Vernieuwde Rabo - bankgebouw
officiéél geopend
Gabe Skroar
M
Waarlijk, Wommels mag er trots
op zijn9
Fan stêd en lan
Raadsvergadering
Franekeradeel
Zilveren filmpjes
Terpen op
Monu inenten lijst
99
iiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiirniiiiiiinmiiiiiiiiiiiii
t
II
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllHI
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
K
14e JAARGANG No. 16
DINSDAG 25 FEBRUARI 1975
mm.
Contractprijs op aanvraag
Wymbritseradeel.
Gelukwensen
Begroeting
Gulle gaven
Hwat hat
üs hjoed to sizzen
1
Opening
Baarderadeel doorgelicht. Hier een van de karakteristieke hoekjes in Beers.
INGEZONDEN
MOET DAT ZO?
Een toeschouwer.
Oosterend, febr. 1950.
Abonnementsprijs f 9.50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Het was een voorjaars-zondag. Elk die
kon ging naar buiten. Kinderwagens geen
gebrek. Ieder koesterde zich in de heer
lijke natuur. Tegen vijven raasde een
motorrijwiel door het dorp. Snelheid on
geveer 70 km. Tegen half zes een andere
motor. Die zou met alle geweld van de
Itenserweg de Wommelserweg oprijden.
Nu is het feit, dat die bocht niet recht
meeloopt, wat de ligging der weg be
treft, maar een bocht met zo’n gang te
nemen is ook onverantwoordelijk rijden.
Het gevolg bleef niet uit. Hij botste bij
het trottoir op en vloog tegen het hek
op. Veel averij aan motor, kleding en vel.
Nauwelijks was deze bij Oosterbos voor
reparatie, of een derde motor raasde door
de menigte, die het nog had over het on
geval. Een snelheid van zo’n 50 km. Een
vraag verbinden wij aan dit stukje: Werd
hier de wet van fatsoen of van recht en
fatsoen overtreden?
4e week febr. 1950
- d.w.z. een gesloten enveloppe. Spr.
stelde deze enveloppe de voorz. ter hand,
het sluitstuk van de officiële opening.
MOAI EN MAL YN DE 16 DOARPEN
FAN BAERDERADIEL
Algemien
Faeks is it gaedlik mei in pear alge-
een gezamenlijk etentje beloofd op een
nader te stellen plaats en datum. De
heer Lycklama dankte allen voor hun
gelukwensen en ook voor de vele bloem
stukken en andere attracties.
de
zal
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Ultg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie - en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel 2044 - na 18.30 uur 2660 of
2335 (05157)
It béste dat men jins meiminske oan-
dwaen kin is him ünrêstich meitsje.
Woensdagavond 19 februari. Druk verkeer in de Van Smlnialeane. Tientallen auto’s
geparkeerd in de omgeving van het bankgebouw. Een kleine honderd genodigden
vullen het ruime interieur. Eeltsje Bootsma neemt, met een collega, bjj de ingang
de honneurs waar. Het vernieuwde gebouw, reeds enige tjjd als zodanig in gebruik,
zou deze avond officieel worden geopend door Hennaarderadeels burgemeester drs.
M. Abma.
I
Om to bigjinnen in trijemanskip krige
ek dit jier (winliken al forline jier) wer
fan it gemeentebistjür de wichtige taek
de doarpen yn Baerderadiel to hifkjen
op kreazens en krektens, op moai en
mal, op rügens, mar ek op reëns elkoar
as doarpsminsken to skewielen, op
mienskipssin it eigene to hoedzjen en to
noedzjen. It wie foar de trijekaert in
earfolle opdracht, mar ek in swierenien,
in tiid en kilometers forslinendenien,
mar ien, dy’t mei nocht en yn greate On
derlinge harmonije ta in ein brocht is, al
moast der wol redendield wurde, dispu-
tearre en bisocht elkoar to oertsjügjen.
De persoanlike ynteresse en kundich-
heden rounen net altyd lyk op hwat it
trijemanskip oanbilange, mar follen el
koar wol oan en yn de haedsaken waerd
sünder mear lykop tocht. It trijetal bistie
- dan witte jim meiiens by hwa’t de 16
doarpen en doarpkes fan Baerderadiel
mei it mienskipswetter foar de dokter
west hawwe, hwa’t jimme faek sünder
dat jim it wisten bignüfd en bistründ
hawwe en hwa’t op in moaije simmerdei
jim stegen en gloppen lans trapen en op
hjerstige riten üt de feilige auto wei bi-
seagen, hoe’t it hear der hinne lei - üt
trije minsken, ien frou en twa manlju,
gjin eigen Baerderadielsters, mar de ien
mear en de oare minder yn de gemeente
net alhiel ünbikend. Yn it foarste plak
wie dat mefrou Kerbert-Schermerhorn,
hüsfrou to Sibrandabuorren, fan komóf
gjin Friezinne, mar sünt lang al Fries
mei de Friezen. Kreatyf oanlein en faek
ek seis as sadanich beuzich, hie hja each
foar it artistike, ek foar kleur- en harmo
nije, fansels ek foar de disharmonije,
dy't spitigernóch ek yn de gemeente wol
foun wurdt. Twadde wie dat de hear
H F. de Boer fan Bütenpost, direkteur
gemeentewurken yn Achtkarspelen. Hy
wit fan bouwen en architektuer, fan
renovaesje en sanearing, is as foarsitter
fan it Fryske Gea ek ütsprutsen natuer-
man en milieudeskundige, wit fan plan
ten en bisten, hat each foar it lanskiplike
en it doarpssilhouet. De tredde yn it
span, de hear E.S. de Jong fan Boalsert,
is redakteur fan de Baerderadielkrante,
wennet de riedsgearkomsten yn de ge
meente ornaris by, wit hwat hjir omgiet
en übret wurdt, is ek kunstresinsint en
makke it biskriuwen fan Fryske tsjerk-
hóven, hweründer ek dy fan Baerdera-
diel ta syn spesialiteit. Ien kear hat it
trijetal op in simmerdei trijerissom alle
doarpen fan de gemeente troch west.
Letter diene se dat elk op eigen gelegen-
heit noch ien of twa kear. Trije kear is
der in gearspraek op folge, de léste kear
is dêryn it einrapport ütbrocht
De
raad der gemeente
worden gehouden op donderdag 27 fe
bruari a.s., ’s avonds 8.00 uur in het ge
meentehuis.
De agenda luidt als volgt:
1 Notulen:
2 Ingekomen stukken en mededelingen.
3 Aanvraag bijzondere kleuterschool te
Ried.
4 Verhoging van het bedrag per leer
ling.
5 Vaststelling van het bedrag per leer
ling.
6 Vaststelling van het getal wekelijkse
lesuren vakonderwijs.
7 Het verlenen van voorschotten op de
aan de bijzondere lagere scholen.
8 Deelneming in de gemeenschappelijke
regeling voor onderwijsbegeleiding.
9 Het garanderen van rente en aflossing
van een geldlening.
10 Ruiling van de gemeentelijke panden
Franeker 23 en Havenwal 2 te Tzum
tegen resp. de panden Havenwal 4 en
Havelwal 3 te Tzum.
11 Beschikbaarstelling krediet sportter
rein te Schalsum.
12 Beschikbaarstelling krediet aankoop
tweedehands bestelauto.
13 Aangaan van een vaste geldlening tbv
de riolering en reconstructiewerken
te Tzum.
14 Wijziging van de begrotingen voor ’74
en ’75.
15 Wijziging autovergoeding burgemees
ter.
De voorzitter deelde mee dat het bestuur
had besloten om bij deze gelegenheid de
verschillende dorpen via verenigingen
voor Dorpsbelang, een handreiking te
doen. Het totaal hiervoor uitgetrokken
bedrag werd niet in de openbaarheid ge
bracht. Ons is van bevoegde zijde mede
gedeeld dat dit f 3250,bedroeg. De
verenigingen die hiervan profiteerden
zijn die te Lollum, Waaksens, Kubaard,
Wommels, Spannum én Edens. Bestuurs
leden van genoemde ver. mochten zich
melden en een enveloppe met inhoud
mee naar hun woonplaatsen nemen. Een
symphatiek gebaar waarvoor de diverse
dorpen het RABO bestuur zeer erken
telijk zijn. Een van de bestuurders, Dick
Advertentieprijs 30 et. per
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Burgemeester Abma stopt een koker in
de buizenpostinstallatie, daarbij (van
links naar rechts) gadegeslagen door de
heren J. Lycklema a N(jeholt (voorzitter
van het bankbestuur). D. P. van der
Gaast (secretaris), P. Kleinjan (bestuurs
lid) cn directeur Tj. Kingma.
(Foto Friesch Dagblad)
Bolswards Nieuwsblad
In vogelvlucht
Namens het personeel trad Eeltsje
J. Bootsma naar voren. Hij hield een
vlot speechje en greep even, min of meer
in vogelvlucht, terug op het verleden.
Destijds een primitieve huisvesting met
twee man personeel. Nu een prachtig
ruim comfortabel gebouw en een tiental
personeelsleden. Steeds toenemende
werkzaamheden. Spr. bood echt in stijl,
een grote ingelijste foto aan van
Wommels in vogelvlucht, genomen des
tijds vanuit de lucht.
Bootsma uit Kubaard sprak in dit ver
band een spontaan dankwoord.
Open hof
Binnen het uur was de officiële opening
beëindigd. Daarna hield men z.g. open
hof. Elk die dit wenste werd in de ge
legenheid gesteld het gebouw te be
zichtigen. Het liep bijzonder druk. De
heer Jan Seerden zorgde voor diverse
drankjes. De tractatie kon niet royaler.
Tot laat in de avond bleef het een
komen en gaan. Allen uitten zich op
getogen over de gulle ontvangst en
prezen het aantrekkelijke interieur van
het gebouw.
Waarlijk - Wommels mag er trots op
zijn.
De heer Van der Meulen, adjunct dis-
trictsdirecteur van de Centrale Rabo
bank Friesland roemde de goede ver
standhouding met de Wommelser afd. In
dit dorp bestaat een bloeiend en actief
bankleven, tot grote voldoening van het
districtsbestuur. Deze uitbreiding van
het gebouw getuigt van moed voor de
toekomst. Er is hier een voor-beeldig
werkstuk geleverd, zeker een gelukwens
waard. Spr. hoopte voor directeur en
personeel op toenemend zakelijk succes.
Rabo bank Wommels verwierf zich een
uitstekende naam en geniet, dat blijkt
uit alles, in sterke mate het vertrouwen
van het publiek.
De heer De Groot, architect te Joure,
uitte zich bijzonder voldaan over de
prettige en vriendschappelijke samen
werking.
De verbouw is uitgevoerd door het be
drijf Frankena uit Wommels. Het schil
derwerk werd gezamelijk gedaan door
Berend Tiemersma, Wommels en Bote
Posthumus, Lollum. Verdere mede
werkers o.a. C. H. Douma, G.van Wieren,
J. Hobma. Tapijthuis B. Delfsma leverde
de vloerbedekking. Architect De Groot
vertelde tenslotte dat overeen was ge
komen gezamenlijk een z.g. notaris
klokje aan te bieden. Het hangt reeds
aan de wand en het tikt.
Voorzitter Lycklama richtte zich ver
volgens speciaal tot het bankdirecteurs-
echtpaar, de heer en mevr. Kingma. Zij
hadden zich tijdens de verbouw nogal
wat opofferingen moeten getroosten
Bestuursvoorz. J. Lycklama a Nijeholt
uit Lollum neemt het ifoord, heet een
stuk of wat met name genodigden wel
kom en deelt een en ander mee over de
vergroting en vernieuwing van ’t bank
gebouw. Ten eerste was men hier min of
meer toe genoodzaakt. Hogere instanties
stelden n.l. als eis dat er mede in verband
met talrijke overvallen op banken in de
laatste jaren, speciale beveiligingsinstal-
laties moesten aangebracht, o.m. afschut
ting met kogelvrij glas. Een tweede
factor is dat de sterke groei die de bank
wereld de laatste 10 jaar gekenmerkt
heeft, ook Rabobank Wommels niet on
gemerkt is voorbijgegaan. Deze bank
maakt een voorspoedige groei door, het
geen blijkt uit de vorige cijfers. Bedroe
gen het balanstotaal van de aan de bank
toevertrouwde spaargelden 10 jaar ge
leden respect. 6.2 en 5.8 miljoen gulden,
thans is dit opgelopen tot een balansto
taal van 17 miljoen. Deze ontwikkeling
van 12,7 miljoen. Deze ontwikkeling
bracht met zich mee dat het huidige
bankkantoor niet meer voldeed aan de
eisen des tijds. Het gebouw zelf dateert
uit 1968. Algehele nieuwbouw was dus
niet nodig. Reden waarom na overleg be
sloten werd tot een drastische verbouw.
Men stelde zich ten doel een kantoor dat
een modem bankgebouw nodig heeft,
om de dienstverlening te effecturen.
Vorige herfst vond de aanbesteding
plaats, dankzij de zachte winter kon er
regelmbatig worden doorgewerkt. Binnen
enkele maanden is de verbouwing vol
tooid en het resultaat, daarvan konden
zich alle gasten overtuigen, ’t Kin bisjen
lije. Een pluspunt voor ’t centrumdorp
Wommels.
In de gemeente Menaldumadeel zijn 25
terpen en vier verhoogde woonplaatsen
op de lijst van beschermde archeolo
gische monumenten geplaatst. De bete
kenis van deze archeologische monu
menten wordt vooral ontleend aan een
bewoning, die hier reeds omstreeks 600
voor Chr. een aanvang nam.
Het opvallend patroon van de terpen en
vroege woonplaatsen in de gemeente
Menaldumadeel wordt bepaald door de
verschillende opslibbingswallen in het
noordwesten, de oever van de vroegere
Middelzee in het noordwesten en oosten
en het in het zuidelijk deel van de ge
meente gelegen kwelderlandschap van
het eigenlijke Westergo. Op die op
slibbingswallen liggen een aantal woon
plaatsen in rijen. Deze dateren uit de
eerste eeuwen van de jaartelling. Langs
de Middelzee liggen de hoogste terpen
en in het achterland zijn veelal de
oudste woonkernen terug te vinden.
Veel terpen zijn thans geheel of gedeel
telijk afgegraven, waardoor het van
groot belang is, dat het nog aanwezige
voor verdere aantasting wordt behoed
omdat daar nog belangrijke archeolo
gische gegevens kunnen zijn verborgen.
kinne en it is fansels wol in swiere
sünde tsjin it eachlike, dat hja dochs yn
de doarpen sochten, dat by de oanbrut-
sen kuilbulten it plastic foar waer en
wyn leit en net oprêdden wurdt. Dat der
autobannen oplein wurde as wynbrek-
kers is in punt apart. Mei de autobanne-
kultuer wie de jury net botte wiis, ek dy
yn de tüntsjes net, seis net mei kreaze
blomkes der yn en wyt opkalke. Biswier
ha wy tsjin it üneigen gebrük. Greatsk
liet üs in boer lêstendeis in jük sjen. Hy
hie in hoefizer oan de kraech spikere,
der hong it oan en der wiene kouwe-
hoarnen op montearre. Nou in agrarys-
ker kapstok lit him net tinke: hwat fan
de kou, hwat fan it hynder en hwat fan
de boer seis, mar it iene flokt fansels
wol mei it oare. In goudearlike, sels-
makke, kreative einekoer, yn de beam
heart op it boerhiem, mar gjin heal for-
roastke molkbus. Sa soe der mear yn it
algemien to neamen wêze. As de ipen
dan dea gien binne, is der ek noch de
linebeam en de esk, dy’t it yn Fryslên
op ’e klaei tige dogge, better as de Itali-
aenske populier, dy’t allinne mar ha kin
fan in subtropyske winter lyk as wy dy
ditkear tafallich hiene, mar ornaris
kroandea giet, as jükelburd komt. Hoe
dekoratyf kinne in gewoane flear en
hagedoarn net wêze, eigener yn elk gefal
as de hwat earmetierige strükjes üt de
kwekerij, dy’t it op de sangroun goed
dogge, mar net op de drege groun hjirre,
dy’t hwat krêftiger beam en strewel
freegje. In léste algemiene opmerking: It
wie in heikerwei en forlykje de doarpen
op in earlike en objektive basis. De
greatte fan it doarp spilet gau in rol, de
nijbou en de eventuele restauraesje en
renovaesje en in rinteniersdoarp hat nou
ienris mear tiid foar kreaze tüntsjes as
in doarp mei inkeld hwat boerespullen.
miene opmerkingen to bigjinnen. De ge
meente Baerderadiel hat hwat eigens,
dat woldiedich oandocht. Dit bistiet b.g.
yn de soarch hwermei de Side doarps-
tsjerken, dy’t hiel hwat Baerderadiel
sters better fan buten kenne as fan bin
nen, yn it algemien hoede en noede wur
de, it bistie ek yn de sfear dy’t sprekt yn
de aide doarpsherbergen mei har yntime
jachtweiden en har faek himpen toaniel,
ek yn de aimeast smüke keatsfjildtsjes
yn it sintrum fan de doarpen. Dat ien
fan de karmasters de keatskransen oan
de muorren daliks net weardearje koe,
siet him inkeld yn it feit, dat hy mei it
folkloaristysk gebrük de sa swier bi-
skrepte kranse oan de muorre forwurde
to litten, net op de hichte wie. Doe’t hint
dat düdlik makke wie, seach er it as in
posityf elemint. Negative saken wiene
der ek en spilen faek yn alle doarpen,
dêrfandinne, dat se hjir efkes neamd
wurde. De ünfoege en faek forsutere
reklamebuorden wie de kommisje net
wiis mei. Se wiene net allinne foar it
doarpsbyld al Ontsierend en skeinend,
mar fakentiids koene se as sadanich ek
gjin bisjen lije en der wie mar raek oer
de oars wol moaije froulju dêrop hinne
plakt, n.b. troch it gemeentebistjür seis.
Lokkich binne se nou opromme, mar yn
it oardiel spilen se noch wol mei.
Der sll wol gans hier foar delteld wêze,
mar de priis dy’t de buorden kosten oan
Ontsiering lycht der ek net om. Lykwols
net de doarpen ha dizze buorden seis
plante, mar it gemeentebistjür, dat elk
doarp apart koe men se net al to swier
oanrekkenje, mar signalearje woe men
it wol. Sa is it ek likernóch mei de plas-
tichoezen oer de kuilbulten. As it eko-
nomysk in ütmakke saek is, dat dy üt
bakteariologyske oerwegingen wyt
wêze moatte en gjin griene of neutrale
kleur ha meije, kin men dat in boer net
al to swier oanrekkenje, mar hwat bi-
planting der omhinne soe gjin kwea
Burgemeester Drs. Abma kreeg als
eerste het woord. Hij stelde o.m. dat ge
meente en bank beiden dienstverlenend
zijn, zij het niet in dezelfde vorm. De ge
meente moet belasting heffen, een
minder sympathieke dienst. De bank
daarentegen keert rente uit, iets waar
het publiek meer baat bij heeft. Drs.
Abma zag de verbouw van dit object als
een uitbreiding van de „schone indus
trie”. De kontakten tussen bank en ge
meente moeten goed zijn, nu dat is in
Wommels wel in orde. De bank dient
alzo het algemeen belang, bij agrariërs
vooral neemt zij een belangrijke plaats
in. Hartelijk gelukgewenst namens de
burgerlijke gemeente, wij hopen en ver
wachten dat deze uitbreiding niet de
laatste zal zijn.
De burgemeester plaatste vervolgens
een soortement van bus in een daarvoor
bestemde opening en via de kassa kwam
deze bus, door een onzichtbaar mecha
nisme, binnen enkele seconden weer ter
bestemder plaatse terug - nu met inhoud
eerstvolgende vergadering van
Franekeradeel
inzake huisvesting enz. Het bestuur
wilde hen voor betoonde inschikkelijk
heid graag een waarderingsblijk toeken
nen. It giet by üs gemoedelik ta, se witte
nou al hwat se fan üs krije, hwant we
ha’t se seis keapje litten. Ik wit net iens
hwat it wurden is”.
Mevr .Kingma pakte het cadeau uit. Een
prachtige siervaas van Makkumer
aardewerk. Personeel en bestuurders
houden ook nog iets in petto. Hen werd
1 i
