Babe SKroar
WH
w
1 0
Bolsward-Workum-Makkum
Geen pretpark,
maar tal van unieke
mogelijkheden
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIBIIIIIIIIIIIII!
Fan stêd en lan
i B
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
DINSD4G 17 JUN’ 1075
114e JAARGANG No. 47
r
I
L
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
l',11
'lil
-
S
si
fry .4 J’s
'MED
fe?. yrf
.t 1
A
30 ct.
mm.
Contractprijs op aanvraag
Wymbritseradeel.
V.V.V. denkt aan realisatie van een groot object
In onze gemotoriseerde wereld is het onmogelük om de mensen op één plaats te
houden. Men trekt erop uit. Eensdeels om de drukte (of de verveling) van de eigen
omgeving te ontvluchten, anderzijds om nieuwe gebieden te ontdekken. Vooral dit
laatste motief komt hoe langer hoe meer in zwang en er is niet aan te ontkomen,
dat tot nog toe rustige gebieden overstroomd worden met autotoeristen, die niet al
leen de sereniteit van het landschap verstoren, maar ook nog de niet op een derge-
Ijjk grote intensiteit berekende wegen blokkeren en de bermen vernielen. Een toe
gevoegde waarde als een toeristische route, kan - mits voorzien van voldoende
picknickplaatsen en parkeergelegenheid bjj de diverse bezienswaardigheden - door
het in gerichte banen leiden van de toeristenstroom, een spreiding over tijd en
ruimte bereiken, aldus het jaarverslag van de stichting VVV-Friesland-Leeuwar-
dcn. dat een warm pleidooi houdt voor „ons” recreatiegebied.
„Het Grote Objekt”
Aanzet
Inventaris
Hwat hat
Landbouwmuseum
Hjoed neat en moarn it oerskot
GROEIEND TOERISME IN CIJFERS
1974
1973
De pas gerestaureerde St. Gertrudes te
Workum, baken in het Friese landschap.
ALLINGAWIER: Museumboerderij „De Izeren Kou”,
Aldfaers Erf, alle objekten
BEERS: Unia Staten, Stinzenmuseum
BOLSWARD: Stadhuis, Oudheidkamer, en
Zomertentoonstelling
alleen Zomertentoonstelling
Martinikerk
Wat stond de organisatoren voor de geest
toen zij spraken over „Het Grote Objekt”
dat in Friesland ontbreekt. Wij weten het,
er zijn een aantal grote bedrijven elders
in het land die honderduizenden bezoe
kers trekken en desalniettemin in de ro
de cijfers zitten of er tegenaan aldus het
verslag, dat vervolgt: Wij willen dan
ook geen pleidooi houden voor het aan
leggen van personeelsintensieve en grote
investeringen vragende centra; wij zien
het meer in de richting van een gevari
eerd kompleks van kleinere objekten, die
op onderling bereikbare afstanden liggen
en wat karakter betreft bij elkaar aan
sluiten.
31.000
200
6.714
4.614
9.828
30.000
400
3.551
1.350
9.230
Als wij de inventrais van deze driehoek
opmaken, dan zien wij in de eerste plaats
op de hoekpunten twee aantrekkelijke
steden en een interessant dorp liggen:
Er is nog steeds sprake van het inrichten
van een landbouwmuseum, uitgaande van
de Landbouwhogeschool te Wageningen,
waarvoor een geschikte akkomodatie nog
niet voorhanden is. Voorlopig denkt men
aan de voormalige Broerekerk te Bols-
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitg. A. 3. OSINGA b.v., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - na 18.30 uur 2660 of
2335 (05157)
arm als Job)
Bolswards Nieuwsblad
I 1
1
Bolsward met zijn zeer bezienswaardige
15e eeuwse Martinikerk (middeleeuwse
koorbanken, unieke kansel, schippersgra
ven, beroemd Hinschorgel), zijn fraai re
naissance stadhuis en zijn gerenommeer
de hotellerie.
Workum, eveneens rijk voorzien van in
tieme hoekjes met kostelijke gebouwen
als de St. Gertrudiskerk met z’n losstaan
de toren, het stadhuis en de waag, maar
bovendien beroemd om z’n boerefries.
aardewerk en geliefd in watersportkrin-
gen en bij kampeerders (It Soal).
Makkum, dorp van kleinstedelijke allure,
trekpleister voor watersporters en ver-
blijfsrekreanten (de Holle Poarte aan het
Ijsselmeer), maar bovenal bekend om
zijn Makkumer aardewerk, dat al meer
dan 300 jaar volgens het originele fay-
ence-procédé in hetzelfde bedrijf wordt
vervaardigd.
Advertentieprijs 30 ct. per
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Abonnementsprijs f 9.50 p. kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
ward. Juist van dit objekt, waarachter
een rijksinstelling staat, zou een stimu
lerende invloed kunnen uitgaan voor een
verdere uitbouw van het bestaande pro-
jekt, dat als „Aldfaers Erf route” reeds
grote bekendheid geniet (in 1974 31.000
bezoekers). Onderbrenging van zulk een
museum in een boerderij, of twee aan el
kaar grenzende „pleatsen” is uitdrukke
lijk voorwaarde voor een optimaal funk-
tioneren, want waar komen de oude
werktuigen en andere bij het boerenbe
drijf gebruikte voorwerpen beter tot hun
recht dan in een natuurlijke omgeving?
En deze „natuurlijke” omgeving voorziet
bovendien nog in tal van andere moge
lijkheden. Wij denken b.v. aan het aan
leggen van kleine perceeltjes tarwe, rog
ge, boekweit en andere veldvruchten
waarvan de stadsmensen nauwelijks meer
weet hebben, aan het instandhouden van
het oude boerenbedrijf op kleine schaal,
waarvoor wellicht „uitgesaneerde” boe-
ren zouden kunen worden aangetrokken.
Hoeveel molens komen tegenwoordig niet
pal onder de rook van de zich steeds ver
der uitbreidende steden terecht of staan
verloren tussen de flats? Men restaureert
ze, maar ze staan er eigenlijk voor aap
(Spinnekop Franeker). Verplaatsing naar
een geëigende omgeving zou van meer
realiteitszin getuigen!
(vervolg op pagina twee)
Yn de goedichheit hwat sykje se hjirre?
Soe it sa net wêze, dat krekt dy mins-
ken ütsjoen binne op har eigen gea en
nouris hiel hwat oars sykje? Hwat dan?
Yn it artikel op de foarkant fan dit blêd
is bisocht üt to lizzen hwat wy hjirre
en yn üs omkrite to bieden ha. Ek üs
stedtsje. It bisyk oan stêdhüs en Mar-
tinitsjerke nimt ta. Dat is to mjitten
oan de kaertsjes. En it moat sein wur-
de: Meindert van der Weerd is in tref
lik forteller en dat is hwat wurdich.
Koster Doede de Way hat mei syn soan
as opfolger fan syn amt yn de Martiny
net allinne in hertewinsk forfuld sjoen,
mar krige ek in treflike opfolger yn
him. En soe it ek net sa wêze, dat it
treflik wurk fan de VVV sa stadichoan
syn swide fruchten opsmyt? Hwa’t ris
efkes by de hear Folkerts yn syn kan-
toar sit, wit hoe’t it dêrre óf en oan rint.
De camping yn Boalsert mei dan blheind
wêze, it is in goed ding dat men hjir
oernachtsje kin as it to let wurdt om de
Ofslütdyk noch oer. En al fornimt men
der it measte net fan, de ANWB-rekla-
me foar Boalsert docht ek fortuten. En
dan it feit, dat wy ien fan de 11 binne.
Faker as ienkear ha wy al op sa’n heech-
simmerdei guon de stêd trochkuijerjen
sjoen mei in plattegroun fan Boalsert
mei dêrop in wandelroute ütset. En for-
jit net dat Boalsert leit oan twa toeris-
tyske routes. Faeks ha jo wolris de
hunnbedroute riden, of de Hondsrugrou-
te en binne jo under de tsjoen kommen
fan it seis oan de han fan summiere ge-
r.cn buzonder fraaie foto van de achter
zijde van het patriciërshuis van Aibada
Jelgersma (Kleine Dijlakker 17). Rechts
was jarenlang de wijnkelder. Links de
achterzijde van de woning die ligt achter
de winkel. Dit achtergedeelte is vroeg
16e eeuws, dus begin 1500. Het is dus een
eeuw ouder dan het stadhuis. Monumen
tenzorg noemt het een „stinsachtig”
bouwsel, dat vroeger een zadeldak moet
hebben gehad. De bovenverdieping had
stookgelegenheid, beneden moet het ge
bouw vroeger een meer kelderachtig aan
zien hebben gehad. De wijnkelder rechts
is waarschijnlijk nog ouder. Achter de
bepleistering van het hoofdgedeelte zit
ten nog „oude Friezen”.
Kleinere objecten
Verspreid in dit, ook landschappelijk bij
zonder gave en aantrekkelijk gebied met
karakteristieke boerderijen, hier en daar
een molen, watertjes en achter de voor
malige zeedijk rijke vogelgebieden, liggen
de volgende eveneens voor het publiek
toegankelijke objekten:
In Piaam, minidorp, een vogelmuseum en
de gerestaureerde 18e eeuwse boerderij
„Nynke Pleats” (restaurant).
In Allingawier, een even klein terpdorp-
je, o.a. de museumboerderij „De Izeren
Kou” uit 1700 met antieke interieurs, en
een .verzameling oude werktuigen, sjezen,
arren en andere voertuigen, niet te ver
geten de tsjasker.
In Exmorra, een grutterswinkeltje, annex
slijterij (drankorgel) en dorpsschooltje uit
de 19e eeuw.
In Ferwoude, de boerderij-timmermans
werkplaats van Inne Rinkes Feenstra
met interieurs en een volledige verzame
ling gereedschappen.
Zulk een aanzet vindt men al jaren in de
streek, die begrensd wordt door de drie
hoek Makkum-Bolsward-Workum. Tragi
sche onzekerheden die tot op de huidige
dag bestaan en wellicht mede daardoor
een niet onbegrijpelijke schroom van de
overheden om fondsen te verschaffen,
hebben de aanwezige ontwikkelingskan
sen - die naar onze mening in het eduka-
tieve vlak zouden moeten liggen - tot nu
toe aanzienlijk verkleind. Ten aanzien
van „Aldfaers Erf” dient evenwel de
grootst mogelijke waakzaamheid aan de
dag te worden gelegd. Ingrijpen van de
overheid is zelfs dringend gewenst, wil
de zaak in stand blijven! Afgezien van
de vraag, of men er ter plaatse ambitie
voor heeft of niet, komt ons een wel
doordachte, in fasen tot stand te brengen,
uitbreiding met kleine en grotere, op zich
üs hjoed to sizzen
AS IT HEECHSIMMER IS
Wy hawwe it waer wol mei de léste da
gen, tominsten oant nou ta (It is ton-
gersdeitojoune as wy dit skriuwe):
Heechsimmer! Foar hwa’t it barre mei,
waer om yn ’e tün to sitten. Foar hwa’t
yn it spier moat, waer om it baitsje üt
to lüken. Swimbaden meitsje gouden da
gen. Elk wol him wolris ófspiele. It hea
wurdt dellein, ripet op de swéën en nei
efkes skodzjen is it ré foar de pakjes-
happer. Mar net oer hea en heamiel
sille wy it dizze reis hawwe. Wol moat
in dreger ünderwerp noch in pear kear
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
zelf staande objekten of bezienswaardig
heden zeer gewenst - en stellig zonder
geweldige investeringen - uitvoerbaar
voor.
hoe’n slimmen langst men soms ha kin
jin ris efkes del to flaeijen yn it skaed
fan in reak hea en op it lan kofje to
drinken mei hwat raeike- en micheguod
der op ta. Komt it yn it jachtige libben
noch foar?
Heechsimmer is it. Sneon soene de aide
fan dagen fan Boalsert fuort en wie der
in ekskursje fan „Folk en Tsjerke” nei
Kampen. It sille wol mei fan de léste
reiskes wêze, hwant noch efkes en dan
baernt it forgoed los mei de fakênsjes.
In minske wol dan wolris hwat oars.
Hwa’t yn üs flakke lan wennet mei syn
fiere ki-men, wol nei de bergen ta. Leafst
ivige snie sjen. Nou ja, snie sjen is üs
ek al hwat üntkommen de léste jierren,
toemar. Hwa’t yn it iepen fjild forkeard,
wol nei de bosken ta. Of nei de sé. Re-
kreëarje neamt men it, herskeppe bi
tsjut dat. Nou hawar, dy rekreaesje sit
hiel hwat oan fêst. De boerinne fan
Tritsum hat der yn de steaten fan Frys-
lan forline wike sahwat trije kertier oer
praet, like lang as de preek fan in düm-
ny en in pastoar togearre. Wy sille it
hjir net oereidzje, men hat der wiid-
weidich fan yn de kranten lézen kinnen.
Heechsimmer, ek foar Boalsert seis. Is
it jimme ek opfallen, dat hjir dizze
foarsimmer gans toeringcars west ha?
En hat mannichien net 'skodholle by it
lézen fan de plakken, dêr’t se weikamen?
Bussen fol fan Harderwyk b.g. En wy
mar nei Harderwyk om it dolfinarium
to sjen. Bussen fol minsken üt plakken,
dêr’t wy nou krekt mei üs reiskes hin-
dy’t jo oars foarby gean soene. Mar ha
jo de eigen routes wolris riden of noch
nea iens de blauwe buordtsjes sjoen?
Wy ha stikumwei ek mannich toeristen
yn ’e stêd, sünder dat men der erch yn
hie, folge. It docht dan hieltyd wer bli-
ken, dat men niget hat oan üs grêften
en gevels, oan üs haventsjes en fansels
üs moai stêdhüs. Mar ek oan de merk,
oan de antieksaekjes, oan de efteröf-
strjitten, oan üs gevelstiennen, üs brech-
jes en üs bolwurk. In reden tomear om
it aide stêdsbyld to hoedzjen, om to hél
den hwat wy noch hawwe en om de gat
ten, dy’t üntstien binne op passende wi-
ze to folgjen. Foar it drok forkear op de
Lytse Dylakker is noch gjin oplossing
foun. Mar wite jo, dat der nou al ruten
springe? Dat de wal stadich oer bigjint
to sakjen? Utsein it noch altyd net moai-
je geboutsje fan soasiale saken is it
pleintsje by it stêdhüs oars in aardige
oplossing. Mar hoe komt it fierderop?
It pand fan Aibada Jelgersma is treflik
restaurearre (wy komme der op werom.
skreauwen wy in pear jier lyn en dat
sil nou ek wêze) mar is in timmerwinkel
op in kwetsber punt wol de meast ide-
aele oplossing, ek al sille alle forgun-
ningen en sa wol ynoarder wêze? Moat
de stêd net wach wêze, nou’t hiel hwat
aide panden fan de VLF under de ham
mer komme of sa fan de han dien wur-
de? Sa hwat mimerjend op in heech-
simmerdei litte de problemen üs net
los. Faeks sille wy dochs nei de bergen
en de bosken moatte, of nei sé en stran
zo
e-
4
.-f
■WA.hr-.m- I
ui"..-
■J
