gunstig. Het aantal bedrijven neemt wel
iswaar af, maar verwonderlijk is dat
niet. De noodzaak tot o.a. efficiënte en
rendabele bedrijfsvoering leidt allerwe
gen tot schaalvergroting. Zo ook bij de
levensmiddelenindustrie. Hoog gemecha
niseerde productiemethoden gaan daarin
ook meer en meer een ambachtelijke
werkwijze vervangen. Deze ontwikkeling
zet zich de laatste tijd in versneld tempo
door.
op een maatschappelijk werker/werkster,
teneinde door vertrouwelijke gesprek
ken geholpen te worden bij moeilijkheden
en/of vragen rond opvoeding, huwelijk,
huishouding, huisvesting, financiën, een
zaamheid, spanningen, ziekte enz. en
eventueel daarom heen ontstane of aan
wezige problemen.
In augustus start in Bolsward en Boxtel het eerste leerjaar van een
nieuw type opleiding. Deze nieuwe opleiding is een middelbare op
leiding voor de levensmiddelentechnologie en duurt vier jaar. Primair
is de opleiding bedoeld om leidinggevend middelbaar kader te vor
men t.b.v. de Nederlandse voedings- en genotmiddelenindustrie. De
behoefte hieraan, in deze zo snel ontwikkelende bedrijfstak, mag
zonder meer groot genoemd worden. Zij werd dan ook mede op
verzoek van het bedrijfsleven door de directie Landbouwonderwijs
van het Ministerie van Landbouw en Visserij verbonden aan de
scholen te Bolsward en Boxtel.
Tumult op de markt te Bolsward we
gens inbeslagname door de CCD van de
inhoud van een marktkraam. Gevolg
spontane wilde staking door solidaire
marktkooplieden. Jassen kwamen uit,
scheldwoorden werden naar het hoofd
geslingerd van een bloemenkoopman die
wel doorging met verkopen. Toen de po
litie kwam kochten collega’s bakjes vol
tegelijk en begonnen de inhoud in de
gracht te deponeren. Ook dat mocht niet.
Volgende fase: bloemen kopen en meteen
stuktrappen. In arremoede werd het res
tant gratis geschonken. Marktcommissie
in Huize Heeringa in spoedvergadering
bijeen. Burgemeester zegde toe zich met
de autoriteiten in verbinding te zullen
stellen. Oorzaak in beslagname: klosje
garen zou f 0,02 te duur zijn geprijsd. In
feite na onderzoek bleek dat klosje garen
f 0,50 mocht kosten plus 2 punten. Het
was geprijsd f 1,45 zonder punten.
Thans hebben de gemeenten Bolsward,
Hennaarderadeel en Wonseradeel zich
samen gevonden in één stichting, te we
ten de St. Maatschappelijke Dienstver
lening Friesland-West die haar buro’s
heeft in Witmarsum en Bolsward. De
stichting, die reeds vanaf 1-1-1973 de
gezinsverzorging- bejaarden- en chro-
nisch-ziekenzorg behartigd, heeft thans
ook voor het gehele district een sectie al
gemeen maatschappelijk werk. Een twee
tal maatschappelijk werkers zijn reeds
beschikbaar terwijl een derde zo spoe-
mogelijk kan worden aangetrokken.
Voor meer inlichtingen (b.v. over de
functies waarvoor wordt opgeleid, in
houd van de opleiding, studietoelage,
huisvesting e.d.) kunt u terecht bij:
de directie van de Middelbare Technolo
gische Opleiding voor de Levensmidde
lenindustrie te Bolsward, Sneekerweg 43
Donderdag 17 mei zendt de NCRV het
eerste programma uit van een reeks van
twaalf waarin de luisteraar kénnis kan
maken met oude orgels in de provincie
Friesland.
Het aanbod in deze streek van ons land
is zo groot dat de keuze voor deze serie
niet eenvoudig bleek. Tenslotte werd de
volgende selectie gemaakt, waarbij te
vens de bouwers van de respectieve in
strumenten in de overwegingen werden
betrokken:
De hiervoor gesignaleerde ontwikkeling
is mede de oorzaak van een groeiende
behoefte aan een - voor de levensmidde
lenindustrie - „nieuw soort” personeel.
Het gaat hierbij met name om medewer
kers die, op middelbaar niveau, leidende
functies kunnen vervullen bij b.v. de
productie, de ontwikkeling van produc
ten, werkvoorbereiding en kwaliteits
controle, op technisch-administratief ge
bied.
De middelbare technologische opleiding
voor de levensmiddelenindustrie is spe
ciaal in het leven geroepen om jonge
mensen van deze functies te scholen.
Na voltooiing van de cursus ligt trou
wens ook een werkkring bij controle-in-
stellingen, onderzoekcentra, instanties
voor mileu en hygiëne e.d. onder hun
bereik.
De cursus vangt aan omstreeks half
augustus. Kandidaat-leerlingen kunnen
zich opgeven door middel van een bij de
school verkrijgbaar aanmeldingsformu
lier, dat in iedere geval vóór 15 juni a.s.
ingevuld, geretourneerd dient te zijn.
Telefonische afspraken elke dag van
’s morgens 8.159.30 uur (tel. 05157 -
571) Spreekuren: Witmarsum (Molenweg
1): elke morgen van 8.159.30 uur. Bols
ward: elke donderdag van 910 uur
(Gr. Dijlakker 18), tel. 05157 - 2377.
17 mei Franeker (Piet Post)
24 mei Wieuwerd en Wolvega (Klaas
Bolt)
31 mei Ried en Reins (Jan Jongepier)
7 juni Bergum (Wim de Ruiter)
14 juni Jorwerd (Jan Jongepier)
21 juni Kollum (Jan Veninga)
28 juni Witmarsum (Jan Jongepier)
30 augustus Harlingen (Dirk Donker)
6 september Jelsum (Haite v. d. Schaaf)
13 september Oosterend (Gerben Berg-
stra)
20 september Bolsward, waar zowel het
koororgel als het grote Hinschinstru-
ment zullen worden bespeeld (Ad
Houtman en Frans Versteeg)
In de eerste uitzending - 17 mei - speelt
Piet Post op het orgel van de Grote Mar
tinikerk te Franeker de volgende wer
ken: Riercare, Johann Jacob Froberger;
Fuga IV over BACH, Robert Schumann;
Fantasie over „Heilig, heilig, heilig” van
de concertgever.
Deze programmaserie staat onder redac
tie van Jan Jongepier. Iedere uitzending
zal in stereo zijn, te ontvangen via Hil
versum I en beginnen om 21.55 uur.
daar niet uitgereikt? 11. (in fries om
utens: Ik ha der seis noait west, mar der
komme de Fryske boeken leau ik, wei.
12. Is dat niet de enige stad in ons land
waar ze zoiets in stand houden als de
Bolle bolle hoe heet het ook
maar weer?
Mei dit dosyn sille wy mar ophalde, mar
al skriuwende komme üs helte mear ant-
wurden yn it sin. Foar de iene is Bols
ward de stêd „van de koster die zo mooi
vertellen kon”, foar de oare dy as lyts
Venetië. Wer in oar ken Boalsert as Eu-
ropeeske stêd mei noch altyd de neiglans
fan de opiny forkiezing oer it al of net
winsklik wezen fan in Europeesk parle
ment. Yn alle skoalboekjes is Boalsert
suvelstêd, mar dat der noch safolle oare
unike ünderwiisfoarsjenningen binne is
ek mannichien bikend!
Om en nabij 14 van de Nederlandse
beroepsbevolking vindt emplooi in de
levensmiddelenindustrie, d.w.z. ruim
150.000 mannen en vrouwen.
Dat het om zó velen gaat kan hier en
daar verbazing wekken. Maar deze om
vang wordt allicht verklaarbaar als men
weet welk breed scala van bedrijfstak
ken deze industrie omvat. Om daarvan de
voornaamste te noemen: de bier- en fris-
Van het toekomstig middelbaar kader
wordt gevraagd: een open opstelling t.a.v.
de veranderingen en aanpassingen die de
moderne industriële ontwikkeling met
zich meebrengt. Verder dient dit kader
vaktechnisch all-round geschoold te zijn,
zowel theoretisch als practisch.
Het leerprogramma is op deze „eisen”
afgestemd. Verder zal blijken dat vooral
jongens en meisjes met belangstelling
voor biologie en natuurwetenschappen
daarin goed aan hun trekken komen.
Het valt in een aantal hoofdgroepen uit
een:
Algemene vakken naast Nederlands twee
vreemde talen, maatschappijleer en li
chamelijke opvoeding.
Basisvakken wis- en natuurkunde, schei
kunde, biologie, voedingsleer en algeme
ne micro-biologie.
Op wiskunde na worden al deze vakken
ondersteund door practicum-lessen in ’t
laboratorium.
Beroepsgerichte vakken: algemene le
vensmiddelentechnologie, be- en ver
werking van agrarische producten, le-
vensmiddelenchemie, toegepaste micro
biologie, kennis van apparatuur, onder
zoek van bedrijfsvloeistoffen en afval
water, lezen van tekeningen, technisch
tekenen.
Ook deze vakken worden practisch onder
steund door vele uren laboratoriumon
derzoek en praktijkproeven op kleine
schaal.
Economische en juridische vakken: rechts
en wetskennis (speciaal de arbeidsver
houdingen); bedrijfseconomie en be
drijfsorganisatie.
Totaal duurt de opleiding 4 jaar. Gedu
rende enige periodes, die gezamenlijk ’n
jaar beslaan, loopt de student stages in
een klein aantal, verschillend geaarde
bedrijven. Hij of zij wordt hierdoor in
staat gesteld om de "erworven theore
tische kennis van het productieproces
in de practijk te toetsen. Bovendien kan
de cursist d. i een inzicht krijgen in de
Morgen (woensdag) 16 mei a.s. is het 65
jaar geleden dat Jan Stevens en Trijn
tje Wielinga in het huwelijk traden.
De heer Stevens wordt op 2 juni 92 jaar
en zijn vrouw is 87 jaar. Het echtpaar
dat in Hendrik Nanneshof woont, is nog
zeer kras.
Bij de kaatsliefhebbers is Jan Stevens
zeer zeker bekend. Hij was steeds de
man welke de lijsten verkocht. Men
hoorde dan steeds: „Wie nog een list”.
De heer Stevens leeft nog steeds met de
kaatsers mee. Hij kan er uren over ver
tellen. Vroeger heeft hij ook veel gevist.
Z’n vrouw mag nog graag handwerken.
De fam. Stevens had 4 kinderen, waar
van er nog 2 in leven zijn. Er zijn acht
kleinkinderen en acht achterkleinkinde
ren.
Het feest wordt gevierd bij hun zoon Jan
in de Michiel Elgersmastraat 3 In Bols
ward. Wij wensen de fam. Stevens nog
vele jaren in goede gezondheid toe.
Elke stêd, ja elk doarp hat sa syn eigen
heden. Om mei dat léste to bigj innen.
Hwa’t Wommels seit, tinkt oan de Freu-
lepartij of it jierlikse ringriden, hwa’t
Hartwert neamt, sjocht yn syn geastes-
each in pürbêste bolle, tinkt oan Adema
of Knol, is hy gjin boer dan oan de for-
neamde damkampioenskippen, hwa’t
Bears neamen heart, tinkt oan it biken-
de poartsje, hwa’t Piaem seit, hat it oer
iepenloftmuseum, Nynkepleats of eine-
koai. Gjin kunst om yn to foljen, hwer't
jo oan tinke by it neamen fan plakken
as Wieuwert, Eksmoarre, Allingawier,
Hichtum, Peinjum, Wytmarsum, ensfh.
om mar net to fier fan hüs to gean. Men
soe der suvei- in selskipsspultsje fan
meitsje kinne, in kwis deftich sein.
Hwa’t Fryslan fan de Martinytoer óf
oereaget, wit, dat ditselde ek jildt foar
de alve stêdden, al is it dan foar de iene
mear as foar de oare. Wy sille se hjir
net allegearre folslein op in rigeltsje
Tot de middelbare technologische oplei
ding kunnen worden toegelaten degenen
die in het bezit zijn van:
a Diploma l.b.o.-4, T-stroom bijv. L.A.S.-
A, LTS-T-stroom
b Diploma MAVO-4, met wiskunde of
natuurkunde. Voor beide onder a. en
b. genoemde opleidingen geldt tevens
dat er voorkeur bestaat voor hen die
in hun examenpakket hebben: wis
kunde, natuurkunde of biologie.
c Diploma van een opleiding, gelijk
waardig aan a. en b.
d Een andere vooropleiding: dit ter be
oordeling van het bevoegd gezag en na
toestemming van de inspectie.
De toelating kan mede worden bepaald
aan de hand van een z.g.n. geschiktheids-
onderzoek.
Afgestudeerde leerlingen kunen even
tueel hun studie voortzetten aan de Ho
gere Landbouwtechnologische School
voor de Levensmiddelenindustrie in Bols
ward of in ’s-Hertogenbosch en andere
hogere agrarische scholen.
sette, mar dy eigenheden, dat aparte, jo-
we de stêdden stik foar stik in eigen
sfear. Se sille dit ek wol dwaen foar de
frjemdling, dy’t tafallich lans komt of
foar de mear biwuste toerist, dy’t it
krekt om dy aparte sfear is to dwaen.
Mar dit bliuwt altyd noch in bytsje oan
de oerflakte, hat hwat fan leafde op it
easte gesicht, sa’t in oar in bipaelde plant
of in bipaelde jurk apart en dêrom fynt.
Djipper sit dat pas as men hwat thus is
yn de Fryske forhaldingen en op it mêd
fan de eigen skiednisen it eigen gea.
Hwat hat sa’n lyts lapke groun as üs
eigen ynleaf Heitelan dêr’t men mei de
auto yn in pear ure troch hinne jeije
kin dan in kleur en fleur! Dokkum mei
syn noch geve bolwurken en syn Boni-
fatius-jiertal yn it skiednisboekje, syn
Syl, Admiraelshüs en Waech, is hiel oars
fan sfear as Frjentsjer mei syn Akade-
my-tradysje, syn P.C. en Sjükelan, syn
deftich Martenahüs en Great Lankum';
Harns, de foarhaven fan Londen, mei
syn ryk forskaet oan aide gevels, syn
fiskerijdagen is wer hiel oars as de Wet-
terpoartestêd mei syn Snits-wike en
hwat de lytsere stedtsjes oanbilanget
hinget yn de stêd fan Nooitgedagt as yn-
tensyf yndustrystedtsje wer in hiel oare
sfear as yn it great Madurodam, dat
Sleat hjit. Starum mei syn machtige
slüs en spoar-trein forbining is as yn-
falspoarte dochs wer hiel oars as it yn-
time Hylpen mei syn eigen kultuer en
spraken, amper oantaest troch it Frysk
of Hollansk, mar simmerdei suver mear
Düts en foar it bihald fan de eigenheit
wol minsklik is. Is Warkum qua model
de langste stêd fan Fryslan, de Merk mei
syn kranse fan histoaryske bouwur-
ken fynt men nearne sa, binammen as
men dan tinkt oan de greate boeredei
mei syn keuring en tugen. Hwer fynt
men dat noch sa? Stêd en lan yn ien
han om samar to sizzen. En om nou de
Fryske haedstêd net oer to slaen: Ljou-
wert hat as merk-, keap- en ütgongs-
stêd, as stêd ek fan provinsiael bistjür en
En sa soene wy wol trochgean kinne.
Boalsert is yn üs lan as stedtsje fan
noch gjin 10.000 ynwenners helte mear
bikend as mannnich plak dat 5 a 6 kear
sa great'is en dêr’t men de namme am
per fan ken, ienfaldich omdat it gjin ei
genheden hat.
Undertusken meije wy bliid wêze mei it.
bislüt it skütsje fan Siete Meeter to
adoptearjen. Dêr stekt in skoan stik
Boalsert-promotion yn en hellet hwat oer
oan hwat üs goede stêd de léste tiid oan
negative public relation hawn hat. It
feit dat it yn Boalsert mei de milieutün
op ’e non roun is, is suver like bikend
as dat dy yn oare plakken skoan oan-
sloech. Op it mêd fan de goodwill hipt
it noch al nau! Hwa’t op de Martinytoer
stean giet en hy skoddet syn kjessen-
sloop üt, hat tiden wurk om de fearkes
wer yn to samljen en alhiel slagje sil dat
wol nea! Gjin stêd yn Fryslan as der is
wolris hwat, mar litte wy bisykje üs
goede namme mei elkoar heech to hal-
den. Faeks wol gjin stêd yn Fryslan,
dy’t dêr safolle kansen ta hat, mar ek
gjin stêd, dy’t dit sa nedich hat!
as stêd fan musea, sintrale foarsjennin-
gen, ensfh. fanselssprekkend in ütsünde-
ringsposysje, mar it echt eigene? De
Ljouwerter merke faeks of de blomme-
merk op Himelfeartdei.
Mar der is gjin stêd yn Fryslan, dy’t sa
folle eigens hat as Boalsert en dan oer-
driuwe wy net. Binammen hwa’t it bar
re mei en kom mei in soad lju om utens
wei yn ’e kunde, dy sil it opfalle, hoe’n
goede namme Boalsert fan datoangeande
„in den lande” hat! Freget men der nei-
jer op yn, dan kinne de measten, hoe-
wol foar elk Fryslan en alvesteddetocht
sahwat itselde is de 11 stêdden net by
namme neame. Mei in stik as fiif-seis
haldt it ornaris hurd op en grif binne
dêr dan Drachten en It Hearrenfean by.
Mar dat binne mar doarpen, heechüt
flekken, sizze de rasechte Dryltsers,
Sleattemers en Starumers.
De 11 stêdden dus net iens, lit stean fan
dat se weet ha soene fan de agraryske
dagen fan Frjentsjer, de kypmantsjes
fan Drylts en de Dokkumer granaet.
Mar seit men dat men fan Boalsert komt,
dan wit in selskip der ornaris wol rie
mei (wy sitearje üt ’e holle): 1. Het
stadje met het beroemd stadhuis. Heeft
dat niet model gestaan voor het Vredes
paleis? 2. Heeft u daar niet een oogst
feest met een koningin of zo en een
openluchtmaaltijd? 3. Ja, Bolsward, het
stadje met al die familielenen. 4. Woon
de daar niet die Friese dichter, die er
een standbeeld kreeg? 5. Ja, dat ken ik
van de radio en tv en van de platen die
werden opgenomen in de Martinikerk. 6.
We gaan er elk jaar heen om er het
volksdansen te zien, daar maken wij dan
films van. 7. Dat ken ik van de elfste-
denrijwieltocht, mijn zoon deed mee en
we hebben hem met de auto gevolgd. 8.
Bolsward? Dacht u dat wij nooit gehoord
hadden van de bekende orgelconcoursen?
9. Geen jaar of we do :n uw stadje aan,
de tentoonstellingen vormen elke keer
weer een verrassing! 10. Ik lees wel eens
van Friese literaire prijzen worden die
A;
■.A
Ï-H'
Ji
