Stormachtig debat
benzine
over
de week
Foto
van
Gate Skroar
accijns
I
Definitief einde Veronica
en
Noordzee in zicht
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiii
B
Pluimveehouders
door hitte-periode
Nieuwe aanwinsten
FUV staat financieel
sterk
Jan Zwart herden-
king in Martini
kerk te Bolsward
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Hwat hat
Kever bedwingt
Utjefteplan
Stifting F.U.F.
in moeilijkheden
Ierse zee
ST' V JL.
VRIJDAG 6 JULI 1973
llte JAARGANG No. 54
Reces
Sterk verdeeld
Bedrijfsresultaten
Veronica
KVP nog steeds spil
BIBLIOTHEEK BOLSWARD
üs hjoed to sizzen
,T
6
Advertentieprijs: 21 ct. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
nen. Maar Den Uyl heeft er verstandig
aan gedaan het kruit voor dit sterkste
maar ook laatste wapen van een kabinet
nog droog te houden.
dertiende levensjaar een werkelijk einde
te komen.
Het was me het weekje wel in politiek
Den Haag. Zelden heeft de Kamer in één
week zoveel belangrijke onderwerpen
afgehandeld. Er waren dan ook twee
nachten voor nodig waarin tot na vieren
werd doorgepraat. De kamerleden doen
dat niet alleen zichzelf aan. Zij verplich
ten ook het kamerpersoneel en de parle
mentaire journalisten tot nachtelijk over
werk, zonder dat dezen iets over hun
werktijden kunnen inbrengen.
Afijn, voor allen is begin deze week de
vakantie aangebroken. De Tweede Ka
mer komt pas eind augustus weer bijeen.
van
om
met
in
de
jes foar bemeboeken takenden oan in
ütjower foar in bipaeld boek. It ünt-
briek derby oan in goede planning en
koördinaesje. Deputearre steaten hawwe
dêrom inkelde jierren lyn al prikken yn
it wurk steld om yn mienskiplik oerliz
mei de ütjowers to kommen ta in jier-
likse opset foar it ütjaen fan berneboe-
ken.
De Stifting Frysk Utjefte Füns, dy’t
ommers op hichte is mei de finansieel-
technyske aspekten fan it ütjaen fan
boeken en ek in goede namme by de üt
jowers hat, is ré foun yn oerliz mei de
ütjowers foar 1973 in plan foar it üt
jaen fan Fryske bemeboeken to meitsjen.
De provinsiale kommisje Bifoardering
Frysk Taelgebrük hat har mei dit plan
forienige. Op har advys hawwe depu
tearre steaten nou bisletten üt de bi-
greatingspost „Bifoardering Frysk tael
gebrük” subsydzjes to forlienen ta in
bidrach fan f 29.000,-. Op it plan-1973
steane de folgjende bemeboeken:
1. De reis fan Tyske (Utjowerij Frys-
lan, Grou). 2. It Hiphüs fan J. Visser-
Bakker (Koperative Utjowerij); 3. It
spük by de moune fan J. Visser-Bakker
(ld.); 4. Tutte mei de linten fan Diet
Huber, 4e pr. (Utjowerij Beintema);5. Ut
’e müle fan de bem, dieltsje II Utj.
KFFB); 6. Hwat in dekfeintsje wurde kin
(ld.); 7. Siderius de Granaet fan Abe
Brouwer, 3e pr. (Utj. Osinga); 8. A.B.C.-
boekje fan D. Jaarsma (Utj. Fryslan); 9.
De Pozzebokken fan Bouke Jagt, oerset
troch R. Postma-Stolk (Kop. Utjowerij).
1873, staat er in blauwe dakpan-cijfers
op de schuur van deze boerderij, die an
no 1973 dus 100 jaar oud is.
Het was niet alleen dit historische feit,
dat het de moeite waard maakte dit
„agrarisch bedrijfsgebouw”, een fraai
het kop-hals-romp type, eens op de fo
tografische korrel te nemen. Er bleken
meer aanleidingen te vinden. Men be
hoeft niet zo ver buiten Bolsward te zoe
ken om deze boerderij te ontdekken. De
bewoners van de Snekerstraat kunnen
hem haast tot hun buren rekenen. Maar
het blijkt lang niet bij ieder bekend te
zijn, hij behoort niet tot de gemeente
Bolsward, maar tot de gemeente Wonse-
radeel bij het dorp Hartwerd, als een
van de drie „pleatsen” die de herinne
ring nog levend houden aan het voorma
lige Oegeclooster of Ugoklooster, dat in
de middeleeuwen tezamen met het Olde-
Hwa’i him foar houn ütjowt, moat oer de
bonken gear.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Vltg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactle-adres;
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
f05157).
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De Stifting Frysk Utjefte Füns is in
stifting, dy’t ta doel hat mooglikheden
to finen, dat der genóch forskaet oan
Fryske boeken yn de iepenbiere biblete-
ken oanwêzich is. Hja jowt subsydzjes
oan ütjowers foar bipaelde boeken, dy’t
hja mient, dat forskine moatte of wer
printe wurde moatte.
De stifting hat har ek, mei op forsyk fan
deputearre steaten, dwaende halden mei
de Fryske bemeboeken. Oantnouta wie
it n.l. sa, dat deputearre steaten subsydz-
Bolswards Nieu wslilai
Wymbritseradeel,
Een vijftien jaar oude VW-kever voer 32
mijl door de Ierse Zee van het eiland
Man tot St. Bees Head op de Cumberland
coast, bij windkracht zes en hoge golven.
De onverschrokken overtocht nam 7 een
vierde uur in beslag. De kever, voor deze
gelegenheid gedoopt als „Yellow Sub
marine”, was met een propeller uitge
rust, en twee extra benzinetanks.
Door de zware zee raakte de „auto-boot”
danig uit de koers. Verschillende
pogingen om een touwverbinding met de
volgers tot stand te brengen mislukten
door de hoge golven en de kever dreef
uiteindelijk af, mede door de opkomende
vloed, richting Blackpool.
De tocht ging ook overigens niet zonder
problemen. „De haren rezen mij te ber
ge” zei de 23-jarige keverkapitein Mare
In feite was de KVP-fractie sterk ver
deeld. Fractieleider Andriessen kon, in
de late nacht van donderdag op vrijdag
toen op Het Binnenhof de zon al weer
begon te schijnen, zijn ploeg alleen bij
elkaar houden door uiteindelijk tegen
het kabinet te stemmen.
Voor Den Uyl was dit een harde slag. Hij
heeft zich de afgelopen weken gepresen
teerd als een gematigd premier die in de
politiek de polarisatie bereid is in te rui
len voor de verzoening, ook al zal hij
daarmee van zijn eigen achterban nog
wel eens de wind van voren krijgen. Met
kracht van argumenten had Den Uyl vo
rige week de bezwaren van KVP en ARP
tegen de kabinetsplannen bestreden.
Maar in de KVP-fractie waren stromin
gen die erop stonden het kabinet even te
laten voelen wie er de dienst uitmaakt in
het parlement.
Het nieuwe kabinet-Den Uyl heeft vorige week in de Tweede Kamer
z(jn eerste nederlaag geleden. Door tegenstemmen van de KVP ver
wierp de Kamer het kabinetsplan voor verhoging van de benzine-
accjjns op 1 augustus met 4,5 cent per liter. Met de opbrengst had
het kabinet nog dit jaar extra uitgaven willen doen voor welzijns
werk, huursubsidies, ontwikkelingshulp en verlaging collegegelden.
De KVP heeft laten merken dat het progressieve kabinet Den Uyl
(PvdA, D’66, PPR, KVP en ARP) weinig zal kunnen uitrichten zonder
de hulp van de KVP. De KVP wilde de accijnsverhoging beperken
tot 1,7 cent. Maar dat wilde het kabinet niet, en de Kamer verwierp
het KVP-voorstel. Toen de KVP haar zin niet had gekregen, weiger
de zij vervolgens het kabinet zijn zin te geven, en stemde tegen de
hele accijnsverhoging, met het bekende gevolg dat de verhoging nu
niet doorgaat.
Het stormachtig afgelopen debat over de
benzine-accijns was trouwens lang niet
het enige klapstuk van vorige week aan
het Binnenhof. De Tweede Kamer be
sloot het Verdrag van Straatsburg tegen
zendschepen op zee te ratificeren, waar
mee het definitieve einde van Radio Ve
ronica en Noordzee in zicht komt. Minis
ter Gruijters van Volkshuisvesting en
zijn staatssecretarissen Schaefer en Van
Dam maakten hun plannen voor de wo-
ninghuren bekend. En onderwijsminister
Van Kemenade kruiste de degens in de
Kamer in een ook al diepnachtelijke de
bat over de verlaging van het collegegeld
van 1000 naar 500 gulden per jaar.
Voor het Veronica-debat was grote be
langstelling. Donderdagmiddag woónden
tal van medewerkers van het populaire
zendschip, onder wie directeur Buil
Verwey, op de tribune de negatieve eind
stemming bij. Op Het Binnephof was de
Haagse politie niet in staat zonder klap
pen en charges de kleine menigte pro
testerende en stickers plakkende fans in
bedwang te houden.
Voor de eindstemming deelde de Kamer
nog enkele troostprijzen uit. Er werden
moties aangenomen van KVP, DS’70 en
P.v.d.A. om in de Hilversumse uitzen
dingen meer Veronica-achtige program
ma’s te doen, en hiervoor eventueel een
aparte zender in te richten. De Veronica
Omroep Stichting (VOS) startte met le
denwerving en vroeg bij de minister van
CRM al vast zendtijd aan, maar veel
kans maken ze niet.
Voor de Veronica-luisteraars zullen al
deze surrogaten weinig werkelijke soel
aas bieden. Aan Veronica lijkt in het
clooster of Bloemkamp in Hartwerd een
langdurige periode een zowel geestelijk
als wereldlijk centrum is geweest. Gees
telijk, vanwege de hier toen gevestigde
kloosterorden, wereldlijk, omdat hier lan-
i ge tijd de gevolmachtigden van Wester-
voorbeeld van een friese boerderij van go vergaderden.
In de hal van het woongedeelte van deze
boerderij treft men nog een gekleurde
afbeelding in glas aan van dit Oegecloos
ter, met het jaartal 1555. In zijn glorie
dagen was dit een klooster van Francis-
canessen, die het gebouw van de abt van
Oldeclooster hadden gehuurd. De zusters
sloten toentertijd een overeenkomst met
de geestelijkheid van Bolsward, waar
door Oegeclooster of Oga Clast onder de
parochie van Bolsward kwam te behoren.
Er is een document bewaard gebleven,
daterend uit 1411, waarin abt Dodo van
Bloemkamp, Allardus, prior van Thabor
en Wilhelmus, prior van Sint-Agnieten-
berg een overeenkomst bekrachtigden be
treffende het ontslaan van Oegeclooster
uit de parochiële rechten van Bolsward.
Het vermoeden bestaat, dat als gevolg
daarvan Oegeclooster definitief onder
Wonseradeel is gekomen.
We willen nu nog even stil staan bij de
meer recente historie van deze boerde
rij, gebouwd in de nabijheid van een
plaats met een zo roemrucht verleden.
Het was op 20 januari 1920, dat Michiel
Jans de Boer de boerderij Ugoklooster
kocht, als opvolger van een zekere Bok-
ma. Michiel de Boer en Gatske Brand-
sma (’n zuster van prof dr. Titus Brand-
sma), vele jaren zijn ze ook in Bolsward
goede bekenden geweest. In 1956 nam
zijn schoonzoon de heer H. Hettinga het
bedrijf over en thans resideert hier se
der 1971 diens zoon, de heer Titus Het
tinga. Deze heeft zijn bedrijfsvoering in
tussen geheel op de „moderne” leest ge
schoeid. In plaats van het „büthüs” is er
een ligboxenstal gekomen met alle beno
digdheden voor het melken en het ver
zorgen van het vee. Deze stal heeft een
capaciteit en accommodatie voor 65 koei
en, waarheen de eigenaar zijn bedrijf
naar toe wil laten groeien. De heer Het
tinga jr. komt er overigens rond voor
uit, dat het boereleven slechts een deel
van zijn leven is. Want zijn activiteiten,
belangstelling en vaardigheden strekken
zich ook uit tot andere terreinen. Het
woongedeelte van de boerderij heeft hij
eigenhandig praktisch en smaakvol ver
bouwd, terwijl hij ook in de verbouwing
van het bedrijfsgedeelte een groot aan
deel heeft gehad en nog heeft. Hij breekt
er voorts in de avonduren regelmatig uit
als meewerkend lid van het „Kabaret
Samar”, dat door zijn broer Jan Hettinga
uit Oudehaske wordt geleid. Volgens het
programma „in lytse fladde ünder de té-
aters, dy’t stevich op syn bynten stiet”.
Dit laatste kan dunkt ons ook gezegd
worden van deze jonge boer, die het hier
met zijn vrouw Jetty wel zal redden. Op
het land vlak bij Bolsward, waar ze het
leven nog altijd goed vinden.
J. B. Elzinga.
Buchanan die de „cruise” organiseerde.
We werden ingesloten door de hoge
golven en soms dacht ik dat we aan de
haaien waren overgeleverd. Maar de ou
de kever bleef ronken.
Vissers aan boord van een vissersboot
voor de kust konden hun ogen niet gelo
ven toen de kever voorbij voer half op
eigen kracht, half door de golven. De
tocht die plaats vond in het kader van de
Withbread’s Annual Race” tussen het
eiland Man en Blackpool, werd als meest
suksesvol avontuur met de Castrol trofee
en 100 pond beloond.
Het is de langste zeereis ooit door een
kever ondernomen. Een poging, die 12
jaar geleden op het Kanaal werd
gewaagd, mislukte toen de kever moest
opgeven omdat de „rijder” zeeziek werd.
Voor een tocht van len mijl over Loch
Ness in juni 1971 had destijds een kever
een half uur nodig.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Het debat van vorige week laat zien dat
de KVP-fractie voor het kabinet
opnieuw niet op voorhand betrouwbaar
is. Het laat ook zien dat de KVP na drie
forse verkiezingsnederlagen achter
elkaar nog steeds de spil vormt in de Ne
derlandse politieke verhoudingen. Den
UY1 had gelijk toen hij als kandidaat-
premier de partijraad van zijn partij, de
P.v.d.A., voorhield dat zijn kabinet in het
parlement voor elk plan zou moeten
knokken om genoeg stemmen bij elkaar
te krijgen.
Den Uyl heeft geknokt, en verloren. Dat
belooft een spannende tijd te worden in
oktober wanneer de Kamer de Miljoen-
nota voor 1974 zal bespreken. Nu ging
het geschil over f 45 miljoen, straks over
meer dan f 45 miljard. In theorie had het
kabinet vorige week met aftreden
kunnen dreigen om de KVP om te tur-
Tengevolge van de huidige weersomstan
digheden die gekenmerkt worden door
een aanhoudende hitteperiode kunnen
zich in de land- en tuinbouw moeilijkhe
den voordoen. Vooral in de pluimveehou
derij kan de situatie noodlottige
gevolgen hebben. De hoge temperaturen
kunnen voor kuikens van een bepaalde
leeftijdscategorie een levensgevaar
betekenen. In sommige gevallen kan het
nuttig zijn het dak van het hok nat te
houden. Aangezien de vochtigheid van de
lucht hierdoor sterk stijgt is het effekt
van het nathouden niet altijd positief. De
pluimveehouders doen er daarom goed
aan eerst overleg te plegen met de assi
stent van het Consulentschap voor
Varkens en Pluimveehouderij.
Spoedoverleg tussen het Landbouwschap
en het ministerie van Binnenlandse
Zaken heeft ertoe geleid dat de direc-
teur-generaal van genomed ministerie de
Bescherming Burgerbevolking (B.B.)
heeft gemachtigd het beschikbare
materiaal met deskundig personeel voor
zover nodig en mogelijk in te zetten bij
de hulpverlening aan boeren en tuinders.
De belanghebbenden kunnen zich voor
hulp wenden tot de gewestelijke raad
van het Landbouwschap in hun provin
cie. Het secretariaat van de gewestelijke
raad zal de verzoeken doorgeven aan de
provinciale commandant van de B.B., die
co-ordinerend zal optreden. De kosten
voor de hulpverlening worden bij de
aanvrager in rekening gebracht.
Het Landbouwschap vertrouwt er op dat
de bereidheid van de B.B. tegemoet komt
aan de moeilijkheden tengevolge van de
huidige hitte-periode.
de gemeente
Drachten, in
co-operatieve
Sprekende over de bedrijfsresultaten
deelde drs. Hidma mee, dat de FUV
thans een organisatie is met ruim 55.000
aangeslotenen inclusief de fusie met
„Huizum”). Ten o(pzichte V&n 1971 bete
kent dit aantal een stijging van 16 pro
cent. Het bedrijfsresultaat is in 1972 be
duidend hoger geweest dan in 1971,
waarbij bedacht moet worden dat in 1972
versterkt op de gebouwen is afgeschre
ven. Het bedrijfsresultaat van 1972 is
aan de Fondsreserve toegevoegd. Deze is
thans zodanig hoog, dat de FUV - voor
zitter het voor zijn rekening durfde te
nemen om van een FUV te spreken, die
financieel gezien vrij sterk staat.
Tenslotte deelde de heer Hidma nog
mede, dat voor het district Harlingen -
Franeker in Harlingen het pand Rozen
gracht 23 tot 25 is aangekocht om er een
uitvaartcentrum van te maken.
De FUV moet de ontwikkelingen binnen
en rond de vereniging blijven volgen en
er tijdig op inhaken. Alleen dan zal zij er
in de komende jaren in slagen duidelijk
te maken, dat zij als niet-winstbeogende
uitvaartverzorgende instantie staat voor
de sociaal-ethische taak waarvoor zij in
1937 is opgericht, aldus drs. Hidma.
Onder auspiciën van de Stichting Orgel-
centrum zal de organist Feike Asma op
dinsdag 10 juli a.s. in de Martinikerk te
Bolsward een orgelconcert geven.
In het programma van deze avond zal
Feike Asma, traditiegetrouw, zijn leer
meester Jan Zwart - die op 13 juli 1937
overleed - herdenken.
Sombere muziek over Ps. 103, Jan
Zwart ;Praeludium en Fuga in C-moll,
J.S. Bach; Twee koraalvoorspelen: „Nun
ruhen alle Walder. O. Turke en „Lieb-
ster Jesu, wir sind hier. J.
Schneider; Fantasie-Toccatine Ps. 33,
Jan Zwart; Variaties op een oud neder-
lands lied, Jacob Bijster; Choral no. 1,
Hendrik Andriessen. Besloten wordt met
„Morgenglans der eeuwigheid” en Finale
over „Alle roem is uitgesloten”, Jan
Zwart.
Aanvang 20.00 uur.
DUCHAUSSOIS, Ch. Flash; of, De grote
trip. Een gehandicapte jongeman zwerft
door Azië en komt tot ver in Nepal, waar
hij kennis maakt met verschillende hip-
pie-centra en verslaafd raakt aan de
hard-drugs.
GRAAF, A. de Hilde. Het huwelijksleven
van een echtpaar kent, mede in verband
met de zaak die ze samen op bouwen zijn
ups en downs.
HIDDING, Joh. Romance in Parijs. Een
in Franrijk wonend jong echtpaar, dat
zelf geen kinderen kan krijgen, ontfermt
zich na de dood van hun beste vrienden
over hun zoontje en dochtertje, maar
dan slaat, het noodlot nogmaals toe.
HOUSTON, J. De witte dageraad. Drie
Canadese vreemdelingen delen lange tijd
lief en leed met de bewoners van een
Eskimo-nederzetting, totdat hun moder
nere opvattingen in botsing komen met
die van oudere leden.
KONSALIK, H. G. Straten zonder einde.
Een spoorloos verdwenen Duitse inge
nieur wordt in Afrika gezocht door zijn
zuster en een arts, die zij aan boord
ontmoet heeft.
RAES, H. Hetsmaran. Het vikka, de ron-
ko en al de andere kleuren van de ge
schiedenis.
VIZINCZEY, S. Loflied op de rijpere
vrouw. De liefdesavonturen van een
Hongaarse jongeman, die na teleurstel
lende ervaringen met leeftijdsgenoten
uiteindelijk de voorkeur geeft aan ou
dere vrouwen.
Zusterverenigingen in de provincie
Friesland moeten vaak particuliere uit-
uitvaartleiders inschakelen, omdat zij
zelf niet in voldoende mate over eigen
krachten kunnen beschikken.
Dit is niet in het belang van het onder-
linge/coüperatieve uitvaartwezen in zijn
totaliteit gezien, dat het winstmotief
princpëel afwijst. Aldus drs. P.S. Hidma
uit Franeker, voorzitter van de co-opera-
tieve vereniging Friese Uitvaart Verzor
ging, in zijn openingstoespraak voor de
ledenraadsvergaderng van deze organi
satie. De kracht van onze gezamenlijke
arbeid dient dan ook veeleer in samen
werking te worden gezocht, zo betoogde
hij.
De FUV heeft dit standpunt onlangs in
bredere kring kenbaar gemaakt.
Het moet niet uitgesloten worden geacht,
dat hieruit verdere samenwerkingsvor
men met andere verenigingen zullen re
sulteren.
De FUV - voorzitter wees verder op de
nog steeds voortdurende stijging van het
aantal crematies. Voor het eerst in de ge-
geschiedenis van de FUV heeft het aan
tal crematies in 1972 meer dan de helft
bedragen van het totale aantal door de
FUV verzorgende uitvaartdiensten (797).
Het aantal begrafenissen vertoonde een
geringe daling. Het totale aantal door de
FUV verzorgde uitvaarten steeg in 1972
met circa 10 procent ten opzichte van
1971.
Het gereedkomen van het crematorium
in Goutum vond de heer Hidma voor de
FUV niet zonder betekenis. De afstands-
verkorting en de hieruit voortvloeiende
intem-organisatorische voordelen zijn
van belang.
De plannen
Smallingerland
samenwerking
vereniging „Slingehof” - waarvan ook de
FUV deel uitmaakt - een zogenaamd toe
gevoegd crematorium te stichten staan
voorlopig in de ijskast.
