H. M. Koningin Juliana naar Ku
baard
Oosterlittens
en
Gade Shroar
fc
s
Bezoek aan dorpshuis en kleuter-
school
WAT HET RODE KRUIS ALLEMAAL
DOET
m
w I
1'4
Raad
Wonseradeel
iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiniiiiiiiniiiiniiiiiiiiiiiii
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllll
Fan stêd en lan
I it de oude doos
Nog meer werk
aan de winkel
Raadsvergadering
F r aneker adeel
STREEKBLAD VOOR WEST* EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, BaarderadeelHmnaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
-
Kg
1
114e JAARGANG No. 41
DINSDAG 27 MEI 1975
30 ct
MHl.
Contractprijs op aanvraag
H’ymbritseradeel.
en mededelin-
Mantgum
Kubaard
Kleuteronderwijs ten platteland*
Nog veel meer
„Praetsje”
Calamiteiten
Besluiten
Eerste hulp
Talloze taken
Hwat hat
Welfare
üs hjoed to sizzen
Jo
WOLKOM YN KÜBAERD!
WOLKOM YN LITTENS!
WOLKOM YN IT HEITEL AN!
Brune piper is de béste (bruinogige
meisjes)
Advertentieprijs 30 et per
Inges, mededelingen dubbel tarief
Dan zijn er de welfare-vrijwilligsters,
wier aantal aan het eind van dit jaar de
10.000 zal bereiken. Zij geven gehandi
capten en bejaarden thuis zinvolle tijds-
De rederijkerskamer „Eendracht is onze
leus” te Bolsward wordt dit jaar 25 jaar.
Het 25-jarig bestaan van de St. Lebu-
inusvereniging zal te Bolsward worden
gevierd in het St. Vincentuis gebouw.
Th. Postma te Bolsward adverteert met
de grote Russische Skunks Bontkraag
voor f 6,90 en donsvilthoeden met mooie
lintgarnering a f 2,95.
Het zoontje van Buikstra redde de jeug
dige Uiltje Nota in de nabijheid van het
Hooghout uit het water.
besteding waardoor de aandacht van het
ziek-zijn of de éénzaamheid wordt afge
leid. In bejaarden-, verpleeg- en ver
zorgingstehuizen organiseert het Rode
Kruis voorts jaarlijks vele honderden
ontspanningsavonden.
Hollandia geeft een concert in het Ju-
lianapark. Kaarten a 5 cent.
Vishandel Bosma adverteert met nieuwe
Hollandse maatjesharing a 7% cent.
Abonnementsprijs f 9.50 p. Invar!**!
(bij vooruitbetaling)
Giro 807920
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. J. OSINGA b.v„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - na 18.30 uur 2660 oi
2335 (05157)
Om 1 uur is er de aankomst te Mant-
gum, waar de lunch zal worden ge
bruikt. Hierbij zullen aanwezig zijn alle
raadsleden van de gemeenten, die van
daag worden bezocht. Om half drie volgt
het vertrek naar Irnsum, waar na ver
welkoming door de burgemeester van
Rauwerderhem, de heer J. van den Bent,
zal een bezoek worden gebracht aan de
Zuivel Handel Maatschappij.
Regelmatig kan men in de Friese pers berichten lezen over wat het Rode Kruis
in deze provincie allemaal doet: over speciale booottochten, patientenmiddagen,
koopavonden, bloedafname-avonden, filmvoorstellingen, enzovoorts. Voor het geval
Friesland onverhoopt door een ramp zou worden getroffen is het Rode Kruis ook
paraat. Het heeft een provinciaal magazjjn te Leeuwarden met dependances op de
vier eilanden, waar ledikanten liggen opgeslagen. Rampendepots zjjn er in Leeu
warden (twee), Dokkum, Rottevaile, Heerenveen, Sneek en Harlingen, waaruit an
dere hulpgoederen ter beschikking kunnen worden gesteld. Zo zal het mogeljjk zjjn
onmiddelljjk een noodziekenhuis in te richten, waar honderden slachtoffers ge
holpen kunnen worden. Door de vele vrjjwillig(st)ers van het Rode Kruis Korps
in Friesland.
Eén van de meest karakteristieke activi
teiten in het terpdorp Kubaard noemt
het reisschema het maandelijks koffie-
uurtje in het dorpshuis. Het merendeel
van de bezoekers bestaat uit vrouwen.
De oorzaak van het ontstaan van dit
koffie-uurtje ligt in de problematiek,
waarmee vele kleine dorpen in de Frie
se greidhoek te kampen hebben. Ku
baard behoort tot die dorpen, die in de
zestiger jaren de bevolking sterk zagen
teruglopen door de trek naar de stad
(1946: 470 inwoners; 1975: 270 inwoners).
Hoewel kleuters op het platteland het
grote voorrecht hebben in ruimte en
frisse lucht op te groeien, staat daar te
genover dat deze kinderen vaak zo ver
spreid wonen dat ze vrij geïsoleerd le
ven. De kleuterschool is, met name voor
het contact met leeftijdgenootjes, hier
dus erg belangrijk.
Aangezien elk dorp voor zich te klein
is voor het stichten van een zelfstandige
kleuterschool was samenwerking tussen
meerdere dorpen noodzakelijk.
Hoewel als positief punt van de streek-
kleuterschool mag worden gezien dat het
kind al zeer jong leert contacten te leg
gen over de grenzen van de eigen dorps
gemeenschap heen, mogen toch de na
delen niet uit het oog worden verloren.
Immers dit houdt ook in dat een groot
deel van de kinderen grote afstanden
moeten afleggen.
Veel scholen moeten dan ook een ver-
voersregeling treffen. De financiële ge
volgen hiervan worden voor 50®/o door
de ouders gedragen. Veelal ook door die
ouders die geen gebruik van de ver
voersdienst maken.
Hoe moet in zo’n situatie een daadwer
kelijke integratie tussen kleuter en ba
sisonderwijs gerealiseerd worden? Tot
dusver hebben de ouders dit streekon-
derwijs geaccepteerd. Door de sterk stij
gende vervoerskosten is het voor de be
sturen moeilijk deze vervoersregeling te
handhaven. Ook bij de ouders nemen de
bezwaren toe. Vooral voor hen die wel
betalen maar geen gebruik van een ver
voersregeling hoeven te maken.
Tot nu toe is het onmogelijk gebleken
van rijk en provincie een bijdrage in de
ze kosten te krijgen. Ook de gemeente
die deze bijdrage verstrekt via de ver
enigingen van dorpsbelangen, omdat een
directe bijdrage aan de scholen niet is
toegestaan, heeft reeds laten weten geen
50°/» bijdrage te kunnen blijven garan
deren bij een nog verdere kostenstijging.
Omdat deze gemeente geen Openbare
geare noch dizkear de Akademy bisyk-
je, mar Jo delbüge nei de beukers. Dat
Jo dizze reis Jo net dwaende halde wol-
le mei de wraldproblematyk, mar mei dy
fan it gea. Wy hoopje dat Jo in moaije
dei ha meije en goed waer treffe. Frys
lan is wol yn de maeijedagen it moai-
ste. Spriek ien fan üs dichters
komme deun by syn grêf léns - ienris
net fan maeimoanne pronkseal? Hwer
is it gêrs sa grien as yn üs greiden, hwer
de loft sa blau as boppe üs wide lan-
nen? As Jo komme, binne de fjilden
noch giel fan de büterblommen, mar
hjir en dér forkleurje se al om plak to
romjen foar nije tinten. As it der op
wierret binne de earste swéën al yn-
helle. En boppe de lannen, dy’t tine fan
tierigens, is der de rop fan de Ijippen en
skriezen, it getsjilp fan de tsjirken en
it gebletter fan it waerlamke. Hjir en
dér spegelet him in sierlike swan yn de
grêft om de pleats of it wyt fan in iene
sylboat op 'e mar. Folk is beuzich op
it lan en tidiget de kommende simmer.
Alles ammet frede hjirre en de kimen
binne hjir fier. Gjin bergen of seis mar
hichten biheine üs lanskip, mar hjir is
de romte. Hjir gjin flats skouder oan
skouder, mar lytse mienskippen, hwat
pleatsen, in tuorke hjir en dér, nou en
dan in smuk buorrentsje, hwant de
greidedoarpen ha it nea yn de breedte
socht. Wol yn elk doarp in Godshüs, mei
in loer, dy’t nei boppen wiist.
Hwer’t se it yn it westen sa mei ha to
krijen, dat it lan oerrint fan folk, dat
dei' amper romte is to sykheljen, dér
ha wy nou krekt gjin lést fan, earder
fan it feit, dat wy mei üntfolking to
kampen hawwe, Ja, ek yn in lyts lan as
Nederlén, sjoen de wraldriken, winliken
is, kinne der slimme forskillen wéze. Jo
sille der fan heard hawwe, dat üs pro-
De vrachtrijders Althof en Bouma te
Witmarsum worden modern en schaffen
zich een auto-vrachtkar aan.
In de vergadering van 25 september 1973
werd door de raad van Bolsward be
sloten onderstaande werken in het kader
van de aanvullende werkgelegenheid bij
openbare werken in te dienen:
Het Rode Kruis Korps telt 6.000
vrouwen en 6.000 mannen, die gespecia
liseerd zijn in het verlenen van eerste
hulp, het vervoer en het verzorgen van
zieken en gewonden en daarnaast ook
medewerking verlenen aan medisch-so-
ciaal werk van het Rode Kruis. Let u in
de weekeinden maar eens op de tien
Rode Kruis-ambulances die op vitale
plaatsen van het snelwegennet paraat
zijn om na een ongeluk hulp te bieden.
blematyk wol folslein oars is as dy yn
oare kontreijen fan üs lan en wy binne
bliid, dat Jo Jo der persoanlik fan op
’e hichte stelle wolle. Doe’t Jou aldste
dochter hjir forline jier wie mei har
man, hat it üs nij dien, dat hja sa goed
ynformearre wiene oer de stén fan sa-
ken hjirre. Yn ien fan de gearsitten ha
wy it doe mei har hawn oer it probleem
fan de twadde wenten, it feit, dat mei
it fordwinen fan de doarpswinkeltsjes ek
de selligens üt üs doarpkes weiwurdt.
Doe is ek it foarbyld fan Kübaerd
neamd. Hwat bisiden de greate wei, sün-
der dat der trams of bussen ride, koe
it doarp lang himsels bliuwe en doe’t it
drige ünder to gean, hat it seis it hyn-
der by de team krige. It is eigen we
gen gien. It wol net opgean yn de gri-
ze massa fan de ünpersoanlikens, it wol
himsels bliuwe, lyk as dat üs as Frie
zen allegearre wol hiem is. Dat Jo hjir
bigryp foar toane, nochris, it stiet üs
tige oan.
De bén tusken Fryslén en Oranje is al
fan élds. Yn Ljouwert stiet in sténbyld
fan Us heit, Willem Loadewyk, in man,
éldomke fan Jo, dy’t syn libben ynset
hat foar üs lén, in man, dy’t seis gjin
heit wurde mocht, mar heit fan alle
Friezen waerd. De lettere Fryske stêd-
halders wiene Jou foarfaers. Hja resi-
dearren wol op it Wald en yn it Frysk
Museum fine wy har portretten. Dat
fan Willem Loadewyk hinget op de
boargemasterskeamer to Boalsert, Jo
hawwe it faeks alris sjoen, hwant ek
Boalsert is Jo net frjemd. Yn de greate
tsjerke to Ljouwert, hjoeddeis yn res-
tauraesje, wurdt it oantinken oan de
Oranjes yn Fryslan noch yn eare hél
den. In namme as Marijkemuoi libbet
ünder de Friezen noch altyd fuort en
wy ha It as Friezen destiids in eare
Bolswards Nieuwsblad
Maar ook in Nederland zelf voert het
Rode Kruis talloze taken uit. De bloed
transfusiediensten zijn zeer bekend,
evenals de J. Henry Dunant, die iedere
week met 74 chronisch zieken en inva
liden door de Nederlandse wateren
vaart. Maar wist u dat het Rode Kruis
ook twee speciale tehuizen heeft, waarin
de afgelopen jaren niet minder dan
Met het teruglopen van de bevolking
verdween ook langzaam maar zeker de
middenstand. Thans kent Kubaard geen
winkels meer, zodat de gelegenheid om
elkaar hier en op straat te ontmoeten
voor een „praetsje oer de hage” zich
niet meer voordoet. Het maandelijkse
koffie-uurtje in het dorpshuis komt nu
aan deze behoefte aan sociaal contact
tegemoet
Het dorpshuis is echter niet alleen een
ontmoetingscentrum voor het uitwisse
len van allerlei wetenswaardigheden,
maar het is ook de plaats, waar het be
stuur van Dorpsbelang de bevolking op
de hoogte houdt van alle aktiviteiten, die
de leefbaarheid in het dorp moeten be
vorderen. Het is een centrum geworden
van waaruit de reactivering van Ku
baard ter hand wordt genomen. Con
tacten met een stedebouwkundig bu
reau, dat medewerking toezegde, hebben
geleid tot de oprichting van de stich
ting „Wenje yn Kübaerd” (Wonen in
Kubaard). Deze stichting houdt zich voor
al bezig met de verbetering van de
woonsituatie in Kubaard. Hoewel de
plannen nog in het eerste stadium ver
keren, is men er toch van overtuigd,
dat op lange termijn Kubaard voldoende
levensvatbaarheid zal blijken te bezit
ten, om als zelfstandige leefgemeenschap
te kunnen blijven bestaan.
Iedereen weet dat het Nederlandse Rode
Kruis altijd haantje de voorste is als het
gaat om snelle doeltreffende hulp na
aardbevingen, overstromingen en andere
calamiteiten in het buitenland. Sedert
1949 Is al voor bijna f 50 miljoen ten be
hoeve van slachtoffers van natuurram
pen en oorlogen. Vorig jaar werd daar
aan meer dan f 4 miljoen uitgegeven en
ook dit jaar is al vele malen een beroep
op het Nederlandse Rode Kruis gedaan.
Men denke slechts aan Bangladesj,
Cambodja en Vietnam.
kleuterscholen heeft, worden ook voor
de exploitatie van de kleuterscholen
precies de ministeriële normen aan de
scholen uitbetaald, zodat ook voor de
scholen geen extraatjes te verwachten
zijn in de vorm van een vijfjaarlijkse
afrekening. Tot nu toe hebben kleine
gemeenschappen met een groot gevoel
van solidariteit op de bres gestaan voor
haar „kleintjes”.
De Gemeente Wonseradeel vacant. Er
zal een nieuwe burgemeester moeten
komen.
achte, dat Jo Jou jongste dochter dy
namme meijoegen, lyk as wy it ek in
eare achtsje dat ien fan Jou beppesiz-
zers wer de namme fan Friso draecht.
Jo sille wol in drokke dei krije ankom-
me tongersdei. Wy hoopje mar dat Jou
gasthear, Jou kommissaris, Mr. Hedzer
Rijpstra, it skema goed wit by to hél
den - en dat is him wol tabitroud - dan
hoege Jo net to hurd to jeijen as it fan
it iene plan nei it oare giet, hwant wier,
it is de muoite wol wurdich, üs provin-
sje op in moaije maeijedei ris to bisjen.
En dan net fan de fjouwerbaens hear-
wegen of, hoe needsaeklik dy ek wéze
meije, mar ek as Jou ride op üs élde
slachten, bochtsjend nei it éld bistek fan
amper tüzen jier lyn, doe’t de minsken
noch gjin haest h-iene en fan in jachtich
libben gjin weet. Hieltyd it stjür wer
in oare wei en hieltyd wer in nij syd-
Ijocht op it bistjurre rea fan üs dak-
ken, it sylhouet fan üs mountsjes en
delsettingen. Hjir sil in riger to drea-
men stean oan de sleatswél en dér in
skries op ’e hikke syn gruto roppe. In
ekster sil de léste tüken oanslepe foar
syn nést yn in hege wylch, in aid roek
sil oer de lannen sweve op syk nei aeijen
mar sjoch hoe’t üs greidefügels him der
weireagje sille, yn noed oer eigen broed
of jongen.
Jou heechachte mem spriek ienris to
Ljouwert de wurden: „Oranje spriek
Frysk”, wy witte, hoe’t Jo Jo ek yn-
teresearje foar üs twatalich Fryslén,
dêrfanhinne dit stikje wolkom yn it hei-
telén yn üs eigen memmetael. Mochten
Jo der net hielendal ütkommen, Jou
gasthear hat al safolle jierren ünder üs
forkeard, dy sil Jo grif skewiele kinne,
mochten Jo al lêzendewei ris in bjuster-
baerlik wurd tsjinkomme. It is der li-
kegoed om miend.
18.000 patiënten een week te gast
waren? Voor al die weken stellen zich
telkens weer vrijwillig(st)ers van het
Rode Kruis beschikbaar om de gehandi
capten een zo fijn mogelijke vakantie te
bezorgen.
Besloten wordt een perceel weiland te
Witmarsum te verkopen aan de pachter
Hessel v. d. Witte, aldaar, voor een over
nameprijs van f 7000,
De kledingtoelage wordt verhoogd met
f 50,— tot f 150,—.
Teneinde een noodlokaal ten behoeve
van de dependance van de gemeentelij
ke kleuterschool te kunnen bouwen te
Schettens, diende het bestemmingsplan
te worden herzien.
Het bestemmingsplan Makkum Avond
rust en omgeving werd vastgesteld. Er
waren geen bezwaren tegen ingebracht.
Medewerking werd verleend aan het
bestuur der Vereniging Christelijke Kleu
terschool „Boartlik Bigjin” te Makkum
voor:
a. het aanbrengen van een nieuwe t,l.-
verlichting in de lokalen van de on
der zijn beheer staande school aan de
ds. L. Touwenlaan 13a te Makkum;
b. de vervanging van het meubilair;
c. de aanschaf van enig ontwikkelings
materiaal (materiaal voor speellokaal)
Op donderdag 29 mei komt H.M. Koningin Juliana Friesland bezoeken, in het bij
zonder Kubaard, Oosterlittens en Irnsum. Morgens reeds om 10.15 uur is er
de aankomst bjj de brug in het Tjeukemeer, rijksweg 50, waar mr. H. Rijpst ra,
commissaris der koningin in de provincie Friesland, ter begroeting aanwezig is, als
mede mr. G. F. IV. Hartung, chef van het kabinet van de commissaris der koningin.
Na een snelle rit via Sneek, Rien. Itens, Oosterend en Wommels komt het gezel
schap om 11.00 uur te Kubaard. Na verwelkoming door de burgemeester van Hen-
naarderadeel. drs. M. Abma, zal een bezoek worden gebracht aan het dorpshuis
aldaar. Voor Kubaard is 3 kwartier uitgetrokken. Hierna gaat het via Kramershoek,
Spannum en Winsum naar Oosterlittens, waar onder leiding van burgemeester
P. Kuiper een bezoek wordt gebracht aan de streekkleuterschool.
Ja, wy wolle Jo, Heechachte Lansfrouwe,
graech wolkom hjitte yn üs en ék yn jou
Heitelén! Jo meije it wol witte, it docht
üs tige deugd, dat Jo op dizze wize kon-
takt sykje mei üs folk, fanélds ek al
Jou folk, hwant Oranje stammet üt
Fryslén. It stiet üs ek bysünder oan,
dat Jo dizkear de winsk to kennen jown
hawwe mei gewoane doarpsminsken to
forkearen, it net yn it ütwrydske sykje,
mar yn it sljochtweihinne, net yn de
kongresseale, mar yn it ienfaldige dorps-
hüs, ta stén kommen troch it krewear-
jen fan de eigen doarpsminsken, as in
foarbyld fan solidairens mei de lytse
mienskip. Dat Jo net in universiteit bi-
1. Notulen,
lingen.
2. Ingekomen stukken
gen.
3. Vergoeding t.b.v. de bijzondere kleu
terscholen (Tzum f 6.499,80, Achlum
f4.989,80).
4. Aanvraag bijzondere kleuterscholen
te Achlum om aanvulling van het
buitenmateriaal (kosten f 385,-
5. Aanvraag extra krediet vernieuwing
van de dakbedekking van het
schoolgebouw der gecombineerde ba
sisschool te Achlum (kosten
f 11.250,—)
6. Aanvraag bijzondere lagere school te
Achlum voor aanschaffing van
Friese leesboeken voor de klassen 3
en 4 (kosten f 105,-
7. Aanvraag Bijzondere lagere school te
Achlum voor aanschaffing van leer
middelen voor het vak aardrijkskun
de. (Voorgesteld wordt de medewer
king niet te verlenen.).
8. Aanvraag o.l. school te Achlum om
aanschaffing van leermiddelen voor
het vak aardrijkskunde (ook hier
wordt voorgesteld het krediet niet te
verlenen).
9. Afrekening van de kosten van vak
onderwijs (Tzum f 4.262,76, Achlum
f 1.818,93, Hitzum f 1.518,67).
10. Eervol ontslag T. Visser te Franeker
als onderwijzer aan de o.l. school te
Peins.
11. Verkoop van een perceel grond te
Zweins.
12. Wijziging van de begrotingen 1974 en
1975.
Eureka! adverteert 't Blomke. Helios
doodt alle ongedierte bij mens en dier.
Per pakje 45 cent.
Wat het Rode Kruis nog meer doet?
Medische adviezen geven voor opvaren
den van schepen e.d., die aan boord ziek
zijn geworden of een ongeluk hebben
gekregen. Lectuur zenden naar thuislig-
gende zieken en éénzame bejaarden.
Vorig jaar waren dat 157.000 boeken en
131.760 kg. tijdschriften. Dan zijn er de
bezigheidstherapeuten die in ziekenhui
zen en revalidatiecentra werken, de
thrombosediensten, het Jeugd Rode
Kruis, aan de activiteiten waarvan jaar
lijks honderdduizenden kinderen en
jongeren van de kleuterschoolleeftijd tot
Ongeveer 25 jaar deelnemen. En de
Jongeren Hulp Dienst die in zieken- en
bejaardentehuizen allerlei diensten en
dienstjes verlenen, evenals trouwens bij
zieken en bejaarden thuis. Er is nog veel
meer Rode Kruiswerk, maar als u dit
allemaal weet zult u zeker de collecte
steunen, die van 26 mei tot en met 7 juni
in Nederland wordt gehouden.
De eerstvolgende openbare raadsver
gadering zal worden gehouden op
donderdag 29 mei a.s., ’s avonds 8.00 uur
in het gemeentehuis te Franeker.
De Agenda luidt
a. aanleg riolering en reconstructie van
het Laag Bolwerk en gedeelte Turfkade.
b. vervanging van de Gasthuisbrug.
c. aanleg riolering en reconstructie
Stoombootkade en gedeelte Turfkade.
d. aanleg riolering en reconstructie van
de Gasthuissingel.
e. maken van een houten walbeschoei-
ing langs de Gasthuissingel vanaf de
Gasthuisbrug tot de Snekerpoort.
f. vervanging van de Snekerpoortsbrug.
Zoals bekend zijn de onder a. en b. ge
noemde werken reeds in aanvullend
werkverband uitgevoerd respectievelijk
in uitvoering gebracht.
Inmiddels zijn wederom een drietal
plannen voor uitvoering gereed geko
men, te weten:
1. aanleg van een rioolgemaal op in
dustriegebied Zuid;
2. aanleg van het rioolgemaal Zuid;
3. aanleg van het moerriool Zuid.
Zoals reeds in het voorstel van 18 sep
tember 1973 meegedeeld kunnen
bovengenoemde werken slechts tot uit
voering worden gebracht indien van de
centrale overheid voldoende financiële
steun wordt verkregen.
In verband met vorenstaande stellen B.
en W. dan ook voor aanvragen voor de
drie laatstgenoemde werken bij het re
gionaal coördinatiecollege in te dienen
