Verbeterd Oranje-imago staat
ijzersterk
weer
Rients Faber
„Goeie”! zei Prins Bernhard tegen
Nabetrachting over grandioos
herdenkingsfeest
Reisverslag van een Bolswardse
afgevaardigde
lan
Zilveren filmpjes
bondsspaarbank
bolsward
Fan stêd en
zörI
Hoge rente
veilig
en
altijd
dichtbij
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
gezinsbank zonder winstdoel
W
112e JAARGANG No. 73
DINSDAG 11 SEPTEMBER 1973
I
4
Wymbritseradeel,
Oranje-imago
In de maag
Ongedwongen
Politiek crediet
Het rood-wit-blauw
„Erefront”
Hoog peil
Het was geweldig.
Wy krjje swier waer:
Fjierder komt der rein:
Oude bekenden
Der komt froast:
IN WAERPRAETSJE
Tei waer wurdt it:
Omlijsting
en
Koffietafel
Men kin hurde wyn forwachtsje:
It wurdt moai:
„Open de poort”
1
t
Advertentieprijs: 21 et. per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
2e week sept. 1948
Aanvankelijk zag het er naar uit dat het
kabinet den Uyl wat met dit regerings
jubileum in de maag zat en er niet bijs
ter warm voor wilde lopen. Dat begon al
met het schrappen van allerlei plannen
die door de drie krijgsmachtonderdelen
voor het feest op papier waren gezet.
Daar zette Den Uyl en met name zijn
compaan minister Vredeling van defen
sie duchtig het mes in. Van alle kleur
rijke en spectaculaire manifestaties die
de militairen zelf in de zin hadden, bleef
niets over dan een uiterst sobere wande
ling van 500 militairen langs Hare Ma
jesteit op het plein achter het Haagse
paleis Huis ten Bosch, dat heeft niet zo
veel hoeven kosten.
De meeste politici hebben aan het eind van deze week hun oranje toetertje en
hoedje weer opgeborgen tot de volgende orangerie, het moet gezegd: ze hebben
daar in de residentie op gevoelige en vooral gepaste wijze het zilveren regerings
jubileum van Hare Majesteit luister bijgezet. „Het is oranje, het blijft oranje”, is
er een populair lied. Het rood dat een stad als Amsterdam zo kleurt, komt in het
Haagje veel minder aan bod. Wel grappig natuurlijk dat dit regeringsjubileum juist
gevierd moest worden onder een kabinet waarin rood zo’n dominerende kleur is
(misschien moeten we rood liever vervangen door rose). En dat na 12 jaar waarin
vrijwel onafgebroken de liberalen medebewoners van het regeringskasteel ge
weest warer
Niet verwonderlijk was dat men in som
mige kringen een anti-monarchale geur
opsnoof toen het kabinet de aanvanke
lijke plannen van de krijgsmacht zo ging
torpederen. Het gevolg was dat er opeens
spontaan sprake was van een „erefront”
van oud-verzetsstrijders, oud-militairen
Plotseling speelde de .Marinekapel „In
naam van Oranje, doe open de poort” en
Toch ging Den Uyl eind vorige week nog
op andere wijze in de fout door ontwij
kend te antwoorden op de vraag of hij
zelf thuis ter gelegenheid van de oranje-
feestelijkheden de vlag zou uitsteken. Hij
had rustig kunnen zeggen wel een vlag
getje uit te steken zonder dat het PvdA-
congres hem op 14 en 15 september a.s.
daarover al te hard zou aanvallen. Een
bekend ochtendblad greep het „vlaginci-
gon hier het grote feest. Er werd gepraat
over en weer, bekendeh werd de hand
gedrukt. Iedereen kende iedereen....
Nou sokke rymkes komme altyd nei fan-
sels en ha it noait mis. En men mei der
dan op oan kinne of net, de folksmüle
seit fan it waer:
De Koningin, de Prins, de prinsessen en
hun echtgenoten begaven zich ongedwon
gen tussen de mensen die bijeen gekomen
waren op het Binnenhof en spraken links
en rechts met deze en gene en drukten
een ieder de hand. H.M. ging aan een ta
feltje zitten en sprak over van alles en
nog wat met de afgevaardigden, vol be
langstelling. Wij konden bij de stalletjes
die rondom de Binnenhof klaar standen
eten, koffie drinken, een verfrissing ne
men. Het was zelfbediening, ook voor de
koninklijke familie. Het ging zo gemoede
lijk toe dat we tegen elkaar zeiden:
„Waar ter wereld is dit mogelijk?" Prac-
tlsch zonder bewaking liepen Koningin
en Prins, de prinsessen, Prins Claus, Mr.
van Vollenhoven rond, elk at z’n broodje
en dronk z’n koffie.
Ik gaf Prins Bernhard een hand. ,O’, zei
hij, terwijl hij naar mijn naamkaartje
keek: .Bolsward, Goeie’. Hij had onze
Bolswardse groet onthouden.
Als één ding zeker is, dan is het wel dit
door dit zilveren regeringsjubileum zijn ’t
Nederlandse volk en het huis van Oranje
dichter bij elkaar gekomen, zo besluit de
heer Faber zijn relaas. En zo denkt hij
niet alleen.
As de swellen heech yn ’e loft fleane.
As de earrebarren stadich yn 't loft-
rom driuwe.
As de hoanne oan it kraeijen is,
Foroaret it waer of it bliuwt sa ’t it is.
Sit de kat efter de kachel to Slügjen
Dan wurdt it wiet waer
Of it jowt him nei droegjen.
Bjj de feestelijkheden te Pingjum op 5
september had ook een kaatspartij plaats,
n.I. van heren met dames in partuur.
Kaatsers welke onder de minsten werden
gerekend waren 2 heren en 1 dame, doch
mannen van de beste klasse waren in
partuur 1 heer met 2 dames. Het spel
De Fryske folksdichter A. M. Wybenga
forstoarn.
As de roeken heech fleane.
As de séfügels by heappen it lön yn-
fleane.
As der by ’t maitiid jouns in bulte
michjes gounzje en dounsje.
As der by jountiid in heap tuorren en
flearmüzen fleane.
As de ljurk steil en hurd omheech giet.
As de skiep gysten rounspringe.
As by reinich waer de hinnen buten
bliuwe, dan wurdt it ringen wer droech.
Dér kin men ek fan op oan, as de ülen
wakker roppe, wylst it reint. Mar
Bliuwe de mosken yn ’e rein,
Dan komt er oan ’t wiete waer gjin ein.
As de wylde guozzen nei 't easten
fljogge.
As de spinnen harren forskülje.
As de mollen wrotte.
As de miggen füleindich stekke.
As it fé yn ’e greide ünrêstich is.
As de kouweskadden yn lange rigen
fleane.
As de wylde guozzen yn ’e foarm fan
in V flogge.
As de spinnen warber binne.
As yn jannewaris michjes yn ’e loft
dounsje.
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaa!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
'I
I 5
As de katten wyld troch en om it hüs
jachtsje.
As de fisken boppe oan ’t wetter kom
me.
As by droech waer de bijen yn ’e koer
bliuwe.
As lysters en finken ünrêstich hinne
en wer fleane.
Jolswards Nieuwsblad
Wy wolle graech in birop op üs lêzers
dwaen noch mear sokke waersechjes üs
mei to dielen. Wy binne wol nijsgjirrich
oft dy noch altyd ünder it folk libje of
hielendal yn it forjitboek rekke binne.
Graech efkes in briefke oan „Fan stéd en
lan”, Merkstrj. 13, Boalsert.
As der genóch reaksjes komme skriuwe
wy der in nije rubryk oer fol en oars
pleatse wy it as ynstjürd stik. Komme jo
net üt de hoeke om de Martinytoer hin
ne, dan graech efkes oan jaen: By üs yn
de walden, yn Gaesterlan ensfh. Wy bin
ne binijd.
De omlijsting van het geheel was orgel
spel, een koperkwintet en een strijkor
kest. Er werd prachtig gespeeld door le
den van het Residentie-orkest. Toch
moest ik nog even terug denken aan de
avond tevoren in de Martinikerk in
Bolsward waar Muziekvereniging Oranje
en het Frysk Orkest speelden, dezen kon
den hier zeker tegen wedijveren.
Na de sluiting van deze bijeenkomst ver
trok de koninklijke familie eerst om zich
naar de bijeenkomst van de Provinciale
Staten te begeven in de Tweede Kamer.
Wij vertrokken inmiddels naar het Haag
se Gemeentehuis waar ons een verfris
sing werd aangeboden. En eigenlijk be
viel geweldig in de smaak, er was dan
ook veel publiek. Hier een foto van
het prijswinnend partuur, van links naar
rechts: mevr. R. Boonstra, Sietse Wind
en mevr. Heeg. De prijzen bestonden uit
luxe voorwerpen.
Foto Boersma, Pingjum
zijn ontstaan rond het koningschap, rond
de monarchie. Het is geweldig hoe onze
Koningin en haar familie zich hieraan
hebben aangepast. Een demonstratie
daarvan was de deelneming aan de pic
nic hier.
Zo ongedwongen, zo gewoon, bevrijd van
historische ballast en toch werd de af
stand bewaard. Het bleef op een hoog
peil, de gehele bijeenkomst. Kleine be
stuurders, grote bestuurders, van ge
meenten, provincies, ministers en kamer
leden, een grote werk-familie gezellig
bijeen, leden van één groot gezin.
Democratie bij uitnemendheid.
dent” met beide handen aan om Den Uyl
er opnieuw van langs te geven. En zo
ontstond bij velen weer het idee van een
PvdA waarvan de leiders het op het
Oranjehuis hebben voorzien. Had in de
laatste verkiezingsstrijd ook PvdA-voor-
zitter van der Louw al niet gezegd dat
hij de voorkeur gaf aan een republiek,
zo krijgen oude sentimenten en ressenti
menten kans op nieuw leven in een tijd
waarin het koningshuis bij links er juist
beter op staat dan in de geschiedenis me
nigmaal het geval is geweest. Het club
je overtuigde en principiële republikeinen
dat in ons land bestaat is momenteel bij
zonder klein. De meesten treft men aan
bij de PSP en bij andere kleine extreem
linkse groepjes.
Toen ik werd afgevaardigd op 26 juni had ik er geen idee van wat
een prachtige dag dit zou worden, schrijft de heer R. Faber, die Bols-
wards gemeentebestuur in Den Haag vertegenwoordigde in zijn reis
verslag aan de raad. De Grote of St. Jacobskerk was prachtig ver
sierd, achter de bloemenpracht, verborgen microfoons, alles tot in de
puntjes verzorgde. Groots en toch bescheiden. Tengevolge van ver
keersopstoppingen in en rond Den Haag kwam H.M. de Koningin en
de koninklijke familie ongeveer 20 minuten te laat.
De bijeenkomst was sober. Een enkele spreker, Prof. dr. C. A. van
Peursen, hoogleraar in de wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te
Leiden. Zijn toespraak was getiteld „De Nederlander en zijn welzijn”.
Dat er sinds de rookbommen van 1966
rond de huwelijkskoets van Beatrix en
Claus veel aan het,oranje-imago verbe
terd is, moet niet in de laatste plaats aan
dezelfde prins Claus toegeschreven wor
den. Hij heeft kennelijk erg veel invloed
gehad op het democratiseringsproces op
paleis Soestdijk, waar de eigenlijke ge
roepenen tot die taak - ministers en
ambtenaren van de rijksvoorlichtings-
dienst - in gebreke bleven. Zag het er
daarom in die provo-tijd van 1966 naar
uit, dat prinses Beatrix misschien de
troon nooit zou halen. Thans komt die
gedachte als erg onwaarschijnlijk voor.
Tenslotte is het koningin Juliana zelf
geweest die door haar opstelling in de
langste kabinetsformatie welke ons land
ooit kende, haar politiek crediet bij links
aanzienlijk heeft verruimd. Voeg daarbij
de genegenheid die haar terecht door
praktisch het gehele volk wordt toege
dragen, dan lijkt de positie van ons ko
ningshuis, juist bij dit zilveren regerings
jubileum ijzersterk. „Het is oranje, het
blijft oranje”, zongen ze niet voor niets
deze week in het Haagje waar de monar
chale neuzen het sterkst ontwikkeld zijn.
Na deze trits van bijéénkomsten zou het
feest, de gezamenlijke koffietafel op het
Binnenhof beginnen en wel met een ge
ïmproviseerde toespraak van H. M. Ko
ningin Juliana. De techniek liet verstek
gaan, de microfoons deden het niet. De
deuren gingen open en dicht.
,U komt uit Bolsward? Daar ben ik gebo
ren. We woonden op de Kampen’.
Antwoord: ,Ja zeker, uw vader was sla
ger’, waarop prompt: „Nee, hij was slag-
ter”.
En dit was maar één indruk. Het was ge
weldig.
Ordelijk en niet allen tegelijk gingen we
op weg naar de Binnenhof. De afzetting
was niet streng.
We liepen naar de trap van de Ridder
zaal, plots een commando voor de schild
wachten en daar kwam zowaar H. M. de
Koningin. Ze werd begroet door minister
President Den Uyl en de heer Vonde
ling. In de Ridderzaal was de derde plech
tigheid van die dag, een bijeenkomst met
de leden der Staten-Generaal.
Yn wachtkeamers, yn trein en bus, soms
yn de foartsjerke is in waerpraetsje wol
gauris ornearre as ynlieding op in oar en
wiidweidiger petear. Dochs is ek oan-
geande it waerpraet wol hwat foroare.
Der hat in tiid west, doe wie in waer-
glês yn ’e gong it nijste fan it nijste en
gau dat as in stik lükse. Nou is it al sa-
fier hinne dat der fakentiids mar kom-
selden mear op sjoen wurdt. Wy barkje
nou leaver nei de waerpraetsjes foar ra
dio of T.V. Mar mei al dy ynformaesje,
soms wittenskiplik ta stén kommen en
fakentiids wol aerdich wis yn it foarsiz-
zen, rekket de minske seis hwat langer
hwat mear fan de natür seis forwidere.
Waerd foarhinne yn de doarpen rekken
halden mei de stan fan de moanne by it
ütskriuwen fan toanieljounen en it joun-
pizeljen, hjoeddedei moat mannich it
antwurd skuldich bliuwe as der b.g. fre-
ge wurdt: „Forsit de moanne al?” De tiid
dat boeren en skippers tige acht joegen
op de waertekens yn de natü. rekket yn
daar gingen de deuren open en kwam de
Koninklijke familie naar voren. De Ko
ningin hield haar toespraak, de eerste
geïmproviseerde toespraak. Jammer ge
noeg hebben alleen de mensen vooraan er
iets van kunnen verstaan. Het applaus
was echter even hard. Het was de toe
spraak waarmee de koninklijke picnic
op het Binnehof werd geopend. En dat
was iets geweldigs, iets om nooit te ver
geten. Hier proefden we de veranderin
gen die er in de loop van deze 25 jaar
it foarbygean. En dochs wurdt troch
mannichien noch altyd in Inkhuzer al
manak koft. In oar ding is, dat de bis
ten yn it fjild en binammen ek de fü-
gels soms tige wis registrearje as der
oar waer op til is. Dit hoecht gjn fabel
to wezen. Fan fügels wurdt der sein dat
se holle bonken ha en sa soene se lytse
foroaringen yn de loftdruk, dy’t üs min-
sken üntgeane, waernimme kinne.
Sa sizze wy faek ek net fan oerdwealske,
roerige bern: Se ha hurde wyn yn ’e
holle? Binammen as men de bisten yn
de frije natür waernimt en men is in tü-
ke opmerker, is der fakentiids wol hwat
üt óf to lieden. Sa binne der yn de rin
fan de jierren hiel hwat waertekens ünt-
stien dy’t de folksmüle soms ek fêstlein
hat yn sechjes en rymkes. Gabe Srkoar
jowt der altomets in foarbyld fan. Oft
nou altyd alles neikomt? Wy soene der
net graech de han foar yn it fjür stekke
doare, mar dat dogge wy ek net foar de
birjochten fan it KNMI. Dy waersechjes
komme yn alle talen foar. Us buorlju
oan de eastkant, dêr’t de sinne opkomt,
dogge it almeast mei rymkes en üt guon
derfan docht bliken dat se der seis net
folie fidüsje yn ha. Hja sizze tominsten:
As de pauwen tige skreauwe.
As de einen rjuchtop yn ’t wetter stea-
ne, mei de wjukken slagge en dan wer
ünder düke.
As de swellen leech by de groun of
oer it wetter fleane.
As de hynders har yn ’t lan omrólje.
As de skiep hinne en wer rinne yn-
pleats fan stadichoan to fretten.
As de bargen mei strie tógje.
As de kij harren slikje tsjin it hier op.
As de kikkerts jouns lüd roppe.
As der in bulte slakken krüpe en f’ral
as se dan modder op it efterein ha.
As de podden oer de tünpaden krüpe.
As de mollen hege heappen opsmite.
As de hoannen yn ’e nacht kraeije.
As de wjirmen ta de groun ütsetten
komme.
As de hounen gêrs frette.
As de miggen fülêindich stekke.
As de douwen jouns let nei de title
fleane.
As de kij de kleijen öfslikje.
As de gêrshippers en de imerkes lüd
roppe.
As de hóf- en toarteldouwen oanien
weikoerje.
en anderen. Het ging er ook al snel op
lijken dat dit ere-front niet alleen be
doelde ergens vóór te zijn, maar ook een
uitingsvorm was tegen iets, tegen het
„anti-monarchale” rode kabinet Den Uyl.
De organisatoren ontkenden dit uiteraard
ze moesten wel, maar Den Uyl bleef met
zijn fijngevoelige politieke neus toch on
raad ruiken. Daarom deed hij het liever
voorkomen, alsof het kabinet het ere
front erg leuk én aardig vond, vooral
toen het een massaal gebeuren beloofde
te gaan worden. Door op die wijze het
ere-frontgebeuren te annexeren poogde
het kabinet er tevens een ander karakter
aan te geven. Een doorzichtig spelletje.
Feest yn Hichtum. Ie priis veldloopesta-
fette: Frou Van der Vaart, Ijsbrand
Smit en Romke Buwalda, 2e priis Riem-
ke Miedema, Hendrik v. d. Valk en M.
Koopmans. De middeis wiene der berne-
spultsjes. Burgwert soarge foar muzyk.
De jouns libbene stuolledans, hwernei it
feest fuortset waerd yn ’e timmerskuor-
re fan Rients Koopmans. De doarpslju
fierden 4 stikjes op. Flapper fan Boal
sert soarge foar fleur, foardracht en mu
zyk.
De kwestie van de aanschaf van 25 markt
kramen opnieuw in de raad. B. en w.
vragen een crediet groot f 4.100,
waarin begrepen f 350 voor de aanschaf
van 2 karren. De heer De Jong (vrijbui
ter) vindt 10 kramen „plus een stoel voor
een pindachinees” wel een aardig ge
heel. Wie het onderste uit de kan wil
hebben, krijgt het deksel op de neus. De
heer Van der Zee is op principiële gron
den tegen overheidsbemoeiing in dezen.
De oorspronkelijke tentjes waren geen
kramen, maar slagersdisjes. Markthande-
laren moeten eigen tentjes meebrengen,
anders komt de kleine middenstander in
het nauw. Tenslotte wordt het voorstel
aangenomen met de stemmen van de he-
hen De Jong en v. d. Zee tegen.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
'tiKk'/, zak
Ijk «I
