Bolswarder Heamielfeesten
grootser dan ooit
I
I
'g
van
Veel belangstelling bij de doping
het Skütsje
I
I
B:
I t
WEEST
RENTEBEWUST
BONDSSPAARBANK - HARLINGEN
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
<7
112e JAARGANG No. 52
VRIJDAG 29 JUNI 1973
Wymbritseradeel.
De optocht
Markt en braderie
De Skotsploech
Bolswarder skütsje gedoopt
(de 13-jarige
f"
4i/2 DAGELIJKS OPVRAAGBAAR
HYPOTHEEKGELDEN BESCHIKBAAR
Advertentieprijs: 21 ct. per min.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
NOORDERHAVEN 114 HARLINGEN
TELEFOON 05178—2475 GIRO 822009
NOG STEEDS 7% BIJ 1 JAAR VAST
NU OOK VOOR BEDRAGEN VAN f 500,—
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA 6,v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
De heer Meine de Wagt zet als eerste
zijn handtekening op het gipsbeen van
Tineke Falkena de oorspronkelijke Hea-
keninginne.
V.l.n.r.: Thea Bouma, hofdame (19), Sara
Zjjsling, heakeniginne (19), Griet Wal-
sma, hofdame, (18) en burgemeester J.
M. A. Mulder.
georganiseerd. Zoals gemeld staat in de
etalage van Slagerij Zwart aan de Jon-
gemastraat tot en met zaterdag 30 juni
een probleem tentoongesteld. Oplossin
gen kunnen tot en met maandag 2 juli
worden ingezonden bij drs. A. H. L.
Reintjes, Grote Dij lakker 40, Bolsward.
Er zijn enkele prijsjes beschikbaar.
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Speciaal voor jonggehuwden hebben wij een zeer aantrekkelijk
aflossingssysteem. Vraagt vrijblijvend inlichtingen.
De heamielfeesten zjjn in volle zomerglorie weer losgebarsten. Vanaf woensdagmid
dag tot zaterdagavond zal het publiek kunnen smullen van een groots opgezet pro
gramma. Als het weer zich goed houdt, kan bij voorbaat al van een eclatant suk-
ses worden gesproken. En het weer hield zich goed!! Afgezien van een kleine dis
sonant dan, de onweersbui woensdagavond veegde binnen enkele minuten de men
sen van de kermis en ook de simultaan schaakwedstrijd viel enigszins in het water.
Later werd uitgeweken naar de Openbare Leeszaal, alwaar de partijen normaal
werden uitgespeeld. Het hoogtepunt woensdag was natuurlijk weer de intocht van
de Heakeninginne. Dit jaar kwam er een speciaal facet bijn.l. een allegorische op
tocht, onderdeel van de grote optocht. Voor deze „verkleedpartij”, die dit jaar in
het teken stond van het jaar 1616 (het jaar waarin het stadhuis gereed kwam) wa
ren toendertjjd in Hark en Sjoch plm. 40 kandidaten gevraagd, om als schout,
schepenen, ambachtslieden, vertegenwoordigers van handel en nijverheid en boere-
volk in deze optocht mee te lopen. Prompt kwamen er vele reakties: zo leverden
de Hollandia fabriek en de toneelvereniging uit Witmarsum het leeuwendeel. En
vóórdat het gezelschap aangekleed was, moest er echt nog wat gebeuren. Daar
zorgden onder meer 3 grimmeurs voor: kapper v. d. Duim, A. Buikstra en doch
ter. Yde Schakel leverde het mobiele gedeelte van de stoet, terwijl het personeel in
de hitte van de middag druk doende was de Doelezaal op te tutten voor de feest
avond na afloop van de optocht. Tenslotte dan nog te vermelden de man op wiens
schouders dit eerste gedeelte wan de feestweek rustte: M. Wynia.
Schaken is kennelijk in Bolsward popu
lairder dan men wel eens geneigd is te
denken. Wie woensdagavond de moeite
had genomen om aan het Wipstraatplant-
soen - een kostelijk plekje voor een der
gelijk gebeuren - een kijkje te nemen,
kon daar een uitgebreide schare geïnte
resseerden rondom een schaakarena aan
treffen. De schaakclub Westergoo had
daar om 8 uur binnen het kader van de
heamielfeesten een simultaanseance ge
organiseerd. Binnen het strijdperk draai
den de simultaangevers, de heren Fedde
Toen de leden van de Bolswarder Skots
ploech het podium aan de Marktstraat
betraden, pakten de wolken al dreigend
boven Bolsward samen. Desondanks was
ook hier veel volk aanwezig. Op de tonen
van Omke Romke werden de gebruike
lijke dansen met veel élan uitgevoerd,
totdat tegen half een ieder een goed on
derkomen moest zoeken. Wat er verder
met het Heamiel ging gebeuren, leest u
elders in dit blad.
Tegen zeven uur zette de grote groep
(plm. 250-300 deelnemers) zich op de
Nieuwmarkt in beweging. 2 Herauten te
paard, veldwachters uit het jaar 1900,
het muziekkorps met majorettes uit War-
ga, de Heakeninginne mej. Sara Zijsling
uit Baburen onder Tjerkwerd in de sjees
een hooiwagen, de witte coupé met de
twee hofdames: mej. Griet Walsma uit
Witmarsum en mej. Thea Bouma van de
Grauwe Kat, de ponyclub Bolsward, 3
coupé’s met daarin resp. de burgemees
ter van Bolsward, de heer J. M. A. Mul
der en diens collega uit Wonseradeel P.
Tjeerdsma en echtgenotes, de heer K.
Falkena met echtgenote (namens BOOG
en VW)) en tenslotte mej. Tineke Fal
kena uit Sybrandaburen (de oorspronke
lijke heakeninginne, door een ongeval is
ze echter helaas haar kroontje kwijtge
raakt). daarna de huifkar, boerenvolk,
de Skotsploech, het muziekkorps uit
Burgwerd in blauwe kiel, de bouwlieden
die een maquette van het stadhuis met
zich meedroegen, burgemeester Reimer
Harings, daarnaast de andere „burge-
meesteren”. Dan de opzichters, raadslie
den en bouwheren: Rombert Thomas,
Timen Franses, Heercke Heerckes en de
secretaris der stad: Sybren Siccama. De
hoge historische gasten uit de buurge
meente Wonseradeel: Tjaerd van Aylva
en Sibrand van Osinga, grietmannen
van Wonseradeel. Dan kwamen de am
bachtslieden, de grote „meesters”: Jacob
Gysberts, „meester kistemaker”, die het
plan van het nieuwe stadhuis ontwierp,
met aan zijn hand zijn 13-jarige zoon
Gysbert, die later Frieslands meest ver
maarde dichter zou worden (Frank V. d.
Berg). Abraham Jacobs, „meester” van
van Wijngaarden, drievoudig kampioen
van Friesland, en problemist Jouwert
Turkstra, schaakredacteur van het Fr.
Dagblad, gestaag hun rondjes: op de ene
plaats hun tegenstanders in vertwijfeling
achterlatend, op de andere met hun te
genzetten de uitroep uitlokkend: „Dat
had ik wel docht!” Achter de borden
had een 40-tal dapperen, rijp en groen,
jong (o.a. een 9-jarige ,meester-in-de-
dop’) en oud, plaats genomen om de
cracks te bekampen. Sommigen van hen
zaten diep over hun borden gebogen, an
deren draaiden rustig hun sjekje of con
sumeerden hun koffie. Tussen de be
drijven door maakte de speaker de lang
zaam binnendruppelende uitslagen be
kend, moedigde de spelers aan of maak
te reclame voor de schaakclub Westergo.
Hoewel het geheel nog ietwat vreemd
aandeed in de baaierd van kermisgelui-
den heamieltoespraken, lijkt deze happe
ning een nieuwe aanwinst te kunnen
worden voor de jaarlijkse heamielfees
ten. Wie ooit gedacht mocht hebben, dat
schaken een saaie sport is voor intellec
tueel georienteerde studiehoofden, zal
omgeturnd van deze schaakgevechten, die
iets weg hadden van de bekende ker
misattracties met een sterke man, naar
huis terug zijn gegaan.
Jammer was het, dat later op de avond
de onweersbui water over de borden be
gon uit te storten. Maar ook daarop
hadden de organisatoren gerekend. Met
bord en al verdwenen de spelers naar de
improvisorisch tot schaakzaal ingerichte
openbare leeszaal om hun partijen voort
te zetten. Zij bevonden zich daar overi
gens in een enigszins vertrouwde omge
ving, omdat er een kleine expositie van
schaakliteratuur, die ook nu nog is te
bezichtigen is ingericht.
Om half twaalf kon de rekening worden
opgemaakt. Van Wijngaarden had toen
slechts aan één van de 20 borden remi
se behoeven toe te slaan; zijn tegenstan
der was P. Sinnema, Witmarsum. Een
bizonder goede prestatie van de Friese
ex-kampioen! Ook Turkstra bracht het
er uitstekend af door van de 20 partijen
maar één te verliezen (D. de Boer, Bols
ward) en remise te spelen tegen K. v. d.
Weg, Bolsward en H. Yedema, Greon-
terp. Succesvolle spelers kregen medail
les uitgereikt.
Naast de simultaanwedstrijden is door
„Westergoo” een tweede schaakattractie
in de naam „Bolsward”. Deze naam is
bewust in de Nederlandse taal gekozen
daar het WV met het skütsje een zekere
goodwill buiten de friese grenzen wil be
drijven. De doopplechtigheid liep helaas
niet geheel naar wens. De altijd warbere
De Wagt loste dit ceremoniefoutje op ei
gen wijze op: een praatje en daar
ging de fles. Het Bolswarder skütsje was
gedoopt, waarna de heer Falkena de be
manning de hand drukte. De Bolswarder
vlag ging in top.
Vrienden van het Bolswarder skütsje
Na afloop van de optocht werd nog een
geanimeerde feestavond gegeven in De
Doele met medewerking van het mu-
ziek-ensemble Co Bonnema. Tijdens die
gelegenheid werd ook de „Vriendenclub
Het Bolswarder Skütsje” opgericht. Het
V.V.V. verstrekt u gaarne alle inlichtin
gen. Overigens zijn de eerste bedragen
al binnen. De verkoop van de wimpels
liep die avond niet erg vlot. Voor wie het
skütsje in z’n totaliteit wil steunen: het
V.V.V. en de Rabobank heeft deze wim
pels in voorraad.
Het Bolswarder skütsje heeft de eerste
grote bedragen al binnen. Zo gaf de He-
ma Bolsward f 500,de Katrijn Epes-
stichting f 500,De Fa. S. S. v. d. Werf
(ter gelegenheid van haar 75-jarig be
staan f 75,en een anonieme gever
f 100,—. Wie volgt????
Schaaksimultaan
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Via Witheerenstraat en de Turfkade ar
riveerde het hoge gezelschap tegen half
negen op het Kruiswater. Op enige tien
tallen meters van de kade lag ie dan: het
38 ton metende skütsje, in 1910 bij de
Piip in Drachten gebouwd. In vol ornaat
met schipper Siete Meeter uit Leeuwar
den en de gehele bemanning.
Een imposant schouwspel. Met een boot
je werden de heakeninginne, de hofda
mes, de heer de Wagt en de vertegen
woordiger van de BOOG-VVV, de heer
K. Falkena naar het skütsje gevaren,
waarna de heer de Wagt de volgende
woorden sprak:
Skütsjesilen is myn nocht. Is dat jim-
me nocht ek? Binne jo ek skütsjefreon?
Dan hawwe jo in de takommende 14 da
gen ek in skütsje dêr’t jo oan roppe
kinne. Dan hawwe jo straks ek in bi-
manning dy’t jo oanfjurje kinne. Binne
jo gjin leafhabber fan de Fryske sküt-
sjesylderij, dan wurde jo dat noch wol,
def komme jo net ünder üt. As straks de
forslaggen yn ’e krante steane en de Bsm
leit foaroan, dan brüst ek jo bloed.
Hwant fanóf hjoed hat Boalsert ek in
skütsje. Boalsert komt ek op dit gebiet
nei foaren. De Boalserter flagge kin ek
hjir yn top gean. Dit alles hawwe wy
to tankjen oan de V.V.V. fan Boalsert
yn meiwurking fan de B.O.O.G. Dy
hawwe it mooglik makke dat Siete Mee
ter fanóf hjoed foar Boalsert sylt. BOOG
bimanning, skütsjefreonen, Boalserter
minsken, sille wy meielkoar it helmhout
tusken üs halde. En mei ik hjirby üt
namme fan de hiele bifolking de heer
Falkena, fortsjinwurdiger fan VVV en
BOOG tige tank sizze foar dizze prach
tige oanwinst.
Daarna viel de heakeninginne de eer te
beurt, het skütsje officieel te herdopen
S
w
f
•7
A
Onder hoopvolle weersomstandigheden
werd de tweede heamieldag ingezet met
een markt en braderie. Deze had een
duidelijk tweeslachtig karakter. Er wa
ren de wekelijkse kraampjes van de
marktkooplieden, maar er was ook een
kraampjesmarkt en straatverkoop van de
Bolswarder Middenstand. Het was een
drukte van belang op de Marktstraat,
Appelmarkt, Rijkstraat en Jongema-
straat. Voor het stadhuis stonden o.m.
ook een aantal kraampjes van enkele
Bolswarder 65 ers, die hun kunstwer
ken tentoonstelden. Zo was er de 72-ja-
rige Ebbendorf. Wat een mooie dingen
uit houtafval gemaakt kunnen worden,
zagen wij in z’n kraampje uitgespreid.
Vanaf 21 juni 1965 houdt de heer Ebben
dorf dagelijks een logboek bij van de
temperatuursschommelingen, die dan
weer worden verwerkt in een maande
lijkse weergrafiek. De evenoude heer
Brinksma uit de Hoogstraat knutselt al
sinds z’n pensionering aan mini-malle-
molens. Een ervan draait al reeds, met
de tweede is hij ijverig doende. Boven
dien schildert de heer Brinksma niet on
verdienstelijk. Passanten liet hij dan ook
graag even een kijkje nemen in z’n werk
map. De 79-jarige heer Smidstra (af
komstig uit Zurich, thans wonende te
Bolsward) beoefend sinds de le wereld
oorlog het houtsnijwerk. Geen wonder,
dat ook deze 65 -ers veel bekijks had
den.
het timmerwerk; Marten Douwes, „mees
ter” van het metselwerk; Romke Annes,
„stadssmid” en Jan Pieters, „maker van
het gevangenpoortje” in de westgevel
van het stadhuis, met ’t beeld van de
geketende vrouw.
En daarachter een hele schare gewone
ambachtslieden, die alle het hunne had
den bijgedragen om van het nieuwe
bouwwerk ’t schoonste „paleijs” van stad
en land te maken. Tenslotte volgden de
boeren en de knechten, de „üngetiders”
met de Friese vlag in top, de mensen, die
tijdens het binnenhalen van de oogst ner
gens anders tijd voor hadden.
De Schutterij, Muziekkorps Oranje met
majorettes en tenslotte de wagen van de
DOKA. Via Nieuwmarkt, Skilwyk, Gys
bert Japicxlaan, Dr. J. Halbertsmastraat,
Franekerstraat, Grote Dij lakker, Broe-
restraat, Snekerpoort, Snekerweg, Secr.
Haitsmalaan, Hid Herostraat, Gasthuis
singel (brug, kade), Snekerpoort, Jonge-
mastraat arriveerde het hoge gezelschap
ten stadhuize, alwaar de heakeninginne
de aanwezigen vanaf het bordes als volgt
toesprak:
Achte boargemaster en minsken fan Boal
sert en omkriten.
Fan ’e stoepe fan üs prachtige en aide
stedhüs óf, rop ik jimme allegearre fan
herte wolkom en ik hoopje en winskje
dat dizze Heamieldagen tige moaie da
gen wurde, mei in bulte sinne. Yn in
prachtige optocht binne wy hjir oankom-
men. Wy koene nou wer ris sjen hoe’t
folie dingen yn it forline der om ta gon-
gen. Litte wy üs eftergrounen noch yn
eare halde! It forline joech üs dit pronk-
stik fan in stedhüs, bouwt troch minsken
mei hert foar de saek en ünder lieding
fan in architect dy’t fan bouwen wist.
Lykwols üs stêd bouwt noch, dat is oan
alle kanten to sjen, al is it dap nou net
mear ünder lieding fan Gysbert Japiks.
Dit jier binne wy ek in skütsje ryk wur-
den en wy hoopje hjirnei nei ’t krüswet-
ter to gean om it pronkstik to doopjen
en in bihalden feart ta to winskjen. En
ik soe sa sizze, fan ’t simmer fuort en
daliks mar kampioen!
As like it earst as soe it waer de boeren
by de ófroune üngetiid net mei rinne.
Letter foei dit allegearre ta, sadat der ek
dizze simmer wer genoch hea yn ’e gol-
len komen is. Derom noegje wy jim
me moarn allegearre oan’t Heamiel. Dan
sille we sa’t wy hoopje, de riis mei re-
sinen üs goed smeitsje litte.
En fjirder bringe dizze dagen in drokke
wurklist mei, foar eltsenien is der wol
hwat to dwaen. De alderein hawwe de i
rêstige dingen faeks it leafst. De jonge-
rein kin ek alle kanten üt. En hwat my
i oangiet, doch allegearre mei en lit üs
meiinoar bisykje der hwat greats fan
to meitsjen. Lit it sa wêze:
Boer en boarger hawwe nocht,
sa as men elts yn Boalsert sjocht.
Wêz fleurich en meitsje wille,
hwant sin en wille kin folie tille.
Oan ’e ein winskje ik jimme allegearie
ta,
dat wy dit jier ünforjitlike heamiel
dagen ha!
Daarna werd enige minuten gepauseerd
j en werd een toost uitgebracht als teken
van de eenheid tussen stad en platte
land.
Een opname van de allegorische optocht
met de Schout en de Schepenen. In het
midden Gysbert Jacobs
Frank v. d. Berg).
’Hts
