De pleziervaart
Friesland
in
de week
Foto
van
Hade Skroar
i
I
I
I
Passages aan invalspoorten nam toe
met 28 procent
Ds. Fokkema
WEEST RENTEBEWUST
ambt
25 jaar
m
Goede raad hoeft
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
niet altijd duur
rass
opgericht
BONDSSPAARBANK - HARLINGEN
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
„Stichting Rechts
winkel Friesland*’
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I
Fotograaf Van Dijk
grijpt titel in
RegenJboogklasse
te zijn
112e JAARGANG No. 40
VRIJDAG 18 MEI 1973
Wymbritseradeel.
de
Op
Beroepsvaart
4i/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
J. B. Elzinga
üs hjoed to sizzen
Advertentieprijs: 21 et. per ram.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
NU OOK VOOR BEDRAGEN VAN f 500,—
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157).
Een 5-tal brievenbussen van de PTT
moesten bij Baburen (onder Tjerkwerd)
worden verplaatst daar ze op grond van
Rijkswaterstaat stonden. Op de bekende
vlugge wijze zoals de PTT gewoon is,
werd dit karweitje geklaard door vijf
PTT-ers. Er was dus voor elke man één
bus. Toen het klaar was vertrokken ze
weer in 3 auto’s naar van waar ze ge
komen waren.
O
o
o
o
Op 27 april 1973 is opgericht de „Stich
ting Rechtswinkel Friesland.”
Een rechtswinkel is een instantie, waar
iedereen tegen geringe vergoeding een
voudige rechtshulp en inlichtingen kan
verkrijgen. Er bestaat een leemte in de
rechtshulp, die voornamelijk veroorzaakt
wordt door een gebrek aan informatie bij
de doorsnee-burger over de mogelijkhe-
door het sluitingsschema voor het trein
verkeer het aantal openingen slechts 813
was voor een pleziervaart van ongeveer
gelijke omvang als te Oudeschouw. In
dezelfde maand juli was het aantal brug-
openingen van de op één na drukste
brug onder de provinciale telpunten te
Warns in het Johan Frisokanaal 2.646.
den voor het oplossen van juridische
problemen en de drempelvrees, die er
bestaat om bij de bestaande instanties
aan te kloppen. De rechtswinkel beoogt
in deze leemte te voorzien. Het zal er in
de praktijk op neer komen, dat veelal
wordt verwezen naar gespecialiseerde in
stellingen, terwijl eenvoudige problemen
door de medewerkers van de rechtswin
kel zelf behandeld zullen worden.
Juristen van diverse pluimage hebben
hun medewerking reeds toegezegd.
Het is de bedoeling, dat de rechtswinkel
vanaf begin augustus één avond per
week geopend zal zijn.
Het adres en de preciese openingstijden
zullen nog nader worden bekend ge
maakt.
Uit gegevens in de inventaris van het
historisch archief van de gemeente Bols
ward blijkt, dat op 25 januari 1786 door
de Stads Major en Dienaaren (burge
meester en wethouders) werd besloten,
om een verzoek van de Joodsche koop
lieden Philip Jacobs en Eleazer Levi, om
een kerkhof binnen Bolsward te mogen
oprichten, die middag in de gansche
Stads Regeering (gemeenteraad) in be
spreking te brengen en hun over 8 da
gen te antwoorden. De gansche Stads
Regeering bleek van mening te zijn het
betreffende verzoek te moeten inwilligen
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
1
M
O
o
o
o
o
o
C’
o
o
Alear plichten greate hearen
wol skerpe wierheit to fornearen,
mar dan allinne fan de gekken.
Dy hiene doe frjj stikelstekken
Hofgekken binne ’r nou net mear.
alteast net sokken as alear,
mar lykwols haldt men nou noch ek
in wierheitssizzer foar in gek.
Bolswards Nieuwsblad
Zowel op het Prinses Margrietkanaal als
op het Van Harinxmakanaal nam het
gepasseerd laadvermogen in 1972 ten op
zichte van 1972 toe. Te Lemmer was. die
toename 24 °/o (tot 19,67 miljoen ton in
de Prinses Margrietsluis en de Nieuwe
Lemstersluis tezamen) en te Schuilen-
burg 9 (tot 12,44 miljoen ton). Deze
toename werd vooral veroorzaakt door de
Speciaal voor jonggehuwden hebben wij een zeer aantrekkelijk
aflossingssysteem. Vraagt vrijblijvend inlichtingen.
De provinciale waterstaat van Friesland heeft vorig jaar weer geteld
hoeveel schepen en scheepjes de Friese wateren hebben bevaren.
Zoals gebruikelijk werden beroeps- en pleziervaart apart geteld.
De resultaten van de tellingen zijn in twee afzonderlijke rapporten
verwerkt. De meest spectaculaire ontwikkeling tekende zich ook
in 1972 af bij de pleziervaart. De hausse in de toename van de water
sport duurt onverminderd voort. Het aantal gepasseerde pleziervaar
tuigen, dat in totaal 73.047 bedroeg in de telperiode 24 april t.m. 8
oktober, blijkt gemiddeld over alle invalspoorten 28 ’/o groter te zijn
geweest dan in het voorgaande jaar 1971, toen het totaal passages
57.223 bedroeg. Het betekent tevens, dat sedert 1967, in vijf jaar
tijd dus, het aantal passages is verdrievoudigd! Van de gemiddelde
toename van 28 kwam 30 voor rekening van de zeilboten en
26 voor rekening van de motorboten.
Aan de bij de telling betrokken interne
passagepunten is de pleziervaart sedert
1967 met 113 toegenomen, waarvan
zeilboten 88 en boterboten' 152
De toename bij deze punten ten opzichte
van 1971 bedraagt 15 °/o (zeilboten 14
en motorboten 16
Aan de invalspoorten is het aantal ge?
passeerde zeilboten meer toegenomen
dan het aantal motorboten, terwijl aan
de interne punten het omgekeerde het
geval is.
In het hoogseizoen, gedurende de tweede
week van juli, waren er ongeveer 2.400
pleziervaartuigen extra binnen de pro
vinciegrenzen van Friesland aanwezig,
waarbij opgemerkt kan worden, dat het
aantal van buiten de provincie komende
boten veel groter is, omdat een deel van
de in Friesland gestationeerde boten
naar elders is vertrokken. Bovendien zijn
de per boottrailer aangevoerde boten
niet in het cijfermateriaal verwerkt. Het
aantal van 2.400 is ongeveer 200 lager
dan in ’71. Dit is toe te schrijven aan het
meer in 'evenwicht zijn van de in- en
uitgaande stroom pleziervaartuigen.
De maximale dagintensiteit aan de in
valspoorten werd gemeten aan de Drie-
wegsluis met 456 passages, direct gevolgd
door de Prinses Margrietsluis met 449
passages. Het maximum van de interne
punten werd geregistreerd in Woudsend
waar op één dag 997 pleziervaartuigen
passeerden.
Woensdag 16 mei is het 25 jaar geleden
dat ds. B. Fokkema door prof. G. C. van
Niftrik als predikant van de hervormde
kerk te Exmorra/Allingawier werd be
vestigd, welke gemeente hij diende van
1948-1957. In deze periode was hij con
tactpersoon voor Friesland van de Her
vormde Mannenorganisatie „In dienst der
Kerk” en scriba van de ring Makkum.
In zijn tijd was het eerste nauwe con
tact tussen hervormd en gereformeerd
in Exmorra/Allingawier, dat resulteerde
in gezamenlijke kerkeraadsvergaderin-
gen, officiële kerkdiensten (Met dienst
doen van beide kerkeraden) en gezamen
lijke uitstapjes van de jeugdverenigingen.
Hij hield vaak friese preien. Voor de
jeugd richtte hij een muziekclub op, waar
in hij zelf hawaiangitaar speelde. Met an
deren startte hij de autotochten voor ou
den van dagen, en deed met de andere
commissieleden iedere winter mee in ’n
fries toneelstuk, dat voor de bejaarden
werd opgevoerd, samen met zijn vrouw.
Zijn vrouw richtte te Bolsward de ring
Bolsward op der Hervormde Vrouwen-
organisatiets en was er zelf de eerste
presidente van. Van 1957-1970 was ds.
Fokkema predikant te Heerjansdam/Kijf-
hoek, in deze periode was hij afgevaar
digde ter synode, had zitting in de pro
vinciale kerkvergadering van Zuid-Hol-
land, was scriba van de classis Dordrecht
en had zitting in de Classicale Commis
sie Opzicht, tevens was hij praetor van
de ring Ridderkerk. Sinds 1970 is hij
predikant te Kortenhoef. De kerk van
Kortenhoef wordt gerestaureerd, reden
waarom de diensten werden gehouden
in het verenigingsgebouw van de ge
meente ’s Gravenland, dat echter 2 april
j.l. opwaaide. De diensten worden thans
gehouden in de R.K. kerk te Korten
hoef.
Sinds 1 januari 1973 is ds. Fokkema
scriba van de classis Hilversum.
Hwat hat
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
A
binnenschepen van meer dan 400 ton,
zowel van buitenlandse als van Neder
landse herkomst.
Op de Tsjerk Hiddessluizen te Harlingen
bedroeg de toename 3 (tot 2.75 miljoen
ton). Zowel op het Prinses Margrietka
naal als op het Van Harinxmakanaal
nam het gemiddelde tonnage van de
schepen toe. Het gemiddelde laadvermo
gen per schip in de Prinses Margriet
sluis kwam in 1972 over de 500 ton, na
melijk 529 ton. Te Schuilenburg nam het
gemiddelde laadvermogen toe tot 493
ton. Te Harlingen steeg het gemiddelde
laadvermogen tot 440 ton. De omvang
van de vaart met kustvaartuigen nam
iets af. Het totaal gepasseerde laadver
mogen in de sluizen te Lemmer van
19,67 miljoen was groter dan ooit. Het
verschil in laadvermogen van Schuilen
burg en Lemmer vertoont de laatste
tien jaar een geleidelijke groei. Dit wijst
op een geleidelijke toenemende goederen
stroom vanuit het zuiden op Friesland
gericht.
De vaart met schepen kleiner dan 400
ton blijft afnemen. De toename van het
gepasseerde tonnage komt vooral voor
rekening van de grotere binnenschepen.
Het aantal buitenlandse binnenschepen
is na de daling van de afgelopen drie
jaar weer sterk gestegen.
Het hoef ijzer verkeer (de vaart van een
Duitse haven naar een andere Duitse ha
ven via de Nederlandse vaarwegen) is
na de daling sedert ’68 weer wat toege
nomen, hoofdzakelijk met binnensche
pen (toename gepasseerd tonnage 43
tot 0,75 miljoen, ofwel 6 van het totaal
gepasseerde tonnage te Schuilenburg).
Het semi-hoefijzerverkeer, d.w.z. het
buitenlandse transitoverkeer tussen twee
buitenlandse havens, die niet beide in
Duitsland liggen, nam op dezelfde wijze
toe met 6,5 tot 0,50 miljoen ton. Alleen
te Lemmer nam de vaart met kustvaar
tuigen op het Prinses Margrietkanaal
iets toe, na de aanzienlijke daling se
dert 1968.
Op de meeste andere vaarwegen nam ’t
gepasseerde tonnage verder af, met uit
zondering van het Johan Frisokanaal te
Staveren (4,4 maal zoveel als in 1971)
en de Dokkumer Ee te Klaarkamp (15,3
proc. meer).
Het aantal brugopeningen op het Prin
ses Margrietkanaal en het Van Harinx
makanaal gaat over het algemeen ge
lijk op met de toe- of afname van de
aantallen beroeps- en de pleziervaart.
Dat betekent op het Prinses Margriet-'
kanaal een toename van het aantal brug
openingen. Het grootst aantal brugope
ningen vertoont de brug te Spannenburg
in juli, n.l. 2.705. Dat komt neer op rond
90 openingen per dag. Dat is meer dan
b.v. dé brug te Oudeschouw, waar het
aantal openingen die maand 2.069 was
en van de spoorbrug te Grouw, waar
en wees als plaats van het kerkhof aan
een stuk grond gelegen tegenover de
Nieuwe Buren aan de Stadswal, ’t welk
de Joden reeds provisioneel (voorlopig)
van de vroedsman Loeijenga hadden ge
kocht.
De plaats van dit kerkhof is nog steeds
aan te wijzen en is ook nog altijd Joods
eigendom. U kunt deze vinden aan het
tegenwoordige Hoogbolwerk, vlak bij
het houtentrapje dat u weer „op de be
gane grond” rondom de Martinikerk
brengt.
Het Hoogbolwerk is overigens alles, wat
ons van de gehele stadswal of bolwer
ken van destijds nog is gebleven. Deze
besloegen toen de gehele lengte van de
grachten rondom Bolsward en werden
slechts onderbroken door 4 poorten, die
ook de toegangen tot de stad waren, te
weten de Blauwpoort, de Zandsterpoort
(hoewel deze uiteraard als „waterpoort”
dienst zal hebben gedaan), de Sneeker-
poort en de St. Janspoort. Ook deze
poorten zijn helaas verdwenen, alleen
hun namen komen nog in het spraakge
bruik voor. De vroegere stadswal van
de Blauwpoortsbrug tot de St. Jans-
brug heet nu Laag Bolwerk, die van de
Blauwpoortsbrug tot aan de Sneker-
poort resp. Stoombootkade en Turfkade.
Het.is overigens nog geen 100 jaar ge
leden, dat de stadswal wat betreft de
genoemde gedeelten historie werd. In de
stads- en dorpskroniek van Friesland
(1800-1900) van dr. G. A. Wumkes vinden
we wat dat betreft de volgende aante
keningen.
17 mei 1876: Verkoop van den boven
grond van het gedeelte bolwerk vanaf
de Blauwpoort tot voorbij de Zandster
poort te Bolsward, 1 februari 1877. Ver
koop van 111 iepen stambomen, staande
op het bolwerk te Bolsward tusschen de
voormalige gleibakkerij en de Sneeker-
poort; tevens verkoop van den boven
grond van dat gedeelte bolwerk. 30 de
cember 1878. De raad van Bolsward be
sluit tot afgraving van het bolwerk tus
schen de Blauwpoort en de St. Jans
poort.
Het Hoogbolwerk verloor in de oorlogs
winter 1944-1945 veel van zijn charme,
omdat practisch alle bomen voor stook-
en kookdoeleinden werden gerooid. Na de
bevrijding werd echter zo spoedig mo
gelijk een nieuwe beplanting aange
bracht. Het resultaat hiervan ziet u op
deze foto. Daardoor is dit stukje (geluk
kig bewaard gebleven) oud Bolsward, ge
legen aan een gedeelte stadsgracht zon
der scheepvaartverkeer, een fraaie en
rustige wandelweg gebleven, vanwaar
men niet alleen een prachtig uitzicht
heeft over het wijde friese land, maar
ook op een stukje nieuw Bolsward, n.l.
het zwembad.
Van de elf invalspoorten bleef de meest
zuidelijke, de Driewegsluis, het drukste
punt met 16.210 passages. De tweede
plaats op de ranglijst werd in 1972 inge
nomen door de Johan Frisosluis te Sta
veren met 14.294 passages. De verdere
volgorde was: Nieuwe Lemstersluis:
13.387, Prinses Margrietsluis: 5.605, Keer
sluis Harlingen: 5.308, Workumer sluis:
4.870, Stroobosser sluis: 4.081, Dokkumer
Nieuwe Zijlen 3.885, Tsjerk Hiddesluizen
2.298, Makkumersluis: 1.959, Hindeloo-
persluis 520.
Van het totaal aantal passages aan de
elf invalspoorten is 26 °/o in de laatste
week van de bouwvakvakantie en de
week daarna gepasseerd.
Opvallend is de grote toename geweest
van het aantal passages bij de Keersluis
te Harlingen (gestegen van 1.087 in 1971
tot 5.308 in 1972) De uitbreiding van het
aantal ligplaatsen in de Noorderhaven is
hiervan in hoofdzaak de oorzaak. Ver
der blijkt de toename van passages in
Dokkumer Nieuwe Zijlen zich in ver
sterkte mate te blijven voortzetten. In
de jaren 1967 t.m. 1972 bedroeg het aan
tal passages hier respectievelijk 426, 800,
1.399, 1.934, 2.413, en 3.885. Steeds meer
watersporters vinden kennelijk de weg
naar het Lauwersmeer. Bij de invals
poorten Makkum, Workum, Hindeloo
pen en Staveren handhaaft de groei zich
Ook op een aantal interne punten in
Friesland zijn tellingen verricht. Daar
uit blijkt, dat het aantal pleziervaartuig-
passages ten opzichte van 1971 gemid
deld met 15 is toegenomen.
Tellingen met foto-electrische appara
tuur hebben aangetoond, dat de brug bij
Oudeschouw met 57.616 passages van
pleziervaartuigen het drukst van alle bij
de tellingen betrokken interne punten
in Friesland is; als tweede punt volgt
de Jelteslootbrug met 40.796 passages,
derde is de draaibrug te Woudsend met
29.895 passages. Bij deze tellingen waren
negen interne punten betrokken: de
Klaarkampsterbrug, de Hooidammen, de
St. Jansbrug, Nesserzijl, Heerenzijl,
Woudsend, Scharsterbrug, Oudeschouw
en Jelteslootbrug.
In de eerste week van de bouwvakva
kantie (de 27ste week) heeft het saldo
ingaand minus uitgaand het maximum
van 1.126 passages bereikt. Dit is 11,3%
meer dan het vergelijkbare maximum in
1971.
het woelige Snekermeer greep
sterk zeilende Bolswarder Herman van
Dijk vorige week zaterdag de titel in de
Regenboogklasse tijdens de seriewedstrij-
den van de Koninklijke Zeilver. „Sneek”.
Ulrik de Jager uit Lemmer, de vorige
titelhouder moest genoegen nemen met
een tweede plaats. De basis voor deze
hoge notering legde van Dijk reeds enige
weken geleden. Op 28 april haalde hij
een vierde en een zesde plaats, een week
later was hij samen met Henny Röfe-
kamp uit Sneek de enige die de storm
trotseerde en zegevierend over de wind-
lijn ging, enkele minuten later gevolgd
door Röfekamp. Algemeen werd verwacht
dat Jager vorige week zaterdag terug
zou slaan, om de titel veilig te stellen,
maar zijn verwoede pogingen hadden
niet het gewenste resultaat. Na een span
nende strijd met van Dijk en Röfekamp
moest hij het loodje leggen en toezien
hoe de Bolswarder z’n schip juist voor
de zijne over de finish stuurde.
Het eindklassement over vijf wedstrijden
na aftrek van de slechtste wedstrijd
luidde: 1. H. v. Dijk 3966 p.; 2. U.
Jager 3799 p.; 3. H. Röfekamp, 2790 p.; 4.
H. de Vries, Sneek 2147 p.
Het Baken (voor huishouding, gezin en
samenleving te Leeuwarden houdt don
derdags van 19.0022.00 uur en vrijdags
van 10.0012.00 uur consumentensprek-
uur (behalve op erkende feestdagen).
Daarnaast kan men via het Baken een
beroep doen op een adviseuse voor het
doorlichten van een financieel beleid,
bijv, om te kijken hoe de uitgaven voor
de voeding liggen in het geheel en of er
te veel of te weinig wordt besteed aan
kleding. Ook is het mogelijk een begro
ting van de uitgaven te maken. Zodoen
de krijgt men een beter inzicht in de
eigen financiële mogelijkheden.
De adviseuse houdt elke donderdag een
spreekuur van 19.0021.00 uur. Het Ba
ken is gevestigd aan de Oostergrachts-
wal 129, hoek Emmakade te Leeuwarden
(05100 - 27500/27522).
7 "’’l'lV'Z iil' ’ïHTfïFHï*
