Kritiek buitenlandse politiek
in
land groeiende
ons
Eindverslag Provinciale kommissie
GaheSkroar
Europese knieval voor Arabië
Netverzwaring agrarische bedrijven
aan
dan 120.000,-
prijzen
bestrijding
Kerstzegels ten bate
van de tuberculose-
Foto van de week
Nu reeds voor meer
'4
3 MINUTEN
HAKKEN KLAAR
terwijl u wacht
RIEMERSMA’S
SCHOENSERVICE
SNEKERPOORT 21
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
$3$
112e JAARGANG No. 90
VRIJDAG 9 NOVEMBER 1973
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeet, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
Bloed of olie
650,—
Israël—Arabië
235,—
149,—
500,—
699,50
1.800,—
450,—
142,35
Vredesrels
1.018,77
Prijs omhoog
«1,50
300,—
Door de knieën
Vooral onder druk van Frankrijk, en om
148,50
CV
2.295,—
4.000,—
8.066,—
100,—
500,—
3.709,—
Tenmiste 25 kW per bedrijf
150,—
Alleen vanaf 5 kW.
885,—
1.110,—
500,—
33.735,—
2.796,—
10.000,—
790,—
Garanties en tekorten
5.000,—
Landbouwelektrifikatiefonds
887,50
100,—
1.300,—
Koliektieve bijdrage
259,—
474,—
50,—
1.734,—
998,—
1.500,—
560,—
Hwat hat
750,—
3.562,—
1.274,—
1.500,—
üs hjoed to sizzen
219.70
1.000,—
Bloksgewijze verzwaring
2.450,—
325,—
1.500,—
165,—
105,—
1.170,—
Individuele bijdrage
795,—
t 120.368,82
Het resterende deel van de netverzwa-
Advertentieprijs: 22 ct. per mm.
Ingez mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Wtg, A. J. OSINGA b.v., Boleward
Administratie- en Redactle-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
TeL 3044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
De ontplooiingsmogelijkheden voor
gehele landbouwsektor zijn gebaat
een goede elektriciteitsvoorziening.
Produkten die schaars zijn of worden
gaan automatisch in prijs omhoog. Be
gin deze week werd ons de rekening ge
presenteerd van de belastingverhogingen
op olieprodukten die de olieproducerende
Te verwachten valt intussen wel dat het
kabinet onder druk; van deze omstan
digheden, die overigens te voorzien wa
ren, haar beleid inzake de Midden-Oos-
ten politiek wat gaat bijbuigen. Iets min
der pro-Israël, iets meer begrip voor het
Arabische standpunt. Zoals bekend Is de
tot dusver gevoerde politiek van minis
ter Van der Stoel van Buitenlandse Za
ken ook aan steeds meer binnenlandse
kritiek onderhevig geworden. Bij de be
handeling van de begroting van Buiten
landse Zaken zal daar nog wel een flink
robbertje over gevochten worden. De in
druk is dat Van der Stoel toch een te
starre, rechtlijnige politiek voert en dat
hij met wat meer tact en diplomatieke
buigzaamheid en vindingrijkheid de Ara
bieren niet zo tegen Nederland in het
harnas had behoeven te jagen.
Ie OVERZICHT PRIJZENPAKKET
NATIONALE RODE KRUIS
WOORD PUZZEL ACTIE
In spreuk is in koarte ütspraek, dy’t op
in lange erfaring birêst.
Alles hwat it wurdich is dien te wurden
is it ek wurdich goed dien to wurden.
Abonnementsprijs f 7,50 p. kwartaal
(b(j vooruitbetaling)
Giro 887926
de olielanden gunstig te stemmen, zijn
de ministers van Buitenlandse Zaken
van de negen Euromarktlanden inmid
dels in Brussel akkoord gegaan met een
pro-Arabische verklaring.
Daarin wordt Israël verzocht zich terug
te trekken achter de bestandslijnen van
22 oktober. Bovendien wordt op dit land
een beroep gedaan de in 1967 bezette
gebieden te ontruimen. Dit komt overeen
met de Franse interpretatie van resolutie
nr. 242 van de Veiligheidesraad. Boven
dien wordt en dat is nieuw gewag
gemaakt van de „legitieme rechten van
de Palestijnen”.
Over de solidariteit tussen de EEG-lan-
den ten aanzien van de tegen Nederland
gerichte olieboycot is naar buiten to«
niets bekend geworden.
Wel kregen we een informatie dat mo
menteel in Rotterdam veel (kleinere) tan
kers met olie binnenlopen, afkomstig (u
raadt het nooit) uit Rusland.
Bolswards Nieuwsblad
De heer Reynders, die ons verraste met
een serie rake foto’s, maakte ook deze
prachtige close-up van de arend en het
engeltje onder de preekstoel in de Mar
tinikerk. Heel vaak eist het houtsnijwerk
van de panelen zoveel aandacht, dat het
gewoon vergeten wordt ook onder de
preekstoel te zien. Verbazingwekkend
hoe gaaf het houtwerk is gebleven se
dert het in 1662 werd gesneden. Door
de belichting ziet u hoe de vleugel van
de arend veer voor veer is gesneden,
evenals ook de wijnranken. Dat het en
geltje wat dik en mollig is uitgevallen,
mogen we de houtsnijder niet euvel dui
den, het was gewoon de „mode” van die
dagen.
U mag best veronderstellen dat de ade
laar is „weggevlogen” van het Bolsward-
se wapen (de nog eeuwen oudere koor
banken kenden ook reeds dit wapen, zo
als we de vorige keer hebben gezien)
maar het is hier geen gestyleerde arend
en daarom achten we het minstens even
voor de hand liggend dat de arend als
bijbels symbool is gebezigd, zoals b.v.
boven op de preekstoel duiven zijn ge
sneden.
We hebben het nu allemaal ook in dit kille kikkerlandje kunnen ondervinden dat
er in dat Midden-Oosten iets aan de hand is. We hebben het kunnen merken
doordat we afgelopen zondag onze heilige koe de automobiel voor de deur of in de
garage hebben moeten laten staan. En als we de problemen met de oliesheiks niet
snel oplossen, dan zou het wel eens kunnen zfln dat we binnen afzienbare tijd
weer bonnetjes uitgereikt krjjgen met opschriften als „goed voor 10 liter benzine”.
Niet vreemd dat bij die gedachte alleen al bij velen de herinneringen aan de
Tweede Wereldoorlog 1940-1945 weer naar boven komen. Ook toen immers bonnen
voor alles en nog wat, distributie en daardoor onvermijdelijk zwarte handel.
Om een adekwate elektriciteitsvoorziening aan de landbouw In de provincie Fries
land voor de toekomst veilig te stellen zal een drastische uitbreiding van bet be
staande distributienet moeten plaatsvinden. Enkele tientallen miljoenen guldens
zullen hiermee gemoeid zijn, aldus het eindverslag van de provinciale kommissie
„Netverzwaring Agrarische Bedrijven”. De kommissie adviseert het kollege van
gedeputeerde staten van Friesland de netverzwaringskosten tot 5 kW voor reke
ning te laten komen van het Provincaal Elektriciteitsbedrijf (P.E.B.). De resteren
de 50 a 60 miljoen gulden zal de landbouw moeten betalen. Voorgesteld wordt on
geveer 45% ervan te innen via een verhoging van 25% van de P.E.B.-stroomnota
voor alle agrarische bedrijven. Het resterende deel zal gelijkelijk verdeeld worden
over de bedrijven die een zwaardere aansluiting krijgen.
Het is gewenst, dat de netverzwaring zo
efficiënt mogelijk wordt uitgevoerd. Een
verzwaring van het distributienet in ge
deelten, in zogenaamde blokken, biedt
hiertoe de mogelijkheid. Bij de indeling
van de provincie in netverzwaringsblok-
Een modem agrarisch bedrijf zal, wil ’t
niet in zijn ontwikkelingsmogelijkheden
belemmerd worden, tenminste moeten
beschikken over een aansluiting van 25
kW. Dit betekent dat het aanwezige 10
kV-distributienet aanzienlijk moet wor
den uitgebreid. Vele delen van het bo
venstaande laagspanningsnet zullen hier
door verdwijnen.
Wanneer ter plaatse eenmaal de 10 kV-
kabel aanwezig is kan zonder enig be
zwaar in de toekomst ook vermogens ge
leverd worden van bijvoorbeeld 50 kW.
Alleen de netverzwaringskosten vanaf 5
kW komen voor rekening van de land
bouw, ingevolge het in 1970 door de pro
vinciale staten aangenomen 5 kW-be-
slüit. De kommissie gaat ervan uit, dat
ook in de toekomst dit beleid gekontinu-
eerd zal worden. Door het P.E.B. werden
reeds enkele miljoenen gereserveerd
voor de optrekking van de netkapaciteit
tot de 5 kW-norm. Mag dit bedrag in de
eerste jaren voldoende zijn, de kommis
sie wijst erop, dat na verloop van enke
le jaren aanvullingen nodig zullen zijn.
Zij vertrouwt erop, dat dan opnieuw de
provincie het P.E.B. in staat zal stellen
hiervoor te mogen reserveren.
landen enkele weken geleden hadden
doorgevoerd. Een litertje benzine aan de
pomp gaat zaterdag weer eens 2,5 cent
duurder worden en petroleum vier cent
per liter. Op die manier zal het niet
lang meer duren of duizenden autorij
ders met een smalle beurs worden let
terlijk van de weg geprijsd. Een schrale
troost is dan alleen nog, dat een auto
loze zondag er dan niet meer toe doet,
want voor hen is dan de hele week au
toloos.
Intussen zitten we er maar mee. Natuur
lijk is het voor duizenden nauwelijks een
probleem om de wagen zondags maar
eens stil te laten staan. Velen die dage
lijks beroepshalve op de weg zitten zul
len juist blij zijn dat ze er nu zondags
niet op uit kunnen, althans niet met de
auto. Maar voor duizenden anderen is
het toch een schadelijke aangelegenheid,
die direct in de portemonnaie voelbaar is
Denk maar aan de Horeca-wereld en
met name aan de etablissementen langs
de (grote) wegen, die praktisch geheel op
het bezoek per auto zijn aangewezen.
Het is daarom niet voor niets dat met
name de Horeca-wereld meteen maan
dag j.l. na de eerste autoloze zondag met
staatssecretaris Hazekamp om de tafel
zat om haar problemen naar voren te
brengen. De staatssecretaris deed de
voorzichtige toezegging dat hij zal on
derzoeken of het mogelijk is schade-ver-
goeding aan de gedupeerde Horecaffers
te verlenen. De Horeca-wereld van haar
kant zal de omvang van de schade inven
tariseren en daarover aan de staatssec
retaris rapport uitbrengen. Met name is
er sterk bij de staatssecretaris op aan
gedrongen toch vooral de zaterdagavond
te ontzien en het rijverbod pas zondag
morgen vroeg te laten ingaan.
ringskosten vanaf 5 kW zal gelijkelijk
verdeeld worden over de bedrijven, die
een zwaardere aansluiting wensen. Ge
baseerd op het prijspeil van januari ’73
bedraagt deze bijdrage-ineens circa
f 4.800,inclusief BTW etc. Het bedrag
dient ieder jaar aan prijsstijgingen te
worden aangepast. De laatste jaren be
droegen deze gemiddeld 10%. De moge
lijkheid is aanwezig om dit bedrag, ver
meerderd met de te maken rentekosten,
te betalen in 5 gelijke jaarlijkse termij
nen. Individuele verzwaringsaanvragen,
die meer kosten dan f 25.000,worden
afzonderlijk behandeld.
Daar de uitvoering van de netverzwa
ring in zeven jaar geschiedt en een deel
van de kosten betaald wordt in twaalf
jaar, ontstaan er bij het Landbouwelek
trifikatiefonds tijdelijk grote tekorten.
Deze kunnen variëren van 13-26 mil
joen. De kommissie verzoekt de provin
cie zich garant te stellen voor de lenin
gen, die het fonds moet aangaan ter
overbrugging van deze tijdelijke tekorten
Slechts bij 100% deelname behoeft er
geen blijvend tekort te ontstaan in het
Landbouwelektrifikatiefonds. Bij een be
duidend kleinere deelname zal dit wel
het geval zijn. De kommissie is van me
ning, dat dit risiko behoort te worden
gedragen door door de overheid of door
op het werkgelegenheidsaspekt geduren-
.Brussel”. Zij wijst in dit verband nog
de de zeven jaren, die gemoeid zullen
zijn met de uitvoering en de totale mo
dernisering van de Friese landbauw, die
hierdoor mede mogelijk wordt.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, dr. Henry Kissinger, die
maandag begonnen is aan zijn reis langs
een aantal Arabische hoofdsteden, zou ’n
uit zes punten bestaand voorstel voor "n
definitieve regeling in het Midden-Oos
ten bij zich hebben.
Om het mogelijk te maken dat in prin
cipe voor gelijke vermogens gelijke be
dragen worden betaald is het noodzake
lijk, aldus de kommissie, over te gaan
tot het stichten van een fonds. De net
verzwaringskosten, verminderd met even
tuele voordelen voor het P.E.B., als ge
volg van een adekwate elektriciteitsvoor
ziening aan de landbouw, worden in re
kening gebracht aan het Landbouwelek
trifikatiefonds. Het P.E.B. zal hiertoe een
afzonderlijke administratie gaan voeren
van posten, die betrekking hebben op de
stroomvoorziening aan de landbouw.
ken, adviseert de kommissie aanslui
ting te zoeken bij de melkwinningsge-
bieden van de zuivelfabrieken. Wanneer
besloten wordt in een gebied het net te
verzwaren, dan voert het P.E.B. het be
nodigde investeringspakket uit voor cir
ca 90%, mits om en nabij 75% van de
levensvatbare bedrijven in een blok mee
doet. Deze 75% is ook nodig om de net
verzwaring financieel verantword te la
ten zijn. In 7 jaar ver wacht men, dat in
totaal 7000 bedrijven om een zwaardere
aansluiting zullen vragen. In 1981 kan de
netverzwaring dan gerealiseerd zijn.
de
bij
Het
stroomprobleem heeft voor de landbouw
een kollektief aspekt, aldus het rapport
van de kommissie. Zij is daarom van
mening, dat alle agrarische bedrijven
moeten bijdragen aan de oplossing er
van. Voorgesteld wordt om ongeveer 45
van de netverzwaringskosten, vanaf
5 kW te dekken door een opslag van
25% op de P.E.B.-stroomnota voor alle
agrarische bedrijven gedurende 12 jaar.
Bedrijven, die kleiner zijn dan 10 S.B.E.
’s worden niet meegerekend. Deze kate-
gorie bedrijven worden ook niet geregi
streerd bij de jaarlijkse meitelling.
Dat Europa (en wij met haar) door de
knieën ging zal wel bittere teleurstelling
geven aan de Israëli’s.
„Alle Israëli’s weten hoe de Nederlan
ders altijd naast ons hebben gestaan in
moeilijke tijden. Nederland is een van de
zéér weinige landen waar bloed belang-
rijker is dan olie” schreef nog pas ie
mand uit Israël in een ingezonden stuk.
„Hoe is het mogelijk dat de andere lan
den niet inzien dat dit niet alleen een
oorlog is tussen Israël en de Arabieren?
Het is de strijd tussen vrijheid en sla
vernij, en als wij verslagen zouden wor
den in deze oorlog zou dit de andere
partij de gelegenheid geven andere lan
den te veroveren als Turkije, Iran, en
West-Europa. De meeste landen verge
ten wat er gebeurd is na München 1938:
de geest van Chambferlain waart nog
rond door West-Europa.” Wel een kreet
om over na te denken, vinden we.
Deze week zijn de posterijen weer be
gonnen met het verzenden van 32 mil
joen kerstzegels, die worden aangebo
den door de verenigingen voor tubercu
losebestrijding in de provincies en de
grote steden. Daar elke brief 20 zegels
bevat, zullen ruim anderhalf miljoen Ne
derlandse gezinnen de zegels ontvangen.
De fraai uitgevoerde zegel, die bedoeld
is om als sluitzegel achter op de kerst-
post te worden geplakt, stelt een rood
borstje voor dat op een besneeuwde
dennetak zit.
Zoals de aanbiedingsbrief zegt, is het
de bedoeling dat men deze zegels ge
bruikt, om de gedachte aan de nood
zakelijk blijvende tuberculosebestrijding
levendig te houden. Wil men iets meer
doen, dan kan men in de brief daarvoor
aanwijzingen vinden. De bijdragen die
de kerstzegelactie opbrengt, zijn bestemd
voor het ongesubsidieerde deel van de
tuberculosebestrijding in stad of pro
vincie.
Kissinger voerde zeven uur lang bespre
kingen in Rabat met koning Hassan van
Marokko, en gedurende een korte tus
senlanding in Tunis, een gesprek met
president Buorguiba van Tunesië. Daar
na vervolgde hij zijn reis naar Cairo,
waar hij woensdag begon aan de onder-
handelingen met president Sadat. Deze
gesprekken worden algemeen gezien als
beslissend voor een mogelijke regeling In
het Midden-Oosten.
Het gesprek met Sadat zou, volgens Al
Anwar, vooral gaan over het Amerikaan
se zes-puntenplan.
Volgens Al Anwar luiden de zes punten
als volgt:
Israël ontruimt de hele Sinai-woestijn
het gebied wordt gedemilitariseerd en
Sjarm el Sjeik komt onder internati
onale controle.
Een referendum in de Gaza-strook
waarbij de daar wonende Palestijnen
moeten uitmaken of zij opgenomen
willen worden in het bezette gebied op
de westelijke oever van de Jordaan
(dat een onafhankelijke Palestijnse
staat moet worden) of een federatie
met Jordanië of Egypte.
Garanties aan Israël voor vrije door
vaart door het Suezkanaal.
Het Arabische gedeelte van Jeruzalem
blijft onder controle van Israël.
Kleine grenscorrecties ten gpnste van
Israël aan de westelijke oever van de
Jordaan.
Israël trekt zich uit de hoogten van
Golan terug, waarna het gebied wordt
gedemilitariseerd en aan Syrië wordt
teruggeven. Er blijven echter perma
nent UNO-troepen gestationeerd.
Hoe Kissingers reis is afgelopen kunnen
we op het moment, dat we dit artikel af
sluiten nog niet zeggen. Misschien vindt
u het nog elders in dit blad.
15. Hermans Schoenen B.V. Utrecht
schoenenwaardebonnen
16. Allibert, Badhoevedorp,
1 toiletkast
17. Wolf Gerate Ede
Wolf koffer barbeque
18. Ned. Globe Ind. Zwolle
5 verl. Reliëfglobes
19. Het Beste, Amsterdam
Dierenatlassen
20. Hotelplan B.V., Den Haag
Vakantiereis Tunesië
21. Cont. Rubber, Amersfoort
4 Banden Continental
22. G. van Amersfoort, Zeist
Autowashandschoenen
23. Melitta Ned. B.V. Bussum
koffiezetapparaten
-24. Bendien B.V., Noorden
verzorgingspakketten
25. Focke en Meltzer, Amsterdam
koffieserviezen „Rosenthal”
26. Willem v. Rijn B.V„ Amsterdam
wasemzuigkappen 3.110,
27. Martex, Haarlem
electr. dekens
28. Ben. Musical Instr., Rijswijk
Mark orgel
29. Bruynzeel B.V., Zaanam
Pallas Keukeninstallatie
30. Singer N.V. Amsterdam
naaimachines
31. Zwaardemaker en co. Maarssen
voedingsmiddelen
32. Koni B.V., Oud-Beijerland
schokdempers montage
33. Kamphuis en Oosterbaan A’dam
bureaulampen 140,
34. Kon. Ned. Voetbalbond
toegangsbew. Wereld kampioen
schappen voetbal 650,
35. Peek en Cloppenburg, Rijswijk
modebon 250,
36. Jansen, Post en Cocx, A’dam
Prisma Quartz horloges
37. Ned. Zuivelbureau, Rijswijk
Goudse kazen
38. Excelsior Tornado, Dordrecht
stofzuigers
39. Borsumy Wehry Ned. B.V.
’s-Gravenhage, camera's
40. Thomas Benelux BV, Maastricht
porselein-serviezen 13.000,
41. Fit Vliegreizen BV Eindhoven
vliegreis
42. Philips Nederland, Eindhoven
13 kleuren t.v.’s
43. Sobrux B.V., Amsterdam
Elna Press
44. Caravan Imp. D. Wissink
Oud-Loosdrecht
sta-caravan
45 Kon. Luchtv. Mij, A’dam
tickets t.w.v.
46. Pako B.V., Rhenen
1 Buitenlantaam
47. De Muiderkring N.V. Bussum
boekjes
48. Isolectra N.V., Rotterdam
lettertang
49. Gerard de Lange B.V., R’dam
aut. wasautomaat
50. Braun Electric, Den Haag
smalfilmprojector
51. Kon. D. S. van Schuppen,
Veenendaal
zelfknooppakketten
52. Honig BV Koog ad Zaan
pakketten Honigart.
53. Heuga Benelux, Scherperzeel
Heugatapijttegels
54. The Coca Cola Amsterdam
trans, radio’s in blik
55. Nutricia, Zoetermeer
klokkenserviezen
56. World Present, Roermond
pakketten Miniatuur-auto’s
De totale waarde van deze
prijzen bedraagt
We schreven reeds eerder over de Nat.
Rode Kruis puzzeu waaraan ons blad
deel gaat nemen. In dit blad kunnen we
al een stroom van prijzen aankondigen,
beschikbaar gesteld door het Nederland
se bedrijfsleven.
1. Lissone-Lindeman, Den Haag
1 vakantiereis f 750,
2. Skil Nederland, Breda
doe-het-zelf-uitrustingen
3. Sandvik Staal N.V., Schiedam
25 ex. handzaag
4. Produksch. Pl.vee en eieren,
Zeist, 52 kalkoenen
5. L. P. Uyttewaal B.V., Ter Aer
50 trays
6. Zanker Nederland B.V.
Woerden, 3 wasdrogers
7. Irisette, Barneveld
6 donsdekens
8. Utermöhlen N.V. Amsterdam
50 dozen T.C.C. zeep
9. Carmen Curler comp. Amsterdam
5 haarkrulsets, 5 Airbrush,
10 Carmen Autocurler m. 5
rollers
10. Uitg. Luitingh B.V. Laren
Puzzel-woorden boeken
11. de Boekerij N.V., Baarn
100 boeken „Prins Claus”
12. Jan van Gool N.V. Amsterdam
wollen JAGO-shawles
13. Revlon B.V. Amsterdam
Eau de Toilette Spray
14. Van Weeghel B.V. Zwolle
aanhangwagen