WERELDBEELD
PRIKACTIES EN SPANNINGEN
Niemeyer’s Tabakologisch
Museum
G.DE JOHG
AAN ALLE LEZERS VAN
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
I
SHOW
Waarheen Portugal
hoe met Israël
en
roto
I
van de week
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST-FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wyrnbritseradeel
AUTOMOBIELBEDRIJF
S 1975
VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1975
Bolswards Nieuwsblad
He JAARGANG No. 62
Advertentieprijs 30 ct.
per mm.
Ingez. mededelingen dubbel tarief
Contractprijs op aanvraag
Zwarte Paus
Oog om oog?
Pal staan
de
Tenslotte
Preventief
Vrede
Nog een grensconflict?
TENTOONSTELLING IN SCHEEPVAARTMUSEUM
Israël
Uitgevers en redactie.
I
I
man
ken,
Het is begrijpelijk dat Israël zijn troe
ven, de bezette gebieden, niet prijs geeft
Verschijnt
DINSDAGS en VRIJDAGS
SNEKERSTRAAT 9a BOLSWARD
TEL.05157-2894
te
te
te
21
Zis,
ral,
•gel-
gus-
i de
het
ge-
uur,
|itg. A. J. OSINGA b.v., Bolsward
Idministratie- en Redactie-adres
Marktstraat 13 - Postbus 5
Tel. 2044 - na 18 uur 2660 of
2335 (05157)
als
Ier
te
'ke
la-
jr.
per
sing
ten
ants
Ge-
’75
x>st
'in
en
ten
vonden bij deze yaktie de dood terwijl
meer dan 30 gewond raakten, onder wie
vele kinderen, aldus een in Beiroet uit
gegeven communiqué.
ningssteekspel in zicht blijkt. En dankzij
akties van Soares’ socialisten haalt de
door de communisten sterk beïnvloede
I opperste
Van der Kooi schilderde „Vadergeluk”
in 1816. Vader zit aan tafel te roken
uit een kort gouds pijpje, met naast zich
op tafel een bruine test, een kan van
grijs steengoed met tinnen deksel en
een glas. De zoon komt binnen met in
zijn linkerhand een houten schoolbord’,
waarin zijn schriften en schoolboeken
geborgen worden, en in zijn rechterhand
de zojuist verworven Eere-prijs, die hem
als beste leerling van de klas gegeven is.
Het feit dat Bolswards Nieuwsblad een ander uiterlijk heeft
gekregen omdat het nu in offset wordt gedrukt, wordt alge
meen zeer gewaardeerd.
Zeker, er zijn nog verbeteringen mogelijk en nodig. Maar het is
niet zo.eenvoudig om het gehele bedrijf van de ene dag op de
andere technisch om te turnen. Wij vertrouwen echter zo
spoedig mogelijk geheel „ingespeeld” te zijn.
Na het experiment van enkele weken met een extra editie op
woensdag gaan wij nu weer normaal tweemaal per week ver
schijnen. Het is ons echter duidelijk geworden dat met het oog
op „donderdag-marktdag” de verschijning op woensdag i.p.v.
dinsdag de voorkeur heeft van niet alleen de adverteerders, maar
ook van vele lezers. Daarom hebben wij besloten om m.i.v. de
volgende week woensdags en vrijdags te verschijnen, met een
ruime extra verspreiding op woensdag.
Het dinsdagnummer komt dus voortaan op woensdag, niet al
leen in een veel grotere oplaag, maar ook dikker en in een
betere uitvoering.
Een speciaal verzoek hebben wij nog voor onze postabonnees
Als u de krant later dan één dag na de ter postbezorging ont
vangt, zullen wij daarvan graag op de hoogte gesteld worden.
Dus als u later dan donderdag resp. zaterdag de krant in de
bus krijgt, wilt u ons dan even een briefkaartje zenden met
daarop vermeld het tijdstip en de dag van bezorging? Bij voor
baat onze dank. Wij zullen graag proberen met hulp van het
plaatselijke postkantoor hierin verbetering te brengen.
In warme dagen als deze kun je niet geregeld aan beeldbuis of radiojournaal ge
kluisterd zitten. Het zij ons vergeven. Het echte buitenlandse nieuws is schaars.
Een gjjzelingsaktie (de zoveelste reeds in een trieste reeks) houdt weliswaar de
wereld in spanning, maar aan de politieke verhoudingen en kans op oorlog of vre-
I de veranderd een dergelijke „prikaktie” nauwelijks. Hoe betreurenswaardig ook,
schermutselingen tussen Israël en Libanon doen het evenmin. Wel kunnen de
spanningen er door worden verhoogd, evenals dit ook het geval is in Portugal,
waar de democratie de kinderschoenen maar niet wil ontgroeien. Evenmin rustig
is het in Afrika, waar de toekomstige wereldgeschiedenis wel eens grootdeels ge-
j maakt zou kunnen worden. Wat het uiteindeljjke resultaat zal zijn van veel holle
woorden, van onverwachte confrontaties en van de wonderlijke invallen van fan
tast Amin is moeilijk te voorspellen.
Er zijn echter ook wel positiever zaken
te melden. Engeland heeft overtuigend
ja gezegd tot de EEG. Na duidelijke taal
uit Dublin van de EEG-ministerraad is
j Rusland eindelijk over de brug gekomen
met enkele concessies in het CEVS-be-
raad, zodat het eind van dit ontspan-
Amerika mag Israëls beschermer zijn,
Nederland is zijn beste vriend. Nergens
iis de betrokkenheid bij deze staat gro
ter dan bij ons. Talloze vriendschaps
banden verbinden Nederlandse politici
met hun Israëlische collega’s. Welk ge
bruik maken wij van deze nauwe be
trekking? Het is het gemakkelijkst Is
raël haar de mond te praten. Op korte
termijn kost het ons weinig Israël te
sterken in een zekere hooghartigheid.
Ons diepe meegevoel met dit moedige
land doet ons ertoe neigen om dit te
doen. Maar bewijzen we Israël en de
wereld daarmee een dienst?
Tot besluit, een curieus bericht:
In het hartje van de Sahara-woestijn
is een man verdronken. Mohammed Ali-
ud, die verkoeling wilde zoeken toen
overvloedige regenval een einde had ge-
Abonnementsprijs f 9,90 p. kwart.
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
maakt aan een periode van zes jaar
droogte, ging baden in één van de gro
te plassen die zich hadden gevormd,
waarbij hij verdronk.
In het Fries Scheepvaart Museum te
Sneek is van 12 aug. tot 30 sept. een
tentoonstelling over de geschiedenis van
het gebruik van de tabak. De tentoon
stelling is ingericht door het Niemeyer
Nederlands Tabakologisch Museum te
Groningen. De Niemeyer-collectie js mo
menteel in Groningen niet te bezichti
gen. Het Gotisch Huis in de Brugstraat
te Groningen waar het Niemeyer Ned.
Tabakologisch Museum samen met het
Groninger Scheepvaart Museum onder-'
gebracht zal worden is nog niet geheel
gereed. Overigens is de Niemeyer-col
lectie zo groot, dat hot ook na in ge-
bruikname van het Gotisch Huis moge
lijk is tentoonstellingen te organiseren
in bevriende musea.
De collectie welke in het Fries Scheep
vaart Museum te zien is, is in juni en
juli tentoongesteld geweest in Ameron-
gen, het vroegere centrum van de ver
bouw van tabak in ons land. De tabak
is in Europa geïntroduceerd na de ont
dekking van Amerika in 1492. De ont
dekkingsreizigers vinden reeds een ge
varieerd gebruik. In eerste instantie in
teresseerden ze zich echter voor de me
dische toepassingen. Aan het einde van
de 16e en het begin van de 17e eeuw
verbreidde het pijproken zich. Andere
gebruiksmogelijkheden volgden daarna
in snel tempo: sigaren, snuiven, prui
men. De sigaret was de laatste rookge
woonte welke tot ontwikkeling kwam.
In de 18e eeuw in Spanje werden de
eerste sigaretten gerookt. In het midden
der 19e eeuw is de gewoonte overal be
kend. Bij al deze vormen van tabaks
gebruik ontstond een uitgebreid instru
mentarium: pijpen in eindeloos gevari
eerde vormen, pijpenreukelaars, tabaks
dozen, snuifraspen, snuifdozen, sigaret
tenpijpen, standers etc., winkelattribu-
ten etc.
'De tentoonstelling die op 11 augustus, 8
uur ’s avonds wordt geopend, wordt
ingeleid door de heer H. H. F. Niemeyer,
voorzitter van de Raad van Bestuur van
de Koninklijke Bedrijven Theodorus Nie
meyer B.V. Hierbij een wel zeer pas
sende foto, n.l. van het schilderij „Va
dergeluk”.
Meer dan vroeger komen we de laatste
jaren bizarre berichten tegen. Ooit ge
hoord van de Zwarte Paus? Deze lei
der van de door hem in 1966 opgerichte
Kerk van Satan, is voor een kort be
zoek aan zijn Nederlandse discipelen
in ons land. Het „hoofdkantoor” van de
Satanskerk staat in San Francisco. Dr.
Anton Szandor LaVey kwam in het
hoofdstedelijke Hilton-hotel uitleggen,
waarom in ieder mens, volgens hem,
een Satanist schuil gaat. Terzijde ge
staan door zijn Nederlandse „bisschop”
Maarten Joost Lamers, maakte hij een
ieder die dat wilde horen duidelijk dat
Satanisme vooral een levenswijze voor
de sterken onder ons is. „Haat uw vij
anden met hart en ziel en wanneer ie
mand u op de ene wang slaat, BEUK
hem dan op de andere”, luidt één van
de kernpunten uit dr. LaVey’s levens
wijze. Zijn aantal volgelingen schat
Zwarte Paus op „2 a 3 miljoen”.
i zonder dat het dit nader brengt tot zijn
doel: volkenrechtelijke erkenning door
zijn buurlanden en vrede. Toch blijft
i de knagende twijfel: verspeelt Jeruza-
j lém niet kostbare kansen die hooit te
rugkomen, zoals ook voor de Jom Kip-
pur-overrompeling de aansluiting met
I de vrede werd gemist?
De Palestijnse terroristen lieten de aan
vallen echter niet onbeantwoord. Na de
eerste aanval op het El-Busskamp scho
ten zij een groot aantal Russische ra
ketten af op het Israëlische grensdorp
Kirjat Sjemona, waar een Palestijnse
terreuraktie verleden jaar meer dan 20
levens eiste.
De Israëlische aanvallen zijn volgens Pa
lestijnse woordvoerders wraakakties
voor het neerschieten van een Israëlische
Phantom-straaljager eind verleden
maand en voor een 16 uur durend vuur
gevecht dat een groep guerilla’s maan
dag binnen Israël heeft uitgevochten
met leden van de veiligheidstroenen.
Hierbij zouden volgens de Palestij nen
„enkele Israëli’s zijn gedoofd en een
groot aantal zijn gewond.”
Als er ooit vrede komt tussen Israël en
zijn buren (inclusief - of we het willen
of niet - de Palestijnen), dan moet die
stoelen op een netwerk van vertrou
wensbanden tussen individuele mensen.
Die komen niet tot stand in het felle
licht van de publiciteit. Ze moeten in
het geheim worden gelegd en de open
baarheid verrassen als ze onverbre
kelijk zijn geworden. Nederlanders kun
nen hier wat aan doen.
De onverzoenlijke haat van de Palestij
nen is het grootste struikelblok. Van
wege die haat durven vele gematigder
Arabieren de vrede niet aan die ze in
’,.m 1.,-r -n.-.cr.: 'n do Arabische we
reld reikt de wrekershand ver. Haat kan
-I él: - hebben dit in
hun vermogen. Niemand kan ontkennen
dat de Palestijnen een gerechtvaardigde
grief hebben. Als Israëli’s hier schuld
zouden kunnen belijden, zou dat wel
eens de „gouden sleutel” kunnen zijn.
Soms overtuigt het hart waar de logica
stokt. Vooralsnog is het zover nog bij
lange niet. Integendeel, ihet is in Isra
el aan de grens weer „los”.
Israëlische toestellen vernielden ’n grote
opslagplaats voor munitie en explosieven
en volgens Libanese woordvoerders ook
een 50-tal huizen. Zeker negen mensen
Wanneer wij in deze tijd van toelatings-
en eindexamens eens een blik in het
verleden slaan, dan kunnen wij in het
Fries Museum zien hoe honderd vijf tig
jaar geleden een trotse scholier het be
haalde resultaat aan zijn vader komt
melden. De schilder van het hierbij af-
gebeelde schilderij is Willem Bartel van
der Kooi (1768-1836), een in Friesland
geboren, getogen en opgeleide schilder,
die een zeer grote invloed heeft gehad
op de romantisch-classicistische schil
ders in de 19e eeuw in dit gewest. Van
zijn dertigste jaar af tot 1811 doceerde
hij de tekenkunst aan de Franeker ho
geschool. Toen koning Lodewijk Napo
leon in 1808 ’t nationale museum sticht
te, dat thans het Rijksmuseum is, werd
op de openingstentoonstelling Van der
Kooi’s schilderij „De minnebrief”, dat
thans ook in het Fries Museum hangt,
bekroond met de ereprijs van f 2000,
Behalve door zijn genrestukken is Van
der Kooi vooral bekend geworden als
portretschilder.
Premier Rabin van Israël ontkende ech
ter dat de aanvallen vergeldingsakties
zouden zijn. Volgens hem zijn het „pre
ventieve” aanvallen die niet tegen het
het Libanese leger of de burgerbevol
king zijn gericht. Libanon doet niets om
het vestigen van deze schuilplaatsen in
burgercentra tegen te gaan en is daar
om medeverantwoordelijk voor de
slachtoffers, aldus Rabin.
De Arabische „Eenheid”, de laatste tijd
toch al veelvuldig op de proef gesteld
door meningsverschillen en blijken van
wantrouwen van haar partners, heeft
na de gestrande pogingen om Israël uit
de UNO te stoten, een nieuwe schok
moeten incasseren, toen Egyptische mi
litairen zich in het grensgebied met Li
bië concentreerden.
De Libische leider kolonel Gadaffi, die
tijdens de „Afrikaanse top” vorige week
in het Oegandese Kampala, ziedend van
woede de Egyptische president Anwaï
Sadat verweet op „verraderlijke wijze
het UNO-lidmaatschap van Israël te ver
dedigen, terwijl het merendeel van de
Afrikaanse staten voor uitstoting van
de joodse staat zou zijn, houdt ook nu
niet op om Egypte in het algemeen met
scheldwoorden te bejegenen. Daarbij
wordt hij trouw bijgestaan door Alge
rije en vooral door de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO.
Er bestaat een regeling, dat in de stich-
tingskosten van openbare gebouwen als
scholen enz. een bepaald bedrag mag
worden uitgetrokken voor het aanbren
gen van een .kunstwerk. Aan menig
gebouw zien we dan ook een moderne
plastiek, een reliefbeeld of andere ver
siering. Het is ons niet bekend of een
dergelijke regeling ook voor bruggen
bouw van toepassing is, hoe het ook zij,
de bouw van de nieuwe Gasthuisbrug (is
de naam er al op aangebracht?) liet deze
wonderlijke constructie na. We vinden
deze aan de Turfkade t.o. de woning van
de heer Prins, directeur van het rusthuis
Elim en het BB gebouw (voorheen R.K.
landbouwschool, later in gebruik a Is
noodlokaal van een basisschool). Onge
wild en onbedoeld doet deze verwrongen
staaf ijzer denken aan een modern
kunstwerk, vooral als de zon er scherpe
schaduwen van maakt. Hoe schilder
achtig wellicht ook, toch lijkt het ons
wat gevaarlijk. Je zult er b.v. maar met
de fiets in moeten vallen. Opgeruimd
staat ook wel netjes, maar een aardig
plaatje leverde het wel.
revolutieraad van Portugal
bakzeil en mag Het enige niet in de pas
lopende blad Republica weer verschij
nen.
I Drie gebeurtenissen zonder onderling
verband? Enige samenhang is er wel.
Nu Engeland volwaardig lid van de EEG
is, komt de baan vrij voor een verder
naar elkaar toegroeien van West-Euro-
i pa - een ontwikkeling die de op hege
monie vlassende krachten in Moskou
wilden voorkomen. Het feit dat de
machthebbers in Lissabon per slot toch
wel enige rekening willen houden met
de verkozen vertegenwoordigers van het
volk, is op zijn minst een vertraging van
de communisering die daar gevreesd
wordt. En de concessies in Genève la
ten zien dat de Russen eieren voor hun
geld kiezen als ze een eensgezind front
tegenover zich vinden. Alle drie ge
beurtenissen laten zien dat als je pal
staat £n je niet laat koeieneren, er een
doorbraak mogelijk is.
