Witmarsum
omgeving verrijkt
en
met het openluchtzwembad
de week
Foto
van
Gade Skroar
r
I
I
I
„Mounewetter”
-f
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ruim
51
B
f
r
WEEST
RENTEBEWUST
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
,Kom over de Brug’
heeft al
6 J
BONDSSPAARBANK - HARLINGEN
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
miljoen binnen
TE
wi i ai ar h h ui
WITMARSUM
tn in»l r«* k «l
S
g
„Concertino**
op bezoek
TT -
’■ij w
I llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
VRIJDAG 15 JUNI 1973
112e JAARGANG No. 48
Officiële opening
10
Kosten één miljoen.
m.
m.
f
werknemers,
tieners,
(Foto en commentaar van J. B. Elzinga)
üs hjoed to sizzen
4i/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
CM
SSSSSSSSSSSSSSSSSS
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
NU OOK VOOR BEDRAGEN VAN f 500,—
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
As in frommeske in man trout tsjin har
sin,
Abonnementsprijs f7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
dan wurdt se syn slimste fijan.
direkteuren, artsen, huisvrouwen, sport-
zwemmers, trimmers, kleuters, vijf en
zestig plussers, alle bevolkingscategoriën
uit Witmarsum en omgeving zwemmen
voortaan in 1.371.000 liter zuiver water
van 23 graden C, omringd door een
maximum aan komfort, hygiéne, veilig
heid en sfeer.
De eerste week na de ingebruikstelling
(19 mei 1973) doken reeds 5000 sportieve-
lingen in het water, dat vele malen
zuiverder is dan leidingwater.
Dat ook in een plattelandsgemeente een zwembad wenselijk, ja nodig is, daarover
bestaat geen verschil van mening meer. Maar hoe tot de bouw van een bad te
komen? In Witmarsum heeft het particulier initiatief een belangrijke rol gespeeld.
In de afgelopen jaren hebben vele inwoners uit de gemeente Wonseradeel een
zwemdiploma behaald in het overdekt instructiebad te Harlingen dan wel in dat
van Bolsward. De behoefte om, in aansluiting daarop, de zwemsport verder te be
oefenen, deed zich dan ook meer en meer gevoelen.
Eind 1968 ontstond bij de bevolking te Witmarsum spontaan een aktie tot het
stichten van een verwarmd openluchtbad te Witmarsum. Naderhand sloten zich
hierbij aan de omringende dorpen Arum, Lollum en Pingjum.
Speciaal voor jonggehuwden hebben wij een zeer aantrekkelijk
aflossingssysteem. Vraagt vrijblijvend inlichtingen.
Uit gegevens in de inventaris van het
historisch archief van de gemeente
Bolsward blijkt, dat op 25 januari 1786
door de Stads Major en Dienaaren (bur
gemeester en wethouders) werd besloten,
om een verzoek van de Joodsche koop
lieden Philip Jacobs en Eleazer Levi,
om een kerkhof binnen Bolsward te mo
gen oprichten, hedennamiddag aan de
gansche Stads Regeering (gemeenteraad)
in bespreking te brengen en hun over 8
dagen te antwoorden. De gansche Stads
Regeering bleek van mening te zijn het
betreffende verzoek te moeten inwilligen
en wees als plaats van het kerkhof aan
een stuk grond gelegen tegenover de
Nieuwe Buren aan de Stadswal, ’t welk
de Joden reeds provisioneel (voorlopig)
van de vroedsman Loeijenga hadden ge
kocht.
De plaats van dit kerkhof is nog steeds
aan te wijzen en is ook nog altijd Joods
eigendom. U kunt deze vinden aan het
tegenwoordige Hoogbolwerk, vlak bij het
„Aktie Hoop” voor de allerarmsten van
Noord-Brazilië. Hij gaf op zijn eigen
wijze commentaar.
Op de suggestie dat KOM OVER DE
BRUG wel aardig is, maar dat je met
zestig miljoen de wereld niet kunt her
vormen: „Het is een begin. En beginnen
is beter dan blijven praten
Op de vraag wat hem in KOM OVER DE
BRUG het meest getroffen had: „Dat
protestanten en katholieken dit samen
gedaan hebben! Uniek in de wereld!
Hartverwarmend
Op de vraag wat dit geld nu betekende
voor zijn werk: „Dat weer een stukje
wanhoop kan worden omgezet in hoop.
Dat hoop zal leiden tot aktie. En ektie
tot verandering
Op de vraag naar een slotwoord (wijzend
op de op tafel liggende Bijbel) :„Van dat
Evangelie mogen we veel verwachten.
Alles. Laat het onze inspiratie zijn. En
onze opdracht.”
KOM OVER DE BRUG vatte die op
dracht indertijd zo samen: „Voortgang
van de verkondiging, uitbreiding van het
dienstbetoon, bevordering van de gerech
tigheid, vernieuwing van de gemeen
schap.”
Op honderden plaatsen in de wereld kan
er nu weer wat verder worden gewerkt
aan die opdracht.
Dank zij KOM OVER DE BRUG.
Men hoeft echt niet schouderklopperig
van aard te zijn om toch met Dom
Helder te zeggen: Hartverwarmend!
OPENLUCHTZWEMBAD
I i V h t i II «we u> bftd
houten trapje dat u weer „op de begane
grond” rondom de Martinikerk brengt.
Het Hoogbolwerk is overigens alles, wat
ons van de gehele stadswal of bolwerken
van destijds nog is gebleven. Deze be
sloegen toen de gehele lengte van de
grachten rondom Bolsward en werden
slechts onderbroken door 4 poorten, die
ook de toegangen tot de stad waren, te
weten de Blauwpoort, de Zandsterpoort,
de Sneekerpoort en de St. Janspoort. Ook
deze poorten zijn helaas verdwenen, al
leen hun namen komen nog in het
spraakgebruik voor. De vroegere stads
wal van de Blauwpoortsbrug tot de St.
Jansbrug heet nu Laag Bolwerk, die van
de Blauwpoortsbrug tot aan de Sneker-
poort resp. Stoombootkade en Turfkade.
Het is overigens nog geen 100 jaar ge
leden, dat de stadswal wat betreft de ge
noemde gedeelten historie werd. In de
stads- en dorpskroniek van Friesland
(1800-1900) van dr. G. A. Wumkes vinden
we wat dat betreft de volgende aante
keningen. 17 mei 1876. Verkoop van den
bovengrond .van het gedeelte bolwerk
vanaf de Blauwpoort tot voorbij de
Zandsterpoort te Bolsward. 1 februari
1877. Verkoop van 111 iepen stambo
men, staande op het bolwerk te Bols
ward tussen de voormalige gleibakkerij
en de Snekerpoort; tevens verkoop van
den bovengrond van dat gedeelte bol
werk. 30 december 1878. De raad van
Bolsward besluit tot afgraving van het
bolwerk tussen de Blauwpoort en de St.
Janspoort.
Het Hoogbolwerk verloor in de oorlogs
winter 1944-1945 veel van zijn charme,
omdat practisch alle bomen voor stook-
en kookdoeleinden werden gerooid. Na
de bevrijding werd echter zo spoedig
mogelijk een nieuwe beplanting aange
bracht. Het resultaat hiervan ziet u op de
foto. Opnieuw is dit stukje (gelukkig be
waard gebleven) oud Bolsward, gelegen
aan een gedeelte stadsgracht zonder
scheepvaartverkeer, een in alle seizoenen
fraaie en rustige wandelweg, vanwaar
men ook nog een prachtig uitzicht heeft
over het wijde friese land.
- -
CXMCMCVXMkXSMkXM^M
-
- iS
Vóór de officiële opening, die op zaterdag
16 juni a.s., om 10 uur door de burge
meester van Wonseradeel, de heer P.
Tjeerdsma, zal worden verricht, zullen
ongetwijfeld nog duizenden de kassa
passeren.
De werkelijke kosten van het hele pro
ject (inclusief direktiekosten, aansluit
kosten nutsbedrijven, aanschaffing
inventaris, omzetbelasting enz.) blijven
binnen de gestelde raming van 1 miljoen.
v
MJMCMCMCMCMCM
door een zgn. onderwaterstofzuiger.
Aan de noord- en oostkant van het bad
zijn de volgende gebouwen gesitueerd:
een kassa en personeelsruimte
-een filter- en verwarmingsgebouw
-een kleedgelegenheid waarvan
wisselcabines voor dames, 10 wisselca-
bines voor heren, 2 gemeenschappelijke
kleedruimten, 1 voor jongens en 1 voor
meisjes.
-een garderobe met 5-tal rekken met 400
kleerhangers
-toiletten, 3 voor dames en 3 voor heren
-een toilet- en kleedruimte voor rolstoel
gebruikers
-douches, 3-tal bij de waadbakken
-een kiosk, waarbij op een (overdekt)
terras een frisdrank e.d. kan worden ge
nuttigd.
Ten zuiden van het bad bevindt zich de
badmeesterspost, alsmede een zon- en
speelweide van plus minus 5000 vier
kante meter.
’t Was vrijdag de 8e juni een bijzondere
avond voor de bewoners van het Doops-
gezind Rusthuis, want het muziekge
zelschap „Concertino” met als leider de
heer S. W. de Jong, kwam een uitvoe
ring geven.
Prompt op tijd verschenen de musici,
jongelui met accordeon, trommel, dwars
fluit, banjo, gitaar, mandoline en zelfs
één der dames met een mandola, een
instrument, dat vrij zeldzaam is. Er wer
den muzieknummers uitgevoerd door ’t
hele ensemble, door de accordeonisten
alleen en door het groepje musici, zon
der accordeons. Ook werden diverse du
o’s en solo-nummertjes ten gehore ge
bracht, waarvan het bespelen van gitaar
gelijk met mondorgel, door mejuffrouw
Tolsma, wel een extra vermelding en
complimentje verdient. Trouwens, al het
gebodëne werd prima uitgevoerd; er was
een grote verscheidenheid van muziek
werken, die we konden beluisteren, be
kende zowel als onbekende melodieën.
In de pauze liet de koffie of thee (naar
keuze) met de aangeboden versnapering
zich best smaken.
Daarna werd nog, een half uur onge
veer, serieus gemusiceerd. De meezing-
liedjes deden het bijzonder goed, zowel
de potpourri van Friese, als die van
Hollandse liedjes, werden spontaan mee
gezongen. ’t Was weer een echt gezellige
vrolijke avond en toen aan ’t eind van
dit samenzijn tot de heer De Jong en het
muziekgezelschap „Concertino”, door één
der bewoners, een passend dankwoord
I werd gesproken en de gebruikelijke en
velop werd aangeboden, met tot slot:
„we hopen tot ziens en wederhoren”
bleek uit het applaus, dat hierop volgde
wel, dat allen hadden genoten en het
gezelschap gaarne nogmaals zullen zien
optreden.
De inwoners van deze dorpen brachten
een aanloop-bedrag voor het zozeer
begeerde bad bijeen van rond f50.000,-
(het leeuwenaandeel kwam uit Witmar
sum t.w. f 30,— per ziel!).
Er werd een „Stichting Zwembad Wit
marsum e.o.” in het leven geroepen met
uitdrukkelijke taak zo spoedig mogelijk
een zweminrichting te realiseren.
Bij de bouw van een zwembad moet,
uiteraard, een keus worden gemaakt uit
vele mogelijkheden.
Het adviesorgaan voor bad- en zwemin
richtingen van de Ver. voor Nederlandse
Gemeenten adviseerde een middelgroot
bad met een bassinoppervlak van plus
minus 850 vierkante meter en -uit econo
mische overwegingen- het diepe, het
halfdiepe en ondiepe bassingedeelte tot
één bad te combineren.
Voorts werd aanbevolen, bij de opzet
van de zweminrichting veel aandacht te
besteden aan inrichting en organisatie,
teneinde een zo intensief mogelijk toe
zicht te kunnen houden met weinig per
soneel, zowel bij de bassins als bij de
kleed- en toiletgelegenheden.
Na grondige studie, overweging van
velerlei zaken is aan de gemeenteraad
van Wonseradeel een schetsplan van het
Adviesbureau Arnhem B.V. overlegd van
de volgende opzet:
Afmetingen bassins (L-vorm)
Diepe bassin (met springkuil en spring
planken van 1 en 3 meter) 25 m. lang,
14 m. breed en 1.80 - 3.80 m. diep.
Middeldiepe bassin: 17 m. lang, 14
breed en 0.90 - 1.40 m. diep
Ondiepe bassin (met glijbaan): 15
lang, 14 m. breed en 0.30 - 0.90 m. diep.
Afzonderlijk kleuterbassin: 9.80 m. door
snee.
Watervoorziening en -zuivering.
Het water wordt betrokken van het wa
terleidingsbedrijf. Het circulerende
water (met chloring) in de bassins heeft
de volgende rondpomptijden:
Springkuil - diepe bassin 7 uur, middel
diepe bassin 6 uur, ondiepe bassin 4 uur,
kleuterbassin 2 uur.
Het bezonken vuil wordt verwijderd
CMCMCMCMCXX^MCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCMCM
i
I
i
s
Na veel wikken en wegen stelde de ge
meenteraad zich op 27 maart 1972 garant
voor een 7(4% lening van de Nationale
Nederlanden N.V. ad. f 1.000.000,— aflos
sing 40 jaar.
Na verkregen goedkeuring van Gedepu
teerde Staten in de provincie Friesland
kon het object op 16 augustus 1972 wor
den aanbesteed en vervolgens gegund
aan de volgende inschrijvers:
bouwkundig gedeelte: Bouwbedrijf J.
Heeringa B.V. Witmarsum voor f
568.000,— (excl. BTW)
Waterzuiveringsinstallatie Mach. fabr.
Reinders N.V. Oosterhogebrug
125.145,— (excl. BTW
Badverwarmingsinstallatie v.d. Woude
en Zn. N.V., Roden voor f 23.300,— (excl.
BTW)
Het werk is aangevangen op 22 sep
tember 1972 en reeds op 16 mei 1973 is
door de bouwers een bijzonder aantrek
kelijke en goed verzorgde zwemakkomo-
datie opgeleverd.
Schoolkinderen,
Hwat hat
Bolswards Nieuwsblad
faff r 'fr t-Wr
Elke dag opnieuw brengt de post dikke
pakken bank- giro- overschrijvingen bij
de penningmeester van Kom Over De
Brug.
Al bijna 51% miljoen gulden is nu
binnen, en dat komt vooral doordat de
gevers die giften in 1973 hadden toege
zegd, zich over het algemeen prompt aan
hun woord houden.
Er is dan ook alle reden om optimistisch
te zijn over de eindstand. Als ieder ook
verder doet wat hij beloofd heeft, wordt
het inderdaad een resultaat dat ver
boven de verwachting uitkomt.
Inmiddels zijn meer dan 600 van de 744
projekten geheel of gedeeltelijk uitbe
taald.
Bedankbrieven uit de derde wereld
spreken van vreugde om wat door het
geld van de aktie mogelijk wordt
gemaakt. Grote dingen, kleine dingen,
maar voor de mensen die het betreft
altijd belangrijke dingen.
Sommige brieven spreken over „grote
mogelijkheden voor het werk van de
kerk Aldus een predikant uit
Indonesië. Anderen spreken echter van
grote moeilijkheden. „Dank u wel voor
het geld. Mogen wij ook rekenen op uw
gebed?” Aldus een brief uit Oeganda.
Tijdens een recent bezoek aan Nederland
ontving aartsbisschop Dom Helder
Camara een cheque van 174.000 gulden,
het restant van de KOM OVER DE
BUG*- bijdragen aan het werk van zijn
-
- X,
